HMP WYK. O8.11.2010
W XVI wieku nie ceniono pracy fizycznej, dlatego z pogardą odnoszono się do rzemiosła. Czasem istniał przerost formy nad treścią, co było efektem cywilizowania się społeczeństw europejskich.
Jan Sturm- w Strasburgu w 1538r założył pierwszą szkołę średnią, jego cel: pobżność rozumna i wymowna, tam inaczej liczono klasy (chodzi o lata nauki, było ich 10) od ostatniej, czyli 10, 9, 8 a nie tak jak jest teraz, szkoła miała własny program, samodzielny ustrój. Ideałem był Kwintylian. Każdy uczeń miał dzienniczek, gdzie zapisywał słówka łacińske- miał ich opanować ok. 20 000!! (uważa się, że jak zna się ok 2000 słów, to jest się w stanie porozumiewać w każdej dziedzinie, to ile oni musieli ryć.. xD). Poza tym panowała jednostronność nauczania: główny nacisk na języki, ceniono wyjazdy zagraniczne na zachód. Na podstawie tej szkoły powstawały inne także z własnym programem ideologicznym, np. w Toruniu, Gdańsku, Arianie utworzyli w Pińczowie; wydźwięk protestancki
Jezuici- ich program był oparty na strukturze wojskowej, Jezuici byli gruntownie wykształceni, ideowcy: uważali, że trzeba najbardziej pozyskiwać elitę (szlachta), wydźwięk katolicki.Typy ich szkół:
gimnazja wewnętrzne- dla przyszłych Jezuitów
gimnazja zewnętrzne-dla młodzieży szlacheckiej (łacina, piękne mowy retoryczne, ćwiczenia fizyczne)
Teatry jezuickie odgrywały rolę ideową!
Stanisław Hozjusz- kardynał, który sprowadził Jezuitów do Polski w 1565r.
Największym mankamentem było wychowywanie młodych w duchu kosmopolitycznym!!!
1773r- Klemens VII rozwiązał zakon jezuicki
W XVII i XVIII w zaczęto trzeźwieź z ideałów humanistycznych, zaczęło być źle z Jezuitami, rozwiązaniu ich zakonu na swoich ziemiach sprzeciwiała się tylko caryca Katarzyna.
Pisarze z Polski, którzy przynajmniej nawiązaywali do ideałów pedagogicznych:
Erazm Gliczner „Książki o wychowaniu dzieci bardzo dobre, pożyteczne i potrzebne”: uzasadniał, dlaczego lepiej posłać syna z zainteresowaniami do skzoły, krytykował nauczycieli zwłaszcza w małych miasteczkach, krytykował wychowanie dworskie i indywidualne, zalecał wychowanie szkolne.
Mikołaj Rej „Żywot człowieka poczciwego”
Andrzej Frycz Modrzewski „O naprawie Rzeczypospolitej”: uważał, że szkoły powinny powstawać w każdej parafii i mieście, ogólnodostępne dla wszystkich bez względu na pochodzenie, stan społeczny, dzieci powinny uczyć się razem, obok Zamoyskiego należał do czołówki intelektualnej.
Sebastian Petrycy: lekarz, zwolennik kształcenia wszystkich chłopców, dziewczęta pownny się zając robótkami ręcznymi, powinny tylko wyglądać
Szymon Marycjusz- jeździł dużo po Europie, znał stosunki włoskie, za problem uniwersytetu uważał pensję, że była ona przyczyną jego kryzysu ( ale tak naprawdę na kryzys uniwersytetu składała się reformacja i natury społeczne w XVI w), widział różnice w wyposażeniu uniwersytetów włoskich a Akademii Krakowskiej