HISTORIA LITERATURY STAROPOLSKIEJ I OŚWIECENIOWEJ I
Treści kształcenia:
Wykład:
Warsztat bibliograficzny: omówienie najważniejszych syntez akademickich oraz podstawowych opracowań z zakresu literatury staropolskiej i oświeceniowej, periodyzacja epok literackich ze szczególnym uwzględnieniem cezur, pozwalających
w przybliżeniu określić nowe tendencje w kulturze i literaturze.
Średniowiecza literatura polska: oralność i piśmienność, najważniejsze zabytki literatury religijnej i świeckiej (problematyka przekładu, parafrazy i oryginalności dzieł polskich), typologia gatunków, wzorce osobowe w średniowieczu.
Renesansowa literatura polska: humanizm renesansowy oraz reformacja, fazy epoki
ze wskazaniem najwybitniejszych twórców, ocena dorobku Jana Kochanowskiego, idea mecenatu, rola tradycji antycznej w piśmiennictwie epoki, preferencje w zakresie gatunków.
Barokowa literatura polska: manieryzm a barok, sarmatyzm, barok dworski
i ziemiański, literatura w służbie kontrreformacji, różnowiercy i ich wkład w rozwój literatury doby baroku, twórczość okolicznościowa oraz sylwiczna (np. pamię-tnikarstwo, elogium, kazania).
Oświeceniowa literatura polska: definicje pojęć - klasycyzm, sentymentalizm, rokoko; główni przedstawiciele formacji oświeceniowej, Ignacy Krasicki i jego wkład w rozwój literatury polskiej, rola dworu królewskiego oraz magnackich w propagowaniu nowych idei, stosunek do wcześniejszej tradycji, dydaktyzm i jego odbicie w doborze gatunków literackich.
Ćwiczenia:
Wzorce osobowe w średniowiecznych kronikach (Anonim tzw. Gall, Kronika polska; Mistrz Wincenty tzw. Kadłubek, Kronika polska - fragmenty); pojęcia: rocznik, kronika, dziejopisarstwo.
Średniowieczna liryka religijna (Bogurodzica, Lament świętokrzyski, wybór liryki Władysława z Gielniowa); pojęcia: trop, sekwencja, pieśń religijna, lament.
Motyw śmierci w literaturze średniowiecza (Rozmowa Mistrza Polikarpa ze śmiercią, Skarga umierającego, Dusza z ciała wyleciała).
Tematyka społeczno-obyczajowa w piśmiennictwie epoki (Chytrze bydlą z pany kmiecie, Wiersz Słoty o chlebowym stole, Wiersz o zabiciu Jędrzeja Tęczyńskiego).
Ideał świętości oraz apokryfy w średniowieczu (Legenda o świętym Aleksym, Pieśń-legenda o św. Stanisławie; Rozmyślanie przemyskie - fragmenty); pojęcia: apokryf, hagiografia, legenda.
Poezja nowołacińska wczesnego renesansu (F. Kallimach, Paweł z Krosna, Andrzej Krzycki, Jan Dantyszek, Mikołaj Hussowski, Jan z Wiślicy, Klemens Janicjusz); pojęcia: renesans, elegia, mecenat, humanizm.
Wczesnorenesansowa twórczość w języku polskim (Biernat z Lublina, Żywot Ezopa - wybór 10 bajek); pojęcia: romans, bajka.
Mikołaja Reja dyrektywy religijne i społeczno-obyczajowe (fragmenty Krótkiej rozprawy, Kupca oraz Żywota człowieka poczciwego, wybór Figlików).
Horacjanizm w liryce Jana Kochanowskiego (wybór Pieśni); pojęcia: horacjanizm, stoicyzm, epikureizm, hedonizm.
W zwierciadle fraszki Mistrza z Czarnolasu (wybór Fraszek); pojęcia: fraszka, epigramat, anakreontyk.
Treny Jana Kochanowskiego - zwierciadło kryzysu światopoglądowego? (Treny); pojęcia: tren, epicedium.
W kręgu latinitas - Jan Kochanowski jako poeta neołaciński (wybór Elegii, Liryków, Foriceniów).
Piotr Skarga - szermierz kontrreformacji (Kazania sejmowe); pojęcia: retoryka, kazanie.
Mikołaj Sęp-Szarzyński - poeta na styku epok (Rytmy abo wiersze polskie); pojęcia: manieryzm, sonet.
Pisemne kolokwium zaliczeniowe (średniowiecze i renesans).
ŚREDNIOWIECZE
Literatura podstawowa:
Lektury:
Anonim tzw. Gall, Kronika polska, przekł. R. Grodecki, oprac. M. Plezia, BN I 59, Wrocław 1965 i nast. wyd.
„By czas nie zaćmił i niepamięć”. Wybór kronik średniowiecznych, oprac. A. Jelicz, Warszawa 1979 (Roczniki Jana Długosza, Kronika Janka z Czarnkowa).
Literatura staropolska. Wybór tekstów, wybór i oprac. P. Borek i R. Mazurkiewicz,
t. 1, Kraków 2006 (z działu Średniowiecze: poezja łacińska, polska poezja religijna).
Polska poezja świecka XV wieku, oprac. M. Włodarski, BN I 60, Wrocław 1997.
Średniowieczna poezja łacińska w Polsce, oprac. M. Włodarski, BN I 310, Wrocław 2007.
Średniowieczne żywoty i cuda patronów Polski, przekł. J. Pleziowa, oprac. i wst.
M. Plezia, Warszawa 1987 (Żywot mniejszy św. Stanisława lub św. Wojciecha Tempore illo).
W. Wydra, W. R. Rzepka, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław 1984 i nast. wyd. (z działu Przekłady Biblii: Biblia królowej Zofii, Psałterz floriański; z działu Kazania: Kazania świętokrzyskie; z działu Literatura o cechach apokryficznych i apokryfy: Rozmyślanie przemyskie).
Opracowania:
T. Michałowska, Średniowiecze, Warszawa 1995 i nast. wyd.
Słownik literatury staropolskiej. (Średniowiecze, renesans, barok), red.
T. Michałowska, Wrocław 1990 i nast. wyd. (hasła: Apokryf, Biblia, Dramat liturgiczny, Hagiografia, Kazanie, Kronika, Misterium, Pieśń religijna, Sekwencja, Średniowiecze, Trop).
Literatura uzupełniająca:
Lektury (jedna publikacja do wyboru):
„By czas nie zaćmił i niepamięć”. Wybór kronik średniowiecznych, oprac. A. Jelicz, Warszawa 1979 (Kronika krakowska, Kronika wielkopolska).
Cały świat nie pomieściłby ksiąg. Staropolskie opowieści i przekazy apokryficzne, wyd. W.R. Rzepka i W. Wydra, wst. M. Adamczyk, Warszawa-Poznań 1996.
Dramaty staropolskie. Antologia, oprac. J. Lewański, t. 1, Warszawa 1959 (Nawiedzenie grobu).
K. Liman, Antologia poezji łacińskiej w Polsce. Średniowiecze, Poznań 2004.
Modlitwy księżnej Gertrudy z „Psałterza Egberta” w Cividale, przekł. i oprac.
B. Kürbis, Kraków 1998.
Mistrz Wincenty tzw. Kadłubek, Kronika polska, przekł. i oprac. B. Kürbis, BN I 227, Wrocław 1992.
J. Ostroróg, Memoriał o urządzeniu Rzeczypospolitej [w:] Filozofia i myśl społeczna XIII-XV wieku, przekł. A Pawiński, wybór, oprac., wst. i przyp. J. Domański, sł. wst. W. Tatarkiewicz, Warszawa 1978.
Polskie wierszowane legendy średniowieczne, wyd. i oprac. S. Vrtel-Wierczyński
i W. Kuraszkiewicz, Wrocław 1962.
Toć jest dziwne a nowe. Antologia literatury polskiego średniowiecza, oprac.
A. Jelicz, Warszawa 1987 (Jan Ursyn z Krakowa, O sposobie pisania listów, O życiu
i cudach bł. Kingi, O życiu i cudach świętej Jadwigi).
W. Wydra, W.R. Rzepka, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław 1984 i nast. wyd. (z działu „Przekłady Biblii”: Psałterz puławski; z działu „Kazania”: Kazania gnieźnieńskie, Jan z Szamotuł, Kazania o Maryi Pannie Czystej; Kazanie na dzień Wszech Świętych; z działu „Literatura o cechach apokryficznych i apokryfy”: Rozmyślania dominikańskie, Ewangelia Nikodema, Historia Trzech Króli, List Lentulusa do senatu rzymskiego; z działu „Świecka proza powieściowa
i nowelistyczna”: Historia Aleksandra Wielkiego).
Opracowania (jedna publikacja do wyboru):
M. Adamczyk, Biblijno-apokryficzne narracje w literaturze staropolskiej do końca XVI wieku, Poznań 1980.
E. Auerbach, Język literacki i jego odbiorcy w późnym antyku łacińskim
i średniowieczu, przekł. R. Urbański, Kraków 2006.
Bogurodzica, oprac. J. Woronczak, E. Ostrowska, H. Feicht, Wrocław 1962,
BPP Seria A, nr 1 (wstępy: filologiczny, językowy i muzykologiczny).
T. Borawska, K. Górski, Umysłowość średniowiecza, Warszawa 1993.
U. Borkowska, Królewskie modlitewniki. Studium z kultury religijnej epoki Jagiellonów (XV i początek XVI wieku), Lublin 1988.
E.R. Curtius, Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, przekł. i oprac. Andrzej Borowski, Kraków 2005.
A. Czyż, Bogurodzica - między Wschodem a Zachodem. Kilka myśli o duchowej jedności Europy, "Ogród" 1991 nr. 4; (lub w: A. Czyż, Światło i słowo. Egzystencjalne czytanie tekstów dawnych, Warszawa 1995).
J. Dąbrowski, Dawne dziejopisarstwo polskie (do roku 1480), Wrocław 1964.
A. Dąbrówka, Średniowiecze. Korzenie, Warszawa 2005.
A. Dąbrówka, Teatr i sacrum w średniowieczu: Religia - cywilizacja - estetyka, Wrocław 2001.
A. Drzewicka, Starofrancuska epopeja rycerska. Szkice, Warszawa 1979.
G. Duby, Czasy katedr. Sztuka i społeczeństwo 980-1420, przekł. K. Dolatowska, Warszawa 1986.
U. Eco, Sztuka i piękno w średniowieczu, przekł. M. Olszewski i M. Zabłocka, Kraków 1994.
N. Elias, Przemiany obyczajów w cywilizacji Zachodu, przekł. T. Zabłudowski, Warszawa 1980.
J. Le Goff, Kultura średniowiecznej Europy, przekł. H. Szumańska-Grossowa, Warszawa 1994.
K. Górski, Zarys dziejów duchowości w Polsce, Kraków 1986 (fragment dotyczący średniowiecza).
A. Guriewicz, Kategorie kultury średniowiecznej, przekł. J. Dancygier, Warszawa 1976.
A. Guriewicz, Problemy średniowiecznej kultury ludowej, przekł. Z. Dobrzyniecki, Warszawa 1987.
J. Huizinga, Jesień średniowiecza, przekł. T. Brzostowski, Warszawa 1992.
A. Jelicz, Życie codzienne w średniowiecznym Krakowie, Warszawa 1966.
W.P. Ker, Wczesne średniowiecze. Zarys historii literatury, przekł. T. Rybowski, Wrocław 1977.
J. Lewański, Dramat i teatr średniowiecza i renesansu w Polsce, Warszawa 1981 (rozdział 1: W wiekach średnich).
C.S. Lewis, Odrzucony obraz. Wprowadzenie do literatury średniowiecznej
i renesansowej, przekł. W. Ostrowski, Kraków 1995.
Literatura i kultura późnego średniowiecza w Polsce, red. T. Michałowska, Warszawa 1993 (rozprawy S. Świeżawskiego, Z. Włodek i T. Michałowskiej).
Łacina jako język elit, red. Jerzy Axer, Warszawa 2004.
T. Manteuffel, Kultura Europy średniowiecznej, Warszawa 1974.
R. Mazurkiewicz, Deesis. Idea wstawiennictwa Bogarodzicy i św. Jana Chrzciciela
w kulturze średniowiecznej, Kraków 2002 (cz. 2: Kultura staropolska).
R. Mazurkiewicz, Polskie średniowieczne pieśni maryjne. Studia filologiczne, Kraków 2002.
Mediewistyka literacka w Polsce, red. T. Michałowska, Warszawa 2003.
J. Nowak-Dłużewski, Okolicznościowa poezja polityczna w Polsce. Średniowiecze, Warszawa 1963.
M. Ossowska, Ethos rycerski i jego odmiany, Warszawa 1973.
E. Ostrowska, Z dziejów języka polskiego i jego piękna, Kraków 1978.
E. Ostrowska, O artyzmie polskich średniowiecznych zabytków językowych, Kraków 1967.
E. Panofsky, Studia z historii sztuki, wybór i oprac. J. Białostocki, Warszawa
1971 (Architektura gotycka i scholastyka).
K. Pawłowski, Retoryka starożytna w „Kronice”Wincentego Kadłubka, Kraków 2004.
R. Pernoud, Kobieta w czasach katedr, przekł. I. Badowska, Warszawa 1990.
Pogranicza i konteksty literatury polskiego średniowiecza, red. T. Michałowska, Wrocław 1989 (wybór).
K. Pomian, Przeszłość jako przedmiot wiary. Historia i filozofia w myśli średniowiecza, Warszawa 1968 (wybór).
E. Potkowski, Książka rękopiśmienna w kulturze Polski średniowiecznej, Warszawa 1984.
H. Samsonowicz, Dziedzictwo średniowiecza. Mity i rzeczywistość, Wrocław 1991.
H. Samsonowicz, Złota jesień polskiego średniowiecza, Warszawa 1971.
J. Starnawski, Średniowiecze, Warszawa 1989.
P. Stępień, Z literatury religijnej polskiego średniowiecza. Studia o czterech tekstach (Kazanie na dzień św. Katarzyny, Legenda o św. Aleksym, Lament świętokrzyski, Żołtarz Jezusow), Warszawa 2003.
J. Strzelczyk, Średniowieczny obraz świata, Poznań 2004.
Średniowiecze. Studia o kulturze, red. J. Lewański, t. 1-4, Warszawa 1961-1969.
S. Urbańczyk, "Bogurodzica". Problemy czasu powstania i tła kulturalnego, „Pamiętnik Literacki” 1978, z. 1 (lub w: S. Urbańczyk, Prace z dziejów języka polskiego, Wrocław 1979).
H. Waddel, Średniowiecze wagantów, przekł. Z. Wrzeszcz, Warszawa 1960.
N.M. Wildiers, Obraz świata a teologia. Od średniowiecza do dzisiaj, przekł.
J. Doktór, Warszawa 1985.
T. Witczak, Literatura średniowiecza, Warszawa 1990 i nast. wyd.
M. Włodarski, Ars moriendi w literaturze polskiej XV i XVI wieku, Kraków 1987.
A. Wolański, Dramat liturgiczny w średniowieczu, Wrocław 2005.
J. Woronczak, Polskość i europejskość literatury naszego średniowiecza [w:] Studia
o literaturze średniowiecza i renesansu, Wrocław 1993 (lub w zbiorze: Problemy literatury staropolskiej, red. J. Pelc, ser. 1, Wrocław 1972).
J. Woronczak, Studia o literaturze średniowiecza i renesansu, Wrocław 1993.
R. Wójcik, „Opusculum de arte memorativa” Jana Szklarka. Bernardyński traktat mnemotechniczny z 1504 roku, Poznań 2006.
W. Wydra, Polskie pieśni średniowieczne. Studia o tekstach, Warszawa 2003.
W. Wydra, Władysław z Gielniowa. Z dziejów średniowiecznej poezji polskiej, Poznań 1992.
RENESANS
Literatura podstawowa:
Lektury:
Antologia poezji polsko-łacińskiej 1470-1543, oprac. A. Jelicz, Szczecin 1985 (wybór utworów K. Celtisa, J. Dantyszka, F. Kallimacha, A. Krzyckiego; Oda do Apollina Pawła z Krosna, Z wojny pruskiej Jana z Wiślicy, Pieśń o żubrze M. Hussowskiego); lub: Literatura staropolska. Wybór tekstów, wybór i oprac. P. Borek
i R. Mazurkiewicz, t. 1, Kraków 2006.
Biernat z Lublina, Ezop, wst. S. Grzeszczuk, oprac. J. Gruchała, Kraków 1997 (Żywot Ezopa i wybór 5 bajek).
A. Frycz-Modrzewski, Wybór pism, oprac. W. Voisé, BN I 229, Wrocław 1977
(O poprawie Rzeczypospolitej: ks. I: O obyczajach, ks. II: O szkole).
Ł. Górnicki, Dworzanin polski, oprac. R. Pollak, Wrocław 1954 (Księga I).
K. Janicjusz, Poezje wybrane, przekł. Z. Kubiak, Warszawa 1979 (Księga żalów); lub: Z. Kubiak, Medytacje Janicjusza, Warszawa 1993.
J. Kochanowski, Dzieła polskie, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1953 i nast. wyd. (List do Stanisława Fogelwedera, Muza, Przy pogrzebie rzecz, Satyr albo Dziki mąż, Szachy, Zgoda, Zuzanna); Fraszki, oprac. J. Pelc, BN I 163, Wrocław 1991 i nast. wyd.; Odprawa posłów greckich, oprac. T. Ulewicz, BN I 3, Wrocław 1962 i nast. wyd.; Pieśni, oprac. L. Szczerbicka-Ślęk, BN I 100, Wrocław 1970 i nast. wyd.; Psałterz Dawidów, wst. i oprac. K. Meller, Kraków 1997 (wiersz dedykacyjny oraz wybór 10 psalmów); Treny, oprac. J. Pelc, BN I 1, Wrocław 1969 i nast. Wyd.;
Z łacińska śpiewa Słowian Muza. Elegie, foricenia, liryki w przekładzie Leopolda Staffa, wst. Z. Kubiak, wyd. 2, Warszawa 1986 (5 elegii i 5 foriceniów do wyboru).
Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim, oprac. J. Okoń, BN I 201, Wrocław 1971 (redakcja A).
Proza polska wczesnego renesansu 1510-1550, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1954 (Rozmowy, które miał król Salomon...; Sowiźrzał krotochwilny i śmieszny).
M. Rej, Pisma wierszem (wybór), oprac. J. Krzyżanowski, BN I 151, Wrocław 1954 (Figliki, Krótka rozprawa, Kupiec, Żywot Józefa, Źwierzyniec); Żywot człowieka poczciwego, oprac. J. Krzyżanowski, BN I 152, Wrocław 1956 (wybór: ks. I: kap.
1-6, ks, II: kap. 16, ks. III, kap. 10). Utwory te można również odczytać z edycji: M. Rej, Wybór pism, oprac. A. Kochan, BN I 308, Wrocław 2006.
P. Skarga, Kazania sejmowe, oprac. J. Tazbir i M. Korolko, BN I 70, Wrocław 1972
i nast. wyd. (3 wybrane kazania).
S. Szymonowic, Sielanki i pozostałe wiersze polskie, oprac. J. Pelc, BN I 182, Wrocław 1964 (Dafnis, Żeńcy).
Opracowania:
J. Pelc, Jan Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej, Warszawa 1980
i nast. wyd.
Słownik literatury staropolskiej. (Średniowiecze, renesans, barok), red.
T. Michałowska, Wrocław 1990 i nast. wyd. (hasła: Antyk, Cyceronianizm, Erazmianizm, Horacjanizm, Humanizm, Imitacja, Mecenat, Neoepikureizm, Neostoicyzm, Petrarkizm, Poezja nowołacińska, Reformacja, Renesans, Wiersz, Włosko-polskie związki literackie i kulturalne).
J. Ziomek, Renesans, Warszawa 1973 i nast. wyd. (lub: Literatura Odrodzenia, Warszawa 1987 i nast. wyd.).
Literatura uzupełniająca:
Lektury (jedna publikacja do wyboru):
Antologia literatury sowiźrzalskiej XVI i XVII wieku, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1985 (Fraszki Sowiźrzała nowego, Wyprawa plebańska).
Antologia pamiętników polskich XVI wieku, red. R. Pollak, Wrocław 1966.
M. Bielski, Komedyja Justyna i Konstancyjej. M. i. J. Bielscy, Sejm niewieści, oprac., koment. i wprow. J. Starnawski, sł. wst. A. Gorzkowski, Kraków 2001.
J. Dantyszek, Pieśni, wybór i przekł. A. Kamieńska, Olsztyn 1987.
Dawna facecja polska (XVI-XVIII wiek), oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa 1960.
Dramaty biblijne XVI wieku, oprac. K. Wilczewska, Lublin 2000.
S.F. Klonowic, Flis, to jest spuszczanie statków Wisłą, oprac. A. Karpiński, Warszawa 1983; Żale nagrobne na ślachetnie urodzonego i znacznie uczonego męża… Jana Kochanowskiego, oprac. H. Wiśniewska, Lublin 1988.
Komedie, dialog polemiczny i moralitet XVI wieku, oprac. K. Wilczewska, Lublin 2002.
Literatura ariańska w Polsce XVI wieku. Antologia, oprac. L. Szczucki i J. Tazbir, Warszawa 1959 (pisma S. Budnego, M. Czechowica, F. Socyna).
Literatura staropolska. Wybór tekstów, wybór i oprac. P. Borek i R. Mazurkiewicz,
t. 1, Kraków 2006 (dział: Renesans).
S. Orzechowski, Wybór pism, oprac. J. Starnawski, BN I 210, Wrocław 1972.
E. Otwinowski, Pisma poetyckie, wyd. P. Wilczek, Warszawa 1999.
Patrząc na rozmaite świata tego sprawy. Antologia polskiej poezji renesansowej, oprac. J. Sokołowska, Warszawa 1984.
P. Skarga, Żywoty świętych polskich, przygot. tekstu J. Duska i A. Karasiowa, sł. wst. M. Bednarz, Kraków 1987 (żywoty św. Jadwigi Śląskiej, św. Jana Kantego,
św. Stanisława Kostki, św. Wojciecha).
Sowiźrzał krotochwilny i śmieszny. Krytyczna edycja staropolskiego przekładu Ulenspiegla, oprac. R. Grześkowiak i E. Kizik, Gdańsk 2005.
Staropolska poezja ziemiańska, oprac. J.S. Gruchała i S. Grzeszczuk, Warszawa 1986 (utwory z XVI wieku).
Teatr polskiego renesansu, oprac. J. Lewański, Warszawa 1988 (P. Ciekliński, Potrójny z Plauta).
W. Walecki, Z duchem w rozmawianiu. Szesnastowieczna proza polska, Kraków 1991 (M. Bielski, Kronika wszytkiego świata; Ł. Górnicki, Dzieje w Koronie Polskiej;
J. Januszowski, Jan Kochanowski; M. Miechowita, Polskie wypisanie dwojej krainy świata).
Opracowania (jedna publikacja do wyboru):
J. Abramowska, Ład i Fortuna. O tragedii renesansowej w Polsce, Wrocław 1974.
M. Adamczyk, "Żywot Józefa..." Mikołaja Reja. Studium porównawcze, Wrocław 1971.
M. Bachtin, Twórczość Franciszka Rabelais'go a kultura ludowa średniowiecza
i renesansu, przekł. A. i A. Goreniowie, oprac. S. Balbus, Kraków 1975.
C. Backvis, Szkice o kulturze staropolskiej, Warszawa 1975 (rozprawy o Andrzeju Krzyckim i Mikołaju Hussowskim).
A. Borowski, Pojęcie i problem „renesansu północnego”. Przyczynek do geografii historycznoliterackiej humanizmu renesansowego północnego, Kraków 1987.
A. Borowski, Renesans, Warszawa 1992.
M. Brahmer, Petrarkizm w poezji polskiej XVI wieku, Kraków 1927.
A. Brükner, Mikołaj Rej, Warszawa 1988.
J. Burckhardt, Kultura Odrodzenia we Włoszech. Próba ujęcia, przekł.
M. Kreczkowska, Warszawa 1991.
A. Cechcerelli, Od Suriusa do Skargi. Studium porównawcze o „Żywotach świętych”, Izabelin 2003.
Człowiek renesansu, red. E. Garin, przekł. A. Osmólska-Mętrak, Warszawa 2001.
J. Delumeau, Cywilizacja Odrodzenia, przekł. E. Bąkowska, Warszawa 1987.
J. Domański, Początki humanizmu, Wrocław 1982.
H. Dziechcińska, Kobieta w życiu i literaturze XVI i XVII wieku, Warszawa 2001.
H. Dziechcińska, W krzywym zwierciadle. O karykaturze i pamflecie czasów renesansu, Wrocław 1976.
A. Fulińska, Naśladowanie i twórczość. Renesansowe teorie imitacji, emulacji
i przekładu, Wrocław 2000.
A. Gallewicz, „Dworzanin polski” i jego włoski pierwowzór. Studium adaptacji, Warszawa 2006.
E. Głębicka, Szymon Szymonowic - poeta latinus, Warszawa 2001.
Z. Głombiowska, Łacińska i polska muza Jana Kochanowskiego, Warszawa 1988.
Z. Głombiowska, W poszukiwaniu znaczeń. O poezji Jana Kochanowskiego, Gdańsk 2001.
I. Goleniszczew-Kutuzow, Odrodzenie włoskie i literatury słowiańskie wieku XV
i XVI, przekł. W. i R. Śliwowscy, Warszawa 1970.
A. Gorzkowski, „Bene atque ornate”. Twórczość łacińska Jana Kochanowskiego
w świetle kultury retorycznej, Kraków 2004
A. Gorzkowski, Paweł z Krosna. Humanistyczne peregrynacje krakowskiego profesora, Kraków 2000.
S. Graciotti, Od renesansu do oświecenia, t. 1, Warszawa 1991 (Europejskość umysłowości polskiego renesansu oraz szkice o Janie Kochanowskim).
J. Gruchała, Iucunda familia librorum. Humaniści renesansowi w świecie książki, Kraków 2002.
S. Grzeszczuk, Staropolskie potomstwo Sowizdrzała. Plebejski humor literacki, Warszawa 1990.
J. Huizinga, Erazm, przekł. M. Kurecka, Warszawa 1964.
Jan Kochanowski, red. A. Gorzkowski, Kraków 2001 (Lektury polonistyczne, t. 4).
Jan Kochanowski 1584-1984. Epoka - Twórczość - Recepcja, red. J. Pelc,
P. Buchwald-Pelc, B. Otwinowska, t. 1-2, Lublin 1989.
Jan Kochanowski i epoka renesansu. W 450 rocznicę urodzin poety 1530-1980,
red. T. Michałowska, Warszawa 1984.
Jan Kochanowski i kultura odrodzenia, red. Z. Libera i M. Żurowski, Warszawa 1985.
Jan Kochanowski. Interpretacje, red. J. Błoński, Kraków 1989.
M. Kacprzak, Myśl o Bogu i człowieku w „Żywocie Józefa” Mikołaja Reja, Warszawa 2003.
A. Kochan, „Źwierciadło”Mikołaja Reja. Studium o utworze, Wrocław 2003.
K. Koehler, Stanisław Orzechowski i dylematy humanizmu renesansowego, Kraków 2004.
M. Korolko, Andrzej Frycz Modrzewski. Humanista, pisarz, Warszawa 1978.
M. Korolko, O prozie "Kazań sejmowych" Piotra Skargi, Warszawa 1981.
M. Kossowska, Biblia w języku polskim, t. 1, Poznań 1968.
S. Kot, Polska złotego wieku a Europa, oprac. H. Barycz, Warszawa 1987 (Polska Złotego Wieku wobec kultury zachodniej, Humaniści polscy między sobą, Jana Kochanowskiego podróże i studia zagraniczne).
E. Kotarski, Dziedzictwo i tradycja. Szkice o literaturze staropolskiej, Gdańsk 1990 (rozprawy o Reju, Kochanowskim, Modrzewskim, Górnickim).
A. Krzewińska, Sielanka staropolska. Jej początki, tradycje i główne kierunki rozwoju, Warszawa-Poznań-Toruń 1979.
J. Krzyżanowski, Mikołaja Reja „Krótka rozprawa” na tle swoich czasów, Warszawa 1954 (przedruk w: J. Krzyżanowski, W wieku Reja i Stańczyka, Warszawa 1958).
J. Krzyżanowski, Poeta czarnoleski. Studia literackie, Warszawa 1984.
J. Krzyżanowski, Romans polski wieku XVI, Warszawa 1962.
Lektury polonistyczne. Średniowiecze - renesans - barok, red. A. Borowski,
J. S. Gruchała, t. 1, Kraków 1992 i nast. wyd. (rozprawy S. Grzeszczuka
i J. S. Gruchały poświęcone twórcom epoki renesansu).
J. Lewański, Dramat i teatr średniowiecza i renesansu w Polsce, Warszawa 1981 (Epoka odrodzenia).
S. Łempicki, Renesans i humanizm w Polsce. Materiały do studiów, Warszawa 1952.
J.T. Maciuszko, Mikołaj Rej - zapomniany teolog ewangelicki z XVI w., Warszawa 2002.
K. Meller, „Noc przeszła, a dzień się przybliżył”. Studia o polskim piśmiennictwie reformacyjnym XVI wieku, Poznań 2004.
T. Michałowska, Poetyka i poezja. Studia i szkice staropolskie, Warszawa 1982 (studia o poezji Kochanowskiego).
Mikołaj Rej. W czterechsetlecie śmierci, red. T. Bieńkowski, J. Pelc, K. Pisarkowa, Wrocław 1971 (wybór).
Mikołaj Rej z Nagłowic. W pięćsetną rocznicę urodzin, red. W. Kowalski, Kielce 2005.
Mikołaj Rej - w pięćsetlecie urodzin, red. J. Okoń, cz. 1-2, Łódź 2005.
Z. Nowak, Jan Dantyszek. Portret renesansowego humanisty, Gdańsk 1982.
A. Nowicka-Jeżowa, Pieśni czasu śmierci. Studium z historii duchowości XVI-XVIII wieku, Lublin 1992 (cz. 2: Humanizm. Pieśni czarnoleskie dedykowane Persefonie).
Nurt religijny w literaturze polskiego średniowiecza i renesansu,
red. S. Nieznanowski, J. Pelc, Lublin 1994 (rozprawy A. Nowickiej-Jeżowej,
M. Korolki, J. Pelca i K. Mrowcewicza).
R. Ocieczek, Sebastian Fabian Klonowic - poeta epoki odrodzenia, Kielce 1993.
J. Partyka, „Żona wyćwiczona”. Kobieta pisząca w kulturze XVI i XVII wieku, Warszawa 2004.
J. Pelc, Europejskość i polskość literatury naszego renesansu, Warszawa 1984.
J. Pelc, Jan Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej, Warszawa 1980.
J. Pelc, Jan Kochanowski w tradycjach literatury polskiej od XVI do połowy XVIII wieku, Warszawa 1965.
J. Pelc, Literatura renesansu w Polsce, Warszawa 1994.
J. Pelc, Renesans w literaturze polskiej w kontekście europejskim, Warszawa 1988.
T. Podgórska, Komizm w twórczości Mikołaja Reja, Wrocław-Gdańsk 1981.
J. Sokolski, Świat Jana Kochanowskiego, Wrocław 2000.
J. Starnawski, Andrzej Frycz Modrzewski. Żywot - dzieło - sława, Łódź 1981.
J. Starnawski, O „Źwierzyńcu” Mikołaja Reja z Nagłowic, Wrocław 1971.
K. Stawecka, Religijna poezja łacińska XVI wieku w Polsce, Lublin 1964.
L. Ślękowa, Muza domowa. Okolicznościowa poezja rodzinna czasów renesansu
i baroku, Wrocław 1991.
D. Śnieżko, Kronika wszytkiego świata Marcina Bielskiego. Pogranicze dyskursów, Szczecin 2004.
D. Śnieżko, Mit wieku złotego w literaturze polskiego renesansu. Wzory - warianty - zastosowania, Warszawa 1996.
J. Tazbir, Piotr Skarga. Szermierz kontrreformacji, Warszawa 1983.
T. Ulewicz, Kochanowski: Świadomość słowiańska. Oddziaływanie europejskie, Kraków 2006.
T. Ulewicz, Sarmacja. Studium z problematyki słowiańskiej XV-XVI wieku, Kraków 1950.
W. Ullmann, Średniowieczne korzenie renesansowego humanizmu, przekł. J. Mach, Łódź 1985.
G. Urban-Godziek, Elegia renesansowa. Przemiany gatunku w Polsce i w Europie, Kraków 2005.
W. Weintraub, Nowe studia o Janie Kochanowskim, Kraków 1991.
W. Weintraub, Rzecz czarnoleska, Kraków 1977.
T. Witczak, Studia nad twórczością Mikołaja Reja, Poznań 1975.
S. Zabłocki, Od prerenesansu do oświecenia. Z dziejów inspiracji klasycznych
w literaturze polskiej, Warszawa 1976 (wybór).
S. Zabłocki, Polsko-łacińskie epicedium renesansowe na tle europejskim, Wrocław 1968.
W ramach proponowanych tematów prowadzący konwersatoria indywidualnie ustalają (w porozumieniu ze studentami) dzieła literackie z kanonu literatury podstawowej oraz opracowania (zob.: wykaz literatury podstawowej i pomocniczej).
Piotr Borek