Psychologia rozwojowa, Wykład, 05.01.2010
Charakterystyka rozwojowa dzieci i młodzieży pod względem fizycznym ( rozwój somatyczny oraz ruchowy ) oraz pod względem poznawczym.
Funkcjonowanie dziecka w okresie wczesnego dzieciństwa ( niemowlęctwo, okres po – niemowlęcy):
okres noworodkowy – intensywna adaptacja do zmienionych warunków życia
średnia waga noworodka ok. 3,40 kg
średnia długość ok. 52 cm
charakterystyczne proporcje ciał:
duża głowa z małą częścią twarzową ( 30 % masy ciała )
długi tułów
krótkie kończyny
duży udział tkanki chrzęstnej w układzie kostnym ( ciemiączko duże i małe stopniowo zarastają)
postawa leżąca, asymetryczna ( głowa zwrócona w jedną stronę po której stronie kończyny są wyprostowane )
nieskoordynowane ruchy ( błędne ), odruchy bezwarunkowe
odruch Babińskiego – po podrażnieniu stópki dziecka od spodu paluszek wędruje do góry
odruch Moro – unoszenie pod wpływem bodźca rączek do góry i przyciskanie ich do siebie
odruch marszu automatycznego
rozwój psychiczny:
4/5 doby to sen
50 % snu zajmuje faza REN ( marzeń sennych )
aktywność narządów zmysłowych: ostrość wzroku jest ograniczona ( czerwony i zielony kolor ), preferencja smaku słodkiego, reakcja na zapach pokarmu, dzieci wolą dźwięki o czystych tonach, wysokie, preferują głos matki
naśladowanie – dziecko naśladuje swoją mimiką reakcje matki np. radość, smutek
rozwój niemowlęcy
w 1 roku życia wzrost dziecka o 50%
po 3, 4 m/ż waga się podwaja
następuje fizjologiczne narodzenie – przejście na całkowitą własną samoregulację
rozwój kośćca i mięśni umożliwiających pionizację ciała
tkanka chrzęstna przekształca się w kostną
pogrubianie i unaczynianie włókien
rozwój tkanki tłuszczowej ( termoregulacja )
szybki przyrost tkanki mózgowej ( mielinizacja włókien nerwowych, rozrost różnych pól kory mózgowej )
od 6 miesiąca wyżynanie zębów mlecznych do 3 roku życia
rozwój w kierunku koordynacji wzrokowo ruchowej
3 kierunki rozwoju:
cefalokaudalny kierunek – rozwój od głowy, poprzez tułów, aż do rozwoju nóg
proksymodalny kierunek – rozwój od osi podłużnej ciała na boki
łokciowo – promieniowy kierunek – rozwój od małego palca do kciuka
około 8 miesiąca samodzielnie siedzi
około 10 miesiąca samodzielnie stoi ( z podparciem )
około 3 miesiąca możemy obserwować obroty z pleców na bok
około 6 miesiąca z pleców na brzuch
około 8 miesiąca siada
około 10 miesiąca raczkowanie
około 12-13 miesiąca pierwsze samodzielne kroki
ok 4-5 miesiąca odruch chwytania od góry
ok 5-6 miesiąca chwyt dłoniowo – łokciowy
0k 6-8 miesiąc chwyt nożycowy
ok 8-9 miesiąca chwyt pęsetkowy
do 3 miesiąca życia akomodacja soczewek jest jeszcze niepełna ( tylko z bliskiej odległości )
od 4 miesiąca chwyt dowolny – koordynacja wzrokowo ruchowa
od 3 -5 miesiąca zdolność widzenia głębi – stereoskopia
ok 5 miesiąca czerwony, zielony, żółty, niebieski
synkretyzm
duże zainteresowanie światem zewnętrznym
potrzeba eksploracji
potrzeba bezpieczeństwa
w 1 roku życia rozpoczynają się zabawy funkcjonalne ( wykorzystywanie różnych przedmiotów w sposób specyficzny )
okres po niemowlęcy 2-3 rok życia
rozwój nie jest już tak dynamiczny niż w 1 roku życia
zabawy manipulacyjne
twórczość artystyczna
zmiana proporcji ciała dziecka – zmniejsza się ilość tkanki tłuszczowej, przyrost wzrostu, powiększanie się ciała, ale nie zwiększanie się ciężaru
zdolność do przemieszczania się
zmiany w chodzie dziecka
na początku 3 roku życia dziecko potrafi schodzić ze schodów
potrafi się posługiwać sztućcami, grzebieniem
dziecko uczy się widzieć, słyszeć, powtarzać to, co go otacza, doskonali się koordynacja tych receptorów
rozwój mowy dziecka
do końca 2 roku życia myślenie sensomotoryczne
początki myślenia intencjonalnego
pamięć i zdolność uczenia się rozwijają się bardzo aktywnie, ale nie potrafi być bardzo skupione przez dłuższy czas
uczucia dziecka związane są z jego potrzebami ( kontaktu, bezpieczeństwa, akceptacji ) oraz z otoczeniem
okres kształtowania się wzorców ekspresji emocjonalnej
dzieci chętnie przebywają z osobami dorosłymi
zabawy z rówieśnikami mają charakter zabaw równoległych – w zabawie nie ujawnia się potrzeba współdziałania