TEMAT: RODZAJE ŚRODKÓW I MATERIAŁÓW DYDAKTYCZNYCH W EDUKACJI SPOŁECZNO-PRZYRODNICZEJ. WYKORZYSTANIE ICH I STOSOWANIE PODCZAS ZAJĘĆ W KL. I-III.

Ś rodki dydaktyczne w edukacji społeczno-przyrodniczej środkami dydaktycznymi nazywamy przedmioty materialne i znaki symboliczne, które reprezentują w procesie nauczania i uczenia się rzeczywistość w jej naturalnej lub odtworzonej postaci.

Podział środków dydaktycznych według Więckowskiego:

Ś RODKI DYDAKTYCZNE

ŚRODKI KONWENCJONALNE ŚRODKI TECHNICZNE

• Podręczniki •słuchowe(audytywne)

• Pomoce o charakterze graficznym •wzrokowo-słuchowe(audiowizualne)

(obrazy drukowane, tablice, itp.) •wzrokowe(wizualne)

• Okazy naturalne, itp.

Podział środków dydaktycznych według Gutowskiej:

ŚRODKI DYDAKTYCZNE	PRZYKŁADY
Środki manipulacyjne	Okazy naturalne, narzędzia, przybory, przyrządy, naczynia, materiały, instrumenty, przedmioty występujące w otoczeniu, zabawki, modele
Środki wizualne	Obrazy, tablice, przezrocza, fotografie, widokówki, ilustracje, mapy
Środki audytywne	Audycje radiowe, taśmy i płyty z nagraniami
Środki audiowizualne	Filmy dźwiękowe, programy telewizyjne
Podręcznik, literatura popularnonaukowa	Podręczniki, czasopisma dziecięce, przewodniki turystyczne, atlasy

I. ŚRODKI DYDAKTYCZNE DO REALIZACJI TREŚCI SPOŁECZNYCH

Środków tych dostarcza życie środowiska lokalnego, rodzice uczniów, bezpośrednie kontakty z ludźmi, obserwacja ich pracy, ubrania roboczego, narzędzi pracy i wytworów. Na lekcje można przynosić narzędzia pracy symbolizujące dany zawód, wytwory pracy rzemieślniczej, fabrycznej i przykładowe materiały. Obserwacje bezpośrednie może wzbogacić film, program telewizyjny, przezrocza, ilustracje, fotografie, itp.

II. ŚRODKI DYDAKTYCZNE I ICH WYKORZYSTYWANIE PRZY REALIZACJI TREŚCI HISTORYCZNYCH

Treści historyczne w wielu przypadkach są niedostępne bezpośredniej obserwacji dziecka, dlatego też stosujemy w nauczaniu elementów historii różnego rodzaju środki dydaktyczne: wizualne, audiowizualne, audytywne. Najważniejszą rolę spośród wymienionych środków pełnią środki wizualne. K. Szymborska dzieli je na dwie grupy:

ŚRODKI BEZPOŚREDNIE

ŚRODKI POŚREDNIE

Zabytki i przedmioty materialne, militaria, numizmatyka

•OBRAZOWE

Np. obrazy artystyczne, obrazy dydaktyczne, fotografie, rysunki, obrazy filmowe, itp.

•SYMBOLICZNE

Np. mapy, schematy, makiety, plany, diagramy, itp.

III. ŚRODKI DYDAKTYCZNE DO NAUCZANIA TREŚCI PRZYRODNICZYCH I OCHRONY ŚRODOWISKA

• Okazy naturalne( kolekcje roślin ozdobnych, wodnych, oleistych, okopowych, włóknistych, owoce, zboża, nasiona roślin, sadzonki, owady-zakonserwowane, itp.)

• Tablice ( dotyczące tematyki edukacji społeczno-przyrodniczej w kl. I-III)

• Gazetki ścienne

• Małe ilustracje, pocztówki, foldery(rośliny ozdobne, drzewa i krzewy, warzywa, zboża, ryby, ptaki, gady, płazy, ssaki)

• Foldery LOP omawiające zagadnienia ochrony środowiska

• Przezrocza

• Sprzęt pomiarowy i optyczny(termometr laboratoryjny, kompas, lupy, aparat fotograficzny)