Polska w okresie panowania Władysława Warneńczyka (1434 - 1444), podr., s. 171, 173 - 174, 175 - 176. Genealogia Jagiellonów - podr., s. 165 oprac. RM
1. Synowie Władysława Jagiełły:
▪ Władysław Jagiellończyk - Warneńczyk (ur. w 1424 r., król Polski w latach 1434 - 1444, król Węgier w latach 1440 - 1444)
▪ Kazimierz Jagiellończyk (ur. w 1427 r., wielki książę litewski w latach 1440 - 1492, król Polski w latach 1447 - 1492)
2. „Król i kardynał” - rządy w Polsce rady regencyjnej na czele z biskupem krakowskim, kardynałem
Zbigniewem Oleśnickim w imieniu małoletniego króla Władysława Jagiellończyka - Warneńczyka (1434 -
1444) oraz w okresie bezkrólewia po śmierci Władysława Warneńczyka (1444 - 1447)
▪ bitwa pod Grotnikami w 1437 r. (pokonanie przez wojska biskupa krakowskiego polskich husytów, zginął Spytko z Melsztyna)
Regent (lub rada regencyjna) - sprawuje rządy w zastępstwie króla (np. w czasie jego małoletniości, choroby lub bezkrólewia)
3. Nieudana próba osadzenia przez kardynała Oleśnickiego na tronie czeskim Kazimierza Jagiellończyka w 1437
r. (kandydaturę K. Jagiellończyka popierali husyci, którzy nie chcieli na tronie czeskim po śmierci Zygmunta
Luksemburczyka jego zięcia - Albrechta Habsburga)
4. Stosunki Polski z Litwą od śmierci Witolda (1430) i Władysława Jagiełły (1434) do 1447 r.
- wielcy książęta litewscy od śmierci Witolda w 1430 r. do objęcia tronu wielkoksiążęcego przez Kazimierza
Jagiellończyka w 1440 r.: Świdrygiełło (1430-1435), Zygmunt Kiejstutowicz (1435-1440)
- panowanie na Litwie od 1440 r. Kazimierza Jagiellończyka jako wielkiego księcia: oznaczało to zerwanie
polsko - litewskiej unii personalnej (ponieważ Kazimierz nie uznał zwierzchnictwa swego starszego brata
Władysława), unia została przywrócona w 1447 r. gdy Kazimierz - będąc już od 1440 r. wielkim księciem
litewskim - został w 1447 r. królem Polski (stało się to trzy lata po śmierci jego starszego brata Władysława
Jagiellończyka - Warneńczyka w bitwie pod Warną w 1444 r.)
5. Powołanie na tron węgierski Władysława Jagiellończyka (Warneńczyka) - unia personalna polsko
węgierska w latach 1440 - 1444 (po śmierci Albrecha Habsburga w 1439 r. większość szlachty węgierskiej wraz z
jej przywódcą, magnatem Janem Hunyadym opowiedziała się za kandydaturą Władysława Jagiellończyka na tron
węgierski, odrzucając tym samym kandydaturę syna Albrechta - Władysława Pogrobowca)
6. Zerwanie rozejmu w Szegedynie (1444) , bitwa pod Warną i śmierć Władysława Warneńczyka (1444)
zob. temat: Imperium osmańskie (tureckie) u schyłku średniowiecza (XIV - XV w.), podr., s. 173-174, 175
- zagrożenie Węgier przez Turków i bitwa pod Warną w 1444 r.
▪ wojna Węgier z Turkami rozpoczęta w 1443 r. przez króla Polski i Węgier Władysława Jagiellończyka,
▪ wojskami węgierskimi dowodził przywódca węgierskiej szlachty, a zarazem zdolny wódz Jan Hunyady,
▪ węgiersko - turecki rozejm w Szegedynie zawarty w 1444 r. na 10 lat
▪ zerwanie przez króla Władysława Jagiellończyka rozejmu w Szegedynie (za namową legata papieskiego kardynała
Juliana Cesariniego) i bitwa pod Warną - klęska wojsk węgierskich dowodzonych przez Jana Hunyadego oraz
śmierć króla Władysława Jagiellończyka, zwanego odtąd Warneńczykiem
▪ bitwa pod Warną w świetle relacji źródłowej (podr., s. 175 - 176) i plan bitwy (podr., s. 172)
7. Bezkrólewie w Polsce w latach 1444 - 1447 (rządy rady regencyjnej na czele z biskupem krakowskim,
kardynałem Zbigniewem Oleśnickim, pogłoski na temat rzekomego cudownego ocalenia Władysława Warneńczyka
z pola bitwy przyczyniły się do tego, że bezkrólewie trwało aż trzy lata - jego brat Kazimierz Jagiellończyk został
królem Polski dopiero w 1447 r.)
Bibilografia: K. Baczkowski, Dzieje Polski późnośredniowiecznej (1370 - 1506), w: WHP, t. 3, Kraków 1999
Wielcy książęta litewscy w latach 1401 - 1506: Witold (1401-1430), Świdrygiełło(1430-1435), Zygmunt Kiejstutowicz (1435-1440), Kazimierz Jagiellończyk (1440-1492), Aleksander Jagiellończyk (1492-1506) |
Królowie Polski w latach 1386 - 1506: Władysław Jagiełło (1386 - 1434), Władysław Warneńczyk (1434 - 1444), Kazimierz Jagiellończyk (1447 - 1492), Jan Olbracht (1492 - 1501), Aleksander Jagiellończyk (1501 - 1506) |
Królowie Czech od wygaśnięcia dynastii Przemyślidów do początków XVI w.: Jan Luksemburczyk, Karol IV (1346 - 1378), Wacław IV (1378 - 1419), Zygmunt Luksemburczyk (1419 - 1437), Albrecht Habsburg (1438 - 1439), Władysław Pogrobowiec Habsburg (1440 - 1457), Jerzy z Podiebradów (1457 - 1471), Władysław Jagiellończyk (1471 - 1516), Ludwik Jagiellończyk (1516 - 1526) |
Królowie Węgier w XV w. i w początkach XVI w. : Zygmunt Luksemburczyk (1387 - 1437), Albrecht Habsburg (1438 - 1439), Władysław Jagiellończyk „Warneńczyk” (1440 - 1444), Władysław Pogrobowiec Habsburg (1444- 1457), Maciej Korwin (1457 - 1490), Władysław Jagiellończyk (1490 - 1516), Ludwik Jagiellończyk (1516 - 1526) |
1