Pielęgniarka / pielęgniarz:

współpracuje z osobami i instytucjami realizującymi programy profilaktyki schorzeń uznanych za problemy społeczne

współpracuje z pacjentem i jego rodziną w zapobieganiu lub ograniczaniu ryzyka wystąpienia schorzenia lub powikłań

rozpoznaje czynniki ryzyka i przedstawia je pacjentowi

przygotowuje do prowadzenia samo-obserwacji u pacjenta, do postępowania w przypadku objawów zagrożenia życia i likwidowania czynników ryzyka

uświadamia i przekonuje pacjenta i jego najbliższych o konieczności systematycznego zgłaszania się na badania profilaktyczne oraz bilansu zdrowia

realizuje działania zapobiegające powstawaniu powikłań w wyniku preferowanego przez pacjenta stylu życia, stosowanie metod diagnozowania i terapii

Do najważniejszych i podstawowych działań mających na celu zapobieganie występowania zakażeń wewnątrzszpitalnych należą:

• Stosowanie zasad higieny i aseptyki, antyseptyki:

• mycie chirurgiczne rąk na bloku operacyjnym przed każdą operacja,

• zakładanie jałowych rękawic oraz odzieży przed operacją,

• zakładanie rękawiczek higienicznych podczas wykonywania wszelkich czynności przy pacjencie,

• utrzymanie higieny osobistej pacjentów oraz własnej,

• przed wykonaniem jakiegokolwiek zabiegu należy higienicznie umyć ręce,

• zakładanie maseczek i czepków na włosy przed operacją,

• posługiwanie się tylko i wyłącznie jałowym sprzętem na bloku operacyjnym (dezynfekować w wannach z płynem dezynfekcyjnym, czyścić i myc sprzęt mechanicznie, ręcznie przy użyciu szczotki albo w myjniach ultradźwiękowych, osuszać ściereczkami lnianymi lub suchym powietrzem, ze specjalnego pistoletu lub pompki, sterylizować, właściwie przechowywać i transportować, właściwie otwierać pakiety, zestawy, tace, stosować sprzęt według obowiązujących procedur).

• Stosowanie zasad i technik wykonywania zabiegów pielęgniarskich z grupy aseptycznych:

• częsta obserwacja miejsc wkłucia, ujścia drenów i cewników, obserwacja rany i opatrunków, dbanie o czystość cewników,

• codzienna zmiana opatrunków, a w razie potrzeby częściej (np. po zabrudzeniu, przekrwieniu, zamoczeniu),

• posługiwanie się jałowymi narzędziami podczas zmiany opatrunku na ranie pooperacyjnej,

• dokładne czyszczenie i dezynfekcja ran.

• Odpowiednie przygotowanie pacjenta do operacji (kąpiel aseptyczna całego ciała, golenie miejsca operacyjnego).

• Przestrzeganie izolacji i segregacji pacjentów w celu zapobiegania rozprzestrzeniania się zakażeń wewnątrzszpitalnych.

• Stosowanie określonych zasad i procedur w usprawnianiu pacjenta.

• Prawidłowa pielęgnacja pacjentów zaintubowanych i rurki intubacyjnej.

• Okresowa ocena stanu zdrowia pielęgniarek, ocena stanu odporności.

• Poddawanie się szczepieniom, które chronią pielęgniarkę przed zachorowaniem na chorobę zakaźną.

• Prowadzenie dokumentacji tzw. zranień i ukłuć.

Rola pielęgniarki w ochronie przed zakażeniem wewnątrzszpitalnym. Znaczenie aseptyki i antyseptyki w zapobieganiu zakażeniom. Dezynfekcja i sterylizacja sprzętu. II

Sterylizacja – metody kontroli i skuteczności

1. Wskaźniki fizyczne: manometry, termometry, zegary

2. Wskaźnik biologiczny – umieszcza się wewnątrz pakietu

3. Wskaźnik chemiczny – na powierzchni sterylizowanego obiektu

Sprzęt aseptyczny- wybrane zasady używania

Sterylność jest zachowana przy dotykaniu innym narzędziem również sterylnym

Sterylny przedmiot dotknięty niesterylnym przedmiotem, uważany jest za zakażony

Każdy częściowo otwarty pakiet uważa się za zakażony, nie przydatny w warunkach sterylnych

Im więcej czasu minęło od procesu sterylizacji, tym większe prawdopodobieństwo braku sterylności. W zależności od sposobu sterylizacji.

Przemysłowo pakowane sprzęty sterylne nie są jałowe po wskazanym terminie ważności

Zewnętrzny margines 2,5 cm sterylnej powierzchni uważa się za strefę niesterylną

Zmoczony sterylny pakiet staje się niesterylny, przepuszczalny dla mikroorganizmów

Każdy otwarty sterylny pakiet uważa się za zakażony jeśli został on pozostawiony bez nadzoru

• Postępowanie z odpadami medycznymi

Cel :

• zapobieganie zakażeniom

• Ochrona środowiska naturalnego

Postępowanie z odpadami medycznymi

Odpady medyczne są pod względem składu w 75-90% zbliżone do odpadów komunalnych.

10-20% należy do szczególnie niebezpiecznych

Odpady medyczne : to ogół odpadków stałych i płynnych z placówek medycznych.

• Postępowanie z odpadami medycznymi

Dane WHO:

Europa – produkcja odpadów medycznych w waha się od 1,4 – 6kg/ łóżko szpitalne

Producenci: szpitale, laboratoria, stacje krwiodawstwa, kostnice…

• Postępowanie z odpadami medycznymi SEGREGACJA

Obowiązek oddzielania odpadków

Kategoria odpadu	Opis
Zakaźne	Podejrzane o zawarcie patogenów
Patologiczne	Krew, wydzieliny, wydaliny, szczątki ludzkie
Ostre krawędzie	Skalpele, igły, szkło
Farmaceutyczne	Resztki leków
Genotoksyczne	Leki cytostatyczne
Chemiczne	Odczynniki, przeterminowane środki dezynfekcyjne
Z dużą zawartością metali ciężkich	Baterie, termometry, aparaty do pomiaru RR
Pojemniki po gazach i aerozolach	Cylindry po gazach, pojemniki po aerozolach
Radioaktywne	Resztki płynów radioterapeutycznych, pakiety papierowe, absorbenty

Postępowanie z odpadami medycznymi SEGREGACJA

Odpady zakaźne ( części ciała, organy, krew i konserwanty służące do przechowywania, odpady zawierające żywe drobnoustroje) –

worki czerwone

• Postępowanie z odpadami medycznymi SEGREGACJA

Odpady specjalne ( odczynniki chemiczne, leki cytotoksyczne i cytostatyczne, odpady amalgamatu dentystycznego) –

worki żółte

• 
  Postępowanie z odpadami medycznymi SEGREGACJA

Odpady pozostałe ( ręczniki, obłożenie pola operacyjnego, kozetek – jednorazowe, nie mające styczności z materiałem biologicznym pacjenta) –

worki niebieskie

• Postępowanie z odpadami medycznymi SEGREGACJA

Odpady komunalne ( wszystkie pozostałe odpady nie klasyfikujące się do wcześniej wymienionych) –

worki czarne

• Postępowanie z odpadami medycznymi SEGREGACJA - zasady

• Worki umieszczane w stelażach pedałowych

• Kolor worka adekwatny do koloru pokrywy pojemnika

• Worki powinny być nieprzezroczyste, wytrzymałe, odporne na wilgoć

• Górna krawędź wywinięta na 20 cm

• Wymiana worków 1 raz dziennie lub częściej

• Worki wypełnione do 2/3 następnie opróżnione

• Nie ugniatać odpadów w worku

• Postępowanie z odpadami medycznymi SEGREGACJA – ostre końce

• Pojemniki o twardych ścianach

• Wypełnione do 2/3

• Ustawiane wielkością do zapotrzebowania

• Nowe powinny być opisane aktualną datą (użytkowanie nie dłużej niż 48 godzin)

• Ustawiony z dala od jałowych sprzętów

• Po 48 godz. Zamknąć i nie otwierać ponownie

1. Profilaktyka zakażeń

• Profilaktyka zakażeń – bezpieczeństwo pielęgniarki

• Kontakt bezpośredni- dotyk, zanieczyszczone ręce

• Droga pokarmowa – jedzenie zanieczyszczone florą bakteryjną z przewodu pokarmowego pacjenta

• Droga kropelkowa – drobnoustroje zawarte w powietrzu

• Droga krwiopochodna – (zacięcia, zakłucia, skaleczenia) skóry rąk i wniknięcie drobnoustrojów (HIV, HBV)

Profilaktyka zakażeń – bezpieczeństwo pielęgniarki

• Ryzyko zakażenia jest związane z odpornością danej osoby

• Pracodawca zobowiązany jest do profilaktyki chorób zakaźnych i inwazyjnych względem pracowników Kodeks Pracy oraz Dyrektywy Unii Europejskiej

• Ocenie podlega stan zdrowia pielęgniarki oraz okresowa i bieżąca ocena stanu odporności

Profilaktyka zakażeń – bezpieczeństwo pielęgniarki

• Szczepienia ochronne – WZW trzy szczepienia w odstępie 1, 2,- 6 tygodni i 3,6 miesięcy (w zależności od miana przeciwciał stosuje się dawkę przypominającą)

• Prowadzenie dokumentacji zranień i wypadków w pracy)

• Zranienia zaopatrywać wodoodpornym opatrunkiem

• Profilaktyka zakażeń – bezpieczeństwo pielęgniarki

2. Dekontaminacja rąk

3. W przypadku zakażeń szerzących się drogą wziewną używać maski

4. Uodpornienie czynne – szczepienia

5. Unikanie zranienia ostrymi narzędziami

6. Pielęgnować w rękawiczkach

7. Odzież ochronna w czasie operacji i badań inwazyjnych

Profilaktyka zakażeń – bezpieczeństwo pielęgniarki

• W przypadku powstawania aerozoli nosić maskę i okulary ochronne

• Oznaczać materiał pobrany od osób zakażonych

• Nie jeść i nie pić w miejscach pracy

Metoda Ayliffe jako czynność poprzedzająca chirurgiczne mycie rąk

• Chirurgiczne mycie rąk

• Usuwanie i niszczenie występującej na skórze rąk drobnoustrojów należących do flory przejściowej i obniżenie do minimum koncentracji flory stałej.

• Utrzymanie niskiego poziomu drobnoustrojów na rękach przez co najmniej 3 godziny po nałożeniu jednorazowych rękawic

• Zapobieganie zakażeniom przenoszonym drogą krwi

Zakładanie odzieży ochronnej

• Odzież ochronną stosuje się dla bezpieczeństwa własnego i osób z otoczenia. Celem takiego postępowania jest ochrona ciała przed kontaktem z krwią, płynami ustrojowymi, wydalinami i wydzielinami.

Termometry (wycofanie termometrów rtęciowych), dezynfekcja

Stetoskopy - dezynfekcja