Stal kwasoodporna (kwasówka) – stal odporna na działanie kwasów o mniejszej mocy od kwasu siarkowego. Kwasoodporność uzyskuje się dzięki stabilizacji austenitu w normalnych warunkach, co można uzyskać dzięki wysokim zawartościom chromu (17–20%) i niklu (8-14%), oraz innych dodatków stopowych, takich jak mangan, tytan, molibden i miedź. Stale kwasoodporne stosowane są po polerowaniu. Jako że w wysokich temperaturach dodatki stopowe mają tendencję do łączenia się z węglem tworząc twarde węgliki, po spawaniu elementów wykonanych ze stali kwasoodpornych wymagana jest ich obróbka cieplna.

Stale kwasoodporne wykorzystuje się do budowy zbiorników kwasów oraz instalacji przemysłowych, do ich produkcji i dystrybucji, oraz innych instalacji zawierających kwasy, np. w przemyśle farbiarskim, przy produkcji nawozów sztucznych itp.

W celu zapobieżenia tworzeniu się węglików dodaje się tytan (T w oznaczeniu gatunku stali). Proces ten nazywa się stabilizacją, a takie stale – stabilizowanymi.

Stale żaroodporne i żarowytrzymałe.

Odporna na korozję, wysokostopowa stal żaroodporna i żarowytrzymała - charakterystyka.

Stale żaroodporne to grupa stali stosowanych do wyrobu części maszyn i urządzeń pracujących w wysokich temperaturach. Zawartość węgla w stalach żaroodpornych nie przekracza 0,2% ( poza stalami zaworowymi w których składzie chemicznym znajduje się w granicach 0,30 - 0,40 % węgla) a zawartość chromu najczęściej przekracza 12%. Podstawowe właściwości stali żaroodpornych to:

żaroodporność

- jest to odporność na działanie gazów utleniających przy wysokich temperaturach. W większości zastosowań, podzespoły wykonane ze stali żaroodpornych, są chłodzone okresowo i niezmiernie rzadko się zdarza aby dana część była narażana na wysokie temperatury dłużej niż 24 godziny. Do określenia żaroodporności, przeprowadza się praktyczną próbę: próbkę stali nagrzewa się do danej temperatury przez 24h, następnie schładza do temperatury 20^oC. Czynność ta jest powtarzana pięciokrotnie, następnie usuwana jest zgorzelina z powierzchni i materiał jest ważony aby ustalić ubytek masy. Stal można zaliczyć do żaroodpornych (do danej temperatury) jeśli po takiej próbie ubytek materiału nie przekracza 1g (m² x h) przy zadanej temperaturze i jeśli przy temperaturze o 50^oC wyższej ubytek w materiale jest mniejszy niż 2g (m² x h)

żarowytrzymałość

- jest zdolnością do przenoszenia naprężeń mechanicznych w wysokich temperaturach, czyli tak zwana wytrzymałość na pełzanie. Żarowytrzymałość stopu jest tym im siły wiązań międzyatomowych są większe oraz im większa jest doraźna wytrzymałość stopu przy danej temperaturze. Siłę wiązań międzyatomowych określa przede wszystkim temperatura topnienia - im temperatura topnienia stopu jest wyższa, tym żarowytrzymałość również powinna być wyższa.

Żaroodporność zapewnia zastosowanie dodatków stopowych do stali : chromu, glinu, krzemu, które tworząc na powierzchni materiału tlenki, utrudniają dalsze utlenianie. Żarowytrzymałość uzyskuje się przez dodatek stopowy molibdenu, wanadu, wolframu, tytanu, kobaltu, chromu, krzemu, które zwiększają energię wiązań atomów.
Do grupy stali opisywanych materiałów, należy również grupa stali zaworowych z której wyrabia się zawory silników spalinowych.
Stal zaworowa charakteryzuje się dużą wytrzymałością mechaniczną, dobrą odpornością na ścieranie, odpornością na kruchość w warunkach działania gorących agresywnych substancji zawartych w spalinach silników spalinowych. Większość stali żaroodpornych ( H25T, H18JS, H24JS) i wszystkie stale żarowytrzymałe, są równieżstalami nierdzewnymi a często i kwasoodpornymi np H23N18, H25N20S2, H23N13.

Wyroby hutnicze wytwarzane ze stali odpornych na wysokie temperatury, to przede wszystkim rury bezszwowe oraz ze szwem (spawane bądź zgrzewane), blachy, pręty okrągłe, płaskowniki, pręty kwadratowe, odkuwki swobodnie kute i odkuwki matrycowe, profile ( kątowniki, teowniki etc.)

Wyroby takie jak rury żaroodporne, blachy żaroodporne, pręty i odkuwki ze stali żaroodpornych i żarowytrzymałych, znajdują zastosowanie przy produkcji elementów pieców, podzespołów kotłów, części i podzespoły aparatury chemicznej, aparatury wysokoprężnej, osłony termoelementów, podzespoły komór próżniowych, części pieców do wypalania ceramiki, części silników ( stal zaworowa ), oraz wszędzie tam, gdzie zastosowanie tańszych materiałów wykonanych ze stali kotłowych (rury kotłowe, pręty i blachy ze stali kotłowych itd.), nie jest możliwe ze względu na zbyt wysoką temperaturę pracy, bądź zbyt agresywne środowisko pracy.

W oznaczeniu gatunku stali żaroodpornej, żarowytrzymałej, zaworowej, jeśli występuje na początku cyfra ,oznacza zawartość węgla, litery oznaczają:
H - Chrom
S - Krzem
N - Nikiel
J - Glin
W - Wolfram
M - Molibden
T - Tytan
G - Mangan
następujące po literach cyfry oznaczają średnią ilość danego składnika stopowego w %,
Np. znak gatunku H20N20S2 oznacza stal o średniej zwartości chromu 20%, niklu 20%, krzemu 2%