Dariusz Doliński
Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej
Metody Oddziaływań Psychologicznych
Wykład 11
Atrybucja przyczyn problemów i kłopotów a możliwość skutecznej terapii
Samoobwinanie -konsekwencje nega- tywne (Abrams, Beck, Mastrovito) czy pozytywne (Brewin, Tennen, Affleck) ?
Koncepcja charakterologicznego
vs.
behawioralnego samoobwiniania
Janoff-Bulman (1979, 1982)
Odmienne implikacje dla przekonania o kontrolowalności
Terapia: poszukiwanie odpowiedniej interpretacji przyczynowej kłopotów/problemów
Błędna atrybucja jako podstawa terapii
PODSTAWĄ koncepcja emocji Schachtera i Singera (1962)
Harvey i Galvin (1984): terapia = zmiana wewn. atrybucji pobudzenia emocjonalnego na zewn. lub odwrotnie
Eksperymenty:
Nisbett i Schachter - tolerowanie bólu
Storms i Nisbett - bezsenność
Barefoot i Girodo - nałóg tytoniowy
Harvey i Galvin - lęki i fobie
NIESPÓJNOŚCI W WYNIKACH BADAŃ !
Efektów błędnej atrybucji nie należy oczekiwać tam, gdzie zaburzenia są poważne
Alternatywne źródło pobudzenia musi być i wiarygodne i silne
Warunki osobowościowe: wysoki stopień prywatnej samoświadomości własnego ciała
Terapie polegające na aktywnym poszukiwaniu alternatywnej interpretacji przyczynowej
Fosterling:
Atrybucje - realistyczne (prawdziwe) - nierealistyczne x funkcjonalne - niefunkcjonalne
Interwencja tylko przy nierealistycznych - niefunkcjonalnych
AARON BECK
triada kognitywna (ja, sytuacja i PY - negatywne)
schemat poznawczy (stabilna reprezentacja PE negatywnych doświadczeń)
proces przetwarzania informacji (błędny)
Indeks najczęstszych błędów atrybucyjnych:
posługiwanie się wyłącznie kategoriami ekstremalnymi (jest świetnie, jestem beznadziejny)
negatywna nadgeneralizacja (popełniłem błąd - jestem kompletnym beztalenciem)
selektywna abstrakcja (arbitralny wybór jednego zdarzenia i wyprowadzanie z niego negatywnej, ogólnej konkluzji)
Model Freda Rothbauma
KONTROLA A ODPOWIEDZIALNOŚĆ
_______________________
PRZYCZYNOWOŚĆ
WYSTARCZALNOŚĆ
zdolność do wywoływania,
wstrzymywania i modyfi- KONIECZNOŚĆ
kowania zdarzeń brak wystarczalności
u innych uczestników
zdarzeń
KONTROLA ODPOWIEDZIALNOŚĆ
Brak poczucia kontroli
Depresja
Poczucie odpowiedzialności
Niska wystarczalność innych
Depresja
Własna wysoka konieczność
Zachowane
poczucie kontroli
DYFUZJA
ODPOWIE -
DZIALNOŚCI
Brak poczucia
odpowiedzialności
WYSOKA WYSTARCZALNOŚĆ INNYCH
BRAK POCZUCIA KONIECZNOŚCI
Brak atrybucji jako przyczyna kłopotów
(bezrefleksyjność)
Wyjaśnianie porażek, różnice międzypłciowe
Aspekty motywacyjne (Weiner)
PLACEBO
Redukcja bólu - skuteczność u 35-36% osób (Beecher, Evans)
55% skuteczności placebo w stosunku do aktywnych analgetyków (np. morfiny)
Ból |
Placebo |
Morfina |
słaby |
26% |
77% |
umiarkowany |
35% |
62% |
silny |
40% |
52% |
Warunki skuteczności placebo
Injekcja dożylna>zastrzyk domięśniowy>płyn>tabletka
2 x 1 > 1 x 2
Duże białe, małe czerwone - najlepsze