Chemia naturalnych kosmetykow 23.02.2010 wyklad
Biokosmetyki
Biokosmetyki powinny opierac sie glownie na naturalnych produktach i to takich ktore sa latwo przyswajalne przez organizm. Musza byc tez one wykorzystywane jako emulgatory, srodki konserwujace oraz przeciwutleniacze. Nie wszystkie jednak skladniki kosmetykow o takich wlasciwosciach sa pochodzenia naturalnego. W naturze bowiem jest to trudno osiagalne. Dobrymi emulgatorami kremow sa naprzyklad wyzsze alkohole tluszczowe, ktore otrzymuje sie z tluszczow roslinnych lub zwierzecych np. Lecytyne otrzymuje sie z nasion soii lub zoltka jaja kurzego. A lanoline ,ktora jest woskiem otrzymuje sie w welny owczej. W produkcji kosmetykw duze trudnosci sprawia zastosowanie odpowiednich srodkow konserwujacych. Wiele olejkow eterycznych ma naturalne wlasciowosci przeciw grzybiczne i przeciw bakteryjne lecz rownoczesnie moga one draznic skore i powodowac alergie. Od srodka konserwujacego stosowanego w kosmetyce wymaga sie dobrej tolerancji na skore. Takie wlasciwosci maja skaldniki syntetyczne.
ester metylowy
ester propylowy
czteroboran sodu
heksahlorofen
W osrodkach naukowych trwa praca nad wprowadzaniem przez renomowane firmy kosmetyczne bezpiecznych i naturalnych skladnikow kosmetycznych. Stosuje się np. naturalne barwniki, pozyskiwane z aronii, czarnych jagod oracz czerwonego buraka. Jako srodki przeciwutleniajace stosuje się najczęściej wit. E oraz beta karoten. Sposrod elementow zapachowych stosuje się srodki naturalne, które powoduja odpowiednio wysoka cene kosmetyku. Najwazniejsza zmiana jest zastosowanie procesow biotechnologicznych w celu otrzymania niektorych zadkich i cennych surowców, hodowanych na sztucznych pożywkach. Otrzymuje się je droga np. rosliny, które w okreslonych warunkach geoklimatycznych nie mogłyby rosnąć. Z biotechnologia laczy się inzynieria genetyczna, która operuje materialem genetycznym DNA i RNA roznych organizmow. Przenosi się np. uzyteczne geny np. bakteria , który w ten sposob podejmuje prace nad produkcja nowych zwiazkow. Ta droga można uzyskac oprócz lekow np. cenne skladniki kosmetyczne jak np. enzymy.
Pamietac należy ze skladniki naturalne nie zawsze są skladnikami czystymi chemicznie. Zawieraja one mieszanki i wyciagi wielu surowcow o kompleksowym dzialaniu co wplywa na jakosc kosmetyku. Skladniki naturalne stosowane w kosmetykach mogą być trojakiego pochodzenia : roslinnego, zwierzecego oraz mineralnego. Oprócz znanych surowcow jak np. rumianek, nagietek, pokrzywa wprowadza się do kosmetyki swiatowej glony morskie, milozab oraz oczar wirginijski.
Wykorzystuje się surowce pochodzenia zwierzecego są to roznorodne enzymy np. trzustkowe do zluszczania naskorka, roznego typu aminokwasy otrzymywane z frkacji bialkowej z mleka, wyciagi z lozyska ( placenta), wyciagi z grasicy o wlasciwosciach immunostymulujacych, stosuje się bogaty w hormony plyn owodniowy, kolagen i elastyne uzyskiwana z chrzastek bialek, rybi tluszcz oraz produkty pszczele takie jak : pszczele mleczko, propolis i pylek kwiatowy.
Wykorzystuje się takie produkty mineralne jak przede wszystkim glinki np. glinka biala ( kaolin) oraz roznego rodzaju zloza glinowo krzemowe. Wykorzystuje się zloza mineralne morza martwego, które zawiera takie pierwiastki jak lit i stront oraz kwarc.
Na naturalnych kosmetykach musi być umieszczona etykietka określająca dokladnie wszystkie skladniki zawarte w kosmetyku. W USA opisuje się nawet rodzaj użytej wody. Obecnie renomowane firmy staraja się produkowac kosmetyki w malych ilosciach majace ktorki termin waznosci, ponieważ tak produkowane kosmetyki mogą w ogole nie zawierac konserwantow lub zawieraja je w bardzo malych ilosciach. Zalecana jest również z punktu widzenia chemicznego przechowywanie tych kosmetykow w niskich temp.
Substancje naturalne stosowane w kosmetyce.
oleje roslinne
tluszcze zwierzece
woski
olejki eteryczne
balsamy
żywice
cukry
pektyny
sluzy
bialka
enzymy
hormony
witaminy
skladniki mineralne
flawonoidy
antocyjany
garbniki
saponiny
przeciwutleniacze
środki konserwujące
emulgatory
Ad1.
Oleje roslinne podobnie jak oleje zwierzece stanowia polaczenia estrow gliceryny oraz wyzszych kwasow tluszczowych. Tluszcza są pod wzgledem chemicznym trojglicerydami. Charakter tluszczu zalezy od % udzialu w nim poszczegolnych kwasow. Najlepsze kwasy tluszczowe to kwasy nie nasycone. Jednym z najlepszych kwasow tluszczowych majacych znaczenie kosmetyczne jest kwas Cis-linolowy i kwas gammalinolenowy ( GLA ). Reprezentuja one szereg tzw kwasow N-6 ( N – oznacz numer atomu wegla przy ktorym wystepuje pierwsze podwojne wiazanie ). np. oleje rybie zaliczane do tzw NNKT ,często zalicza się do szeregu N-3. Do jednych z najlepszych olejow roslinnych zalicza się olej wiesiolkowy oraz olej z ogorecznika lekarskiego. Zwieraja one kwas Gammalinolenowy, który jest skladnikiem blon komorkowych , komorek skory stabilizuje ja ,a ponadto ma właściwości przeciwzapalne oraz przeciwalergiczne.
We wspolczesnej kosmetyce podaje się w najnowyszy sposob tluszcze w postaci liposomow to znaczy mikroczasteczek lipidow oraz fosfolipidow otaczajacych rozne zwiazki rozpuszczalne w wodzie lub tluszczu i zamykajacych je w miko kapsułki. I w tej postaci są one transportowane w glab skory. Najlepsze nienasycone oleje tluszczowe są niestety nie trwale. W związku z tym zastosowanie ich wymaga wprowadzenia środka antyutleniającego. W tluszczach a szczegolnie olejach roslinnych rozpuszcza się dużo substancji naturalnych o duzej aktywnosci biologicznej. np. wit. A D E K , pro wit. A i beta karoten , fosfolipidy ( lecytyna), hormony, zwiazki sterydowe oraz niektore barwniki roslinne. Dlatego oleje roslinne stosuje się jako czynnik wyodrebniajacy skladniki aktywne z roslin. Inne powazne zastosowanie tluszczy to produkcja mydel do których wprowadza się roznego typu skladniki naturalne. Pod wplywem swiatla oraz tlenu nastepuje hydrolityczny rozpad tluszczy. Jest to proces tzw jelczenie tluszczy. Produktami rozpadu są kwasy ,aldehydy oraz ketony.
Ad2.
Duze znaczenie skometyczne maja tluszcze kosmetyczne takie jak np. smalec wieprzowy, luj wolowy oraz luj barani. Są one bardzo dobrze wchlaniane przez skore, ale ponieważ w ich sklad chemiczny wchodz rownierz nienasycone kwasy tluszczowe maja one ograniczona trwalosc. Wieksza trwaloscia niż tluszcze odznaczaja się woski .
Ad3.
Z woskow pochodzenia zwierzecego najwieksze znaczenie ma wosk pszczeli zolty/bialy oraz specyficzny wosk z wieloryba zwany olbrotem. Do woskow należy również lanolina otrzymawna z welny owczej.