III Konflikt zbrojny na Sri Lance.

Konflikt na Sri Lance ma podłoże religijno-etniczne. Z jednej strony są Syngalezi, wyznania buddyjskiego i stanowiący ¾ mieszkańców kraju oraz Tamilowie wyznający hinduizm i stanowiący około 20 % mieszkańców.

Gdy w 1948 roku Sri Lanka uzyskała niepodległość, to władzę przejęli Syngalezi, którzy poprzez nadawane prawa faworyzowali własną społeczność. Zdarzały się także czasami pogromy ludności Tamilskiej. W 1972 roku uchwalono konstytucje, stawiającą buddyzm jako religię dominującą, wprowadzała także język synagelski jako język państwowy. Takie traktowanie społeczności tamilskiej spowodowało powstanie ruchu separatystycznego, domagającego się powstania odrębnego państwa tamilskiego.

Dnia 5 maja 1976 roku  Veluppilai Prabhakaran założył radykalną organizację Tygrysy Wyzwolenia Tamilskiego Ilamu, zwanej potocznie Tamilskimi Tygrysami która miała na celu powstanie państwa tamilskiego dzięki użyciu środków i działań militarnych.

Za początek konfliktu uznaje się atak Tamilskich Tygrysów na półwyspie Jaffna i zabójstwo 13 żołnierzy rządowych, co spowodowało wiele antytamilskich zamieszek w kraju.

Konflikt pomiędzy stronami spornymi był bardzo krwawy, dochodziło do licznych krwawych zamachów na cywilów. Przykładami mogą być: zamach 14 maja 1985 roku, gdy Tamilskie Tygrysy zamordowały 146 Syngalezów, a także pierwszy zamach samobójczy tej organizacji, dokonany 5 lipca 1987 zabijając 40 żołnierzy w obozie Nelliady. Tamilskie Tygrysy najczęściej działały sięgając po zamachy samobójcze, których do 2000 roku było 168.

W dniu 29 lipca 1987 roku premier Indii Rajiv Gandhi i prezydent Sri Lanki Junius Jayawardene podpisali w Kolombo układ pokojowy, na mocy którego Tamilowie otrzymali ograniczoną autonomię na północnym wschodzie, oficjalny status języka tamilskiego oraz utworzono indyjskie siły pokojowe. Jednakże organizacja Tamilskich Tygrysów, nie złożyła broni, co spowodowało krwawe wymuszenie warunków układu przez indyjskie siły pokojowe. Walki miedzy nimi ustały dopiero po śmierci 1000 żołnierzy sił pokojowych i wycofania się ich 24 marca 1990 z Sri Lanki. W odwecie za wmieszanie się w ten konflikt Indii, Tamilskie tygrysy zamordowały byłego premiera Rajiva Gandhiego przez tamilskiego zamachowca-samobójcę 7 maja 1991 roku w południowych Indiach. Działania Tamilskich Tygrysów doprowadziły do wielu zamachów na muzułmanów, których łącznie zginęło ok. 366 oraz do opanowania dużej części północnej Sri Lanki.

1 maja 1993 roku zamordowano także prezydenta Sri Lanki Ranasinghe Premadasa.

Dopiero w styczniu 1995 roku nowy rząd Sri Lanki kierowany przez prezydent Chandrikę Kumaratungę i Tamilskie Tygrysy uzgodniły zawieszenie broni i po raz pierwszy podjęły rzeczowe rozmowy pokojowe. Jednakże pokój trwał krotko. 19 kwietnia 1995 r. Tamilskie Tygrysy rozpoczęły najkrwawsze dotąd działania zbrojne. Strona rządowa odniosła ważny sukces 2 grudnia 1995 roku, zdobywając kontrolę nad miastem Jaffna. Z kolei 18 lipca 1996 roku Tamilskie Tygrysy przypuściły atak na obóz wojskowy Mullaitivu w północno-wschodniej części kraju, zabijając ponad 1300 żołnierzy, co było największą stratą rządu w wojnie domowej. Wcześniej, 31 stycznia 1996 roku tamilski zamachowiec-samobójca uderzył ciężarówką w budynek banku centralnego Sri Lanki w Kolombo, zabijając 91 osób i raniąc ponad 1400. 24 lipca 1996 roku 70 osób zginęło a 600 zostało rannych w zamachu bombowym na pociąg pasażerski na stacji Dehiwela. 25 stycznia 1998 roku tamilska organizacja przeprowadziła zamach samobójczy przed najświętszą buddyjską świątynią na Sri Lance, Dalada Maligawa (Świątynia Zęba) w Kandy, zabijając 13 osób. Pod koniec 1999 roku Tygrysy przystąpiły do ofensywy i 22 kwietnia 2000 roku zajęły Przejście Słoniowe, stanowiące kluczową bazę wojskową u wrót do półwyspu Jaffna. 

Dopiero 24 grudnia 2000 roku Tamilskie Tygrysy ogłosiły jednostronne zawieszenie broni, jednakże wygasło, ponieważ rząd Sri Lanki nie wyraził na nie zgody. 22 lutego 2002 roku przy mediacji norweskiej szef Tamilskich Tygrysów Veluppilai Prabhakaran i premier Ranil Wickremasinghe osobno podpisali porozumienie o stałym rozejmie, stanowiące podstawę do rozpoczęcia bezpośrednich negocjacji. 4 września 2002 roku rząd zniósł zakaz działalności LTTE, a 16 września w Sattahip w Tajlandii rozpoczęto negocjacje pokojowe. Podczas trzeciej rundy negocjacji w Oslo w grudniu 2002 roku porozumiano się co do zasady podziału władzy - Tamilowie mieli uzyskać autonomię na zamieszkiwanych przez nich obszarach w ramach federalnej struktury Sri Lanki. Tym samym Tamilowie rezygnowali z długo wysuwanego dążenia do niepodległego państwa. Jednak 21 kwietnia 2003 roku Tygrysy zawiesiły uczestnictwo w rozmowach pokojowych, twierdząc że nie są podejmowane działania na rzecz poprawy bytu Tamilów i zarzucając rządowi próbę marginalizacji tamilskiej organizacji poprzez nie zaproszenie do udziału w spotkaniu z dostarczycielami pomocy międzynarodowej. Walki rozgorzały na nowo. Mimo prób zawarcia pokoju, nawet za pośrednictwem międzynarodowym, nadal dochodziło do zamachów np. 16 października 2006 roku w największym w historii Sri Lanki zamachu samobójczym koło miasta Habarana, którego celem był konwój marynarki wojennej, zginęły co najmniej 103 osoby, a ponad 150 zostało rannych.

W odwecie wojska rządowe doprowadziły do wojny z Tygrysami. Aż do 17 maja 2009 roku, trwało „wyzwalanie” Sri Lanki z organizacji Tamilskich Tygrysów.

---