1. Aparat wegetatywny:

1. Podział aparatu wegetatywnego :

1. układ oddechowy,

2. układ krążenia,

3. układ pokarmowy,

4. układ wydalniczy.

2. Układ oddechowy

1. Ogólna charakterystyka układu oddechowego:

1. głównym zadaniem jest doprowadzenia tlenu do organizmu oraz usuwanie z organizmu dwutlenku węgla (oddychanie zewnętrzne),

2. ściany układu narządów układu oddechowego wyposażone są w składniki szkieletowe kostne i chrzęstne :

• w jamie nosowej i w gardle szkielet jest w znacznej części kostny,

• w pozostałych częściach układu oddechowego jest wyłącznie chrzęstny.

2. Budowa układu oddechowego :

1. górne drogi oddechowe,

2. dolne drogi oddechowe,

3. worek surowiczy obejmujący płuca zwany opłucną (ułatwia ruch płuc w klatce piersiowej)

• opłucna składa się :

• blaszki ściennej zwanej opłucną ścienną,

• blaszki płucnej zwanej opłucną płucna,

• miedzy blaszkami występuje jama opłucnej

Górne drogi oddechowe :

1. Górne drogi oddechowe dzielą się na:

• jamę nosową,

• gardło,

• krtań,

jama nosowa:

• dzieli się na dwie części :

• przedsionek nosa,

• jamę nosową właściwą

• jama nosowa przedzielona jest przegroda nosowa na dwie połowy,

• każda połowa zawiera trzy małżowiny nosowe dzielące przestrzeń jamy nosowej na trzy przewody : górny, środkowy i dolny,

• przez nozdrza tylne łączy się z gardłem.

• gardło:

• stanowi wspólną część układu oddechowego i pokarmowego

• jama gardłowa przechodzi w krtań.

• krtań:

• krtań posiada chrzęstne rusztowanie utworzone jest :

• trzech chrząstek nieparzystych :

• chrząstki nagłośniowej,

• chrząstki tarczowej,

• chrząstki pierścieniowej,

• trzech chrząstek parzystych :

• chrząstek nalewkowatych,

• chrząstek różkowatych,

• chrząstek klinowatych.

• chrząstki nalewkowate i tarczowe mają połączenie stawowe z chrząstkami pierścieniowatym - jest to staw pierścieniowo nalewkowy, który ma istotne znaczenie w procesie oddychania i mówienia (rozszerza i zwęża szparę głośni),

• chrząstka tarczowata jest wyraźnie widoczna na przedniej ścianie szyi a wypukłość ta nazywana jest jabłkiem Adama,

• Dolne drogi oddechowe :

1. Dolne drogi oddechowe dzielą się na:

• tchawicę,

• oskrzela,

• płuca.

• tchawica :

• ma postać rury i łączy krtań z oskrzelami,

• długość jej wynosi od 12 - 14 cm,

• zbudowana jest z chrząstek pierścieniowych połączonych ze sobą aparatem więzadłowym,

• składa się z dwóch części :

• szyjnej,

• piersiowej,

• w końcowej części odcinka piersiowego, na wysokości 4 kręgu piersiowego tchawica rozwidla się, przechodząc w oskrzela,

• oskrzela:

• rozpoczynają się w miejscu rozdwojenia tchawicy,

• odróżniamy :

• część zewnątrzpłucną, na którą składają się oskrzela główne prawe i lewe ,

• część wewnątrzpłucną , na którą składają się rozgałęzienia oskrzeli w obrębie płuc,

• płuca:

• człowiek posiada dwa płuca,

• płuca mają kształt nieregularnych stożków,

• w każdym płucu wyodrębniamy :

• podstawę,

• wierzchołek,

• powierzchnie:

• żebrowatą,

• śródpiersiową,

• przeponową,

• międzypłatowatą.

• w płucach wyodrębniamy dwa składniku :

• składnik oskrzelowy:

• przewodzi powietrze,

• tworzy w płucach silnie rozwinięte drzewo oskrzelowe wspólnie z naczyniami krwionośnymi, które w płucach dzieli się na :

• oskrzela segmentowe,

• oskrzela podsegmentowe,

• oskrzela zrazikowe,

• oskrzelka kończące się gronkiem płucnym w którym znajdują się przęcherzyki płucne,

• składnik pęcherzykowy:

• zbudowany jest miseczkowatych uwypukleń zwanych pęcherzykami płucnymi,

• pęcherzyki otacza oplot sieci nauczyć włosowatych,

• cienka ścianka pęcherzyków płucnych pozwala na wymianę gazową między powietrzem oddechowym a krwią znajdującą się w naczyniach włosowatych,

• pojemność płuc :

• w płucach zawsze znajduje się powietrze,

• w czasie wdechu i wydechu wymienianie ulega tylko część powietrza,

• wielkość wdychanego i wydychanego powietrza zależy od głębokości oddechu

• wyróżniamy następujące rodzaje powietrza :

• powietrze zalęgające :

• jest to ilość powietrza, które pozostaje w płucach jeszcze po najsilniejszym wydechu,

• przeciętnie wynosi około 1000 ml,

• powietrze zapasowe :

• to ilość powietrza które może być jeszcze wydalone z płuc po spokojnym, zwykłym wydechu,

• wynosi przeciętnie 1200 - 1800 cm³,

• powietrze oddechowe :

• to ilość powietrza, które pobieramy i wydalamy z płuc przy spokojnym oddychaniu,

• u dorosłego człowieka wynosi ona około 500 cm³,

• powietrze uzupełniające :

• to ilość powietrza, którą bezpośrednio po spokojnym wdechu możemy jeszcze pobrać przez wzmożony, silny wdech,

• wynosi ona około 1500 cm³,

• pojemność życiowa płuc :

• to ilość powietrza, którą można usunąć z płuc z położenia najsilniejszego wdechu do położenia najsilniejszego wydechu,

• przeciętnie około 3500 cm³,

• wielkość oddechowa :

• człowiek na minutę wykonuje przy spokojnym oddychaniu wykonuje około 16 wdechów i wydechów,

• wielkość ta wynosi więc około 8000 cm³ (500 x 16),

• człowiek oddycha trzema torami :

• górnym,

• piersiowym,

• przeponowym

• Rozwój układu oddechowego




5

Aparat wegetatywny - Układ oddechowy




---