4 Budzet jednostki samorzadu terytorialnego

art. 211 u.f.p.:

Budżet jednostki samorządu terytorialnego jest

rocznym planem dochodów i wydatków oraz

przychodów i rozchodów tej jednostki.

Budżet jednostki samorządu terytorialnego jest

uchwalany na rok budżetowy.

Rokiem budżetowym jest rok kalendarzowy.

Uchwała budżetowa składa się z:

1) budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
2) załączników.

Charakter prawny budżetu

jednostki samorządu

terytorialnego



budżet jednostki samorządu terytorialnego jest

specyficznym aktem prawnym

(akt prawa miejscowego/akt prawa wewnętrznego/akt zarządzania
finansowego/innego rodzaju akt?)



budżet ≠ uchwała budżetowa

Zasady budżetowe



Zupełność



Równowaga



Roczny okres



Jawność



Jedność



Szczegółowość



Specjalizacja



Uprzedniość

Dochody i wydatki jednostki

samorządu terytorialnego



art. 216 u.f.p.:

Źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego określa odrębna

ustawa.

Wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego są przeznaczone na

realizację zadań określonych w odrębnych przepisach, a w szczególności na:

zadania własne jednostek samorządu terytorialnego;

zadania z zakresu administracji rządowej i inne zadania zlecone ustawami

jednostkom samorządu terytorialnego;

zadania przejęte przez jednostki samorządu terytorialnego do realizacji w

drodze umowy lub porozumienia;

zadania realizowane wspólnie z innymi jednostkami samorządu

terytorialnego ;

pomoc rzeczową lub finansową dla innych jednostek samorządu

terytorialnego, określoną odrębną uchwałą przez organ stanowiący

jednostki samorządu terytorialnego;

programy finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1

pkt. 2 i 3.

Nadwyżka i deficyt w budżecie

jednostki samorządu terytorialnego



Art. 217.

1. Różnica między dochodami a wydatkami budżetu jednostki samorządu

terytorialnego stanowi odpowiednio nadwyżkę budżetu jednostki samorządu

terytorialnego albo deficyt budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

2. Deficyt budżetu jednostki samorządu terytorialnego może być sfinansowany

przychodami pochodzącymi z:

1) sprzedaży papierów wartościowych wyemitowanych przez jednostkę samorządu

terytorialnego;

2) kredytów;
3) pożyczek;
4) prywatyzacji majątku jednostki samorządu terytorialnego;
5) nadwyżki budżetu jednostki samorządu terytorialnego z lat ubiegłych;
6) wolnych środków jako nadwyżki środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu

jednostki samorządu terytorialnego, wynikających z rozliczeń wyemitowanych papierów

wartościowych, kredytów i pożyczek z lat ubiegłych.

Dochody bieżące i majątkowe



art. 235 u.f.p.:



1. W planie dochodów budżetu jednostki samorządu terytorialnego

wyszczególnia się, w układzie działów klasyfikacji budżetowej,

planowane kwoty dochodów bieżących i dochodów majątkowych

według ich źródeł, w tym w szczególności z tytułu dotacji i środków

na finansowanie wydatków na realizację zadań finansowanych z

udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3

[środki

pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej

przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) oraz inne

środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi].

2. Przez dochody bieżące budżetu jednostki samorządu terytorialnego

rozumie się dochody budżetowe niebędące dochodami majątkowymi.

3. Do dochodów majątkowych zalicza się:

1)   dotacje i środki przeznaczone na inwestycje;
2)   dochody ze sprzedaży majątku;
3)   dochody z tytułu przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w

prawo własności.

Wydatki bieżące i majątkowe



art. 236 u.f.p.:

1. W planie wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego

wyszczególnia się, w układzie działów i rozdziałów klasyfikacji budżetowej,

planowane kwoty wydatków bieżących i wydatków majątkowych.

2. Przez wydatki bieżące budżetu jednostki samorządu terytorialnego

rozumie się wydatki budżetowe niebędące wydatkami majątkowymi.
(…)

4. W planie wydatków majątkowych wyodrębnia się w układzie działów i

rozdziałów planowane kwoty wydatków majątkowych, do których zalicza

się wydatki na:

1) inwestycje i zakupy inwestycyjne, w tym na programy finansowane z udziałem

środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3, w części związanej z realizacją

zadań jednostki samorządu terytorialnego;

2) zakup i objęcie akcji i udziałów;
3) wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego.

Wieloletnia prognoza finansowa

jednostki samorządu terytorialnego



Wprowadzona w u.f.p. z 27 sierpnia 2009 r., ma zastosowanie po raz pierwszy w

2011 r.



Obejmuje okres roku budżetowego oraz co najmniej trzech kolejnych lat



Powinna określać dla każdego roku budżetowego objętego prognozą m.in. dochody

i wydatki bieżące i majątkowe, wynik budżetu, przeznaczenie nadwyżki albo sposób

sfinansowania deficytu, przychody i rozchody, kwotę długu i in.



Wartości przyjęte w wieloletniej prognozie finansowej i budżecie jednostki

samorządu terytorialnego powinny być zgodne co najmniej w zakresie wyniku

budżetu i związanych z nim kwot przychodów i rozchodów oraz długu jednostki

samorządu terytorialnego



Wpf jest uchwałą organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego



Inicjatywa w sprawie sporządzenia projektu uchwały w sprawie wieloletniej

prognozy finansowej i jej zmiany należy wyłącznie do zarządu jednostki samorządu

terytorialnego. Uchwałę w sprawie wpf organ stanowiący podejmuje nie później niż

uchwałę budżetową. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego nie

może uchylić obowiązującej uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej,

jednocześnie nie podejmując nowej uchwały w tej sprawie.

Granice zaciągania zobowiązań przez

jednostki samorządu terytorialnego



Art. 169 i art. 170 u.f.p. z dnia 30 czerwca 2005 r.:



łączna kwota przypadających w danym roku budżetowym spłat rat

kredytów i pożyczek, wykupów papierów wartościowych emitowanych

przez jednostki samorządu terytorialnego, oraz potencjalnych spłat kwot

wynikających z udzielonych przez JST poręczeń i gwarancji nie może

przekroczyć

15%

15% planowanych na dany rok budżetowy dochodów JST [w

przypadku, gdy relacja państwowego długu publicznego do PKB

przekroczyłaby 55%, limit ten wynosiłby 12%]. Ograniczeń tych nie stosuje

się do kredytów, pożyczek, gwarancji i poręczeń związanych z realizacją

zadań współfinansowanych z udziałem środków UE.



łączna kwota długu JST na koniec roku budżetowego nie może przekroczyć

60%

60% wykonanych dochodów ogółem tej JST w tym roku budżetowym, a w

trakcie roku – łączna kwota długu na koniec kwartału nie może

przekroczyć 60% planowanych w tym roku dochodów [ograniczeń tych nie

stosuje się w związku z realizacją zadań związanych z wykorzystywaniem

środków UE].

Granice zaciągania zobowiązań przez

jednostki samorządu terytorialnego – cd.



Art. 243 u.f.p.

z dnia 27 sierpnia 2009 r.*

[*wejście w życie – 1 stycznia 2014 r.]

1. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego nie może uchwalić

budżetu, którego realizacja spowoduje, że w roku budżetowym oraz w

każdym roku następującym po roku budżetowym relacja łącznej kwoty

przypadających w danym roku budżetowym:

1) spłat rat kredytów i pożyczek wraz z odsetkami (…),
2) wykupów papierów wartościowych wraz z odsetkami i dyskontem(…),
3) potencjalnych spłat kwot wynikających z udzielonych poręczeń oraz gwarancji

do planowanych dochodów ogółem budżetu przekroczy średnią

arytmetyczną z obliczonych dla ostatnich trzech lat relacji jej dochodów

bieżących powiększonych o dochody ze sprzedaży majątku oraz

pomniejszonych o wydatki bieżące, do dochodów ogółem budżetu, obliczoną

według wzoru:

gdzie poszczególne symbole oznaczają: (…)













−

≤











 +

−

Informacja o stanie mienia jednostki

samorządu terytorialnego

Zawiera dane dotyczące przysługujących JST praw

własności, a także innych niż własność praw

majątkowych,

zwł.

ograniczonych

prawach

rzeczowych,

użytkowaniu

wieczystym,

wierzytelnościach, udziałach w spółkach, akcjach, a

także dane dotyczące posiadania, dane o zmianach w

stanie mienia komunalnego, dane o dochodach

uzyskanych z tytułu wykonywania prawa własności i

innych praw majątkowych oraz z tytułu wykonywania

posiadania, a także inne dane i informacje o

zdarzeniach mających wpływ na stan mienia

komunalnego.

Opracowywanie i uchwalanie

budżetu jednostki samorządu

terytorialnego



art. 233 u.f.p.

Inicjatywa w sprawie sporządzenia projektu uchwały:
1) budżetowej,
2) o prowizorium budżetowym,
3) o zmianie uchwały budżetowej
– przysługuje wyłącznie zarządowi jednostki

samorządu terytorialnego.

art. 238 u.f.p.

. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego sporządza i

przedkłada projekt uchwały budżetowej:

1) organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego,
2) regionalnej izbie obrachunkowej - celem zaopiniowania

– do dnia

15 listopada

15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy.

2. Wraz z projektem uchwały budżetowej zarząd jednostki

samorządu terytorialnego przedkłada organowi stanowiącemu

jednostki samorządu terytorialnego i regionalnej izbie

obrachunkowej:

1) uzasadnienie do projektu uchwały budżetowej;
2) inne materiały określone w uchwale organu stanowiącego w

sprawie trybu prac nad projektem uchwały budżetowej.

art. 239 u.f.p.

Uchwałę budżetową organ stanowiący jednostki

samorządu

terytorialnego

podejmuje

przed

rozpoczęciem roku budżetowego, a w szczególnie

uzasadnionych przypadkach - nie później niż do dnia

31 stycznia

31 stycznia roku budżetowego [u.f.p. z 2005 r.

przewidywała termin 31 marca].

art. 240 u.f.p.



1. Do czasu podjęcia uchwały budżetowej, jednak nie później niż do dnia

31 stycznia roku budżetowego, podstawą gospodarki finansowej jest

projekt uchwały budżetowej

projekt uchwały budżetowej przedstawiony organowi stanowiącemu

jednostki samorządu terytorialnego (…).



2. Bez zgody zarządu jednostki samorządu terytorialnego organ

stanowiący jednostki samorządu terytorialnego nie może wprowadzić w

projekcie uchwały budżetowej jednostki samorządu terytorialnego zmian

powodujących zmniejszenie dochodów lub zwiększenie wydatków i

jednocześnie zwiększenie deficytu budżetu jednostki samorządu

terytorialnego.



3. W przypadku niepodjęcia uchwały budżetowej w terminie, o którym

mowa w ust. 1,

regionalna izba obrachunkowa

regionalna izba obrachunkowa, w terminie

do końca

lutego

lutego roku budżetowego,

ustala

ustala budżet jednostki samorządu

terytorialnego w zakresie zadań własnych oraz zadań zleconych. Do dnia

ustalenia budżetu przez regionalną izbę obrachunkową podstawą

gospodarki finansowej jest projekt uchwały, o której mowa w ust. 1.

Prowizorium budżetowe w

jednostce samorządu

terytorialnego



art. 241 u.f.p.:

W przypadku gdy Rada Ministrów uchwali projekt

ustawy

prowizorium

budżetowym,

organ

stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, na

wniosek zarządu, może podjąć uchwałę o

prowizorium budżetowym jednostki samorządu

terytorialnego na okres objęty prowizorium

budżetowym.

Wykonywanie budżetu jednostki

samorządu terytorialnego



art. 247 u.fp.

1. Budżet jednostki samorządu terytorialnego wykonuje

jej zarząd.

2. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego sprawuje

ogólny nadzór nad realizacją, określonych uchwałą

budżetową, dochodów i wydatków, przychodów i

rozchodów budżetu jednostki samorządu

terytorialnego.

art. 248 u.f.p.

1. W terminie 7 dni od dnia przekazania projektu

uchwały

budżetowej

organowi

stanowiącemu

jednostki samorządu terytorialnego zarząd jednostki

samorządu terytorialnego przekazuje podległym

jednostkom informacje niezbędne do opracowania

projektów ich planów finansowych.

2. Jednostki, o których mowa w ust. 1, opracowują

projekty planów finansowych w terminie 30 dni od

dnia otrzymania informacji określonej w ust. 1, nie

później jednak niż do dnia 22 grudnia.

art. 249. u.f.p.

1. W terminie 21 dni od dnia podjęcia uchwały budżetowej zarząd

jednostki samorządu terytorialnego:

1) przekazuje podległym jednostkom informacje o ostatecznych

kwotach dochodów i wydatków tych jednostek oraz wysokości

dotacji i wpłat do budżetu;

(…)

2. Jednostki organizacyjne jednostki samorządu terytorialnego

dostosowują projekty planów do uchwały budżetowej.

(…)
6. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego może opracować

harmonogram realizacji budżetu jednostki samorządu

terytorialnego i poinformować o nim podległe i nadzorowane

jednostki.

Zasady gospodarki finansowej obowiązujące w

toku wykonywania uchwały budżetowej



art. 254 u.f.p.



legalność –

legalność – ustalanie, pobieranie i odprowadzanie dochodów budżetu jednostki

samorządu terytorialnego następuje na zasadach i w terminach wynikających z

obowiązujących przepisów



terminowość –

terminowość – pełna realizacja zadań następuje w terminach określonych w przepisach i

harmonogramie realizacji budżetu JST, o ile został on opracowany



planowość i efektywność –

planowość i efektywność – dokonywanie wydatków następuje w granicach kwot

określonych w planie finansowym, z uwzględnieniem prawidłowo dokonanych przeniesień

i zgodnie z planowanym przeznaczeniem, w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem

zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów



wybór najkorzystniejszej oferty -

wybór najkorzystniejszej oferty - zlecanie zadań powinno następować na zasadzie

wyboru najkorzystniejszej oferty, z uwzględnieniem przepisów o zamówieniach

publicznych, a w odniesieniu do organizacji pozarządowych – z odpowiednim

zastosowaniem art. 43

[Prawo realizacji zadań finansowanych ze środków publicznych

przysługuje ogółowi podmiotów, chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej]

oraz art. 221

[organizacje pozarządowe – na zasadach określonych w ustawie z 24 kwietnia 2003 r. o

działalności pożytku publicznego i o wolontariacie]

Dokonywanie wydatków

nieprzewidzianych



art. 256 u.f.p.

Wydatki nieprzewidziane, których obowiązkowe

płatności wynikają z tytułów wykonawczych,

wyroków sądowych lub ugód, mogą być dokonywane

bez względu na poziom środków finansowych

zaplanowanych na ten cel. Odpowiednia zmiana

planu wydatków powinna nastąpić w trybie

przeniesień wydatków z innych podziałek klasyfikacji

wydatków lub z rezerw celowych.

Zmiany wydatków w trakcie roku

budżetowego



art. 257 u.f.p.

W toku wykonywania budżetu

zarząd

zarząd może dokonywać zmian w planie

dochodów i wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego

polegających na zmianach planu:

1) dochodów i wydatków związanych ze zmianą kwot lub uzyskaniem dotacji

przekazywanych z budżetu państwa, z budżetów innych jednostek samorządu

terytorialnego oraz innych jednostek sektora finansów publicznych;

2) dochodów jednostki samorządu terytorialnego, wynikających ze zmian kwot

subwencji w wyniku podziału rezerw subwencji ogólnej;

3) wydatków jednostki samorządu terytorialnego w ramach działu w zakresie

wydatków bieżących, z wyjątkiem zmian planu wydatków na uposażenia i

wynagrodzenia ze stosunku pracy, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;

4) dochodów i wydatków jednostki samorządu terytorialnego związanych ze

zwrotem dotacji otrzymanych z budżetu państwa lub innych jednostek

samorządu terytorialnego.

Rezerwy w budżecie jednostki

samorządu terytorialnego



Rezerwa ogólna – obligatoryjna [0,1% - 1% wydatków budżetu]



Rezerwy celowe – fakultatywne [w sumie nie więcej niż 5% wydatków

budżetu]



Podziału rezerw dokonuje zarząd.



Co do zasady, rezerwy celowe mogą być przeznaczone wyłącznie na

cel, na jaki zostały utworzone, oraz wykorzystane zgodnie z

klasyfikacją budżetową wydatków.



Zarząd jednostki samorządu terytorialnego może, po uzyskaniu

pozytywnej opinii komisji właściwej do spraw budżetu organu

stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, dokonać zmiany

przeznaczenia rezerwy celowej.

Blokowanie wydatków

budżetowych



art. 260 u.f.p.:

1. W przypadkach stwierdzenia:

1) niegospodarności w określonych jednostkach,
2) opóźnień w realizacji zadań,
3) nadmiaru posiadanych środków,
4) naruszenia zasad gospodarki finansowej, o których mowa w art. 254

– zarząd jednostki samorządu terytorialnego może podjąć decyzję o

blokowaniu planowanych wydatków budżetowych.

2. O podjętej decyzji zarząd jednostki samorządu terytorialnego

zawiadamia organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego.
(…)

Wygasanie wydatków

budżetowych



art. 263 u.f.p.:

1. Niezrealizowane kwoty wydatków budżetu jednostki

samorządu terytorialnego wygasają, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4,

z upływem roku budżetowego.

2. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może

ustalić, w drodze uchwały, wykaz wydatków, do których nie

stosuje się przepisu ust. 1, oraz określić ostateczny termin

dokonania każdego wydatku ujętego w tym wykazie w

następnym roku budżetowym.

(…)
4. Ostateczny termin dokonania wydatków, które nie wygasają

z upływem roku budżetowego, upływa 30 czerwca roku

następnego.

(…)

Bankowa obsługa budżetu jednostki

samorządu terytorialnego



art. 264 u.f.p.:

1. Bankową obsługę budżetu jednostki samorządu terytorialnego

wykonuje bank wybrany na zasadach określonych w przepisach o

zamówieniach publicznych.

2. Zasady wykonywania obsługi bankowej określa umowa zawarta

między zarządem jednostki samorządu terytorialnego a bankiem.

3. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może

upoważnić zarząd jednostki samorządu terytorialnego do lokowania

wolnych środków budżetowych na rachunkach w innych bankach.

4. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego może, w granicach

upoważnień zawartych w uchwale budżetowej, zaciągać kredyty w

wybranych przez siebie bankach, w trybie określonym w przepisach o

zamówieniach publicznych.

(…)

Zatwierdzanie wykonania budżetu

jednostki samorządu

terytorialnego



art. 266 u.f.p. - Zarząd jednostki samorządu terytorialnego

przedstawia

organowi

stanowiącemu

jednostki

samorządu

terytorialnego i regionalnej izbie obrachunkowej, w terminie do dnia

31 sierpnia

31 sierpnia, informację o przebiegu wykonania budżetu jednostki

samorządu terytorialnego za pierwsze półrocze.



art. 267 u.f.p. - Zarząd jednostki samorządu terytorialnego

przedstawia, w terminie do dnia

31 marca roku następującego po roku

budżetowym, organowi stanowiącemu jednostki samorządu

terytorialnego sprawozdanie roczne z wykonania budżetu tej

jednostki [u.f.p. z 2005 r.: do 20 marca].

art. 270 u.f.p.

1. Sprawozdanie finansowe jednostki samorządu terytorialnego zarząd

przekazuje organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego,

w terminie do dnia

31 maja

31 maja roku następującego po roku budżetowym.

2. Komisja rewizyjna organu stanowiącego jednostki samorządu

terytorialnego rozpatruje sprawozdanie finansowe, sprawozdanie z

wykonania budżetu wraz z opinią regionalnej izby obrachunkowej o tym

sprawozdaniu oraz informację o stanie mienia JST (…).

3. Komisja rewizyjna przedstawia organowi stanowiącemu jednostki

samorządu terytorialnego, w terminie do dnia

15 czerwca

15 czerwca roku

następującego po roku budżetowym, wniosek w sprawie absolutorium dla

zarządu.

4. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego rozpatruje i

zatwierdza sprawozdanie finansowe jednostki samorządu terytorialnego

wraz ze sprawozdaniem z wykonania budżetu, w terminie do dnia

czerwca

czerwca roku następującego po roku budżetowym.

art. 271 u.f.p.

1. Nie później niż dnia

30 czerwca

30 czerwca roku następującego

po roku budżetowym, organ stanowiący jednostki

samorządu terytorialnego podejmuje uchwałę w

sprawie absolutorium dla zarządu (…).