czynności nauczyciela i uczniów	metody	formy	materiały	wskazówki	uwagi
Sprawy organizacyjne CZĘŚĆ I 2.Wprowadzenie do tematu lekcji - wyjaśnienie przez nauczyciela pojęć: złość, przemoc, agresja oraz asertywność i empatia 3. Nauczyciel wyjaśnia uczniom, że będą rozmawiać o złości. Pyta czy uczniowie znają takie uczucie. Uczniowie kolejno kończą zdanie: „Złoszczę się kiedy….” Nauczyciel podkreśla, że wszyscy ludzie przeżywają uczucie złości. 4. Gdzie mieszka złość? Uczniowie mają za zadanie odrysować na arkuszu papieru swoją sylwetkę. Uczniowie po kolei mówią w jaki sposób się złoszczą (tupanie, robienie groźnych min itp.), następnie każdy z uczniów umiejscawia swoją złość na odrysowanym konturze swojej sylwetki, poprzez pokolorowanie miejsca, w którym złość zamieszkuje (np. pokolorowałem brwi- bo gdy jestem zły to je marszczę itp.) Następnie uczniowie określają miejsce gdzie uchodzi złość, na zewnątrz – strzałka na zewnątrz, gdy ktoś kumuluje ją w sobie, strzałka do wewnątrz. Nauczyciel zwraca uczniom uwagę na to, że złość rodzi agresję, a słowa wypowiedziane w złości mogą ranić – wyjaśnia pojęcie agresji słownej. 5. Uczniowie dzielą się na grupy, mają do odegrania scenki 6. Po odegranych scenkach wszyscy uczniowie analizują poszczególne zachowania oraz ustalają wspólne asertywne zachowania w danych sytuacjach. 7. Nauczyciel w formie haseł wypisuje propozycje uczniów, którzy dzielą się spostrzeżeniami na tematy: - skutecznego opanowania złości, - asertywnego wyrażania swoich uczuć - bólu, który zadajemy wypowiadając słowa w złości, - gniewu i poczucia własnej godności, - czy warto żyć w zgodzie z samym sobą? - czy trudno jest odmawiać nie raniąc innych? - jak odmawiać nie raniąc innych? Część II 8. Nauczyciel dzieli uczniów na małe grupy następnie zadaję pytanie „Jak rozumiecie pojęcie przemoc?”. Uczniowie w grupach próbują zdefiniować pojęcie przemocy. Następnie nauczyciel prosi uczniów aby zastanowili się w czym może wyrażać się przemoc (np. fizyczna , słowna). Liderzy grup prezentują wyniki dyskusji, cała klasa wybiera optymalne odpowiedzi na zadane pytania 9. Każdy uczeń indywidualnie próbuje utworzyć w formie pisemnej „Abecadło Porozumienia bez Przemocy”. Następnie uczniowie siadają dwójkami i ustalają wspólne hasła do abecadła PBP, dwójki dobierają się w czwórki, korygują i dopisują następne hasła…, (tak do utworzenia całego zespołu). Na koniec zostaje stworzone przez całą klasę abecadło Porozumiewania bez Przemocy. 10. Gotowe abecadło zostaje zawieszone w widocznym miejscu w klasie. Nauczyciel prosi uczniów aby od tej pory zawsze przestrzegali stworzonego przez nich abecadła. Podsumowanie lekcji Jako podsumowanie lekcji nauczyciel prosi każdego z uczniów o krótką odpowiedź na pytanie: „Dlaczego warto porozumiewać się bez przemocy?”	miniwykład Zajęcia warsztatowe Drama Dyskusja Dyskusja wielokrotna Kula śnieżna	praca z całą klasą Praca z indywidualna Praca w grupach/z całą klasą Praca w grupach Praca z całą klasą Praca indywidualna /grupowa/ z całą klasą	Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych W. Kopaliński, Warszawa 2000, wyd. Muza SA Załącznik nr 1 Załącznik nr 2 Załącznik nr 3	Można posłużyć się przygotowanymi wcześniej rys. sylwetki, lub przygotować szablony sylwetek dla każdego ucznia Należy zwrócić na uwagę na różne sposoby okazywania złości. Hasła należy wypisywać na arkuszu papieru, będą pomocne do stworzenia „Abecadła Porozumiewania bez Przemocy” (najbardziej trafne hasła można napisać na czerwono) „Abecadło Porozumienia bez Przemocy” wg M. Rosenberga strona http://dziecisawazne.pl/porozumienie-bez-przemocy-2/ W razie trudności można podpowiedzieć uczniom niektóre pozycje abecadła korzystając z załącznika (zał. Nr 3)