Władza ustawodawcza- sejm i senat
-posłowie i senatorowie to przedstawiciele narodu
Sejm- wybierany jest w 5 przymiotnikowych wyborach
a)460 posłów
b)zasady prawa wyborczego:
-powszechne: zakaz stosowania cenzusów wyborczych, każdy z nas ma czynne i bierne prawo wyborcze,
-równe: każdy wyborca dysponuje jednakową ilością głosów,
-bezpośrednie- wyboru posła czy senatora dokonuje bezpośrednio sam wyborca, nie korzystając z żadnych ciał pośredniczących,
-proporcjonalne- każda z partii zgłaszających listy kandydatów otrzymuje mandaty w stosunku proporcjonalnym do liczby uzyskanych głosów,
-tajne- umożliwia nam swobodne podejmowanie decyzji o wyborze, wypełniamy karty wyborcze za specjalnymi zasłonami i wrzucamy do urny osobiście
Senat - wybierany jest w 5 przymiotnikowych wyborach
a)100 senatorów
b)zasady prawa wyborczego:
-powszechne, bezpośrednie, tajne, większościowa- przewidziane do rozdziału mandaty uzyskają ci kandydaci, którzy otrzymali najwięcej głosów, wyborca ma prawo zgłoszenia protestu przeciwko ważności wyborów
c)wymagania by zostać senatorem:
- skończone 30 lat i ma prawo wybierania
Kadencyjność obu izb- 4lata
a)skrócenie kadencji:
-sejm podejmie taką uchwałę większością kwalifikowaną 2/3 głosów
-jeśli zdecyduje o tym prezydent
-skrócenie kadencji sejmu oznacza równoczesne skrócenie kadencji senatu
Kadencja- przewidziany ustawowo czas pełnienia urzędu lub funkcji pochodzących z wyboru
Mandat przedstawicielski:
-generalny: poseł (senator) wyraża wolę narodu, czyli w swojej działalności w parlamencie ma się kierować interesami ogółu obywateli,
-niezależny- posła nie obowiązują instrukcje wyborcze,
-nieodwołalny- wyborcy nie mogą odwołać posła lub senatora
Immunitet parlamentarny- polega on na nietykalności osobistej członków parlamentu (nie można ich aresztować bez zgody sejmu i senatu)
Organy sejmu:
-marszałek: wybierany z grona posłów na pierwszym posiedzeniu
- prezydium sejmu: marszałek i wicemarszałkowie
-konwent seniorów: członkowie Prezydium Sejmu, przewodniczący klubów parlamentarnych i kół poselskich
-komisje sejmowe: komisje stałe, nadzwyczajne, śledcze
Organy senatu:
- marszałek senatu, Prezydium Senatu, Konwent Seniorów oraz komisje (z wyjątkiem śledczych)
Funkcje parlamentu:
-ustrojodawcza: ustalanie lub zmiana jego ustroju politycznego, społecznego lub ekonomicznego państwa i dokonywania zmian w konstytucji
-ustawodawcza: regulowanie określonych sfer życia społecznego za pomocą ustawy, ustanawia prawa w Polsce, przysługuje: posłom (min 15), komisjom sejmowym, senatowi, prezydentowi, Radzie Ministrów, grupie min 100 obywateli
-kontrolna: przysługuje tylko sejmowi, który ma prawo kontrolowania rządu i innych organów państwowych
*wotum zaufania- uchwała parlamentu wyrażająca poparcie dla polityki lub programu działania rządu,
*wotum nieufności- odmowa poparcia dla dotychczasowego rządu lub konkretnego ministra, prowadzi do dymisji rządu
*absolutorium: zatwierdzenie działalności finansowej rządu
*zapytania i interpelacje poselskie: żądanie urzędowych wyjaśnień od członków Rady Ministrów
-kreacyjna- możliwość tworzenia przez sejm i senat różnych organów państwowych
Zgromadzenie narodowe- sejm i senat obradujący razem, organ uprawniony do wyboru prezydenta Zwoływane w celu:
-odebrania przysięgi od nowo wybranego prezydenta, uznania prezydenta za niezdolnego do sprawowania urzędu ze względu na stan zdrowia, postawienie prezydenta w stan oskarżenia, wysłuchanie orędzia prezydenta skierowanego do Zgromadzenia