Opracowane zagadnienia na sesje polityki wspólnotowe


  1. Etapy międzynarodowej integracji gospodarczej

Stefa wolnego handlu - likwidacja ceł i ograniczeń ilościowych w handlu między określoną grupą krajów.

Unia Celna - w przypadku, gdy kraje tworzące strefę wolnego handlu wprowadzają ujednolicone cła zewnętrzne wobec krajów trzecich.

Wspólny Rynek - nie tylko zniesienie ceł we wzajemnych obrotach i wprowadzenie wspólnej taryfy celnej wobec krajów trzecich, lecz także swoboda przepływu osób, usług, towarów i kapitału w obrębie ugrupowa­nia integracyjnego.

Unia Walutowa - obejmuje, poza strefą wolnego handlu, unią celną i wspólnym rynkiem, koordynację (lub unifikację) polityki walutowej prowadzonej przez kraje wchodzące w skład ugrupowania integracyjnego.

Unia Ekonomiczna - obejmuje, poza strefą wolnego handlu, unią celną, wspólnym rynkiem i unią walutową, koordynację (lub unifikację) po­szczególnych dziedzin polityki ekonomicznej, zarówno ogólnej, jak i w poszczególnych działach gospodarki.

Unia Polityczna - oznacza koordynację (lub unifikację) zarówno polityki wewnętrznej, jak i zagranicznej krajów wchodzących w skład ugrupowania integracyjnego.

  1. Liga Narodów jako pierwsza próba utworzenia wspólnoty międzynarodowej w Europie

Powstała z inicjatywy prezydenta Stanów Zjednoczonych Woodrowa Wilsona. Statut Ligi został przyjęty przez konferencję pokojową w Wersalu 28 czerwca 1919 r. Celem Ligi Narodów było utrzymanie pokoju i współpracy na świecie, a impulsem do jej utworzenia był rozlew krwi podczas I wojny światowej. Siedzibą organizacji była Genewa. W związku z powstaniem Organizacji Narodów Zjednoczonych w 1945 r., Liga Narodów została formalnie rozwiązana w 1946 roku.

  1. Unia Paneuropejska Richarda Coudenhove-Kalergiego

Honorowym przewodniczącym Unii Paneuropejskiej, założonej w 1924 został Aristide Briand. W 1929 r. Briand przedstawił ideę Stanów Zjednoczonych Europy na obradach Ligi Narodów - zaproponował ideę federacji narodów europejskich opartej na solidarności i współpracy politycznej i społecznej, co spotkało się z poparciem wielu ekonomistów. Wielki kryzys gospodarczy w latach 1929-1933, rozwój faszyzmu i późniejsza II wojna światowa na długie lata zahamowały jednak ruch na rzecz unifikacji Europy.

  1. Projekty Stanów Zjednoczonych Europy

Na podstawie wieloletniej współpracy państw skandynawskich Duńczyk Heerfordt wyszedł z inicjatywą utworzenia stanów zjednoczonych narodów europejskich. Uważał że zacieśniona współpraca państw skandynawskich przyciągnie inne państwa Europy.

Pomysły Heerfordta poparli Skandynawowie ale krytycznie odnieśli się przywódcy głównych państw europejskich

5.Propozycje Tworzenia federacji Regionalnych

Jeden z pierwszych inicjatorów federacji regionalnej- czeski polityk Tomas Masaryk (1850-1937)

 W latach 1917-18 wysunął plan związku narodów Europy Środkowo Wschodniej: Polaków, Czechów,  Słowaków, Rumunów i Węgrów, od Bałtyku po Adriatyk i Morze Czarne.

 

1918- Manifest filadelfijki-> idea zrzeszenia wolnych narodów byłej monarchii Austrio- Węgierskiej.

 

W Polsce podobne idee tworzył Józef Piłsudski. Jego zamysłem było to, żeby Polska była centralnym państwem federacji, stanowiącej barierę pomiędzy Rosja, a Niemcami.

 

Najstarsze doświadczenia integracyjne posiadały kraje Skandynawskie, reprezentujące wspólne tradycje współdziałania. Już w okresie 1389- 1520 Dania, Norwegia  i Szwecja tworzyły Unię. Kraje Skandynawskie przyznawały sobie wzajemne koncesje, niedostępne dla państwa spoza tego kręgu.

 

Jesienią 1930 roku narodziła się w Oslo nowa forma regionalnego współdziałania w zakresie stabilizacji cen w handlu wzajemnym. Do porozumienia w Oslo przystąpiły państwa Skandynawskie ( Szwecja, Dania, Norwegia, Finlandia) plus Belgia , Holandia i Luksemburg.

 

1921- umowa o utworzeniu unii ekonomicznej Belgii i Luksemburgu

- wprowadzenie  swobodnego przepływu kapitału, osób, towarów  i usług,

- zniesienie ceł w obrocie wewnętrznym,

- wspólnie zewnętrzna tabela celna,

- stała koordynacja polityki gospodarczej, finansowej i socjalnej,

- wspólne akcje wobec krajów trzecich.

 

Najpoważniejszy projekt wysunął w 1932 roku Andre Tardieu przewidujący politykę gospodarczą

państw naddunajskich: Austrii, Węgier, państw małej Ententy.

                            ETAP I:

  - wprowadzenie ceł preferencyjnych,

  - przeciwdziałanie dążeniom niemieckiego kapitału i władz państwowych do zdominowania tego regionu.

 

Z inicjatywy czechosłowackiego ministra spraw zagranicznych- Eduarda Benesa rozwinięto plan konsolidacji Małej Ententy i  16 lutego 1933 roku w Genewie podpisano Pakt Organizacyjny tego ugrupowania. Na jego podstawie powołano: Organ Kierowniczy- Stała Rada i Radę Gospodarczą.

 

1934- powstanie nowego ugrupowania na płd Europie, łączące Grecję , Jugosławię, Rumunię i Turcję

-   Ententa Bałkańska.

 

W 1932 roku autorzy austriaccy zaproponowali zastąpienie niemieckiej idei „Mitteleuropy „ koncepcją „Międzyeuropy”. Przewidywała ona objęcie obszarów środka Europy ścisłą współpracą  małych państw leżących między Niemcami a Rosją. Zwolennicy tego ugrupowania szukali warunków do samowystarczalności gospodarczej centrum Europy. Planem tego ugrupowania było tworzenie federacyjnych form współżycia.

6.Rola USA w odbudowie i integracji Europy

7.Traktat o EWWiS

Jej pomysłodawcą był francuski polityk Jean Monnet, poparty przez ministra spraw zagranicznych Roberta Schumana. Koncepcja Wspólnoty, nazwana planem Schumana, została przedstawiona Radzie Ministrów (9 maja 1950) oraz powołana na mocy Traktatu Paryskiego (18 kwietnia 1951), podpisanego w Sali Zegarowej Quai d'Orsay przez Belgię, Francję, Holandię, Luksemburg, RFN oraz Włochy. Traktat wszedł w życie 23 lipca 1952, a czas jego ważności określono w umowie na 50 lat.

Postanowienia

Tworzenie i regulowanie wspólnego rynku:

8.Traktat o Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej - geneza i najważniejsze cele i postanowienia

Geneza:

W czerwcu 1955r. na konferencji w Messynie zaproponowano utworzenie dwóch kolejnych wspólnot: energii atomowej i gospodarczej. Na konferencji podjęto decyzję o utworzeniu komitetu, którego celem było przygotowanie propozycji dla bliższej integracji gospodarczej Szóstki.

Efektem prac komitetu był raport Spaaka przedstawiony w maju 1956r. ministrom spraw zagranicznych. Na tej podstawie opracowano teksty obu traktatów. Powołanie EWG zostało niejako wymuszone potrzebą pogłębienia zachodnioeuropejskiej współpracy, w celu stworzenia przeciwwagi dla rosnącej potęgi ZSRR i Stanów Zjednoczonych.

Oba traktaty opracował francuski ekonomista Pierre Uri.

Postanowienia:

Traktat określa zakres zadań Wspólnoty:

Na mocy traktatu założono Wspólne Centrum Badawcze i Europejski Instytut Szkół Wyższych.

Traktat o powołaniu EWG bardziej niż Traktat o EWWiS eksponował międzynarodową niż ponadnarodową współpracę.

Cele EWG określone w traktacie zapowiadały nie tylko ustanowienie strefy wolnego handlu i unii celnej, ale też zapowiadały zniesienie przeszkód w przepływie osób, dóbr, usług i kapitału.

Oba traktaty zakładały utworzenie unii celnej. Ponadto Traktaty Rzymskie stworzyły fundament integracji europejskiej, określający jej ramy instytucjonalne, definiujący cele i zasady członkostwa.

9. Scharakteryzuj federacyjną koncepcję integracji europejskiej i podaj jej zwolenników

Zakładała utworzenie państwa związkowego - federacji. Zgodnie z tą koncepcją państwa powinny zrzec się swoich suwerennych kompetencji i przekazać je wspólnym, ponadnarodowym organom. Federacja miałaby silny ponadnarodowy rząd odpowiedzialny przed Parlamentem Europejskim. Uprawnienia władz lokalnych, regionalnych i krajowych uzupełniałyby się. Przy takim rozwiązaniu istotne byłoby określenie podziału zadań miedzy federacją a jej częściami składowymi. Należałoby zagwarantować demokratyczny charakter podejmowanych decyzji. Z koncepcją federacji związana jest wizja Europy regionów, w której granice narodowe tracą znaczenie, wzrasta natomiast rola regionów. Federacyjny model integracji europejskiej propagowany był przede wszystkim przez Konrada Adenauera, Waltera Halsteina, Paula Spaaka. Dlatego też omawiana koncepcja znalazła wielu zwolenników w Niemczech, Holandii i Luksemburgu i we Włoszech.

10 . Scharakteryzuj konfederacyjną koncepcję integracji europejskiej i podaj jej zwolenników

Zakłada utworzenie związku państw (konfederacji). Opiera się na współpracy międzynarodowej, a nie ponadnarodowej. Suwerenność państw nie byłaby zawężana, a decyzje organów ponadnarodowych miałyby ograniczone znaczenie. Wyrazem tej koncepcji jest „Europa Ojczyzn”, której propagatorem był francuski mąż stanu, generał Charles de Gaulle.

11.Scharakteryzuj funkcjonalistyczną koncepcję integracji europejskiej i podaj jej zwolenników

Trzecia z nich, to koncepcja funkcjonalistyczna. Zakłada, że integracja powinna się odbywać w sposób ewolucyjny i ma zacząć się od współpracy w obszarze gospodarki oraz stopniowo przesuwać suwerenne kompetencje ze szczebli krajowych na wspólnotowe. Proces ten powinien być naturalny. W konsekwencji powstać miałaby wspólnota polityczna, rozwijana stopniowo na bazie zdobywanych doświadczeń. Zwolennikami tej koncepcji byli Jean Monnet i Robert Schuman.

  1. Główne postanowienia Traktatu z Maastricht

Zdawano sobie sprawę, że nie da się zrealizować koncepcji Unii bez wzajemnych ustępstw i kompromisów ze strony państw członkowskich. Wyrazem ustępstw i kompromisów stał się Traktat o Unii Europejskiej podpisany w Maastricht 7 lutego 1992 roku, wszedł w życie po jego ratyfikowaniu przez wszystkie państwa członkowskie w dniu 1 listopada 1993 roku. Jest to druga po JAE gruntowna reforma traktatów założycielskich WE. Celem Traktatu było stworzenie podstaw do przekształcenia Wspólnot Europejskich w Unię Europ. Traktat z Maastricht składa się z 3 części (filarów):

  1. Zmiany w traktatach ustanawiających EWG, EWWiS oraz Euratom - tzw. pierwszy filar UE (Unia Gospodarcza i Walutowa, Unia Celna, Rynek Wewnętrzny, Wspólna Polityka Rolna, Polityka Strukturalna itp.)

  2. Określenie nowej tożsamości europejskiej w oparciu o Wspólną Politykę Zagraniczną i Bezpieczeństwa - tzw. drugi filar UE

  3. Poszerzenie i koordynacja współpracy w dziedzinie sądownictwa i spraw wewnętrznych - tzw. trzeci filar UE (Sprawy Wewnętrzne i Wymiar Sprawiedliwości). jakojeden z niezbędnych element swobodnego przepływu osób w granicach UE

Główne cele Traktatu z Maastricht:

•         popieranie zrównoważonego wzrostu gospodarczego i społecznego poprzez tworzenie przestrzeni bez granic wewnętrznych;

•         wzmocnienie spójności gospodarczej i społecznej;

•         wprowadzenie Unii Gospodarczej i Walutowej, która pociągnie za sobą ustanowienie jednolitej waluty;

•         urzeczywistnianie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (obejmującej docelowo sformułowanie wspólnej polityki obronnej)

•         Poszerzenie i koordynacja współpracy w dziedzinie sądownictwa i spraw wewnętrznych- jako jeden z niezbędnych elementów swobodnego przepływu osób w granicach UE;

•         wzmocnienie bezpieczeństwa osobistego obywateli.

•         w wyniku postanowień TUE powstał Europejski Urząd Policyjny (Europol) jako instytucja ponadnarodowa - działa w zakresie III filaru,

•         ustanowienie jednolitego OBYWATELSTWA EUROPEJSKIEGO

•         włączenie do TUE regulacji dotyczących unii politycznej,

zdefiniowanie Wspólnej Polityki Obronnej, która mogłaby sukcesywnie doprowadzić do utworzenia wspólnych sił zbrojnych

  1. Główne postanowienia Traktatu z Lizbony

Wśród najważniejszych postanowień Traktatu z Lizbony należy wskazać: ujednolicenie struktury UE poprzez likwidację trzech filarów oraz nadanie samej UE statusu podmiotowości prawnomiędzynarodowej; poszerzenie zakresu zastosowania większości kwalifikowanej w podejmowaniu decyzji przez Radę; wprowadzenie systemu głosowania tzw. podwójną większością (55% państw członkowskich za przy poparciu 65% ogólnej liczby ludności UE), który ma obowiązywać od 1 listopada 2014 r. [3]; wzmocnienie roli parlamentów narodowych m. in. w zakresie opiniowania projektów unijnych aktów prawnych; wzmocnienie roli Parlamentu Europejskiego w procedurze stanowienia prawa UE; powoływanie na 2,5 letnią kadencję Przewodniczącego Rady Europejskiej, który ma być odpowiedzialny za przewodniczenie Radzie i kierowanie jej pracami; powołanie Wysokiego Przedstawiciela ds. Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (w tekście Traktatu konstytucyjnego minister spraw zagranicznych UE); zredukowanie od 2014 r. składu Komisji do 2/3 ogólnej liczby państw członkowskich; utworzenie unijnej służby zagranicznej czy też ustanowienie mechanizmu umożliwiającego zainteresowanym państwom wystąpienie z Unii Europejskiej. Wywołująca wiele kontrowersji Karta Praw Podstawowych - która w konstrukcji Traktatu konstytucyjnego stanowiła rozdział II dokumentu - jest treścią jednego z załączników do Traktatu z Lizbony, co sprawia że posiada moc prawną równą postanowieniom traktatowym.

  1. Instrumenty Wspólnej Polityki Handlowej wobec importu z krajów trzecich

1.system celny- prowadzenie wspólnej polityki celnej było konsekwencją utworzenia unii celnej na podstawie TR. W artykule 9 założono likwidajcę opłat celnych i innych środków o podobnych do ceł skutkach w handlu pomiędzy krajami członkowskimi oraz wprowadzenie wspólnej taryfy celnej w stosunkach z krajami trzecimi. Wraz z zakończeniem tworzenia unii celnej w 1968r.przyjęto również wspólną ujednoliconą taryfę celną. Wysokość taryf celnych ustalono na podstawie średnich arytmetycznych stawek stosowanych przez kraje członkowskie w dniu 1 stycznia 1957r. Przy kolejnych poszerzeniach Wspólnoty nowe kraje członkowskie miały najczęściej 5-letni okres na dostosowanie swych taryf do sawek wspólnotowych. Istotne jest róznież to, że wraz z przyjęciem wspólnej taryfy celnej wszelkie działania w zakresie polityki celnej zostały przekazane na szczebel wspólnotowy. Również od 1 stycznia 1988r. wprowadzono Jednolity Dokument Administracyjny-SAD, jako podstawowy dokument celny w handlu. Wprowadzenie SAD wiązało się z wprowadzeniem zasad jednolitego rynku i likwidacją punktów kontroli granicznej wewnątrz Wspólnoty. Od 1992r. SAD stosowany jest tylko w odniesieniu do wymiany tylko z krajami trzecimi. Jeżeli chodzi o Taryfę Celną Wspólnoty to zawiera ona dwie podstawowe kolumny stawek celnych, tj. konwencyjne ( stosowane są w imporcie z krajów należących WTO lub którym została przyznana KNU) i autonomiczne ( stosuje się rzadko, np. wobec krajów, którym Wspólnota nie przyznała KNU).

2. organiczenie ilościowe- uważane są za środki tworzące silne bariery wejścia na rynek danego kraju, ponieważ nie mogą być zrekompensowane przez eksportera przez obniżkę cen. Kraje EWG ograniczenia te zniosły w handlu wewnątrz ugrupowania już w 1961r. W 1994r. ostatecznie wyeliminowano ograniczenia prowadzone przez poszczególne kraje i zastąpiono je ograniczeniami wspólnotowymi. W roku 1996 poza środkami podejmowanymi na mocy Artykułu 36 (ochrona zdrowia, bezpieczeństwa i środowiska) stosowano wspólnotowe środki ograniczania importu jedynie w stosunku do: konserw z sardynek i tuńczyka, bananów, samochodów z Japonii, i in. jak już wspomniano zakres stosowania ograniczeń dotyczyła róznież dobrowolnych ograniczeń eksportu-VER. VER- określał maksymalną ilość bądź wartość eksportu ustaloną przez kraj eksportujący. Wśród krajów eksportujących do WE podejmowane były głównie przez Japonię i kraje Azji Pd-Wsch. Typowym przykładem takiego ograniczenia jest eksport samochodów japońskich na rynek Wspólnoty. VER uważane były za środki sprzeczne z regułami obowiązującymi w GATT i w konsekwencji w wyniku postanowień RU zostały zaliczone do środków tzw. szarej strefy.

3. Środki protekcji uwarunkowanej- protekcja uwarunkowana polega na     wprowadzaniu instrumentu ochronnego uzależnionego od zaistnienia określonych warunków. Dla ochrony rynku wewnętrznego stosowane są trzy głowne rodzaje postępowań: antydumpingowe, antysubwencyjne i przeciwko nadmiernemu importowi. Natomiast do obrony interesów handlowych Wspólnoty poza jej granicami służą tzw. Nowy Instrument Polityki Handlowej- wprowadzony w 1984r., a od 1994r. zastąpiony Nowym Rozporządzeniem w sprawie Przeszkód w Handlu.

  1. Scharakteryzuj swobodę przepływu osób

Swobodny przepływ osób - jedna z podstawowych swobód zagwarantowanych w traktatach ustanawiających Wspólnoty Europejskie. Obejmuje prawo obywatela jednego państwa członkowskiego do osiedlania się lub pracy w innym państwie członkowskim Wspólnoty Europejskiej.

Spod działania tej swobody wyłączone są pewne grupy zawodowe: osoby świadczące pracę dla organów publicznych, porządkowych, dyplomacji, sędziów, policji, organów skarbowych

  1. Scharakteryzuj swobodę usług

Swoboda świadczenia usług oznacza prawo świadczenia usług przez podmiot, który ma swoją siedzibę w jednym z krajów Unii Europejskiej, na rzecz podmiotów z innych krajów członkowskich, bez potrzeby posiadania w tych krajach jakiegokolwiek stałego zakładu pracy/filii/przedstawicielstwa.

Usługa w rozumieniu Traktatu o WE to samodzielna działalność zarobkowa, dla wykonywania, której konieczny jest czasowy pobyt świadczącego na terytorium obcego państwa członkowskiego. W grę wchodzi tu zarówno wykonywanie wolnego zawodu, działalność banków, towarzystw ubezpieczeniowych, maklerów, pośredników, rzemieślników, jak i twórczość artystyczna. Również odbiorca świadczenia nie może być ograniczona w swobodnym przekraczaniu granicy celem przyjęcia usługi ( np: pacjent poszukujący porady lekarza praktykującego w innym państwie członkowskim).” Swoboda świadczeni usług dotyczy, swobody przemieszczania się osób świadczących usługi ( np: lekarz wykonując operację w klinice innego państwa członkowskiego UE), ale również osób, które z tych usług korzystają (np: pacjent jadący po konsultacje do specjalisty z sąsiedniego państwa członkowskiego).

Negocjacje pomiędzy krajami, do przyjęcia tej swobody, trwały od 1977 r. i zakończyły się w połowie lat dziewięćdziesiątych. Tak długi okres negocjacji wynikał z faktu, że musiano wypracować jednomyślne stanowiska dla każdego zawodu. Swoboda świadczenia usług jest regulowana odrębnymi dyrektywami Unii Europejskiej.

  1. Scharakteryzuj swobodę towarów

Swobodny przepływ towarów to jedna ze swobód wspólnego rynku Unii Europejskiej. Powstała, by zapewnić swobodny przepływu towarów na obszarze krajów Unii.

Swoboda ta to głównie wprowadzenie wspólnie zaakceptowanych rozwiązań prawnych regulujących w krajach członkowskich podstawowe standardy techniczne, wymagań metrologicznych czy też certyfikatów jakości i bezpieczeństwa produktów. Niektóre towary posiadają odpowiednio uregulowane standardy prawne i ich obszary określa się jako "zharmonizowane", natomiast pozostałe towary nie posiadają odpowiednich uregulowań i wobec tej grupy używamy określenia obszaru "niezharmonizowanego".

  1. Scharakteryzuj swobodę kapitału

Swobodny przepływ kapitału to określona w 56 artykule Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE), jedna z czterech swobód wspólnego rynku w Unii Europejskiej. Swoboda ta przejawia się w zakazie stosowania ograniczeń w stosunku do przepływu kapitału pomiędzy państwami członkowskimi UE, a także pomiędzy Państwami członkowskimi UE a państwami trzecimi.

Poprzez "przepływ kapitału" rozumie się płatności i transgraniczne transfery pieniędzy, inne transakcje umożliwiające transfer własności aktywów i zobowiązań, systemy płatnicze.

Swoboda przepływu kapitału oznacza swobodę przenoszenia wartości majątkowych do innego państwa członkowskiego, a jej celem jest umożliwienie realizacji, za pomocą różnego rodzaju instrumentów finansowych, samoistnej komercyjnej inwestycji w innym państwie członkowskim i ewentualne korzystanie z jej efektów. Najczęściej uważa się, iż swoboda w tym zakresie powinna umożliwiać m.in.: inwestycje bezpośrednie, zakup i sprzedaż nieruchomości w innych państwach członkowskich, zakup i sprzedaż papierów wartościowych oraz transakcje z ich udziale, zaciąganie pożyczek, udzielanie kredytów, poręczeń i gwarancji oraz przepływy kapitału o charakterze osobistym. Warto przy tym zwrócić uwagę, iż w odróżnieniu od pozostałych swobód, art. 56 zapewnia swobodę przepływu płatności i kapitału również między państwami członkowskimi a państwami trzecimi.

19.Okresy przejściowe-definicja i cele

Okresy przejściowe to wynegocjowana przez poszczególne kraje członkowskie lub kandydujące liczba lat, podczas których ich zobowiązania wobec UE nie mają zastosowania Ich celem jest umożliwienie poszczególnym członkom wspólnoty dostosowania krajowego ustawodawstwa do prawa wspólnotowego.Jest to forma obrony interesów państw przystępujących do Unii, ale również interesów Unii w tzw. sektorach "wrażliwych".  Są to okresy o różnej długości, w zależności od państwa przystępującego, dziedziny gospodarki, bądź zakresu regulacji istniejącego aktu prawnego Unii. Okresy przejściowe mogą być wdrażane między innymi w swobodzie przepływu pracowników, swobodzie przepływu kapitału, towarów i usług,

OKRESY PRZEJŚCIOWE

•      W okresie przejściowym zakłada się, że mechanizmy i zasady obowiązujące w Unii w odniesieniu do poszczególnych działów gospodarki nie będą poddane od razu jej reżimowi prawnemu, lecz że nastąpi stopniowe, kilkuletnie dostosowanie danego państwa do obowiązujących w Unii zasad.

•      W okresie dostosowawczym wynegocjowanym przez Unię dostosowuje ona swoją gospodarkę do sytuacji wytworzonej przez przyjęcie nowych członków.

•      Również wejście w życie niektórych przepisów prawa europejskiego w stosunku do danego państwa może ulegać opóźnieniu.

  1. Fundusze odpowiedzialne za finansowanie realizacji WPReg.

Wszystkie działania realizowane w ramach Wspólnej Polityki Regionalnej finansowane są z trzech Funduszy: Europejskiego Funduszu Regionalnego, Europejskiego Funduszu Strategicznego i Europejskiego Funduszu Społecznego .

21. Omów I etap reformy WPReg. (1988-1992)

  1. dostosowanie struktur produkcyjnych

  2. wspieranie obszarów rozwoju wiejskich

22.Omów II etap reformy WPReg. (1993-1999)

Cel 1, 2 i 5 pozostają bez zmian. Cel 3 powstaje po połączeniu Celu 3 i 4 z poprzedniego okresu programowania.

• cel 1 - rozwój i strukturalne dostosowanie regionów zacofanych,

• cel 2 - konwersja regionów dotkniętych regresją przemysłu,

• cel 3 - zwalczanie długookresowego bezrobocia oraz ułatwianie młodzieży dostępu do rynku pracy,

• cel 4 - przystosowanie siły roboczej do zmian w systemie produkcji,

• cel 5 - wspieranie rozwój obszarów wiejskich:

o a) - wspieranie obszarów rolniczych,

o b) - ułatwianie rozwoju i dostosowywanie strukturalne obszarów wiejskich.

Po negocjacjach akcesyjnych Finlandii i Szwecji w 1994 r. został dodany kolejny:

• cel 6 - wspieranie regionów z bardzo niską gęstością zaludnienia.

23.Omów III etap reformy WPReg. (2000-2006)

24. Omów generalne zasady WPR (subsydiarności, koordynacji, elastyczności)

Zasada subsydiarności- jest to zasada, występująca w prawie wspólnotowym Unii Europejskiej, która mówi, że:

Poszczególne organy administracji wspólnotowej są zobowiązane współpracować w celu osiągnięcia danych celów. Kompetencje instytucji wspólnotowych są wykonywane przez możliwie najniższy w hierarchii organ administracji, ale odpowiedni do wykonywania danej kompetencji i podejmowania określonych działań. Wspólnota podejmuje działania niepodlegające wyłącznej kompetencji wspólnoty, tylko wtedy, gdy nie istnieje możliwość osiągnięcia danych celów w wystarczającym stopniu na szczeblu państw członkowskich, a okoliczności, cele, skutki i skala tych przedsięwzięć wskazują, że zostaną one lepiej zrealizowane przez wspólnotę, niż przez każde z państw członkowskich z osobna (np. ochrona środowiska).

Zasada koordynacji - to zasada, w której każdy obywatel państwa członkowskiego Unii Europejskiej podlega wyłącznie ustawodawstwu kraju, w którym pracuje

Podstawowe zasady koordynacji

1. Zasada stosowania jednego ustawodawstwa

2. Zasada zachowania praw nabytych, czyli inaczej zasada eksportu świadczeń

3. Zasada równego traktowania, czyli zasada niedyskryminacji

4. Zasada sumowania okresów ubezpieczenia, zatrudnienia lub zamieszkania

Zasada elastyczności (nazywana również klauzulą elastyczności) - jedna z zasad Unii Europejskiej; umożliwia państwom członkowskim wprowadzanie, przy pomocy instrumentów prawnych oraz instytucjonalnych nieobejmujących wszystkich państw, rozwiązań pogłębiających procesy integracji europejskiej.

Oznacza w szczególności respektowanie zróżnicowania rzeczywistości regionalnej oraz specyfiki organizacyjnej i instytucjonalnej krajów członkowskich. Stąd tez Komisja nie stara się wpływać ani na ich struktury, ani na organizację terytorialną.

W odniesieniu do Unii Europejskiej zasada elastyczności przybiera dwie postaci. Pierwszą jest wzmocniona współpraca w działaniach zmierzających do realizacji celów traktatowych w zawężonym kręgu podmiotów. W drugiej postaci polega ona na przyznawaniu niektórym państwom członkowskim derogacji zobowiązań w obszarach działalności wiążących ogół państw. Odmianą tych postaci jest dobrowolne uczestnictwo.

Zasada elastyczności (traktat amsterdamski) - kraje członkowskie mogą się włączać do bardziej zaawansowanych procesów i form integracji ale nie mają takiego obowiązku

25. Omów zasady organizacji polityki regionalnej (programowania, partnerstwa, kompatybilności, spójności)

Zasada programowania polega na określeniu wieloletnich (teraz na lata 2007-2013) priorytetów na poziomie Unii Europejskiej i państwa członkowskiego, sposobu finansowania oraz systemu zarządzania i kontroli. Zasada ta ulega modyfikacji w stosunku do poprzedniego okresu, co pozwoliło nie tylko na dostosowanie funduszy do najważniejszych wyzwań strategicznych polityki spójności, ale i uproszczenie systemu programowania.

Zasada partnerstwa utrzymana bez zmian w zakresie ścisłej współpracy pomiędzy Komisją a każdym państwem członkowskim. Określa bardziej precyzyjnie zarówno definicję, jak i listę podmiotów będących partnerami w procesie konsultacji. Zasada ta propaguje także partnerstwo publiczno- prywatne.

Zasada komplementarności znaczy, że fundusze zapewniają pomoc, która uzupełni krajowe, w tym na poziomie regionalnym i lokalnym z uwzględnieniem priorytetów Wspólnoty.

Zasada spójności oznacza, że Komisja i państwa członkowskie zapewniają spójność funduszy z działaniami, politykami i priorytetami Wspólnoty oraz zachowują komplementarność z innymi wspólnotowymi instrumentami finansowymi.

26. Wymień i scharakteryzuj trzy główne cele Wspólnej Polityki Regionalnej UE w okresie programowania 2007-2013

Cel 1 Konwergencja - działania mają za zadanie zwiększenie spójności najsłabiej rozwiniętych państw członkowskich i regionów przez poprawę warunków dla wzrostu gospodarczego i zwiększenia zatrudnienia .

Cel 2Konkurencyjnośc regionalna i zatrudnienie - działania mają zmierzać do wzmacniania potencjału

Konkurencyjnego i atrakcyjności regionów jak również poziomu zatrudnienia .

Cel 3 Europejska współpraca terytorialna-działania mają za zadanie zacieśnianie współpracy przygranicznej poprzez wspólne inicjatywy lokalne na szczeblu ponadnarodowym .

27. Wymień i krótko omów podstawy finansowania WPReg. w Polsce według Naczelnych Strategicznych Ram Odniesienia/Narodowej Strategii Spójności (programy operacyjne).

Łączna suma środków zaangażowanych w realizację Narodowej Strategii Spójności wyniesie około 85,6 mld euro. Z tytułu realizacji NSS średniorocznie (do roku 2015) będzie wydatkowe około 9,5 mld euro, co odpowiada około 5% produktu krajowego brutto. Z tej sumy:

Wydatki w ramach polityki spójności będą koordynowane z wydatkami przeznaczonymi na instrumenty strukturalne Wspólnej Polityki Rolnej oraz Wspólnej Polityki Rybackiej, a także programami europejskimi w sferze wzmacniania konkurencyjności. 
Łączna suma środków włączona w realizację działań rozwojowych, których głównym elementem będzie NSS, wyniesie łącznie ponad 107,9 mld euro, w tym 85,4 mld środków UE.
Szczegółowy podział funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności w Polsce w układzie poszczególnych programów operacyjnych kształtuje się w następujący sposób: 

Pozostałe środki finansowe w ramach obu funduszy strukturalnych oraz Funduszu Spójności zostaną przeznaczone na utworzenie krajowej rezerwy wykonania (2% wartości alokacji, czyli 1,3 mld euro).

28. PO Innowacyjna Gospodarka i PO Europejskiej Współpracy Terytorialnej

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka - Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka (PO IG) jest wdrażany na terenie całego kraju, współfinansowany ze środków europejskich, opracowany w ramach Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013. W ramach PO IG przewidziano realizację ośmiu osi priorytetowych:

Oś priorytetowa 1. - Badanie i rozwój nowoczesnych technologii
Oś priorytetowa 2. - Infrastruktura sfery B+R
Oś priorytetowa 3. - Kapitał dla innowacji
Oś priorytetowa 4. - Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia
Oś priorytetowa 5. - Dyfuzja Innowacji
Oś priorytetowa 6. - Polska gospodarka na rynku międzynarodowym
Oś priorytetowa 7. - Społeczeństwo informacyjne - budowa elektronicznej administracji
Oś priorytetowa 8. - Społeczeństwo informacyjne - zwiększenie innowacyjności gospodarki

Program Operacyjny Europejskiej Współpracy Terytorialnej -W latach 2007-2013 współpraca w wymiarze transgranicznym, transnarodowym i międzyregionalnym będzie realizowana w ramach odrębnego  celu polityki spójności Unii Europejskiej - Cel Europejska Współpraca Terytorialna.Środki na realizację Programu pochodzą z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego .

Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej oraz Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa i Partnerstwa zastąpią przedsięwzięcia realizowane w ramach Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG III 2004-2006.

 
Komponentom  INTERREG-u III będą odpowiadały trzy typy programów Europejskiej Współpracy Terytorialnej:

  1. programy współpracy transgranicznej zastąpią INTERREG III A,

  2. programy współpracy transnarodowej zastąpią INTERREG III B,

  3. programy współpracy międzyregionalnej (INTERREG IV C) zastąpią INTERREG III C.

29. PO Kapitał Ludzki i PO Infrastruktura i Środowisko

Program Operacyjny Kapitał Ludzki - Program Operacyjny Kapitał Ludzki realizuje założenia odnowionej Strategii Lizbońskiej, zgodnie z którą, Europa stanie się atrakcyjnym miejscem do inwestowania i podejmowania pracy. By to osiągnąć konieczny jest rozwój nauki, podnoszenie poziomu innowacyjności oraz tworzenie większej liczby trwałych miejsc pracy. Założenia Strategii Lizbońskiej oraz cele polityki spójności krajów unijnych sprzyjają rozwojowi kapitału ludzkiego i społecznego, co przyczynia się do wzrostu konkurencyjności gospodarki. Celem Programu PO KL jest wzrost poziomu zatrudnienia i spójności społecznej.

Działania realizowane w ramach PO KL koncentrują się na obszarach dotyczących m.in.: zatrudnienia, edukacji, integracji społecznej, ułatwienia w dostosowaniu się pracowników i przedsiębiorstw do zmian zachodzących w gospodarce, a także zagadnieniach związanych z rozwojem zasobów ludzkich na terenach wiejskich, budowy sprawnej i skutecznej administracji publicznej wszystkich szczebli oraz promocji zdrowia.

Program Operacyjny Infrastruktura i środowisko- Decyzją z dnia 7 grudnia 2007 r. Komisja Europejska zatwierdziła Program Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013. To zwieńczenie wielomiesięcznych prac nad przygotowaniem największego w historii Unii Europejskiej programu. Wielkość środków unijnych zaangażowanych w realizację programu wynosi prawie 28 miliardów euro, co stanowi ok. 42 proc. całości środków polityki spójności w Polsce.

W ramach programu realizuje się duże inwestycje infrastrukturalne w zakresie ochrony środowiska, transportu, energetyki, kultury i dziedzictwa narodowego, ochrony zdrowia oraz szkolnictwa wyższego.

Cel programu

Celem programu jest poprawa atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej. Program zgodnie z Narodowymi Strategicznymi Ramami Odniesienia (NSRO), zatwierdzonymi 7 maja 2007 r. przez Komisję Europejską, stanowi jeden z programów operacyjnych będących podstawowym narzędziem do osiągnięcia założonych w nich celów przy wykorzystaniu środków Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko jest również ważnym instrumentem realizacji odnowionej Strategii Lizbońskiej, a wydatki na cele priorytetowe UE stanowią w ramach programu 66,23 proc. całości wydatków ze środków unijnych.

30. Wymień i krótko omów priorytety Regionalnego PO Woj. Zachodniopomorskiego

    1. Gospodarka - Innowacje - Technologie

Celem jest podniesienie poziomu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki regionu

    1. Rozwój infrastruktury transportowej i energetycznej

Celem jest poprawa stanu infrastruktury transportowej i technicznej sprzyjającej rozwojowi społeczno-gospodarczemu.

    1. Rozwój społeczeństwa informacyjnego

Celem jest rozwój regionu poprzez rozbudowę regionalnej i lokalnej infrastruktury społeczeństwa informacyjnego.

    1. Infrastruktura ochrony środowiska

Celem jest poprawa stanu środowiska naturalnego w województwie.

    1. Turystyka

Celem jest rozwój turystki prowadzący do zwiększenia jej udziału we wzroście gospodarczym regionu.

    1. Kultura i rewitalizacja

Celem jest rozwój kultury i zachowanie dziedzictwa kulturowego oraz rewitalizacja.

    1. Rozwój funkcji metropolitalnych

Celem jest budowanie potencjału rozwojowego Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego

    1. Rozwój infrastruktury społecznej i ochrony zdrowia

Celem jest poprawa dostępu do wiedzy, infrastruktury sportowej oraz usług medycznych.

    1. Pomoc techniczna

Celem jest stworzenie sprawnego systemu wdrażania i zarządzania Reg. PO woj. ZPD

31. Cele WP Rolnej według Traktatu o Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej

1957  - Traktat o EWG - ogłoszono w nim pierwsze zasady polityki rolnej EWG

Cele wspólnej polityki rolnej, wyszczególnione w art. 39 Traktatu Rzymskiego:

•     Zwiększenie wydajności produkcji rolnej poprzez wprowadzanie postępu technicznego

•     Zapewnienie odpowiedniego poziomu życia ludności wiejskiej

•     Stabilizacja rynków

•     Zapewnienie bezpieczeństwa dostaw

•     Zapewnienie rozsądnych cen w dostawach dla konsumentów

32. Omów krótko najważniejsze reformy WP Rolnej w latach 2004-2008

  1. najważniejszym elementem reformy -  UPROSZCZENIE WPR - potrzebne ze względu na coraz większy stopień skomplikowania mechanizmów poszczególnych rynków rolnych

  2. silniejsze powiązanie produkcji rolnej z potrzebami rynku - efektywniejsze wykorzystanie zasobów produkcyjnych i poprawa konkurencyjności rolnictwa UE na rynku światowym

  3. Większe znaczenie ochrony środowiska naturalnego, bezpieczeństwa żywności i dobrostanu zwierząt dzięki oddzieleniu płatności od decyzji produkcyjnych, wprowadzeniu nowych instrumentów, które mają pomóc rolnikom dostosować się do nowych standardów, odejściu od zachęcania do nadmiernie intensywnej produkcji. Wprowadzono system jednolitych płatności ,wysokość płatności jest niezależna od rodzaju produkcji.

33.Europejski Fundusz Gwarancji Rolnych i Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich - I i II filar WP Rolnej

 

  1. podobny funkcją do Sekcji Gwarancji

  2. działania w zakresie interwencji, subsydiów eksportowych i dopłat bezpośrednich, jak również

  3. działania informacyjno-promocyjne.

  4. Dotychczasowe działania wspierające rozwój obszarów wiejskich nie będą już przechodziły przez EFGR. Właściwym funduszem do tego celu będzie EFRROW.

  

 

  1. Finansowanie wszystkich działań przyczyniających się  do rozwoju obszarów wiejskich

  2. Fundusz łączy środki z Sekcji Orientacji oraz środki na rozwój obszarów wiejskich

z dotychczasowej Sekcji Gwarancji

34. Wymień korzyści wynikające z wejścia państwa członkowskiego UE do „strefy Euro”.

35. Wymień koszty wynikające z wejścia państwa członkowskiego UE do „strefy Euro”.

36. Wymień kryteria konwergencji i podaj czy Polska je obecnie spełnia

37. Cele Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa według Traktatu z Maastricht i Traktatu Amsterdamskiego.

38. Instrumenty WPZiB

Instrumenty działania WPZiB (Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa) obejmują: