Systemy Logistyczne Wojsk nr 39/2013

WŁAŚCIWOŚCI WSPÓŁCZESNYCH OPERACJI MILITARNYCH I ICH

WPŁYW NA ORGANIZACJĘ ZABEZPIECZENIA LOGISTYCZNEGO

WOJSK

Zdzisław KURASIŃSKI

Instytut Logistyki, Wydział Mechaniczny

Wojskowa Akademia Techniczna

Streszczenie. W artykule przedstawiono charakterystykę współczesnych operacji militarnych i ich

wpływ na realizację zadań zabezpieczenia logistycznego wojsk. Wskazano na możliwe tendencje

i zmiany w ich prowadzeniu. Podkreślono rosnącą rolę i znaczenie zabezpieczenia logistycznego wojsk

w operacjach, konstatując konieczność jego rozwoju i reorganizacji w wymiarze wielonarodowym.

Słowa kluczowe: operacja militarna, zabezpieczenie logistyczne wojsk.

Dowódca operacji nie ma możliwości wyko-

rzystania ok. 30-40% sił będących na teatrze

działań, ponieważ należą one do Narodowych

Elementów Wsparcia, które nie są przekazane

pod dowództwo NATO.

Gen. James L. Jones

Doświadczenia historyczne oraz wnioski z ćwiczeń wskazują, że współczesne

siły zbrojne niezależnie od posiadania zdolności przewidywania rozwoju sytuacji,

tworzenia z posiadanych sił ugrupowania operacyjnego (zgrupowań operacyjnych),

szybkiej reakcji na zmieniającą się sytuację operacyjno-taktyczną oraz płynnego

przechodzenia od działań o charakterze defensywnym (obronnym) do ofensyw-

nych (zaczepnych) i na odwrót, powinny dysponować określoną samodzielnością

144

Zdzisław KURASIŃSKI

i niezależnością logistyczną. Stawia to przed SZ RP wymóg utrzymania wszechstron-

ności i elastyczności wydzielanych komponentów oraz ich pełnego zabezpieczenia

logistycznego. Powyższe wymogi dotyczą w równym stopniu działań prowadzonych

podczas wojny (konfliktu zbrojnego), jak i działań prowadzonych w ramach opera-

cji innych niż wojna (operacji pokojowych). Jak jednoznacznie wykazały wnioski

z prowadzonych badań oraz doświadczenia działań prowadzonych przez Sojusz na

terenie Bałkanów, w Operacji Irackiej czy Afganistanie, we wszystkich tych działa-

niach problemy związane z logistyką zajmowały znaczące miejsce i były traktowane

priorytetowo przez organy dowodzenia na poziomie zarówno strategicznym, jak

i operacyjnym czy taktycznym. Wskazuje to jednoznacznie, że wsparcie logistyczne

wojsk powinno być zorganizowane w taki sposób, aby zapewniać im warunki reali-

zacji zadań i osiągnięcia celu operacji w każdych uwarunkowaniach.

Tendencje i kierunki zmian dotyczące charakteru przyszłej wojny oraz wynika-

jących z niej zadań do wykonania przez SZ RP w ocenie autora nie stanowią stałych

i niezmiennych punktów odniesienia, do których powinien dostosowywać się system

zabezpieczenia logistycznego. Mając to na względzie, należy podejmować wysiłki,

równolegle zapewniając harmonijny rozwój całych Sił Zbrojnych. Zmieniające się

środowisko bezpieczeństwa międzynarodowego generuje wyzwania adresowane rów-

nież do systemu logistycznego. Zachodzi zatem potrzeba zdefiniowania przyszłych

zasadniczych zdolności pozwalających skutecznie realizować zadania zabezpieczenia

logistycznego. Określenie zdolności powinno pozwolić na określenie zasadniczych

kierunków rozwoju systemu logistycznego, a także pozwolić na sprecyzowanie wy-

magań odnoszących się do szkolenia logistycznego profesjonalnej armii.

Do niedawna uważano, że operacje militarne mogą być prowadzone odrębnie

przez poszczególne rodzaje wojsk (RW), jako lądowe, morskie i powietrzne, a współ-

działanie rodzajów sił zbrojnych (RSZ) polegało przeważnie na wzajemnym wspiera-

niu się.

Standardem przyszłych operacji będzie użycie sił połączonych składających

się z jednostek wojsk lądowych, sił powietrznych, marynarki wojennej a także sił

specjalnych. Zgrupowania takie będą posiadać niezbędne struktury zapewniające

wsparcie i zabezpieczenie na wymaganym poziomie. Dla zapewnienia skutecznej

realizacji zadań wymagane będzie posiadanie niezawodnego systemu informacyjnego

umożliwiającego przepływ informacji w czasie rzeczywistym nie tylko wewnątrz

struktur stricte wojskowych, lecz również w relacjach logistyka wojskowa – zaplecze

gospodarcze. Istotnym elementem środowiska operacyjnego sił zbrojnych mogą być

komercyjne, ponadnarodowe organizacje paramilitarne ukierunkowane na zaspo-

kajanie różnorodnych potrzeb generowanych przez Siły Zbrojne.

Tak postrzegane środowisko i warunki możliwego użycia operacyjnego zgru-

powań wojsk w operacjach połączonych stwarzają przesłanki do określenia misji

i zasadniczych zadań stojących przed logistyką. Współcześnie dominuje opinia, że

prowadzenie operacji możliwe

jest tylko połączonym wysiłkiem RSZ. Zakłada się

145

Właściwości współczesnych operacji militarnych i ich wpływ na organizację…

jednak nadal, że wojska lądowe w dalszym ciągu będą odgrywać główną rolę, ponie-

waż rozstrzygnięcie zapada najczęściej wówczas, gdy przeciwnik zostanie pokonany

na lądzie i zostanie zajęte jego terytorium.

Dynamika rozwoju środków walki, wprowadzanie do wyposażenia wojsk coraz

nowocześniejszego UiSW powoduje większe zazębianie się obszarów zainteresowa-

nia, oddziaływania i działania RSZ. Powoduje to potrzebę szerszej niż dotychczas

koordynacji działań, przy czym znaczne jej obszary dotyczyć będą problemów

wsparcia logistycznego wojsk we wspólnie prowadzonych operacjach.

Jeżeli w operacji biorą udział wyłącznie narodowe komponenty wojskowe, to

nosi ona nazwę operacji połączonej (Joint Operation). Jeżeli operacja prowadzona

jest w wymiarze sojuszniczym, przez wojska dwóch lub więcej państw, nazywa się

operacją wielonarodową (Combined Operation). Natomiast jeśli biorą w niej udział

wojska co najmniej dwóch rodzajów sił zbrojnych z co najmniej dwóch państw, to

nazywa się ją wielonarodową operacją połączoną (Combined Joint Operation)

1

.

Współczesne wojska lądowe są w stanie zajmować, utrzymywać i osłaniać

znaczne obszary, długotrwale w nich przebywać i demonstrować swą obecność,

mogą także wydajnie wspierać inne RSZ w operacjach poprzez niszczenie naziemnej

infrastruktury sił powietrznych i morskich przeciwnika. Będą z pewnością coraz

częściej brać udział nie tylko w operacjach tzw. czysto wojennych, ale także w kon-

fliktach o ograniczonym zasięgu oraz w operacjach pokojowych prowadzonych pod

egidami ONZ, NATO i UE, mających na celu utrzymanie lub przywracanie pokoju.

Powszechnie uważa się, że prowadzenie operacji militarnych na obszarze wła-

snego kraju powinno opierać się na dwóch podstawowych zasadach

2

:

•

pierwszej – zakładającej minimalizację niszczącego wpływu działań zbroj-

nych na środowisko walki i jego otoczenie bliższe i dalsze,

•

drugiej – zmierzającej do maksymalizacji efektów operacyjnych, wyrażającej

się bądź to szybkością likwidacji lokalnego konfliktu zbrojnego, sytuacji

kryzysowej, bądź określoną długotrwałością zorganizowanego przeciwsta-

wiania się przeważającemu przeciwnikowi.

W ocenie autora należałoby uwzględnić także trzecią zasadę, jaką jest zasada

gospodarności. Powinna ona zmierzać przede wszystkim do osiągania celu ope-

racyjnego lub taktycznego przy danym nakładzie sił lub osiągać określony efekt

operacyjny bądź taktyczny przy minimalnym nakładzie sił i środków.

O charakterze współczesnych operacji, w tym prowadzonych w ramach nich

bitew, przesądzają środki walki stosowane przez obie walczące ze sobą strony.

Z analizy współczesnych i perspektywicznych tendencji rozwoju środków walki

wynika, że następuje wzrost znaczenia: śmigłowców (bojowych i transportowych),

1

Por. Doktryna Narodowa Operacje Połączone OP/01, MON, Szkol. 800/2002, s. 5, 14.

2

J. Zieliński, Współczesna polska sztuka operacyjna, Zeszyty Naukowe AON 4(17)/1994, s. 68.

146

Zdzisław KURASIŃSKI

czołgów i transporterów opancerzonych; środków walki radioelektronicznej oraz

środków optoelektronicznych wspomagających fizyczne i intelektualne możliwości

żołnierzy. Środki te zwykle powodują, że operacje WLąd charakteryzują się: dużą

manewrowością (zarówno operacje zaczepne, jak i obronne), w tym możliwością

toczenia częstych bojów i bitew spotkaniowych; prowadzeniem działań bojowych

i operacyjnych zarówno w dzień, jak i w nocy; powietrzno-lądowym wymiarem

prowadzonych działań oraz dużym ich dynamizmem powodującym częste zmiany

w sytuacji bojowej, operacyjnej i logistycznej; prowadzeniem działań na samodziel-

nych kierunkach oraz ich ogniskowością, w związku z możliwością oddziaływania

na całą głębokość ugrupowania operacyjnego

3

. Operacje prowadzone przez wydzie-

lone z SZ komponenty w wymiarze sojuszniczym i koalicyjnym poza obszarem RP

charakteryzuje ponadto:

1. Bezpośredni kontakt wojsk z przeciwnikiem lub stronami konfliktu i lud-

nością cywilną, przez co ponosić mogą one znaczne straty w UiSW, stanach

osobowych oraz zużywać znaczne ilości środków bojowych i materiałowych.

Bezpośrednia obecność wydzielonych z SZ kontyngentów (ZT, oddziałów,

pododdziałów) na obszarze prowadzenia operacji, która wymaga ustaleń

prawnych i politycznych, jeszcze przed ich rozpoczęciem (dotyczyć to będzie

m.in. korzystania ze wsparcia udzielanego przez państwo-gospodarza, na

terenie którego będą przebywać wojska sojusznicze i koalicyjne).

2. Potrzeba ciągłego zabezpieczenia logistycznego wojsk w celu utrzymania

zdolności do działania i zachowania żywotności (przez macierzysty kraj lub

w ramach porozumień wielonarodowych).

3. Występowanie z reguły wielu szczebli dowodzenia o różnym zakresie pod-

ległości służbowej.

4. Zróżnicowany stopień zaangażowania w nich wydzielanych z SZ kontyn-

gentów (w tym również jednostek logistycznych).

Zgodnie z doktrynami AJP-01(A)

4

i ATP-35(B)

5

operacja składa się z wielu

czasowo i przestrzennie skoordynowanych faz, takich jak: planowanie i przygotowa-

nie operacji; przegrupowanie i rozwinięcie operacyjne wojsk; działania operacyjne

wojsk; zakończenie konfliktu i powrót (przegrupowanie) do rejonów wyjściowych

oraz odtworzenie stanu pierwotnego, tzn. przyjęcie struktur pokojowych (demobi-

lizacja) i odtworzenie zapasów.

Z powyższych definicji wynika, że wszystkie fazy operacji, poza działaniami

operacyjnymi wojsk, realizowane będą w systemie odpowiedzialności narodowej.

We wszystkich fazach operacji szczególny udział przypada logistyce, bowiem jej

możliwości (przygotowanie w tych zakresach specjalistów) niejednokrotnie, jak

3

M. Huzarski, Działania taktyczne, AON, Warszawa 2000, s. 41.

4

AJP-01(A) – Allied Joint Operations Doctrine, September 1998.

5

ATP-35(B) – Land Forces Tactical Doctrine.

147

Właściwości współczesnych operacji militarnych i ich wpływ na organizację…

wykazują doświadczenia ostatnich konfliktów militarnych i operacji pokojowych,

w znaczny sposób wpływają na czas trwania poszczególnych faz operacji i często

stanowią duże ograniczenia w ich realizacji.

W operacjach połączonych, operacjach sojuszniczych i wielonarodowych opera-

cjach połączonych dowództwo komponentu sił lądowych występuje przeważnie na

poziomie operacyjnym (operation level of war), a jego zasadniczym zadaniem jest

koordynowanie działań różnych rodzajów wojsk w taki sposób, aby osiągnąć zakładany

cel strategiczny. Poziom taktyczny (tactical level of war) obejmuje wszystkie działania

związków taktycznych (ZT, a niekiedy także związków operacyjnych), oddziałów

i pododdziałów w celu optymalnego wykorzystania ich możliwości bojowych.

Niezależnie od posiadanych kompetencji oraz sposobów ich realizacji, w zakresie

dowodzenia i kierowania, dowódcy RW na wszystkich szczeblach organizacyjnych

powinni posiadać zdolność do: przewidywania rozwoju sytuacji; tworzenia z posia-

danych sił zgrupowania operacyjnego (zgrupowań operacyjnych); szybkiej reakcji na

zmieniającą się sytuację operacyjno-taktyczną oraz płynnego przechodzenia od działań

defensywnych do ofensywnych i na odwrót. Sformułowanie takich wymagań wobec

dowódców oznacza postawienie zwłaszcza przed WLąd wymogów wszechstronności

i elastyczności, które pozwolą na realizację wszelkich zadań na poziomie taktycznym

i operacyjnym. Takie same wymogi dotyczą logistyki RW, w tym przede wszystkim

specjalistów logistyki WLąd, którzy powinni być przygotowani do realizowania róż-

norodnych zadań, nie zawsze możliwych do przewidzenia, a ich treść i zakres zależeć

będą bardzo często od sytuacji polityczno-militarnej i operacyjno-taktycznej.

Ocenia się, że podstawowymi częściami składowymi zapewniającymi realizację

powyższych zadań nadal pozostaną WLąd, w tym przede wszystkim ogólnowojsko-

we ZT, w których skład wchodzą jednostki zmechanizowane, pancerne i aeromo-

bilne (desantowo-szturmowe, kawalerii pancernej, lotnictwa wojsk lądowych) oraz

jednostki rodzajów wojsk i służb.

Zakłada się, że oddziały i pododdziały WLąd mogą zostać użyte do obrony przed

agresją potencjalnego przeciwnika w operacjach prowadzonych w ramach wojny global-

nej, ale również do wykonywania zadań związanych z bezpieczeństwem lokalnym oraz

w operacjach wymuszania, utrzymania i przywracania pokoju. W większości przypadków

będą one prowadzić operacje lądowe w ramach operacji połączonych, rozłożone w czasie

i przestrzeni (nawet znacznie od siebie oddalonych). Mogą one być również prowadzone

samodzielnie, nie łączyć się ze sobą i toczyć ze zmienną intensywnością.

W operacjach połączonych prowadzonych wyłącznie siłami narodowymi na

obszarze kraju generalne zadania rozstrzygające o operacji będą spoczywały na

wojskach operacyjnych. Przewiduje się, że w znacznej większości dotyczyć to będzie

nie tylko działania operacyjnego, ale również zabezpieczenia logistycznego wojsk

w zakresie dostaw i usług realizowanych przez podsystem logistyki stacjonarnej sys-

temu logistycznego SZ na rzecz wojsk operacyjnych. W nowych uwarunkowaniach

148

Zdzisław KURASIŃSKI

doktrynalnych RP przyjmuje się powszechnie, że operacje militarne w ewentualnych

działaniach wojennych prowadzone będą na własnym terytorium. Wojska znajdować

się będą w defensywie strategicznej, a główną treścią ich zadań będą operacje obron-

ne. Zakłada się jednak wykonywanie w toku ich prowadzenia zwrotów zaczepnych

mających na celu odcinanie przeciwnikowi linii komunikacyjnych i wychodzenia na

jego tyły

6

.

W wielonarodowych (sojuszniczych i koalicyjnych) operacjach połączonych siły

zadaniowe mogą składać się z jednostek różnych kontyngentów narodowych. Stopień

wyszkolenia i przygotowania jednostek wydzielanych z SZ RP, w tym poziom ich

zabezpieczenia logistycznego, nie powinien różnić się od innych wojsk sojuszniczych

uczestniczących w realizacji danego zadania tak, aby mogły one prowadzić wspólne

działania. Osiąga się to przez prowadzenie wspólnych ćwiczeń, szkoleń i treningów,

zakładając, że podstawą przygotowania i prowadzenia efektywnych operacji przez

tworzony komponent jest osiągnięcie wysokiego poziomu interoperacyjności.

Współczesne operacje mogą być prowadzone przez wojska różnymi sposobami.

Mogą być rozgrywane sekwencyjnie (kolejno), przy jednoczesnym realizowaniu okre-

ślonych zadań, a szczególnie podczas prowadzenia działań zaczepnych. Zakłada się,

że w wielu sytuacjach działania wojsk mogą mieć charakter liniowy z jasno określo-

nymi pod względem geograficznym liniami rozgraniczenia (boundaries), operacjami

głębokimi (deep operations), bezpośrednimi (close operations) i tyłowymi (rear

operations). Operacje prowadzone przez wojska mogą także przybierać charakter

nieliniowy – wówczas skupiać będą one wysiłki na zniszczeniu sił przeciwnika,

opanowaniu oraz kontroli ważnych strategicznie obszarów. W takich sytuacjach

nie zawsze będzie możliwe określenie pasów (obszarów) działania własnych wojsk.

Doprowadzi to także do zmniejszenia ich liczebności na innych kierunkach i świa-

domego założenia, że będą występowały luki. Powodować to będzie konieczność

przemieszczania wojsk na duże odległości i w konsekwencji znaczne utrudnienie

ich zabezpieczenia logistycznego. Ocena teoretyków i praktyków sztuki operacyjnej

jest zgodna co do tego, że przyszłe operacje militarne będą

7

:

• wysoce manewrowe i nie da się wcześniej określić czasu ich trwania, a głów-

ną rolę odgrywaćw nich będą mobilne zgrupowania i siły powietrzno-zme-

chanizowane

• operacjami, w których mniejsze siły będą działać na dużych obszarach w nie

zawsze klarownej sytuacji operacyjnej i podczas przygotowywania których

w pierwszej kolejności trzeba będzie przeciwdziałać działaniom przeciwnika,

a dopiero później zajmować się wydzielaniem sił odpowiednio do zadań

i sytuacji

6

M. Wiatr, Charakterystyka współczesnych operacji wojsk lądowych, Myśl Wojskowa,

nr 5/1998, s. 49.

7

K. Hofeditz, Zasady prowadzenia operacji, Myśl Wojskowa, nr 5/1998, s. 90.

149

Właściwości współczesnych operacji militarnych i ich wpływ na organizację…

• operacjami charakteryzującymi się walką broni połączonych na szczeblu

taktycznym oraz tym, że prowadzone będą na wielu kierunkach, w szybkim

tempie; z dużą precyzją i znacznym zasięgiem systemów uzbrojenia

• operacjami prowadzonymi pod ciągłą obserwacją mediów, co spowoduje,

że trzeba będzie uwzględniać oddziaływanie m.in. przekazu telewizyjnego

na opinię publiczną.

Międzynarodowa współpraca w ramach NATO realizowana jest w różnych formach

przez wydzielanie wspólnych sił, a wielonarodowe komponenty (związki operacyjne)

organizowane będą zgodnie z zasadami Lead Nation (państwo wiodące), Framework

Nation (państwo określające ogólne ramy działania) i Integration (integracja).

Komponent operacyjny (ZO) utworzony zgodnie z zasadą Lead Nation to związek

wielonarodowy kierowany przez przedstawicieli jednego państwa. Sztab związku składa

się z osób funkcyjnych tego państwa, a tylko pojedyncze stanowiska mogą być zajmo-

wane przez przedstawicieli sił zbrojnych wydzielających swoje kontyngenty do danego

związku. W związku z tym obowiązują procedury dowodzenia stosowane w państwie

wiodącym, a jednostki innych państw podporządkowywane są tylko na okres działań.

Komponenet operacyjny (ZO) utworzony zgodnie z zasadą Framework Na-

tion to związek wielonarodowy, w którym jedno z państw odgrywa decydującą rolę.

Z reguły jest ono odpowiedzialne za dowodzenie, administrację i wsparcie logistyczne

sztabu. Przedstawiciele tego państwa stanowią większość pracowników sztabu i zajmują

większość kierowniczych stanowisk. Sposoby planowania działań, dowodzenia i orga-

nizowania wsparcia logistycznego wojsk odpowiadają procedurom narodowym lub

też, o ile zostanie to uzgodnione, procedurom stosowanym w NATO. Przedstawiciele

państw wydzielających narodowe kontyngenty do takiego związku zajmują stanowiska

w sztabie według ustalonego klucza. Wojska podporządkowywane są tylko na okres

działania i obowiązują je procedury narodowe lub ogólne procedury NATO.

Komponent operacyjny (ZO) utworzony zgodnie z zasadą Integration to

związek wielonarodowy z wielonarodowym sztabem, przy czym liczba stanowisk

w  sztabie odpowiada udziałowi danego kontyngentu w  związku. Stanowiska

kierownicze w związku podlegają rotacji, a zasady dowodzenia i prowadzenia dzia-

łań oraz niekiedy szkolenia odpowiadają procedurom NATO. Jednostki wojskowe

wchodzące w skład takiego związku mogą zostać podporządkowane dowództwu

związku już w czasie pokoju. Najczęściej ma to miejsce w toku działań na zasadzie

Operational Control lub Operational Command. Jednostki te pozostają jednak

w narodowej podległości służbowej i dyscyplinarnej, a zasady działania są zgodne

z procedurami NATO

8

. Zakresy dowodzenia i podporządkowania na okres działań

przedstawia rysunek 1.

8

Zgodnie z tą zasadą tworzony jest np. Korpus Północ-Wschód (polsko-niemiecko-duński).

150

Zdzisław KURASIŃSKI

Rys. 1. Zakresy dowodzenia i podporządkowania na okres działań

Źródło:

Opracowanie własne na podstawie: J. Kręcikij, Ustalenia standaryzacyjne Sojuszu Północno-

atlantyckiego w wybranych obszarach dowodzenia, AON, Warszawa 2001 oraz AAP-6 i ATP-35B

Stopień podporządkowania na okres działań może być zróżnicowany, w zależ-

ności od wymogów sytuacji. Wyróżnia się:

‒ pełne dowodzenie, ang. Full Command (FULLCOM);

‒ dowodzenie operacyjne, ang. Operational Command (OPCOM);

‒ kontrolę operacyjną, ang. Operational Control (OPCON);

‒ dowodzenie taktyczne, ang. Tactical Command (TACOM);

‒ kontrolę taktyczną, ang. Tactical Control (TACON);

‒ upoważnienie do koordynacji, ang. Coordinating Authority.

Wielonarodowe działania wojsk, jakkolwiek bazujące na wspólnych celach ope-

racyjnych, będą zawsze uwarunkowane narodowymi interesami i ograniczeniami,

a skala użycia narodowych ZT (oddziałów, pododdziałów) w ramach Sojuszu może

wynikać z: ograniczonej politycznej i wojskowej swobody działania; wydłużenia

i skomplikowanych procedur podejmowania decyzji; konieczności dokonywania

wielu uzgodnień dotyczących zabezpieczenia logistycznego wojsk; przeciągania się

czasu przygotowania działań, m.in. na skutek potrzeby dostarczania w rejon działania

dużych ilości ŚBiM oraz konieczności realizacji dodatkowych zadań i uwzględniania

narodowych interesów partnerów (ich potencjału logistycznego).

151

Właściwości współczesnych operacji militarnych i ich wpływ na organizację…

W związku z tym, że tylko kilka państw na świecie stać na samodzielne prowadzenie

operacji militarnych, konieczna jest współpraca międzynarodowa i tworzenie sił wie-

lonarodowych, co stwarza tym samym warunki m.in. do efektywniejszego wykorzysta-

nia zasobów logistycznych i możliwości operacyjnych poszczególnych kontyngentów,

wzrostu sprawności zabezpieczenia logistycznego wojsk oraz unikania dublowania

struktur. Mimo że logistyka w działaniach sojuszniczych z reguły przyporządkowana jest

elementom narodowym, to coraz częściej w miarę osiągania przez wojska wydzielane do

Sojuszu – interoperacyjności i kompatybilności – staje się ona „logistyką wielonarodową”.

Z logistycznego punktu widzenia przedstawiony powyżej charakter współcze-

snych i przyszłych operacji militarnych stawia przed organizatorami systemu zabez-

pieczenia logistycznego walczących wojsk nowe jakościowo zadania do wykonania.

Chodzi przede wszystkim o:

a) zapewnienie jednostkom logistycznym wysokiej mobilności (w wymiarze

lądowym i powietrznym) umożliwiającej świadczenie usług specjalistycznych

(w tym przede wszystkim dostaw ŚBiM, remontowych, transportowych i gospo-

darczo-bytowych) na najwyższym poziomie oraz w wyznaczonych terminach;

b) przygotowanie do zaspokajania coraz większych (asortymentowo, jakościo-

wo i wagowo) potrzeb wojsk prowadzących operacje;

c) przygotowanie dużej liczby specjalistów logistyki będących w stanie zreali-

zować powyższe zadania.

Sprawna organizacja i realizacja świadczenia usług na rzecz komponentów

uczestniczących we współczesnych operacjach wymaga nowych rozwiązań w zakresie

kierowania i realizowania zadań zabezpieczania logistycznego wojsk wydzielonych

do ich prowadzenia. Nowość tych rozwiązań w ocenie autora powinna wyrażać się w:

1. Wysokiej profesjonalizacji logistycznych organów kierowania zabezpiecze-

niem logistycznym wojsk.

2. Dostosowaniu ich struktury organizacyjnej do pracy przez całą dobę w sys-

temie dwuzmianowym

9

, kompetencyjnej – do struktury ogólnowojskowych

organów dowodzenia, a struktury przestrzennej – do ugrupowania opera-

cyjnego wojsk, w tym jednostek i urządzeń logistycznych.

3. Szerokim wspomaganiu informatycznym wszystkich procesów logistycznych

w zakresie planowania zabezpieczenia logistycznego wojsk.

4. Stawianiu zadań logistycznych bezpośrednio wojskom i jednostkom logi-

stycznym.

5. Modyfikacji procesu oceny sytuacji, w tym sytuacji logistycznej.

6. Nadzorowaniu i kontrolowaniu realizacji zadań logistycznych.

9

Powoduje to konieczność utrzymywania podwójnych obsad specjalistów logistyki w centrach,

zespołach, grupach i sekcjach zabezpieczenia logistycznego i tym samym znacznego zwiększenia

ich stanów osobowych.

152

Zdzisław KURASIŃSKI

Poruszone w artykule uwarunkowania dotyczące właściwości współczesnych

operacji militarnych prowadzonych zarówno siłami narodowymi, jak i siłami

sojuszniczymi jednoznacznie wskazują na coraz większe zazębianie się obszarów

zainteresowania i potrzeb koordynacji specyficznych poczynań oraz współpracy

pomiędzy nimi, przy czym znaczne jej obszary dotyczyć będą problemów zabezpie-

czenia logistycznego wojsk we wspólnie prowadzonych operacjach.

Prowadzenie operacji militarnych siłami narodowymi, sojuszniczymi i koalicyj-

nymi zarówno na obszarze kraju, jak i poza jego terytorium wymaga racjonalnego

dysponowania (rozporządzania) posiadanym wojskowym potencjałem logistycz-

nym. Racjonalność ta powinna wyrażać się przede wszystkim w dążeniu do jego

utrzymania w dyspozycyjności przez jak najdłuższy okres prowadzonych operacji.

Można to osiągnąć między innymi przez szerokie i umiejętne zarządzanie zasobami

osobowymi (specjalistami logistyki), efektywne wykorzystanie zasobów terenowej in-

frastruktury logistycznej (materiałowej, technicznej i transportowej) oraz określenie

tych rodzajów ŚBiM, które powinny być wykorzystywane przez wojska w pierwszej

kolejności. Wymaga to realizacji wielu przedsięwzięć mających na celu racjonalną

dystrybucję tych zasobów, a także ich ochronę przed zniszczeniem.

LITERATURA

[1] Allied Joint Operations Doctrine, AJP-01(B), September 1998.
[2]

Doktryna Narodowa Operacje Połączone OP/01, MON, Szkol. 800/2002.

[3] Hofeditz K., Zasady prowadzenia operacji, Myśl Wojskowa, nr 5/1998.
[4] Huzarski M., Działania taktyczne, AON, Warszawa 2000.
[5] Kręcikij J., Ustalenia standaryzacyjne Sojuszu Północnoatlantyckiego w wybranych ob-

szarach dowodzenia, AON, Warszawa 2001 Land Forces Tactical Doctrine – ATP-35(B).

[6] NATO Principles and Policies for Logistics, MC 319/2.
[7] Wiatr M., Charakterystyka współczesnych operacji wojsk lądowych, Myśl Wojskowa,

nr 5/1998.

[8] Wiatr M., Zasady i procedury przygotowania i prowadzenia kampanii/operacji wielo-

narodowych połączonych sił Sojuszu, AON, Warszawa 2000.

[9] Zieliński J., Współczesna polska sztuka operacyjna, Zeszyty Naukowe AON,

nr 4(17)/1994.

CHARACTERISTICS OF CONTEMPORARY MILITARY OPERATIONS AND

THEIR IMPACT ON THE ARMY COMBAT SERVICE SAPPORT

Abstract. The article presents the characteristics of contemporary military operations and their effect

on the performance of the tasks of the Army combat service support. Indicating a possible trends and

changes in their driving. Stresses the growing role and importance of CSS troops in operations, the

need for its development and the reorganization of the multinational dimension.

Keywords: military operation, logistics security forces.