Wykład 12.03.2013

Terminologia techniczna z języku międzynarodowym

Do porozumiewania się człowiekowi w codziennym życiu wystarcza zasób 1000 słów. Z zasobu 3000 – 5000 słów, jeśli chodzi o język potoczno rozporządzają ludzie średnio wykształceni. Zasobem 7000 – 10000 słów wysoko wykształceni. Zasobem 15000 - 20000 słów stanowi zasób słowny jednego języka. Najbardziej rozwinięte języki, wraz ze wszystkimi archaizmami, nie przekraczają 30000 słów. Tymczasem średnio rozwinięte działy techniki mają słownictwo liczące od 15000 do 25000 terminów, a słowniki politechniczne obejmują 100 tyś do 150 tyś terminów. Rzecz jasna, opanowanie takiej ilości terminów byłoby niemożliwe, gdyby nie skojarzenia terminów technicznych z językiem potocznym, a przede wszystkim gdyby nie daleko posunięta regularność terminologii technicznej, zapewniająca specjalistom należytą orientację. Jeśli oprócz słownictwa technicznego wziąć pod uwagę słownictwo zarówno rodzime jak i łacińskie i innych dziedzin jak zoologia, farmacja, medycyna i inne to otrzymamy zbiór terminów specjalnych wyrażający się liczbą przekraczającą milion. Na tle tego zestawienia zaskakujące jest, że katedry językoznawstwa istnieją na wszystkich uniwersytetach, nie ma zaś ani jednej placówki naukowej przeznaczonej dla prowadzenia studiów nad terminologią specjalną np. techniczną. W zakresie terminologii technicznej stan jest o tyle gorszy że nie ma nawet placówki, która by w sposób miarodajny mogła rozstrzygać spory i podejmować uchwały obowiązujące w całej technice np. pojęcie częstość i częstotliwość do dzisiaj budzi kontrowersyjne dyskusje. W tym stanie rzeczy, poszczególne działy techniki są zdane na działalność własnych komisji terminologicznych. Szczególną rolę w tej dziedzinie odgrywa Centralna Komisja Słownictwa Elektrycznego. Utworzona już przed zakończeniem I WŚ w 1917 roku.

Znaczenie terminologii technicznej

Słownictwo techniczne od dawna już przestało być sprawą kultury językowej. Obecnie jest ono przede wszystkim narzędziem pracy, od którego wymaga się nie mniejszej dokładności niż narzędzi materialnych. W przemyśle urządzenia, maszyny, narzędzia, sposoby produkcji i przedmioty muszą być ściśle nazwane w sposób niedopuszczający wątpliwości, wieloznaczności i pomyłek. Dla celów planowania nazwy techniczne powinny być zrozumiałe dla wszystkich zainteresowanych bez potrzeby dodawania komentarzy i objaśnień, powinny być jednoznaczne. Stosowanie dowolnych, chaotycznych terminologii inwentaryzacji dokonywanej przez poszczególne jednostki organizacyjne uniemożliwiłoby prowadzenie statystyki w skali ogólno krajowej. Nazwa techniczna wymagająca definicji jest tzw. terminem technicznym np. wyrażenie termometr rtęciowy jest pojęciem, chociaż bowiem wiadomo co to jest termometr i co to jest rtęć. Nie wystarcza to jednak do zrozumienia pojęcia co to jest termometr rtęciowy, a przypuszczenie że jest to termometr wykonany z rtęci byłoby błędem, dlatego tez terminologia techniczna podlega pewnym zasadom. Przy dokonywaniu zakupów mogą wchodzić w grę następujące zasady:

1. Towar powinien być wysokiej jakości

2. Towar powinien być estetycznie wykonany

3. Towar powinien być tani

4. Towar nie powinien budzić wątpliwości co do autentyczności

Przytoczone stwierdzenia zasługują na nazwę zasad, ponieważ mogą się odnosić do każdego towaru bez wyjątku. W terminologii technicznej będziemy rozróżniać zasady i prawa. Według komisji terminologicznej wyróżniamy 14 zasad terminologicznych są to:

1. Zasada powszechności – nie zmieniać nazw, które się upowszechniły

2. Zasada rodzimości – nazwy techniczne powinny być oparte na słowach rodzinnych

3. Zasada międzynarodowości – zgodne, co do źródłosłowów z nazwami międzynarodowymi

4. Zasada jednorodności – łączenie dwóch różnych źródeł słów np. multograf (unikać tego)

5. Zasada logiczności – nazwy muszą się odnosić skojarzeniowo do definicji

6. Zasada systemayczności

7. Zasada zwięzłości

8. Zasada jednoznaczności

9. Zasada jednomianowości

10. Zasada reproduktywności

11. Zasada jednolitości

12. Zasada operatywności

13. Zasada poprawności

14. Zasada emocjonalności – nazwy techniczne nie wzbudzały sprzeciwów uczuciowych

Conveyance control – kontrola komunikowania się

Internet : information systems In production

Na podstawie artykułu z zakresu informatycznych produkcji należy dokonać szczegółowej analizy po przetłumaczeniu artykułu i sformułowaniu głównych pojęć artykułu a następnie należy dokonać rozwinięcia informacji technicznej według koncepcji własnej

Sprawozdanie: temat, slowa kluczowe, Głowna idea wykładu, uwagi krytyczne,komentarz uzupełniający własny

Znajomość zasad i praw wynikający z wiedzy przedmiotów ogólnotechnicznych