Trudności w nauce czytania

i pisania

Przyczyny i objawy trudności

Trudności w nauce

czytania i pisania dotyczą:



dokonywania analizy i syntezy,



przejścia od pisma do druku lub odwrotnie,



różnicowania druku od pisma,



kojarzenia obu form pisma z dźwiękiem,



łączenia dźwięków z ich odpowiednikami literowymi,



pamiętania nazw dźwięków odpowiadających poszczególnym
literom,



zastosowania zmiękczeń przy pisaniu,



odczytywania dwuznaków przy tekście czytanym i
sposobu użycia ich podczas pisania,



właściwego tempa czytania,



szybkiego i prawidłowego zrozumienia treści,



głośnego czytania z odpowiednią dykcją.

Przyczyny trudności w zakresie

czytania i pisania

Do najważniejszych przyczyn powodujących trudności

w czytaniu i pisaniu należą:



obniżona sprawność intelektualna,



przewlekłe schorzenia,



zaburzenia w funkcjonowaniu narządów receptorycznych
analizatorów,



zaburzenia mowy,



zła sytuacja rodzinna,



brak pozytywnej motywacji do nauki,



brak dojrzałości szkolnej,



wadliwa metoda nauki czytania i pisania,



zaniedbanie pedagogiczne,



fragmentaryczne zaburzenia funkcji percepcyjno-motorycznych.

Obniżona sprawność intelektualna



Odnosi się do niedorozwoju lub
upośledzenia umysłowego związanego
z jednym lub większą liczbą zaburzeń
w zakresie:



dojrzewania,



uczenia się,



społecznego przystosowania.

Obniżona sprawność intelektualna



U dzieci z obniżoną sprawnością
intelektualną upośledzone są w procesie
uczenia się:



rozumowanie,



pamięć mechaniczna i logiczna,



koncentracja uwagi.

Obniżona sprawność intelektualna

Zdolność uczenia się dzieci z obniżoną sprawnością

intelektualną jest ograniczona i dotyczy:



niskiego poziomu uzdolnień werbalnych



wytwarzania powiązań między instrukcją słowną a
operowaniem konkretami



zmniejszonej zdolności rozumienia symboli



małego zasobu słownictwa



niskiego poziomu myślenia abstrakcyjnego



trudności w ekspresji słownej



trudności w rozumieniu mowy



trudności w opanowaniu umiejętności czytania ze
zrozumieniem

Obniżona sprawność intelektualna

Obniżona sprawność intelektualna

obejmuje dzieci z niewielkimi
odchyleniami od normy intelektualnej,
tzw. ociężałe umysłowo, które nie
nadążają w pracy i znacznie wolniej
zdobywają umiejętności czytania i pisania.

Przewlekłe schorzenia

Przewlekłe schorzenia mogą być podłożem

w nauce czytania i pisania. Należą do nich



choroby reumatyczne



choroby laryngologiczne



choroby serca



choroby narządów wewnętrznych

Przewlekłe schorzenia



Na skutek osłabienia organizmu i układu
nerwowego, uczeń ma kłopoty z:



niemożnością skupienia uwagi na dłuższą
chwilę



obniżoną ogólną zdolnością do wysiłku



męczliwością



Otrzymują opinię leniwych, niezbyt zdolnych,
opóźnionych w rozwoju umysłowym

Zaburzania w funkcjonowaniu

narządów receptorycznych

analizatorów



Dzieci niedowidzące i niedosłyszące mają trudności
w posługiwaniu się podręcznikiem.



Charakteryzują się wolniejszym tempem pracy , zużywają
przy czytaniu i pisaniu więcej energii, szybciej się męczą.



Poważną przyczyną niepowodzeń w
czytaniu i pisaniu są zaburzenia funkcjonowania wzroku i
słuchu.



Uczniowie ci szybko zniechęcają się do wszelkich prac
związanych z czytaniem i pisaniem.



Opóźnienie w zdobywaniu sprawności w
czytaniu i pisaniu spowodowane wadą wzroku lub słuchu
bywa odbierane jako brak zdolności lub niedorozwój
umysłowy.

Zaburzenia mowy



Zaburzenia mowy powstają na skutek uszkodzenia obwodowych
narządów mowy lub słuchu.



Zalicza się do nich:



seplenienie



reranie



zamienne stosowanie głoski l-j, k-t, p-b, t-d



zniekształcanie samogłosek nosowych(ą-om idą-idom)



zniekształcanie głosek miękkich(my-mi palcami-palcamy)



Zamianę głosek miękkich na twarde(li-ly lizak-lyzak)



Zaburzenia mowy mogą wynikać z posługiwania się gwarą lub
żargonem.

Zaburzenia mowy

Jak zaburzenia mowy wpływają na dziecko?



czyta z błędami, bo źle naśladuje
brzmienie głosek odpowiadających
odpowiednim literom



pisze z błędami, bo błędnie wymawia
głoski



z trudem osiąga poprawność w
czytaniu i pisaniu

Czynniki natury psychicznej

Do czynników natury psychicznej

zaliczyć należy:



brak gotowości do czytania-niedojrzałość
szkolna( poprawna analiza, zła synteza),



brak zainteresowania czytaniem,



brak motywacji do czytania.

Zła sytuacja rodzinna



Niepowodzenia w nauce czytania i pisania występują z
reguły przy trudnej sytuacji rodzinnej.



Na złą sytuację składa się:



rozkład, rozbicie rodziny,



alkoholizm, narkomania,



nadmierne zaangażowanie pracą zawodową,



zaabsorbowanie obowiązkami domowymi,



złe warunki materialne,



niedostateczne warunki bytowe,



kłótnie, awantury,



niewydolność wychowawcza rodziców,



nieporozumienia natury wyznaniowej,



pobyt za granicą.

Wadliwa metoda nauczania

Wadliwość metody nauczania nauki

czytania i pisania wynika z:



nieznajomości prawidłowej

metody,



powierzchownej znajomości

metody,



niedostatecznego zrozumienia istoty

metody,



niestosowania wskazań metodycznych
do codziennego zastosowania,



nieprzestrzeganie zasad
dydaktycznych(systematyczności i
indywidualizacji).

Wadliwa metoda nauczania

Nieprawidłowości w metodzie nauczania



nieumiejętne wprowadzanie liter



źle przeprowadzana analiza i synteza wyrazów



niewłaściwe podawanie brzmienia głoski odpowiadającej
danej literze



niedokładna analiza wzrokowa



niedokładna analiza słuchowa



niedokładna analiza mięśniowo-ruchowa



brak którejkolwiek z tych analiz



Zastępowanie głoski nazwą litery(wu zamiast w, em
zamiast m)



zbyt szybkie przejście od tekstu do litery
lub od litery do tekstu

Wadliwa metoda nauczania

Błędy natury metodycznej w

postępowaniu w nauce czytania i

pisania



nieutrwalenie nowego materiału



zbyt mała liczba ćwiczeń w czytaniu i pisaniu



niedostateczne zróżnicowanie ćwiczeń
w czytaniu i pisaniu



niedostatek tekstów z różnorodnym materiałem
literowym



praca z tekstem wyłącznie
podręcznikowym(nauka na pamięć)

Zaniedbania pedagogiczne

Najczęściej spotykane zaniedbania pedagogiczne to:



brak zainteresowania rodziców nauką dziecka



niewielkie zainteresowanie rodziców nauką
czytania i pisania;



niezauważanie postępów dziecka w nauce;



pozostawienie dziecka samemu sobie;



złe warunki domowe – brak miejsca do nauki;



brak kontroli stopnia opanowania techniki czytania
i pisania u wszystkich uczniów(zwłaszcza słabych);



dopuszczenie do braków, luk w nauce;



niedostateczne utrwalenie opanowywanego materiału
literowego i głoskowego;



mała ilość lub brak ćwiczeń w syntezie;



Brak ćwiczeń na różnych tekstach z nowym; materiałem.