SMAROWANIE

Cel stosowania:

-zmniejszenie tarcia i oporów ruchów

-zabezpieczenie powierzchni przed korozją

-zmniejszenie powierzchni trącej

-odprowadzenie ciepła z węzła

-w przypadku łożysk zmniejszenie wibracji i hałasu

Prawidłowość układu smarowania jest kontrolowana przez:

-obserwacje ilości oleju lub smaru w układzie(wzierniki, wskaźniki poziomu)

-przez pomiar temp. oleju lub smaru

-przez obserwację przepływu oleju lub przemieszczanie się smaru

-przez pomiar ciśnienia w układzie

Wyróżnia się trzy układy smarowania:

-układ indywidualny smarowania, każdy punkt ma swój zbiornik

-układ centralny, wszystkie punkty mają jeden wspólny zbiornik(pneumatyka)

-układ mieszany, kilka punktów centralnie reszta indywidualnie

Smarowanie indywidualne stosuje się w takich zespołach w których konstrukcja jej położenia lub rodzaj wykonywanego ruchu utrudnia poprowadzenia przewodów układu centralnego lub w których wymagany rodzaj materiału smarnego jest inny niż zastosowany w układzie centralnym

Smarowanie centralne posiada zalety polegające na lepszych warunkach wymiany ciepła, ułatwiona kontrola układu, lepsza gospodarka smarem

Wybór rodzaju smarowania zależy od:

-rodzaju obciążenia węzła i cieplnych warunków jego pracy

-zależy od prędkości ruchu w węźle i charakteru współpracy elementów smarnych

-zależy od wymaganej dokładności

-od rodzaju współpracujących materiałów

-od usytuowania zespołu smarnego w obrabiarce i jego rozwiązania konstrukcyjnego

-od wymaganych warunków pracy i jego obsługi

Sposoby smarowania:

-bez ciśnienia smarowanie ciągłe najczęściej w sposób: grawitacyjny w odniesieniu do olejów(smarownice spływowe, smarowanie knotowe), dynamiczny w odniesieniu do smarów stałych są to najczęściej tuleje porowate nasycone smarem, a w odniesieniu do olejów jest to smarowanie zanurzeniowe, rozbryzgowe, bezwładnościowe(zasysające) tuleje porowate nasycone olejem

-pod ciśnieniem które może jako; ciągłe strugowe, (mgła olejowa i z obiegiem zamkniętym-pompka); okresowe wtryskowe, smarownice kulkowe lub wkręcane, a w odniesieniu do olejów z ręczną pompką

olej maszynowy nr 4

lekko obciążone łożyska ślizgowe i toczne przy prędkościach do 10 tyś. obr/min

olej maszynowy nr 8

j.w. ale 8-9 tyś. obr/min

olej maszynowy nr 10

do wrzecion od 4-7 tyś. obr/min

olej maszynowy nr16

do smarowania łożysk ślizgowych oraz zastępczo do uzupełniania urządzeń hydraulicznych

olej maszynowy nr 26

do smarowania lekko obciążanych łożysk ślizgowych i części korbowodowych, lekko obciążonych kół zębatych

olej maszynowy nr 40

do obciążonych łożysk ślizgowych, oraz lekko obciążonych przekładni zębatych

Uwaga !!

Nie wolno używać olejów maszynowych do smarowania sprężarek powietrznych

Olej do urządzeń hydraulicznych

olej nr 10,20,30,40,50,70 stosowane do uzupełniania przekładni hydraulicznych i różnych urządzeń, siłowników hydraulicznych, ich gł. cechą są zmniejszone skłonności do obkteracji tzn. nie powodują zarastania różnych szczelin szczególnie dławików oraz nie ulegają spienieniu

Oleje do sprężarek powietrznych

-lekki SD 6; do smarowania cylindrów o końcowym sprężaniu 0,7MPa

-średni SD 10; do smarowania łożysk ślizgowych silnie obciążonych do 5Mpa pracujących w temp. 60-80^oC oraz do zamkniętych przekładni bezstopniowych

-ciężkie SD 18; do sprężarek powietrznych i gazowych wielo stopniowych o sprężaniu od 5-20MPa i do łożysk wolno bieżnych silnie obciążonych

-olej do filtra powietrznego przeznaczona do zwilżania filtra do wychwytywania pyłów z powietrza

Oleje do mech. precyzyjnych- do smarowania b. dokładnych urządzeń

Olej mineralny- do smarowania układów pneumatycznych

Olej grafitowy- do rozjezdni szyn w suszarniach, stanowiska przy trakach, przekładnie łańcuchowe, silnie obciążone powierzchnie

Oleje do konserwacji- Antykor ochrona przed korozją części maszyn, Antykor-50 do ochrony przed korozją wew. powierzchni sprężarek

SMARY

smary ochronne- wazelina wysoko topliwa do smarowania mechanizmów i ich zabezpieczeń przed korozją, do konserwacji broni, w obrabiarkach w miejscach rzadko używanych, nie nadaje się do łożysk tocznych

-smar maszynowy nr 1

łożyska ślizgowe, prowadnice w temp. 50^oC oraz do doprowadzania smaru długimi igielitowymi przewodami

-smar maszynowy nr 2

łożyska ślizgowe średnio obciążone temp. 60^oC

-grafitowany

gwinty śruby, otwarte koła zębate i innych silnie obciążonych pow. tarcia od -20 do 60^oC nie nadają się do łożysk tocznych i mechanizmów precyzyjnych

Smary do łożysk tocznych:

-ŁT 1 do lekko obciążonych, do 50^oC można go stosować w wilgotnym powietrzu, rolki toczne do niskich obrotów

-ŁT 2 sodowo-wapniowy od -30 do 70^oC chroni łożyska podczas postoju przed korozją, nie jest odporny na działanie wody

-ŁT 3 sodowy, od 50-100^oC chroni łożyska podczas postoju przed korozją, nie jest odporny na działanie wody

-ŁT 4 litowy, od -30 do 120^oC odporny na starzenie się i wodę, łożyska wrzecion

-ŁT 7 łożyska o konstrukcji zakrytej przeznaczony do długiej pracy bez wymiany smaru, wrzeciona wysokoobrotowe, od -20 do 100^oC odporne na wodę

-Bentomos smar bentonitowy, od 120-200^oC, odporny na starzenie, zawiera dodatki dwusiarczki molibdenu zmniejszającego tarcie w węzłach

-KZ do przekładni zębatych, wolnobieżne, otwarte przekładnie

-Wosk do pasów np. tokarka, wiertarko-wzorcarka

-Smar do przegubów krzyżowych nie rozbryzguje się przy obrotach

Ilość smaru w ł. tocznych

zależy od wielkości łożyska

D - średnica wew. łożyska [mm]

Ilość do uzupełnienia okresowego

Q=0,005×D×B [g]

B - szer. łożyska [mm]

Wymiana smaru i uzupełnienie zależy od:

-średnicy czopa

-rodzaju łożyska

ustala się to wg katalogów np. ∅ czopa d=10mm, n=6000 obr/min okres wymiany wynosi 1200h, a dla łożyska stożkowego(te same warunki) 200h

Ilość oleju i smaru w układzie, przy smarowaniu zanurzeniowym najwyższy poziom oleju nie może przekroczyć 0,5 średnicy najniżej położonego elementu tocznego(do połowy kulki w łożysku), im wyższe obroty wału tym poziom oleju musi być troszeczkę niższy.

Osłony i uszczelnienia w obrabiarkach:

-pierścień gumowy typu ZIMERING

-filcowe

-odrzutowe

-labiryntowe

osłony mieszkowe, popularne w grubiarkach

---