Wsparcie i zachęta, czyli słów kilka o kształtowaniu osobowości małego dziecka Rozetta Michnik

Wsparcie i zachęta, czyli słów kilka o kształtowaniu osobowości małego dziecka

Autor: Rozetta Michnik   

Angielski termin „personality" -osobowość pochodzi od łacińskiego słowa „persona", które oznaczało maskę. Starożytni greccy aktorzy nosili maski chcąc ukryć swoją tożsamość, dla Rzymian wyraz „persona" znaczył „jak ktoś pokazuje się innym", a nie jak jest w rzeczywistości.

Czym dla nas jest osobowość? Bardzo często podczas towarzyskich rozmów mówimy o tym, że ktoś ma taką lub inną osobowość, że ktoś na nią wpływa, że jest zaburzona lub silna, a nawet dominująca. O czym tak naprawdę mówimy?

Uważa się, że osobowość to wieloczynnikowa struktura integrująca i ukierunkowująca zachowania jednostki. Osobowość nie składa się po prostu z cech do siebie dodanych, lecz z cech wzajemnie ze sobą powiązanych. Za rozwój osobowości odpowiedzialne są trzy czynniki: wyposażenie dziedziczne, wczesne doświadczenia w rodzinie i wydarzenia jakie mają miejsce w późniejszym życiu. Zatem absurdalnym jest stwierdzenie, że cechy osobowości są dziedziczne. Cechy osobowości są wynikiem ucze­nia się, a na ich kształtowanie mają wpływ wychowanie w domu i w szkole oraz naśladowanie osoby, z którą dziecko się identyfikuje.

Współcześni psychologowie uważają, że osobowość dziecka w prostej linii zależy od obrazu własnego „Ja" i od cech, czyli wzorów zachowania lub przystosowania jakie dziecko posiada.

Gdy pojęcie własnej osoby jest pozytywne, dzieci nabywają takich cech jak: pewność siebie, poczucie własnej godności, wgląd w siebie. Umieją właściwie układać swoje stosunki z innymi ludźmi, szanować siebie i innych. Natomiast, gdy pojęcie własnego „ja" jest negatywne, dziecko czuje się gorsze od innych, brak mu wiary we własne siły, a to z kolei prowadzi do złego przystosowania społecznego i psychicznego.

Podstawą rozwoju własnego „Ja" są wczesne kontakty dziecka z innymi osobami. Ponieważ dla małych dzieci osobami najważniejszymi na świecie są rodzice, ich wpływ na samoocenę dziecka jest przeogromny. Stopniowo rolę tę przejmują nauczyciele i rówieśnicy.

Niektórych cech osobowości dzieci uczą się obserwując innych, niektórych uczą się metodą prób i błędów. Wydaje się zatem, że osobowość jest swoistą „gąbką", która czerpie z tego, co ją otacza i wolno się nasyca. Jak każda gąbka, tak i ta po nasączeniu zaczyna oddawać to, co zawiera. Nasze dzieci kształtują swoją osobowość obcując z nami - dorosłymi. Rodzina przede wszystkim determinuje osobowość dziecka, bo z mamą, tatą dziecko się identyfikuje, bo mamę, tatę początkowo nieporadnie naśladuje. Zbiera to, co my siejemy. Zbiera radość, pogodę ducha, optymizm, ale także agresję, lęk, zniechęcenie. Jakże uważni musimy być, będąc rodzicami! Już nie tylko my przeżywamy swoje życie, ale razem z nami swoje życie zaczyna przeżywać maleńki człowiek. Rzadko zdajemy sobie sprawę z powagi sytuacji. Życie po prostu się toczy, a dzieci po prostu rosną. Na kształtującą się osobowość dziecka nieustannie wpływają: temperament i środowisko. Uważa się, że jeżeli te dwa wpływy są zharmonizowa­ne, to można się spodziewać, że rozwój dziecka będzie prawidłowy, gdy nie są zharmonizowane - mogą wyniknąć z tego problemy w sferze zachowania dziecka.

Pewien nieznany mi pisarz tak określił wpływ rodziny na rozwój osobowości dziecka:

„Jeżeli dziecko jest otoczone krytyką - uczy się potępiać,
jeżeli żyje wśród wrogości - uczy się walczyć,
jeżeli żyje wśród lęku - uczy się bać,
jeżeli jest otoczone współczuciem - uczy się użalać nad sobą,
jeżeli żyje wśród tolerancji - uczy się być wyrozumiałe,
jeżeli żyje wśród zazdrości - uczy się odczuwać winę,
jeżeli jest ośmieszone - uczy się nieśmiałości,
jeżeli jest zawstydzane, uczy się wstydzić,
jeżeli żyje wśród zachęt - uczy się pewności siebie,
jeżeli żyje wśród pochwał - uczy się doceniać,
jeżeli żyje wśród akceptacji - uczy się kochać,
jeżeli żyje wśród aprobaty - uczy się podobać,
jeżeli żyje wśród uznania - uczy się mieć cel,
jeżeli żyje wśród rzetelności - uczy się cenić sprawiedliwość,
jeżeli żyje wśród uczciwości - uczy się cenić prawdę,
jeżeli żyje w bezpieczeństwie - uczy się ufać sobie i innym.

Jakże piękne słowa i jak mocno porażają prawdą! Obraz własnego „ja" naszego dziecka tak faktycznie jest tworzony przez rodziców, cechy osobowości, te wyuczone umiejętności konkretnych zachowań także są zależne od nas - rodziców, przecież to nas naśladują nasze pociechy. Po nitce do kłębka... Złą postawą wychowawczą możemy spowodować zaburzenie w tworzącej się osobowości dziecka. Wrogość, agresja, wy­magania, którym nie można sprostać, odrzucenie, brak akceptacji, a także nadmierna opiekuńczość, ochrona, wyręczanie, brak wymagań, granic postępowania, czynią nasze maleńkie jeszcze dziecko poten­cjalnym „trudnym" dorosłym człowiekiem. Gdzie jest granica? Jak zachować rozsądek i umiar? Jak mądrze kochać? Sądzę, że tego nie dowiemy się z żadnej książki, od żadnego specjalisty. Prócz Tego, który ko­cha najpełniej... Czyż Bóg nie daje nam tego wszystkiego, co my powinniśmy dać naszym dzieciom?

Miłość, szacunek, sprawiedliwość, zachęta, wsparcie, ale także wyraźne, bardzo czytelne granice postępowania i wiedza o konsekwencjach ich przek raczania - oto przepis na wychowanie dzieci, tworzenie ich pełnej, dojrzałej osobowości i budowania podstaw ich przyszłego, dorosłego życia. Wydaje się to jasne i proste, ale tak naprawdę jest to najtrudniejsze zadanie naszego życia. Wiem, że z Bożą pomocą nie jest to zadanie niewykonalne. Moją modlitwą jest, by Boża mądrość stała się udziałem wszystkich nas - ludzi dorosłych, byśmy umieli wychowując nasze dzieci zapomnieć o sobie będąc dla nich wzorem, wsparciem i zachętą.

„Wychowanie jest jak nauka jazdy na rowerze. Nie nauczy jej ojciec, który biegnie za rowerem, ani ten, kto czyta instrukcję po fakcie, gdy dziecko leży już na ziemi. Dziecko, które po raz pierwszy siada na rowerze, musi być tyle razy podtrzymywane, co puszczone na swobodę. Sztuka wychowywania polega na tym, aby wiedzieć, w którym momencie uczynić pierwszą, a w którym drugą rzecz". P. Pellegrino


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Typologia osobowosci czyli slow kilka o cholerykach i innych temperamentach
Typologia osobowosci czyli slow kilka o cholerykach i innych temperamentach typolo
Typologia osobowosci czyli slow kilka o cholerykach i innych temperamentach typolo
Typologia osobowosci czyli slow kilka o cholerykach i innych temperamentach typolo
Typologia osobowosci czyli slow kilka o cholerykach i innych temperamentach typolo
Ksztaltowanie osobowosci spolecznej dziecka
Problemy Etyczne, czyli o Korupcji Słów Kilka
18 1 [dzień 9] Słów kilka o modlitwie do Architekta Puzzli
O zakładzie Pascala słów kilka esej
Rola religii w kształtowaniu osobowości, pliki zamawiane, edukacja
O litoterapii słów kilka, MEDYCYNA ALTERNATYWNA, litoterapia(1)
O kanonach i apokryfach słów kilka
O menopauzie i olejkach eterycznych słów kilka, Szkoła PSWIS, Kosmetologia, Semestr II, Aromaterapia
O KULTURZE JĘZYKA SŁÓW KILKA, kultura osobista
O Rudolfie Hessie słów kilka, O Rudolfie Hessie słów kilka
czynniki ksztaltujace osobowosc spoleczna socjologia
O magii białej i czarnej słów kilka
UMIEJĘTNOŚCI KLUCZOWE SŁÓW KILKA

więcej podobnych podstron