Fizykoterapia wykład 06.03.2013

Elektroterapia wprowadzenie

Parametry prądu:

• rodzaj prądu

• przebieg prądu

• kształt impulsu prądowego (np. prostokątny, trójkątny)

• czas trwania impulsu, czas trwania przerwy między impulsami

• częstotliwość prądu

• modulacja prądu

• amplituda (natężenie)

Rodzaje prądu:

• prąd stały – prąd który w czasie przepływu nie zmienia ani kierunku ani natężenia

• prądy zmienne – zmieniają wartość natężenia i mogą ale nie muszą zmieniać kierunek

• jednokierunkowe (monofazowe)

• przemienne (dwukierunkowe, dwufazowe)

Kiedy prąd płynie w dwóch fazach (dwukierunkowo) o takich samych parametrach w obie strony to jest prąd symetryczny a jeżeli o różnych parametrach to prąd asymetryczny

Elektroda czynna (lecznicza) – układamy ją w tym miejscu które chcemy leczyć. Możemy zwiększyć jej działanie jeśli użyjemy mniejszej elektrody leczniczej a większej drugiej elektrody

W prądzie stałym anoda jest przeciwbólowa a katoda przeciwzapalna

Prąd monofazowy używamy kiedy chcemy zaakcentować działanie jednego z biegunów (biegun leczniczy)

W prądzie przemiennym zmienia się biegunowość więc rozmieszczenie elektrod nie ma większego znaczenia (w prądzie symetrycznym). Używamy go kiedy chcemy leczyć większe powierzchnie. Nie akcentujemy działania jednej elektrody

Prąd przemienny asymetryczny – również może akcentować działanie jednej elektrody ale jednocześnie trochę to działanie łagodzi

anelektrotonus – zmniejszenie pobudliwości nerwów i mięśni bezpośrednio pod elektrodą dodatnią (anodą) (anoda powoduje hiperpolaryzację)

katelektrotonus – zwiększenie pobudliwości nerwów i mięśni bezpośrednio pod katodą (elektrodą ujemną)

W terapii pobudzeniowej zawsze jako elektrodę czynną używamy katodę

W terapii przeciwbólowej w prądzie stałym jako elektrody czynnej używamy anody. Jednak używając prądu zmiennego używamy katody

Prawo Dibua-Reunoeu – do pobudzenia nerwu lub mięśnia potrzebne jest nie tylko odpowiednie natężenie ale jego szybka zmiana w czasie

Czas trwania impulsu – czas przepływu prądu w czasie danego okresu (okres jest to czas przepływu prądu i przerwa między impulsami)

W prądach dwufazowych jako czas trwania impulsu sumujemy jego czas w obu fazach (kierunkach)

Częstotliwość prądu (f) – ilość impulsów prądowych na sekundę (monofazowych lub bifazowych)

Okres – T

tp – czas przerwy

timp – czas impulsu

T=timp + tp

f= 1s / T [Hz]

Współczynnik wypełnienia okresu = timp / T

Im dłuższy impuls tym większe działanie prądu

Impulsy krótkie <1ms (znikome ryzyko oparzenia)

Impulsy długie >1ms (ryzyko oparzenia rośnie wraz ze wzrostem długości impulsu)

Wpływ częstotliwości prądu:

• przy częstotliwości 1-4 Hz (1-10 Hz)

• czucie kłucia, szpilki

• występują pojedyncze skurcze mięśni, uczucie szarpnięcia

• 10-20 Hz

• czucie wibracji, mrowienia

• występują skurcze tężcowe niezupełnie, drżenie mięśnia

• 20-50 Hz

• czucie mrowienia

• skurcze tężcowe (siła skurczu wywołana przez włókna mięśniowe będące w skurczu tężcowym jest około 4 razy większa niż podczas skurczu pojedynczego)

• powyżej 50-70 Hz nie wzrasta już siła skurczu tężcowego

Wpływ częstotliwości prądu na pobudliwość włókien nerwowych:

Rodzaj włókna częstotliwość powodująca efektywną stymulację częstotliwość graniczna przy której nie zwiększa się już intensywności reakcji

Grube włókna czuciowe 80-100 Hz 500Hz

(alfa beta)

Cienkie włókna 1 – 30 Hz 100Hz

(alfa delta) - bólowe

Włókna C - bólowe 0.1-10 Hz 100Hz

Włókna ruchowe 40 – 80 Hz 120 Hz

Modulacja prądu – można modulować natężenie lub częstotliwość

Impulsy mogą mieć różny kształt

Moduł – seria impulsów (pakiet)

Kształt modułu – kształt jaki tworzy seria impulsów

Amplituda (natężenie) – wzrost amplitudy powoduje kolejno pobudzenie poszczególnych włókien nerwowych

1. czuciowe typu Aalfa w narządach Golgiego ścięgien i we wrzecionach mięśniowych

2. włókna czuciowe typu alfa beta

3. włókna ruchowe

4. włókna bólowe