Pługi Jakość pracy Najgłębiej sięgającym w glebę zabiegiem uprawowym jest orka. Do chwili obecnej jest ona podstawowym zabiegiem, który ma na celu stworzenie optymalnych warunków do gromadzenia wody i składników pokarmowych w glebie. Orkę wykonuje się pługiem. Praca pługa polega na odcinaniu pasów gleby zwanych skibami, ich odwracaniu i kruszeniu. Orka powinna zapewnić dobre pokruszenie gleby, dokładne przyoranie resztek pożniwnych lub całych roślin oraz nawozów organicznych i mineralnych.

Jednym z podstawowych parametrów roboczych pługa jest głębokość orki, określana ja-ko optymalna lub też jako zakres głębokości. Wyróżniamy tu cztery zakresy:

• orka płytka, podorywka 6-12 cm,(można zamienić ją kultywatorowaniem lub broną talerzowa)

• orka średnia, siewna 16-22 cm, lub razówka orka siewna bez podorywki

• orka głęboka, zimowa 25-30 cm,

• orka bardzo głęboka 35-80 cm.

Typy pługów Produkowane obecnie pługi ciągnikowe można podzielić według ich podstawowych cech na:

• lemieszowe i talerzowe,zagonowe i obracalne,zawieszane, przyczepiane, półzawieszane,lekkie i ciężkie,specjalne.

Z podanej klasyfikacji wynikają stosowane nazwy pługów (ryc. 1.1). Ponieważ zasadniczym zespołem roboczym pługa jest korpus, wyróżnić można pod tym względem dwa rodzaje pługów: lemieszowy i talerzowy. Czynnymi elementami roboczymi korpusu pługa lemieszowego są lemiesz i zaś elementem roboczym korpusu pługa talerzowego jest wycinek kuli zwany talerzem Klasyczne pługi lemieszowe, posiadające korpusy odkładające skiby tylko w prawo, nazywane są zagonowymi, ponieważ orka nimi wymaga podzielenia pola na części zwane zagonami. Pługi posiadające podwójną liczbę korpusów umocowanych pod kątami 90° lub 180° względem siebie nazywane są obracalnymi. Umożliwiają one orkę bezzagonową, odkładając skiby na przemian raz na prawą, a raz na lewą stronę

. Pługi specjalne budowane są wyłącznie jako pługi lemieszowe i wyróżniają się budową zespołów roboczych. Należące do nich pługi łąkowe posiadają korpusy dobrze odwracające a słabo kruszące skiby. Z kolei pługi leśne wyorywują pojedyncze bruzdy i są jednoskibowe. Korpus tego pługa jest dwustronny, to znaczy ma podwójne lemiesze i odkładnice, przez co równocześnie odkłada skiby w lewą i prawą stronę.

Budowa pługa

Korpus płużny lemieszowy Korpus ten składa się z części bezpośrednio oddziałujących na glebę w procesie orki, do których należą lemiesz i odkładnica, oraz z części i elementów stabilizujących pracę, łączących je wzajemnie i stanowiących wyposażenie dodatkowe, do których zalicza się słupica, płóz, listwa usztywniająca, listwa dokładająca i listwa ścinająca zastępująca przedpłużek (ryc. 1.2 )

Ryc. 1.2. Budowa korpusu lemieszowego:

1 - lemiesz, 2 - odkładnica, 3 - słupica, 4 - płóz, 5 - piętka, 6 - listwa usztywniająca, 7 - ostrze lemiesza, 8 - dziób lemiesza, 9 - grzbiet lemiesza, 10 - pierś odkładnicy, 11 - skrzydło odkładnicy, 12 - listwa dokładająca, 13 - osłona bruzdy przed zasypywaniem.

Lemiesz Zadaniem lemiesza jest odcinanie skiby od dna bruzdy i podnoszenie jej na odkładnicę. Lemiesz składa się z ostrza, grzbietu i dzioba.

a - trapezowy, b - dziobowy, c - ze ścianką polową, d - z dłutem; 1 - ostrze, 2 - dziób, 3 - grzbiet, 4 - ścianka polowa, 5 - dłuto dwustronne, mocowane do słupicy;

Odkładnica Zadaniem odkładnicy jest przejęcie skiby odcinanej przez lemiesz, jej odwrócenie i przesunięcie w bok do poprzednio wyoranej bruzdy z jednoczesnym kruszeniem i mieszaniem gleby. Składa się z piersi i skrzydła. Uzupełnienie stanowić mogą listwa dokładająca i listwa odcinająca pełniąca rolę przedpłużka. Powierzchnia odkładnicy może być jednolita lub ażurowa (rusztowa) w całości lub podzielona na oddzielne elementy, które mogą być wymienne. Do odcinania skiby Od ściany bruzdy służy krawędź odcinająca odkładnicy

Korpus pługa z odkładnicą dzieloną:

1 - lemiesz, 2 - pierś odkładnicy, 3 - skrzydło.

Pod względem geometrycznego kształtu powierzchni roboczej odkładnice dzieli się na cztery podstawowe typy (ryc. 1.8).

a b c d

Odkładnica rusztowa Odkładnice rusztowe posiadają, tak jak klasyczne, jednolitą pierś, natomiast skrzydło w postaci równoległych pasów (ryc. 1.11). Opory pługa z taką odkładnicą są mniejsze, jednakże przydatność tych odkładnic ogranicza to, że są one przeznaczone tylko do gleb zwięzłych, ponieważ na glebach lekkich powodują zbyt duże wymieszanie gleby górnej i dolnej warstwy skiby.

Słupica składa się z trzech części: dolnej zwanej obsadą, która łączy lemiesz, odkładnicę i płóz, środkowej zwanej trzonem, łączącą górną część odkładnicy oraz listwę usztywniającą skrzydła, oraz górnej, zwanej głowicą, do połączenia z ramą pługa.Słupice korpusów lemieszowych:Płóz przytwierdzony jest do słupicy dwiema śrubami i ustawiony jest do dna bruzdy pod kątem 2-3°. Długość płozu zależy od wielkości nacisku skiby na powierzchnię odkładnicy, od jej kształtu i masy pługa.

Ramy pługów Rama jest najbardziej obciążonym zespołem pługa. Do ramy, oprócz korpusów płużnych, mocowane są kroje, przedpłużki, pogłębiacze, układ zawieszenia lub zaczep, koło kopiujące, koło polowe, bruzdowe i podporowe w pługach zaczepianych oraz mechanizmy regulacyjne.

Dodatkowe zespoły robocze pługa- Przedpłużki Przedpłużek jest małym korpusem płużnym, odpowiednio ustawionym i mocowanym do ramy pługa przed głównym korpusem (ryc. 1.21). Zadaniem przedpłużka jest odcięcie górnej warstwy gleby (na pewnej szerokości i głębokości w stosunku do odcinanej skiby) i zrzucenie jej na dno bruzdy, aby została dobrze przykryta skibą wyoraną korpusem pługa. Stosuje się go również przy przykrywaniu obornika i nawozów zielonych. Przedpłużek zwiększa intensywność kruszenia skiby i stosowany jest tylko przy orce głębokiej.

Pogłębiacze służą do spulchniania warstwy gleby znajdującej się poniżej warstwy uprawnej, bez wyciągania jej na wierzch Mocowane są najczęściej za korpusami. Elementem roboczym może być lemiesz lub gęsiostopka. Nie powinno się stosować pogłębiacza za ostatnim korpusem, ponieważ w tej bruździe przesuwają się koła ciągnika.

Kroje Zadaniem krojów jest gładkie odcięcie skiby od ścianki bruzdy i odciążenie krawędzi tnącej piersi odkładnicy. Stosowane są obecnie dwa rodzaje krojów: nożowy i tarczowy.

Krój nożowy ma postać noża i stosowany jest w pługach przeznaczonych do bardzo głębokich orek, w przypadku gdy krój tarczowy pracowałby za płytko.

orek. Mocowany jest albo tylko przed ostatnim korpusem (najczęściej), albo przed każdym korpusem pługa wieloskibowego (rzadziej).

Pługi zawieszane, półzawieszane i przyczepiane

Pługi zawieszane agregatowane są z ciągnikiem za pomocą układu zawieszenia najczęściej trójpunktowego. Są to pługi lekkie tworzące z ciągnikiem krótkie zwarte agregaty. Pług zawieszany trójpunktowo ma z przodu ramy dwa czopy, na które zakłada się przeguby dolnych cięgieł podnośnika hydraulicznego ciągnika oraz stojak z otworami na sworzeń górnego cięgła zawieszenia. Regulacja głębokości roboczej (orki) może być kopiująca za pomocą koła kopiującego (zawieszenie swobodne) albo siłowa - za pomocą podnośnika hydraulicznego, wyposażonego w urządzenie regulacyjne, Pługi zawieszane mogą być pługami zagonowymi lub obracalnymi i wahadłowymi do orki bezzagonowej.

Pług zawieszany obracalny (Akpil): 1 - trójpunktowy układ zawieszenia, 2 - siłownik hydrauliczny mechanizmu obrotu korpusów płużnych, 3 - korpus płużny, 4 - koło podporowe (kopiujące)

Pługi obracalne niezbędne są do orek w górach i na pochyłościach terenu do uprawy przeciwerozyjnej polegającej na odwracaniu skiby zawsze w kierunku przeciwnym do spadku.

PŁUGI WAHADŁOWE

PŁUG TALERZOWY

Podstawowe regulacje w pługach

W pługach, niezależnie od ich budowy i przeznaczenia, wykonuje się cztery podstawowe regulacje obok innych specyficznych dla danego typu. Są to: poziomowanie poprzeczne, poziomowanie podłużne, regulacja głębokości i doregulowanie szerokości roboczej. Poziomowanie poprzeczne pługów zawieszanych i półzawieszanych, wykonuje się jednym lub obydwoma wieszakami podnośnika hydraulicznego ciągnika, a pługów zaczepianych własnym układem regulacyjnym pługa, ustalając wzajemne położenie koła polowego i bruzdowego. Poziomowanie podłużne pługów zawieszanych wykonuje się przy pomocy łącznika (dwustronnej nakrętki) stanowiącego górne cięgło układu zawieszenia. W pługach półzawieszanych łącznikiem oraz własnym układem regulacyjnym pługa, ustawiając tylne koło podporowe, a w pługach zaczepianych własnym układem regulacyjnym pługa, ustalając wzajemne położenie kół przednich i koła tylnego.Głębokość robocza pługów zawieszanych regulowana jest bądź automatycznie podnośnikiem hydraulicznym ciągnika, bądź przy pomocy koła kopiującego. Może być w nich zastosowana również regulacja mieszana automatyczno kopiująca. W pługach półzawieszanych głębokość robocza regulowana jest kołem kopiującym, a w pługach zaczepianych przy pomocy koła polowego. Głębokość robocza jest różnicą wysokości ustawienia koła kopiującego i ostrza lemiesza korpusu pługa. Doregulowanie szerokości roboczej odnosi się głównie do pługów wielokorpusowych i ma na celu wyrównanie szerokości roboczych poszczególnych korpusów. Regulacja ta we wszystkich pługach wykonywana jest przy pomocy własnego układu regulacyjnego pługa.

Ze względu na sposób wykonania rozróżnia się orkę:

• jednostronną, polegającą na dokładaniu kolejnych skib do tego samego brzegu pola; wykonywana jest pługiem obracalnym lub wahadłowym; powierzchnia zaoranego pola jest równa (bez bruzd i grzbietów), a czas wykonania takiej orki krótszy niż przy orce zagonowej,

• w rozgon (rozorywka), polegającą na dokładaniu skib do brzegów składu; kończy się na środku składu, gdzie powstaje bruzda,

• w skład (w zgon), polegającą na dokładaniu skib do wcześniej wyoranego grzbietu na środku składu; na brzegach składu powstają dwie bruzdy,

• kombinowaną, łączącą orki w skład i rozorywki w celu ograniczenia liczby grzbietów i bruzd na zaoranym polu bez wydłużania jałowych przejazdów,

• w figurę - rodzaj orki na polach o kształtach nieregularnych zaczynającej się od środka pola równolegle do brzegów specjalnie wytyczonego wieloboku, który zaoruje się najpierw w zgon; orkę tę kończy się na brzegach pola,

• w okółkę - rodzaj orki na polach o kształtach nieregularnych wykonywanej w ten sposób, że zaczynając od brzegów pola orze się je dookoła, a kończy w środku, gdzie małą nie zaoraną część zaoruje się w zgon lub rozgon; zaletą tej orki jest brak bruzd i grzbietów, a wadą pozostawianie omijaków (calizny) na zakrętach i trudności zakończenia orki.

• "on land" - orka likwidująca niekorzystny nacisk kół ciągnika na dno bruzdy, które toczą się po caliźnie; podczas tej orki nie tworzy się podeszwa płużna.
  
  

Schemat orki: 1 - w rozorywkę (w rozgon), 2 - w zgon (w skład), 3 - orki jednostronnej

Schemat orki - : 1,2 - calizna, 3 - skiba,

4 - głębokość orki, 5 - szerokość skiby, 6 - ściana bruzdy, 7 - dno bruzdy, 8 - bruzda

Pługi - typy pługów, budowa pługa, regulacje, zastosowania

http: //www .wipie .ur.krakow .pl/images/stories/ktrs/skrypt_N_Marks/ro...

/stories/ktrs/skrypt_N_Marks/ro...

8 z 26

2009-03-25 14:49

6 z 26

2009-03-25 14:49

---