TEMAT LEKCJI: Muzyka epoki średniowiecza i renesansu
KLASA: I A
PRZEDMIOT: sztuka (muzyka)
NAUCZYCIEL PROWADZACY:
TERMIN:
STANDARDY WYMAGAŃ
Uczeń:
Interpretuje teksty kultury
Wyszukuje informacje zawarte w różnych tekstach kultury
Dostrzega i analizuje konteksty niezbędne do interpretacji tekstów kultury: historyczny, filozoficzny, religijny, plastyczny, muzyczny i wypowiada się na ich temat
Dostrzega wartości wpisane w teksty kultury
Analizuje, porównuje, porządkuje i syntezuje informacje zawarte w tekstach kultury
CELE OPERACYJNE
Uczeń:
Omawia genezę chorału gregoriańskiego
Rozpoznaje muzykę chorałową
Wymienia cechy muzyki chorałowej
Wymienia najstarsze zabytki polskiej kultury muzycznej
Rozpoznaje i analizuje melodię Bogurodzicy i Gaude Mater Polonia
Rozpoznaje i porównuj pieśni epoki renesansu Już się zmierzcha Wacława z Szamotuł i Nieście chwałę mocarze z Melodii na psauterz Polski
Potrafi na podstawie słuchanego utworu wyjaśnić cechy muzyki polifonicznej
METODY I TECHNIKI PRACY:
aktywizująca
rozmowa kierowana
dyskusja
praca w grupach
ćwiczeniowa
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
utwory muzyczne na kasetach lub płytach CD
wieża audio
tablice poglądowe
podręczniki
karty do pracy samodzielnej lub grupowej
karty z odpowiedziami TAK lub NIE
CELE OPERACYJNE
0panowana wiedza i umiejetności
Uczeń omawia genezę chorału gregoriańskiego
Uczeń wie ,że:
w 313r.zostaje wydany przez cesarza Konstantyna Wielkiego Edykt Mediolański (przyznający chrześcijanom wolność)
rozpoczyna się rozwój muzyki kościelnej a ośrodkami kultury muzycznej są: kościoły, katedry, klasztory
kantor pełni ważną rolę muzyka kościelnego, prowadzącego szkołę chóralną i zajęcia muzycznej
Papież Grzegorz Wielki w VI/VII w (590-604) poleca dokonać wyboru utworów wykonywanych na nabożeństwach i zebrać je w tzw. ANTYFONARZ (śpiewnik kościelny).Zbiór tych pieśni nazwano CHORAŁEM GREGORIAŃSKIM
Uczeń rozpoznaje muzykę chorałową
Uczeń rozpoznaje, że:
utwór śpiewany jest w kościele, katedrze, klasztorze
utwór wykonuje chór męski
tekst i wykonanie wskazuje na to ,że jest to pieśń kościelna
pieśń wykonywana jest w języku łacińskim
Uczeń wymienia cechy muzyki chorałowej
Uczeń wie ,że muzyka chorałowa jest:
jednogłosowa
ametryczna
melizmatyczna
Uczeń wymienia najstarsze zabytki polskiej kultury muzycznej
Uczeń wie ,że do najstarszych zabytków muzyki polskiej należą:
Bogurodzica- anonim XIII w
Gaude Mater Polonia - Wincenty z Kielczy XIII w
Uczeń rozpoznaje i analizuje melodię Bogurodzicy i Gaude Mater Polonia
Uczeń rozpoznaje i analizuje pieśni:
|
Bogurodzica |
Gaude Mater Polonia |
język |
polski -staropolski |
łacina |
rodzaj |
religijny, a cappella |
religijny, a cappella |
|
wokalny |
wokalny |
wykonawca |
chór męski |
chór mieszany |
ilość głosów |
1-głosowy |
2-głosowy |
metryczność |
ametryczny |
metryczny |
melizmatyka |
występuje |
występuje |
Uczeń rozpoznaje i porównuje pieśni epoki renesansu Już się zmierzcha Wacława z Szamotuł i Nieście chwałę mocarze z Melodii na psauterz Polski Mikołaj Gomółka
Uczeń rozpoznaje i porównuje pieśni :
tytuł |
Już się zmierzcha |
Nieście chwałę mocarze |
|
(1556) |
(1580) |
autor |
Wacława z Szamotuł |
Mikołaj Gomółka |
rodzaj |
wokalny,świecki |
wokalny, psalm-uroczysta pieśń religijna |
faktura |
POLIFONIA |
HOMOFONIA |
wykonawca |
chór mieszany |
chór mieszany |
Uczeń potrafi na podstawie słuchanego utworu wyjaśnić cechy muzyki polifonicznej
Uczeń potrafi wyjaśnić, że:
POLIFONIA- to wielogłosowa technika kompozytorska, polegająca na równoczesnym prowadzeniu kilku samodzielnych linii melodycznych czyli każdy głos prowadzi własną, samodzielną melodię
HOMOFONIA - jeden z typów techniki kompozytorskiej, eksponujący melodię ( zazwyczaj w najwyższym głosie), której podporządkowane są współbrzmienia harmonicznie pozostałych głosów
PRZEBIEG LEKCJI
Przy świetle świec uczniowie wysłuchują fragmentu chorału gregoriańskiego Triadum Sacrum w wykonaniu Chóru Mnichów zakonu cysterskiego z Casamari.
rozmowa n.t. nastroju i odczuć słuchaczy
wręczenie kart z odpowiedziami TAK lub NIE, które należy podnieść do góry gdy odpowiedź uważa się za prawidłową i odwrotnie
PYTANIA:
gdzie śpiewany jest utwór?
kto wykonuje utwór?
co wskazuje na to, że jest to pieśń religijna?
w jakim języku wykonywany jest utwór?
PROPONOWANE ODPOWIEDZI DO WYBORU:
W kościele lub w katedrze
W małym kameralnym pomieszczeniu, typu klasa lekcyjna
Solista
Chór męski
Skoczny i wesoły rytm
Tekst i wykonanie przypominające pogłos, echo
łacina
język polski
Odpowiedź na TAK sygnalizowana jest przez podniesienie zielonej karteczki
Odpowiedź na NIE sygnalizowana jest przez podniesienie czerwonej karteczki
Przypomnienie genezy powstania takiego rodzaju pieśni jakim jest chorał gregoriański.
Kto, kiedy i w jakim celu ogłosił Edykt Mediolański?
Gdzie powstają główne ośrodki muzyki i dlaczego?
Kto to jest kantor i jakie były jego zadania?
Jaki udział przy powstaniu śpiewnika -ANTYFONARZA miał papież Grzegorz Wielki?
Jakie cechy posiada muzyka chorałowa?
Zaznacz prawidłową odpowiedź
MUZYKA CHORAŁOWA JEST:
JEDNOGŁOSOWA
WIELOGŁOSOWA
METRYCZNA
AMETRYCZNA
MELIZMATYCZNA
NIEMELIZMATYCZNA
Po zaznaczeniu odpowiedzi sprawdzenie ich prawidłowości i wyjaśnienie pojęć.
Dyskusja n.t. Co to jest ZABYTEK?
czy muzyka może być zabytkiem?
czy znacie jakieś pieśni, które nazywamy zabytkami?
Rozdanie uczniom zapisu nutowego poznanych pieśni średniowiecznych.
Zadanie do wykonania indywidualnie - wpisz w brakujących miejscach tytuł pieśni i autora.
Gaude, mater Polonia
Wincenty z Kielczy
Tu zapis kilku taktów Gaude .mater Polonia
Bogurodzica
anonim XIII w / XIV w
Tu zapis kilku taktów Bogurodzicy
Wysłuchanie Bogurodzicy i Gaude Mater Polonia.
Praca samodzielna na karteczkach-uzupełnić.
Bogurodzica Gaude Mater Polonia
język
rodzaj utworu
wykonawca
ilość głosów
metryczność
melizmatyka
język
polski -staropolski
łacina
rodzaj utworu
religijny, a cappella ,wokalny
religijny, a cappella, wokalny
wykonawca
chór męski
chór mieszany
ilość głosów
1-głosowy
2-głosowy
metryczność
ametryczny
metryczny
melizmatyka
występuje
nie występuje
Uczniowie rozpoznają poszczególne elementy i porównują pieśni renesansu.
tytuł
autor
rodzaj
faktura utworu
kto wykonuje
tytuł
Już się zmierzcha
Nieście chwałę mocarze
autor
Wacława z Szamotuł
Mikołaj Gomółka
rodzaj
wokalny,świecki
wokalny, psalm- uroczysta pieśń religijna
faktura utworu
POLIFONIA
HOMOFONIA
kto wykonuje
chór mieszany
chór mieszany
Przypomnienie pojęć
POLIFONIA to wielogłosowa technika kompozytorska, polegająca na równoczesnym prowadzeniu kilku samodzielnych linii melodycznych czyli każdy głos prowadzi własną, samodzielną melodię
HOMOFONIA jeden z typów techniki kompozytorskiej, eksponujący melodię ( zazwyczaj w najwyższym głosie), której podporządkowane są współbrzmienia harmonicznie pozostałych głosów
KARTA PRACY ......................................................
( imię i nazwisko ucznia)
ZADANIE 1 WYBIERZ PRAWIDŁOWĄ ODPOWIEDŹ
gdzie śpiewany jest utwór?
kto wykonuje utwór?
co wskazuje na to, że jest to pieśń religijna?
w jakim języku wykonywany jest utwór?
W kościele lub w katedrze
W małym kameralnym pomieszczeniu, typu klasa lekcyjna
Solista
Chór męski
Skoczny i wesoły rytm
Tekst i wykonanie przypominające pogłos, echo
Łacina
Język polski
ZADANIE 2 UZUPEŁNIJ TEKST BRAKUJACYMI INFORMACJAMI
W 313r.Edykt Mediolański (przyznający chrześcijanom wolność)zostaje wydany przez cesarza ...................................... Ośrodkami kultury muzycznej stają się wtedy :
Kantor pełni wówczs ważne role np.
Papież Grzegorz Wielki w VI/VII w (590-604) poleca dokonać .......................... utworów wykonywanych na nabożeństwach i zebrać je w tzw. ANTYFONARZ (śpiewnik kościelny).Zbiór tych pieśni nazwano............................
ZADANIE 3 WYBIERZ PRAWIDŁOWĄ ODPOWIEDŹ . MUZYKA CHORAŁOWA JEST:
JEDNOGŁOSOWA
WIELOGŁOSOWA
METRYCZNA
AMETRYCZNA
MELIZMATYCZNA
NIEMELIZMATYCZNA
ZADANIE 4 ROZPOZNAJ PO NOTACJI MUZYCZNEJ TYTUŁ I AUTORA PIEŚNI Wpisz te informacje we właściwym miejscu.
...........................................( tytuł utworu )
.................................... ( autor )
Tu zapis kilku taktów Gaude, mater Polonia
.............................................. ( tytuł utworu )
.............................................( autor )
Tu zapis kilku taktów Bogurodzicy
ZADANIE 5
UZUPEŁNIAJ W TRAKCIE SŁUCHANIA UTWORÓW
Bogurodzica i Gaude Mater Polonia
język
rodzaj utworu
wykonawca
ilość głosów
metryczność
melizmatyka
ZADANIE 6
WYBIERZ Z PONIŻSZYCH PROPOZYCJI ODPOWIEDNIE WYRAZY I UZUPEŁNIJ BRAKUJĄCE MIEJSCA PODCZAS SŁUCHANIA UTWORÓW
Tytuły: Już się zmierzcha , Nieście chwałę mocarze
Rodzaj: wokalny,świecki ,psalm- uroczysta pieśń religijna
Faktura utworu: HOMOFONIA,POLIFONIA
Kto wykonuje: chór mieszany ,chór dziecięcy, chór żeński
Autor:Wacław z Szamotuł, Mikołaj Gomółka
tytuł.................................................................
autor.................................................................
rodzaj...............................................................
faktura utworu......................................................
kto wykonuje........................................................