Filozofia percepcji George'a Berkeleya

Przemysław Spryszak

Kwestie podejmowane przez Berkeleya:

• stanowisko wobec natury, poznawczej wartości percepcji pośredniej, natury i wartości postrzegania bezpośredniego, zakresu i natury przedmiotów percepcji bezpośredniej oraz sposobu ich istnienia (oddawanego znaną formułą esse est percipi)

ESSE IDEI TO PERCIPI

„To, co się mówi o absolutnym istnieniu rzeczy niemyślących, bez żadnego związku z tym, że są postrzegane, wydaje mi się całkowicie niezrozumiałe. Ich esse to percipi - i nie jest możliwe, aby miały jakiekolwiek istnienie poza umysłami, czyli rzeczami myślącymi, które je postrzegają...” (Traktat, § 3)

Wszystkie przedmioty poznania, a ściślej mówiąc postrzeżenia bezpośredniego, są ideami istniejącymi jedynie w umyśle.

Na bezpośrednim postrzeganiu w równym stopniu polega istnienie przedmiotów poszczególnych zmysłów, „zespołów” takich przedmiotów, jak i wyobrażeń, oraz każdego z wrażeń.

Barwy nie mogą istnieć, nie będąc przedmiotami percepcji. Barwa jest przedmiotem zmysłu wzroku, zaś wszystkie przedmioty zmysłów są wrażeniami. Ponieważ wrażenie nie może istnieć niepostrzeżone, nie istnieją barwy niepostrzegalne. Innymi słowy: Berkeley zakłada, że barwa jest przedmiotem wzroku, przedmioty wzroku są wrażeniami, a wrażenia nie mogą istnieć jako niepostrzegalne, i wyprowadza stąd wniosek tożsamy z omawianą tu tezą. Esse barwy to percipi.

---