3, TEMAT 3 : Jednostki geopolityczne na mapie świata - PAŃSTWA


TEMAT 3 : Jednostki geopolityczne na mapie świata - PAŃSTWA

Nazwy państw:

W dziedzinie prawa międzynarodowego widać tendencje do ujednolicania pojęcia państwa, za sprawą ONZ, które potwierdziło jego równoznaczne znaczenie w różnych dokumentach

Definicja państwa

Państwa w znaczeniu jednostki geopolitycznej (podmiotu) nie należy utożsamiać z państwem
w znaczeniu władzy czy aparatu państwowego (organy podmiotu)

Definicja państwa jest trudna do ustalenia, istnieją różne poglądy na temat tego czy prawo międzynarodowe definiuje państwo:

1) def. jest konieczna, inaczej prawo międzynarodowe nie byłoby funkcjonalne - H. Kelsen

2) def jest możliwa,

a) możliwość została już urzeczywistniona, p. w okresie powstania USA - A. Verdrossa

b) możliwość nie została urzeczywistniona, nie istnieje norma prawa międzynarodowego

definujaca pojecie państwa dziedzinie tej decyduje praktyka państw - A. Klafkowski

3) definicja nie jest możliwa - nie jest konieczne definiowanie, co jest państwem, może być koniecznie definiować, co nie jest państwem.

Definicja państwa w prawie międzynarodowym jest potrzebna by rozgraniczyć państwa od innych jednostek geopolitycznych

By zdefiniować państwo trzeba zwrócić się do :

Elementy definicji w prawie międzynarodowym

Elementy niezbędne i najmniej kontrowersyjne:

Elementy uznawane KIEDYŚ w definicji

Definicja państwo to jednostka geopolityczna

Wyrażenie to wskazuje zarówno na terytorium jak i na władze polityczną, pewne cechy są wyróżnione wśród innych uczestników SM. Każde państwo jest jednostką geopolityczną, nie każda jedn. geopolityczna jest państwem.

Suwerenność państwa

Istnieją 3 stanowiska na temat relacji pomiędzy pojęciem państwa a suwerennością w nauce prawa międzynarodowego

  1. Ujęcie klasyczne - suwerenność jest konieczna cechą każdego państwa w sensie prawa międzynarodowego

  • Suwerenność jest typową, ale nie konieczną cechą państwa, gdyż istnieją państwa niesuwerenne

    1. Pojęcie suwerenności nie jest właściwe, należy je zastąpić innym pojęciem

    Stosunek terminów suwerenność i niepodległość:

    Terminy niepodległość i suwerenność występują zazwyczaj zamiennie, jednak niektórzy autorzy, definiują

    Niepodległość jako - obok zwierzchnictwa terytorialnego cześć składową suwerenności państwa
    (Uszakow)

    Suwerenność - jest jednak terminem bogatszym i pełniejszym, a niepodległość, samodzielność itd. są jej składnikami

    Wg. Karty ONZ - państwami są suwerenne jednostki geopolityczne

    Jest ona oparta na założeniu, że suwerenność jest koniecznym elementem państwa., Chociaż posługując się terminem „państwo” nie kwalifikuje je przymiotnikiem „suwerenne” czy „niepodległe”. Nie ma w niej jednak terminu „państwa niesuwerenne”, lecz terytoria

    Definicja suwerenności w prawie międzynarodowym, nie jest sprecyzowana.

    W pojęciu prawa międzynarodowego suwerenność to wolność, ale nie dowolność postępowania. Jej elementem jest odpowiedzialność międzynarodowa, brak podporządkowania innym państwom

    Istotą suwerenności jest samodzielność przejawiająca się jako

    Przy braku tych elementów, jednostka geopolityczna nie jest suwerenna a wiec nie jest państwem! Prawo do użycia siły było kiedyś jednym z elementów suwerenności, możliwość ta została zdelegalizowana paktem Brianda - Kelloga i Kartą ONZ

    Ograniczenia suwerenności - działania zgodne z prawem, zawieranie umów międzynarodowych jest zarazem przejawem suwerenności państw jak i jej samoograniczeniem. Dopuszczone są maksymalne samoograniczenia państwa.

    Legalne ograniczenia suwerenności musza być dokonywane z poszanowaniem zasadą samo-stanowienia narodów (zasadą suwerenności narodów)

    Naruszenia suwerenności - działania niezgodne z prawem międzynarodowym, są one zakazane, mogą ograniczać suwerenność tylko w sensie faktycznym, nie prawno-międzynarodowym.

    „Państwo i jego suwerenność” wg. Jerzego Kranza (referat)

    - do określenia statusu państwa w stosunkach międzynarodowych (ZEWNĘTRZNA)

    - do podkreślenia swobody państwa w wykonywaniu jego kompetencji (WEWNĘTRZNA) tak więc często suwerenność definiowana jest jako zakres, charakter i sposób wykonywania kompetencji.

    Kompetencja państwa jest wyłączna, pełna i samodzielna.

    Relacja między państwem i jego suwerennością, a prawem międzynarodowym- w celu realizacji swych funkcji prawo międzynarodowe po części ogranicza państwo, a po części je chroni. Jego funkcja polega na zapewnieniu równości państw pod względem suwerenności, a także na kontro-lowaniu kompetencji państw.

    Ograniczenia Suwerenności

    Ochrona suwerenność przez prawo międzynarodowe, wyrażona w :

    suwerenność jest szczególną cechą państwa, istotą suwerenności jest natomiast zdolność państwa do spełniania funkcji państwowych, nie można mówić o państwach na wpół suwerennych. Albo dana jednostka terytorialna jest suwerenna, albo nie, albo jest państwem, albo nie.

    Liczebność państw na świecie

    Wykazy państw, spotykamy od dawna w nauce prawa międzynarodowego, należy je traktować jako ważne elementy koncepcji państwa przedstawianych przez ich autorów. Pokazują one, iż
    z kwalifikowaniem statusu jednostek geopolitycznych były i nadal są trudności.

    1900 - 55 państw

    1923 - 73 państwa

    1947 - 76 państw

    1966 - 139 państw

    1975 - 157 państw

    1980 - 168 państw

    2003 -196 państw na świecie + 4 państwa o statusie niepewnym

    W wieku XX nastąpił największy wzrost liczby państw (ok. 4 X wzrost). Stwierdzamy coraz większą zbieżność podziału politycznego z przestrzennym rozmieszczeniem narodów.

    Przeobrażenia mapy politycznej w XXw. Odzwierciedlają na wielu obszarach etap zakończenia rewolucji burżuazyjnej, charakterystyczne dla systemu kapitalistycznego jest bowiem państwo narodowe.

    1. Do I wojny światowej

    Zaszły niewielkie zmiany, miało miejsce uzupełnienie procesów emancypacji politycznej krajów Am. Łac., rozpadu europejskiej części imperium tureckiego, podział kolonii między mocarstwa europejskie.

    1. Po I wojnie światowej

    Duże zmiany w składzie społeczności międzynarodowej.

    1. Okres międzywojenny

    Powstanie ZSRR, niepodległość Iraku zalążkiem dekolonizacji, usamodzielnienie się Brytyjskiej Wspólnoty Narodów.

    1. Po II wojnie światowej

    Nastąpił współczesny etap kształtowania się społeczności międzynarodowej, procesy dekolonizacji, powstanie nowych państw.

    Europa - 43 państwa

    Azja - 47 państw, w tym :

    Afryka - 54 państwa

    Ameryka Północna - 3 państwa

    Ameryka Środkowa - 21 państw

    Ameryka Południowa - 12 państw

    Oceania - 16

    4



    Wyszukiwarka