Pieniądz i banki w analizie makroekonomicznej

Pojęcie i rodzaje pieniądza

Pieniądz jest to środek wymiany, powszechnie przyjmowany jako zapłata w transakcjach gospodarczych. Określony środek wymiany może być powszech­nie akceptowany jako pieniądz, gdy posiada następujące cechy:

1. trwałość: nie ulega łatwo zepsuciu i zniszczeniu,

2. przenośność: nie powinien być ciężki, nie powinien mieć dużej objętości, powinien umożliwiać przenoszenie znacznych wartości,

3. podzielność: środek pełniący funkcję pieniądza musi być podzielny na małe jednostki bez straty na wartości, np. grosz ma wartość 0,01 zł,

4. ograniczona podaż, ponieważ wszystko, co istnieje w nieograniczonej podaży nie może pełnić funkcji pieniądza. Współcześnie dysponujemy dwoma formami pieniądza. Są to:

Pieniądz gotówkowy (realny), wykonany z materialnej substancji wystę­pujący w postaci:

• pieniądza papierowego, zwanego banknotem lub biletem bankowym,

• bilonu tłoczonego z metali pospolitych.

Emitentem pieniądza papierowego i monet jest bank centralny, w Polsce - Narodowy Bank Polski (NBP).

Pieniądz bankowy (bezgotówkowy). Nie posiada materialnej postaci fizy­cznej, stanowi przedmiot ewidencji księgowej banków. Są to depozyty na rachunkach bankowych pozwalające na rozliczenia bezgotówkowe pomię­dzy jednostkami posiadającymi rachunki w bankach, przy wykorzystaniu odpowiedniej techniki księgowej. Pieniądz bezgotówkowy często także jest zwany pieniądzem rozrachunkowym.

Funkcje pieniądza

W praktyce pieniądz spełnia funkcje:

• miernika wartości,

• środka płatniczego,

• środka tezauryzacji,

• pieniądza światowego.

Pieniądz jako miernik wartości określa wartość produktów, ustalając ceny umożliwia ich sprzedaż i kupno, wyraża wysokość zobowiązań i różnego rodzaju świadczeń zachodzących między różnymi podmiotami gospodarującymi, określa wartość majątku. Pieniądz jako jednostka miary pozwala w jednorodny sposób wyrazić różnorodne kategorie finansowe, sprowadza do wspólnego mianownika wszelkie wartości użytkowe, co umożliwia ich porównywanie.

Pieniądz jako środek wymiany pozwala na dokonywanie transakcji kupna- sprzedaży rozdzielonych od siebie w czasie i przestrzeni. Sprzedający otrzymuje zapłatę za sprzedaż po określonej cenie towary lub usługi i później może w dogodnym dl siebie miejscu i czasie dokonać zakupu określonych produktów.

Funkcja pieniądza jako środka płatniczego umożliwia dokonanie płatności odroczonych w czasie, występuje w chwili regulowania płatności związanych z należnościami i zobowiązaniami.

Pieniądz jest również narzędziem rezerwy pieniężnej, pełni wiec funkcje tezauryzacji (gromadzenie). Pieniądz jako środek przechowywania wartości służy utrzymaniu siły nabywczej od chwil uzyskania przychodu do chwili wydatkowania tych przychodów na jakiś cel, co oznacza, że pieniądz na pewien czas jest wyłączony z obrotu gospodarczego. Posiadacz środków pieniężnych może je wykorzystać do realizacji określonych transakcji handlowych, regulowania zobowiązań pieniężnych bądź lokować w banku, nabywać papiery wartościowe, kupować dzieła sztuki, biżuterię nieruchomości, itp. . pieniądz papierowy nie zawsze jest dobrym środkiem tezauryzacji szczególnie przy inflacyjnym wzroście cen, kiedy jego siła nabywcza maleje.

Siła nabywcza to ilość różnych produktów, które można kupić w określonym momencie lub okresie za określona wartość pieniężną, jest to sposób mierzenia wartości pieniądza za pomocą różnych produktów.

Pieniądz światowy spełnia wymienione funkcje w rozliczeniach międzynarodowych. Funkcje pieniądza światowego spełniają:

• waluta (jednostki) pieniądza narodowego państw o najwyżej rozwiniętych gospodarkach: dolar USA, marka niemiecka, frank francuski, funt brytyjski, jen japoński.

• pieniądz ponadnarodowy: Euro, SDR*

Euro to jednolita waluta Unii Europejskiej emitowana przez bank Centralny. Aby należeć do krajów, które mogą stosować Euro należy spełniać trzy kryteria:

• deficyt budżetowy nie większy niż 3% PKB

• dług publiczny nie większy niż 60% wartości PKB

• inflacja winna być zbliżona do średniej trzech krajów Unii Walutowej osiągających najlepsze wyniki.

SDR (Special Drawninig Right - Specjalne Prawa Ciągnienia) utworzony w końcu lat sześćdziesiątych przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy, ma postać abstrakcyjną, gdyż jego cyrkulacja jest oparta na uzgodnieniach rządów i banków centralnych, które zobowiązały się stosować tą jednostkę we wzajemnych rozliczeniach.

Podaż pieniądza i krzywa podaży pieniądza

Definicja pieniądza jest bardzo szeroka i informuje, że pieniądzem może być cokolwiek, co jest akceptowane przez ludzi przy wymianie na dobra i usługi. Historia pieniądza ujawnia, że pieniądzem były kamienie, muszelki, złoto, banknoty i monety, ale na tym nie koniec. Cały czas powstają nowe rodzaje pieniądza, często nie istniejące w postaci namacalnej. Dlatego pewnych problemów dostarcza ekonomistom definicja podaży pieniądza. Najogólniej jednak można ją sformułować.

Podaż pieniądza (MS — ang. supply of money, money supply) jest ilość pieniądza dostępna w gospodarce, która zależy od tego, co zostanie uznane za pieniądz.

Posłużymy się najprostszą definicją podaży pieniądza, według której pieniądzem są oczywiście banknoty i monety, czyli gotówka, oraz dwa rodzaje depozytów bankowych: bieżące oraz oszczędnościowe. Depozyty bieżące są płatne na żądanie, więc właściciel depozytu zawsze ma dostęp do pieniędzy, ale płaci za to niższym oprocentowaniem depozytu. Depozyty oszczędnościowe przynoszą większy dochód (są wyżej oprocentowane), ale za to właściciel depozytu zobowiązuje się nie podejmować pieniędzy przed uzgodnionym terminem. Jeśli podejmie pieniądze wcześniej, to przepadają odsetki, których bank nie wypłaci. Przy tak zdefiniowanym pieniądzu jego podaż oznacza się symbolem Ml.

Podaż pieniądza (Ml) tworzy gotówka w obiegu, czyli banknoty i monety oraz depozyty na rachunkach bankowych.

Każdy bank centralny (w Polsce Narodowy Bank Polski — NBP) ma uprawnienia do podejmowania decyzji o ilości pieniądza, w gospodarce, czyli o podaży pieniądza, i jest wyposażony w narzędzia umożliwiające wprowadza­nie w życie podjętych decyzji. Kształtowanie wielkości podaży pieniądza nazywamy polityką monetarną lub inaczej pieniężną. Ponieważ właśnie bank centralny podejmuje decyzję o podaży pieniądza, to jest ona stała i nie zmienia się w zależności od wysokości stopy procentowej. Oznacza to, że krzywa podaży pieniądza jest prostą pionową.

Krzywa podazy pieniądza pokazuje graficznie, jaka ilość pieniądza, zdefiniowanego jako Ml, jest dostępna w gospodarce.

Bank centralny

Bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym.

Bank jest szczególnym rodzajem podmiotu gospodarczego (przedsiębiorstwa), jego podstawowym zadaniem jest gromadzenie środków pieniężnych, udzielanie kredytów i przeprowadzanie rozliczeń finansowych. Banki są samodzielnymi i samo finansującymi jednostkami organizacyjnymi, posiadającymi osobowość prawną działającymi wg prawa bankowego i statutów.

Struktura obecnego systemu bankowego w Polsce jest dwuszczeblowa: obejmuje bank centralny, banki komercyjne. Bank centralny pełni funkcje naczelnego banku w całym systemie, w Polsce jest nim NBP w Warszawie. Spełnia on w gospodarce 5 podstawowych funkcji:

• Centralnego banku państwa

• Banku emisyjnego

• Banku banków

• Centrum walutowego kraju

• Wykonywania pewnych czynności administracyjnych

Ad. 1

Jako bank państwa odpowiedzialny jest za stabilizację pieniądza. Polega ona na prowadzeniu rachunków rządowych i przeprowadzeniu w imieniu rządu operacji finansowych w kraju i za granicą, a także na udzielaniu rządowi pożyczek, oczywiście w określonych warunkach. Nie ma w gospodarce innej instytucji, która by mogła od niego to zadanie przejąć.

Ad. 2

Jest bankiem emisyjnym, co oznacza, ze jedynie on ma przywilej emitowania pieniądza gotówkowego. Monopol ten jest związany z emisją znaków pieniężnych, organizowaniu obiegu pieniężnego oraz regulowaniem podaży pieniądza.

Ad. 3

Rola banku centralnego jako banku banków oznacza, że prowadzi on rachunki innych banków i udziela im pożyczek a więc wpływa na rozmiary akcji kredytowej banków handlowych oraz kreowanie pieniądza bezgotówkowego.

Ad. 4

Czwartą funkcją banku centralnego jest pełnienie roli centrum walutowego kraju. Z tego względu decyduje on o zapasach złota i walut zagranicznych, czyli pieniędzy innych krajów, a ponadto przeprowadza operacje interwencyjne w obronie kursu waluty krajowej.

Ad. 5

Piąta funkcja to wykonywanie pewnych czynności administracyjnych, takich jak np.: kontrola banków w określonych sytuacjach.

Bank centralny określa warunki funkcjonowania rynków finansowych, czyli wpływ na podaż i popyt funduszy kredytowych. Inaczej mówiąc bank centralny wpływa na ceny i rozmiary kredytów, a to określa wielkość podaży pieniądza. W ten sposób bank dąży do takiego ustawienia gospodarki, aby osiągnęła produkcję przy pełnym zatrudnieniu czynników wytwórczych i bez inflacji.

Polityka pieniężno - kredytowa banku centralnego

1. Istota i cele polityki pieniężno - kredytowej

Polityka monetarna (pieniężna) jest rodzajem polityki gospodarczej. Bezpośrednimi celami polityki pieniężnej są: ochrona wartości pieniądza (złotówki), regulowanie jego podaży i zachowanie tzw. bezpieczeństwa waluto­wego względem zagranicy. Cele te przyczyniają się do realizacji celów global­nych związanych ze wzrostem gospodarczym i stopy życiowej, przeciwdziałają recesji, bezrobociu i inflacji. W tym zakresie łączą się z celami polityki fiskalnej i ochrony społeczno-socjalnej.

Cele polityki pieniężnej na dany rok wyznaczają Sejm i Senat RP w drodze ustaw i uchwał oraz Rada Ministrów, a szczególnie Minister Finansów i Minister Skarbu Państwa w drodze rozporządzeń i zarządzeń. Bezpośrednim jednak reali­zatorem polityki pieniężnej państwa jest Narodowy Bank Polski. Podwalinami tej polityki jest:

- współdziałanie z międzynarodowymi organizacjami walutowymi i kredy­towymi,

- opracowywanie i analizowanie syntetycznych bilansów systemu bankowe­go i płatności zagranicznych.!

Podstawowym instrumentem polityki pieniężno-kredytowej NBP jest wyko­rzystywanie stopy procentowej. Głównym celem wykorzystywania tego instrumentu jest dostosowywanie podaży pieniądza do wielkości produktu krajo­wego brutto. NBP musi nie tylko przestrzegać proporcji między wielkością pro­duktu krajowego brutto a ilością pieniądza, ale odpowiednio korygować emisję pieniądza gotówkowego i kredytowego w stosunku do przyrostu produktu krajo­wego brutto. Stopa procentowa jest tym instrumentem, który w sposób zasadni­czy wpływa na:

- ilość pieniądza w obiegu,

- wielkość kredytów.

Polityka pieniężno-kredytowa realizowana przez NBP jest również czynni­kiem określającym i ograniczającym działalność banków komercyjnych.

Duże znaczenie w zakresie utrzymania właściwych proporcji w polityce pie­niężnej ma finansowanie przez NBP deficytu budżetu państwa. Naciski organów władzy i administracji rządowej w tym zakresie są znaczne i dlatego NBP powi­nien finansować w sposób bezpośredni tylko przejściowy niedobór środków w budżecie do wysokości określonej w ustawie budżetowej. Natomiast deficyt budżetowy powinien być finansowany poprzez sprzedaż obligacji i bonów skar­bowych, co również ma zasadniczy wpływ na sferę pieniężno-kredytowa.

Instrumenty oddziaływania NBP na działalność banków komercyjnych

Narodowy Bank Polski może oddziaływać na banki komercyjne w różny spo­sób. Może się to odbywać poprzez nakazy i zakazy, co przejawia się w ustala­niu:

- rezerwy obowiązkowej,

- pułapów kredytowych.

Innym sposobem jest interweniowanie za pomocą instrumentów tynkowych takich, jak np.:

- operacje otwartego rynku,

- operacje redyskontowe,

- kredyt lombardowy.

Wszystkie te działania wpływają na kształtowanie się stóp procentowych i tym samym na realizację polityki finansowej realizowanej przez NBP.

Rezerwa obowiązkowa

Każdy bank komercyjny jest zobowiązany utrzymywać nieodpłatną rezerwę obo­wiązkową w NBP, stanowiącą część środków pieniężnych w złotych i w walu­tach obcych (przeliczonych na złote) zgromadzonych na rachunkach bankowych, prowadzonych dla przedsiębiorstw i dla osób fizycznych. Maksymalna wysokość rezerwy obowiązkowej wynosi 30% od sumy depozytów płatnych na każde żądanie i 20% od sumy depozytów terminowych i nie była do­tychczas stosowana. Wysokość rezerwy obowiązkowej wynosi :

- od depozytów płatnych na każde żądanie - 20% w PLN, 5% w walutach ob­cych;

- od depozytów terminowych - 11% w PLN, 5% w walutach obcych.

Podwyższanie wysokości rezerwy obowiązkowej ogranicza możliwość udzie­lania kredytów i tym samym zmniejsza przychody banku komercyjnego. Zmniej­szenie wysokości rezerwy obowiązkowej działa odwrotnie - umożliwia zwięk­szenie sumy udzielanych kredytów i tym samym zwiększenie stanu aktywów pra­cujących, czyli przynoszących bankowi komercyjnemu przychody w postaci od­setek.

Rezerwa obowiązkowa jest instrumentem sterowania płynnością systemu bankowego przez NBP i służy bezpieczeństwu zgromadzonych w bankach depo­zytów płatnych na każde żądanie i terminowych.

Rezerwę obowiązkową banki naliczają od zgromadzonych środków pienięż­nych płatnych na każde żądanie - jeżeli nie został zadeklarowany termin ich zwrotu oraz od zgromadzonych środków pieniężnych terminowych -jeżeli został zadeklarowany termin ich zwrotu". Nie tworzy się rezerwy obowiązkowej od środków:

- przyjętych od innego banku krajowego,

- przyjętych od banku zagranicznego na podstawie umów zawartych przed dniem l stycznia 1998 roku,

- pozyskanych z zagranicy na co najmniej 2 lata,

- pozyskanych przez bank z tytułu warunkowej sprzedaży papierów wartoś­ciowych innemu bankowi krajowemu z udzielonym przyrzeczeniem odku­pu.

Pułapy kredytowe

W gospodarce centralnie sterowanej stosowano limitowanie udzielanych przez banki kredytów w ogóle lub tylko rodzajów kredytów. W Polsce limity zostały wprowadzone w 1947 roku jako instrument zapewniający odpowiednie wyko­nywanie planów kredytowych ustalanych przez NBP. W 1958 roku limity kredy­towe zastąpiono tzw. liczbami kontrolnymi. Była to bardzo istotna zmiana. W po­równaniu do limitów liczby kontrolne miały charakter informacyjny i mogły być w pewnych przypadkach przekraczane, a więc nie były bezwzględnie obo­wiązujące. Od 1989 roku kontrola ilościowa działalności kredytowej banków komercyjnych została ograniczona i może być wprowadzona przez bank central­ny tylko w przypadku konieczności.

Już w tym samym roku prawo bankowe wprowadziło środki kontroli działal­ności kredytowej w bankach komercyjnych, ustalając:

- obowiązujący stopień koncentracji kredytu,

- stosunek kapitału własnego do aktywów objętych ryzykiem (tzw. współczyn­nik wypłacalności).

Obowiązujące od l stycznia 1998 roku prawo bankowe określa stopień kon­centracji kredytu w sposób następujący:

„Suma udzielonych kredytów, pożyczek pieniężnych, nabytych obligacji i in­nych niż akcje papierów wartościowych, wierzytelności z tytułu gwarancji ban­kowych, poręczeń i akredytyw oraz innych wierzytelności banku w stosunku do jednego podmiotu lub podmiotów powiązanych kapitałowo i organizacyjnie po­noszących wspólne ryzyko gospodarcze nie może przekroczyć 25% funduszy własnych banku."

Jednocześnie zarząd banku zobowiązany jest zgłaszać każdorazowo do Komisji Nadzoru Bankowego fakt udzielenia kredytu w wysokości przekraczającej 10% funduszy własnych banku.

Operacje otwartego rynku

Operacje otwartego rynku służą do oddziaływania na zdolność systemu bankowe­go do kreacji pieniądza, a przede wszystkim do regulacji płynności tego systemu. Operacje te polegają m.in. na upoważnieniu banku centralnego do sprzedaży i za­kupu papierów wartościowych o stałym oprocentowaniu. Są to różnego rodzaju dłużne papiery wartościowe, głównie w postaci bonów skarbowych i bonów NBP. Oferty kupna z podaniem stawki procentowej kierowane są przez banki komercyj­ne do banku centralnego. Bank centralny, w odpowiedzi na otrzymane propozycje, sprzedaje papiery wartościowe zaczynając od banków, które złożyły najkorzyst­niejsze oferty. Sprzedaż tych papierów przez NBP zmniejsza obieg pieniężny i jed­nocześnie aktywa banku centralnego. Zakup przez NBP działa odwrotnie - powię­ksza aktywa banku centralnego i tym samym obieg pieniądza.

Operacje redyskontowe

Weksle handlowe skupowane przez banki komercyjne mogą być redyskontowa­ne w Narodowym Banku Polskim. Przy redyskoncie weksli NBP stosuje ustalone przez siebie kryteria dotyczące:

- stopy redyskontowej,

- kontyngentu redyskonta,

- jakości weksli redyskontowych.

Stopa redyskontowa jest stosowana przy zakupie przez NBP weksli handlo­wych zdyskontowanych przez banki komercyjne, których termin płatności jesz­cze nie nadszedł. Ustalana jest na poziomie niższym od stóp dyskontowych ban­ków komercyjnych. Podwyższenie stopy redyskontowej przez bank centralny po­woduje zwiększenie stóp dyskontowych stosowanych przez banki komercyjne. Natomiast jej obniżenie przez NBP powinno zachęcać banki komercyjne do zwiększenia działalności kredytowej. Wszelkie zmiany stopy redyskontowej sta­nowią sygnały banku centralnego dotyczące jego polityki pieniężnej.

Kontyngent redyskonta polega na określeniu dla każdego banku komercyj­nego górnej granicy wartości weksli przyjmowanych do redyskonta w danym okresie. Podstawą ustalenia kontyngentu redyskonta dla banku komercyjnego jest wielkość kapitałów własnych danego banku oraz struktura jego aktywów. W przypadku naruszenia przepisów prawa bankowego bank komercyjny może być pozbawiony prawa do redyskonta. Bank centralny nie ma obowiązku udziela­nia kredytu redyskontowego każdemu bankowi.

Jakość weksli redyskontowanych oceniana jest na podstawie ich wymogów formalnych i pewności zabezpieczenia ich wykupu. NBP przyjmuje do redyskon­ta wyłącznie weksle odpowiadające wymogom weksla handlowego. Weksel redyskontowany m.in. powinien być płatny w terminie maksymalnie 90 dni i pod­pisany przez trzy osoby uznane za wypłacalne.

Kredyt lombardowy

W przypadku wystąpienia trudności w utrzymaniu płynności bank komercyjny może otrzymać z NBP kredyt lombardowy pod zastaw papierów wartościowych. Warunki takiego kredytu są następujące:

- maksymalna wysokość kredytu nie może przekraczać 80% wartości przed­kładanych bonów skarbowych i obligacji, gdyż tylko tego rodzaju papiery wartościowe mogą być przedmiotem zastawu,

- kredyt jest spłacany w zasadzie następnego dnia operacyjnego po dniu,

w którym został udzielony.

- oprocentowanie kredytu lombardowego jest wyższe od stopy procentowej stosowanej przy kredycie redyskontowym.

Nadzór bankowy

Instytucja nadzoru bankowego powstała w latach trzydziestych bieżącego stule­cia po wielkim kryzysie gospodarczym lat 1929-1934. Kryzys ten spowodował m.in. załamanie się systemów bankowych w wielu państwach. Naraziło to deponentów na poważne straty i podważyło wiarygodność banków jako instytucji za­ufania publicznego.

Działalność banków komercyjnych jest ukierunkowana na maksymalizację zysków, czyli na prowadzenie takiej polityki depozytowo-kredytowej, która przysporzy im największych dochodów. Jednak bezpieczeństwo wkładów i lokat zgromadzonych w bankach zależy zarówno od bezpieczeństwa operacji banko­wych, jak i od stosowania założeń polityki pieniężno-kredytowej określanej przez bank centralny.

W Polsce nadzór nad działalnością banków oraz oddziałów i przedstawi­cielstw banków zagranicznych - w zakresie uzgodnionym z zagranicznym orga­nem nadzoru bankowego - sprawuje Komisja Nadzoru Bankowego. Podejmo­wane decyzje i określane przez nią zadania wykonuje i koordynuje - wydzielony organizacyjnie w strukturze NBP - Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowe­go. Celem nadzoru jest zapewnienie:

- bezpieczeństwa środków pieniężnych gromadzonych na rachunkach ban­kowych,

- działalności banków zgodnej z przepisami ustawy prawo bankowe i ustawy

o NBP, statutem oraz decyzją o wydaniu zezwolenia na utworzenie banku. W skład Komisji Nadzoru Bankowego wchodzą:

- Prezes NBP-jako przewodniczący,

- Minister Finansów lub delegowany przez niego sekretarz lub podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów -jako zastępca przewodniczącego,

- przedstawiciel Prezydenta RP,

- Prezes Zarządu Bankowego Funduszu Gwarancyjnego,

- Przewodniczący Komisji Papierów Wartościowych i Giełd lub jego zas­tępca,

- przedstawiciel Ministra Finansów,

- Generalny Inspektor Nadzoru Bankowego.

W posiedzeniu Komisji uczestniczy przedstawiciel Związku Banków Pol­skich z głosem doradczym w sprawach dotyczących regulacji nadzoru bankowe­go oraz określania zasad działalności banków zapewniających bezpieczeństwo środków pieniężnych zgromadzonych przez klientów.

Do zadań Komisji Nadzoru Bankowego należy w szczególności:

- określanie zasad działalności banków zapewniających bezpieczeństwo środków pieniężnych zgromadzonych przez klientów,

- nadzorowanie banków w zakresie przestrzegania ustaw, statutu i innych przepisów prawa oraz obowiązujących banki norm finansowych,

- dokonywanie okresowych ocen stanu ekonomicznego banków i przedsta­wianie ich Radzie Polityki Pieniężnej oraz wpływu polityki pieniężnej, po­datkowej i nadzorczej na rozwój banków,

- opiniowanie zasad organizacji nadzoru bankowego i ustalanie trybu jego

wykonywania.

Czynności podejmowane przez Komisję Nadzoru Bankowego i Generalny Inspek­torat Nadzoru Bankowego w ramach nadzoru nad działalnością banków polegają na:

- badaniu wypłacalności, płynności płatniczej i wyników ekonomicznych osiąganych przez banki,

- badaniu zgodności udzielanych kredytów, pożyczek pieniężnych, gwaran­cji bankowych i poręczeń z obowiązującymi w tym zakresie przepisami,

- badaniu zabezpieczeń i terminowości spłaty kredytów i pożyczek pienięż­nych,

- badaniu stosowanych oprocentowań kredytów i pożyczek pieniężnych oraz rachunków bankowych - w operacjach z jednostkami zależnymi i stowa­rzyszonymi z danym bankiem, akcjonariuszami i członkami w bankach spółdzielczych, pracownikami i członkami organów banku lub banku na­leżącego do tej samej grupy kapitałowej,

- dokonywaniu oceny sytuacji finansowej banku.

Banki mają obowiązek zawiadomić Generalny Inspektorat Nadzoru Banko­wego o środkach, jakie zostały podjęte w celu usunięcia stwierdzonych przez nadzór nieprawidłowości.

Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl

2

---