To tzw. I stopień oczyszczania. Procesy te mają na celu usunięcie ze ścieków ciał stałych pływających i grubych zawiesin mineralnych oraz organicznych. Polegają na rozdrabnianiu, cedzeniu, sedymentacji, flotacji, wypienianiu i odwirowaniu. Metody mechaniczne mogą zapewnić redukcję zawiesin w granicach 60-70%, BZT5 do 20%.
Urządzenia wykorzystywane w mechanicznym oczyszczaniu ścieków:
ręczne,
mechaniczne,
sita,
W większości oczyszczalni ścieków stopień mechanicznego oczyszczania ścieków nie może wystepować samodzielnie z uwagi na niewystarczający stopień oczyszczania ścieków. Wyjątek stanowią tutaj podczyszczalnie ścieków przemysłowych, oraz przydomowe oczyszczalnie ścieków współpracujące z drenażem rozsączającym.
Krata – urządzenie służące do oddzielania ciał stałych ze ścieków. Kraty stosowane są jako pierwsze urządzenia w ciągu oczyszczaniamechanicznego i separują największe zanieczyszczenia.
Podstawowymi typami są:
krata ręczna
krata mechaniczna (czyszczona automatycznie)
Ze względu na wielkość prześwitu różnicujemy:
10-20 mm – kraty gęste
20-40 mm – kraty średnie
40-200 mm- kraty rzadkie
Sito – urządzenie służące do oddzielania ciał stałych ze ścieków. Sita stosowane są jako drugi element (po kratach) w ciągu oczyszczaniamechanicznego i separują zanieczyszczenia średniej wielkości.
Ze względu na wielkość prześwitu różnicujemy:
< 0,1 mm – sita gęste
0,1-1,5 mm – sita średnie
> 1,5 mm – sita rzadkie
Piaskownik – urządzenie służące do oddzielania żwiru, kamyków i piasku ze ścieków. Najczęściej stosowane jest w pierwszej fazieoczyszczania ścieków (oczyszczanie mechaniczne), zazwyczaj po systemie krat. Podstawowymi typami są:
Piaskownik typu SES
Piaskownik poziomy
Piaskownik cyrkulacyjny
Typ SES[edytuj]
Piaskownik wykorzystuje sedymentację grawitacyjną piasku i żwiru, które opadają na dół piaskownika. Wyciąga się je za pomocą podłączonej do silnika spalinowego śruby Archimedesa, która potem zsypuje je do pojemnika. Mogą być one powtórnie wykorzystane, np. w budownictwie drogowym.
Typ poziomy[edytuj]
Oddzielenie zachodzi w prostokątnych korytach żelbetowych, za pomocą sprężonego powietrza, piachy opadają na dno. Dwie pompy (na pomoście i na koronie zbiornika) zbierają piasek. Zgarniacze sterowane z centrali zbierają osady z dna. System rur odprowadza piasek do pojemników. Piaskownik trzeba co jakiś czas czyścić z nadmiaru niezgarniętego piasku.
Typ cyrkulacyjny[edytuj]
Piaskownik wykorzystuje ruch wirowy i siłę odśrodkową. Kształt leja powoduje zbieranie się osadu na dole. Jednocześnie zachodzi napowietrzanie ścieków.
Odstojnik (także osadnik) – zbiornik, w którym przebiega grawitacyjne osiadanie zanieczyszczeń zawartych (w postaci zawiesin) w zanieczyszczonej wodzie (również ściekach) z gospodarstw domowych, w kopalniach lub zakładach przemysłowych. Dzięki temu możliwe jest wykorzystywanie wody w obiegu zamkniętym lub odprowadzenie ścieków do kanalizacji w przypadku ścieków przemysłowych lub rzeki w przypadku ścieków komunalnych.
Osadniki spełniają szczególną rolę w oczyszczalniach ścieków (osadnik Imhoffa).
Jeżeli grawitacyjnie oczyszczane są gazy z pyłów mówi się o komorach osadczych[1].
Flotator - urządzenia służące wydzieleniu tłuszczów i olejów ze ścieków.
Zasada działania tych urządzeń polega na wykorzystaniu procesu wznoszenia tzw. flotacji. Każdy zbiornik, w którym następuje zmniejszenie prędkości przepływu ścieków, może pełnić rolę flotatora. Możemy je podzielić na: urządzenia działające bez udziału czynników wspomagających, określane potocznie jako łapacze lub separatory tłuszczów i olejów oraz odtłuszczacze napowietrzane (ciśnieniowe - DAF Dissolved air flotation). Odtłuszczacze mogą być budowane jako jednokomorowe i wielokomorowe, o przepływie poziomym lub pionowym.