EMAS – zasady i podstawy

prawne

EMAS



Nazwa EMAS pochodzi od skrótu
angielskiego zwrotu: „Eco-Management
and Audit Scheme”.



Pełna nazwa programu: „Zarządzenie
Komisji Wspólnot Europejskich w
sprawie dopuszczenia do
dobrowolnego udziału przedsiębiorstw
sektora przemysłowego Wspólnoty w
systemie ekozarządzania i ekoaudytu”.

2

EMAS - zasady i podstawy prawne

Historia



1993 roku Parlament Europejski i Rada UE przyjęły pierwsze
Rozporządzanie EMAS. Rozporządzenie to weszło w życie w
kwietniu 1995 r. i nakładało na państwa członkowskie UE
obowiązek stworzenia struktury administracyjnej umożliwiającej
organizacjom rejestrację w unijnym systemie EMAS.



System został zaktualizowany Rozporządzeniem nr 761/2001
Parlamentu Europejskiego i Rady UE z dnia 19 marca 2001 r.,
które z dniem 1 maja 2004 r. weszło w całości w życie, również
na terenie naszego kraju. Rozporządzenie to dopuszczało
dobrowolny udział organizacji w systemie ekozarządzania i
audytu we Wspólnocie (EMAS).



Funkcjonowanie systemu EMAS w Polsce regulowane jest
ustawą z dnia 12 marca 2004 r. o krajowym systemie
ekozarządzania i audytu (Dz. U. Nr 70 poz. 631) wraz z aktami
wykonawczymi.

3

EMAS - zasady i podstawy prawne

EMAS



Europejski System Ekozarządzania i Audytu
(EMAS) jest Rozporządzeniem Komisji
Europejskiej, która jest odpowiedzialna za
promocję EMAS w UE oraz rozpowszechnianie
najlepszych praktyk.



W rozporządzeniu EMAS, Komisja Europejska
wzywa Kraje Członkowskie do promocji systemu na
szczeblach krajowych, regionalnych i lokalnych.



Rozporządzenie EMAS jest obowiązujące we
wszystkich krajach członkowskich UE lecz
przystąpienie organizacji do EMAS jest dobrowolne.

4

EMAS - zasady i podstawy prawne

Rozporządzenie o EMAS



Rozporządzenie EMAS składa się z 18
Artykułów i 8 Załączników.



W odróżnieniu od innych
standardowych systemów zarządzania,
załączniki stanowią integralną część
Rozporządzenia – nie odgrywają tylko
roli informacyjnej – zawierają
wymagania, które muszą być
spełnione.

5

EMAS - zasady i podstawy prawne

Załączniki



Załącznik I: Wymagania System Zarządzania
Środowiskowego (zgodnie z ISO 14001)



Załącznik II: Wymaganie dotyczące przeprowadzenia
wewnętrznego audytu środowiskowego



Załącznik III: Deklaracja środowiskowa



Załącznik IV: Logo



Załącznik V: Akredytacja, nadzór i funkcje
weryfikatorów środowiskowych



Załącznik VI: Aspekty środowiskowe



Załącznik VII: Przegląd środowiskowy



Załącznik VIII: Informacje dotyczące rejestracji.

6

EMAS - zasady i podstawy prawne

Założenia EMAS



Zachęcenie różnych organizacji do nieustannej
poprawy swojej działalności na rzecz środowiska
poprzez przestrzeganie norm i przepisów ochrony
środowiska, a także poprzez wprowadzanie
niezbędnych zmian wzorców produkcji i
konsumpcji na bardziej zrównoważone.



Dostrzeżenie i wyróżnienie (poprzez umożliwienie
stosowania logo EMAS) tych organizacji, które
wykazują zgodność z prawem oraz dobrowolnie,
w sposób stały, poprawiają efekty swojej
działalności środowiskowej.

7

EMAS - zasady i podstawy prawne

Cele EMAS



Poprawa stanu środowiska w miejscu lokalizacji
przedsiębiorstw,



Dążność do zniwelowania negatywnego wpływu danego
przedsiębiorstwa na środowisko naturalne do takiego
poziomu, który mógłby zostać osiągnięty przy użyciu
najlepszych, ekonomicznie opłacalnych technik,



Zmniejszenie szkodliwości oddziaływań na środowisko
powstałych na skutek działalności firm, przestrzegania
przepisów dotyczących ochrony środowiska, sformułowania
celów ekologicznych,



Informowanie społeczeństwa o sprawach ochrony środowiska,



Zobowiązanie pracowników najemnych, podwykonawców oraz
dostawców do przestrzegania norm zakładowych dotyczących
ochrony środowiska.

8

EMAS - zasady i podstawy prawne

Dla kogo?



Udział w systemie EMAS jest dobrowolny i dostępny dla wszystkich
organizacji obejmujących instytucje i przedsiębiorstwa komercyjne,
i działających w formule non-profit, które oddziaływują na
środowisko i dążą do osiągnięcia lepszych efektów swojej
działalności, podnosząc równocześnie jej efektywność,



Aktualnie w unijnym rejestrze EMAS znajduje się ok. 3200
organizacji  Niekwestionowanym liderem są Niemcy, gdzie liczba
zarejestrowanych organizacji sięga 1600 podmiotów.

Uwaga: Norma ISO 14001 i Rozporządzenie EMAS odnoszą termin
„organizacje” do wszystkich podmiotów wdrażających systemy
zarządzania środowiskowego. W określeniu tym mieszczą się
zarówno przedsiębiorstwa prowadzące działalność produkcyjną i
usługową jak i organy administracji publicznej i instytucje pożytku
publicznego.

9

EMAS - zasady i podstawy prawne

Jakie warunki trzeba

spełnić?

Aby uzyskać prawo do posługiwania się logo EMAS, a tym samym by

zostać wpisanym do rejestru EMAS, organizacja powinna spełniać szereg
wymagań. Do najważniejszych z nich należą:



wdrożenie, utrzymywanie i doskonalenie systemu zarządzania
środowiskowego, zgodnego z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu,



określenie celi polityki ekologicznej oraz środków jakimi cele te mają zostać
osiągnięte,



przeprowadzanie cyklicznych audytów środowiskowych swojej działalności,
produktów i usług,



podanie zatwierdzonego oświadczenia do wiadomości publicznej,



dostosowanie oraz spełnianie wymogów unijnego i krajowego prawa
ochrony środowiska,



zapewnienie ciągłej systematycznej poprawy w zakresie ograniczania
wpływu na środowisko,



przedstawienie deklaracji środowiskowej (raportu) oświadczenia,
potwierdzonego przez akredytowanego weryfikatora.

10

EMAS - zasady i podstawy prawne

EMAS, a ISO 14001



System EMAS jest zgodny z międzynarodową normą
zarządzania środowiskowego ISO 14001, jednak stawia
dodatkowe wymagania w zakresie przestrzegania przepisów
prawa, zaangażowania pracowników oraz przejrzystości
działalności.



System EMAS, w odróżnieniu od międzynarodowego
systemu ISO 14001, jest systemem wspólnotowym.



Ze względu na podobieństwo regulacji obu systemów,
system ISO 14001 został uznany za spełniający wymogi
normy EMAS.



Tym samym przedsiębiorca posiadający certyfikat ISO
14001 jest zwolniony z niektórych obowiązków
rejestracyjnych i może stosunkowo łatwo uzyskać również
certyfikat EMAS.

11

EMAS - zasady i podstawy prawne

Jak działa EMAS?



Przeprowadza przegląd środowiskowy
dla zbadania wpływu organizacji na
środowisko



Tworzy skuteczny system zarządzania
środowiskowego w oparciu o przegląd
środowiskowy, ukierunkowany na
poprawę działalności środowiskowej
organizacji



Przekazuje informację środowiskową
innym podmiotom poprzez deklarację
środowiskową i logo EMAS

12

EMAS - zasady i podstawy prawne

Logo EMAS

Logo EMAS jest znakiem firmowym systemu i pełni potrójną
funkcję:



Dowodzi, że informacje dotyczące działalności
środowiskowej, produktów i usług organizacji są wiarygodne.



Wskazuje na zobowiązanie organizacji do ciągłej poprawy
działalności środowiskowej oraz na odpowiednie zarządzanie
aspektami środowiskowymi.



Poszerza wiedzę o systemie EMAS wśród opinii publicznej
oraz zainteresowanych podmiotów.

Logo EMAS jest symbolem wysokiej wartości, narzędziem
marketingowym służącym do lepszego przekazywania
informacji o działalności środowiskowej organizacji.

13

EMAS - zasady i podstawy prawne

Logo EMAS



Logo w wersji 1 –
świadczy o tym, że w
organizacji wdrożony jest
system zarządzania
środowiskowego zgodny z
wymaganiami EMAS.
Wersja ta może być
stosowana na papierze
firmowym, tablicach
informacyjnych,
zaproszeniach, na
stronach internetowych,
plakatach, billbordach,
środkach transportu itp.

14

EMAS - zasady i podstawy prawne

Logo EMAS



Logo w wersji 2 –
świadczy o tym, że
informacja oznaczona tym
logo została sprawdzona i
zatwierdzona przez
niezależnego weryfikatora
środowiskowego może być
stosowana na deklaracji
środowiskowej, na opisach
produktów, na
instrukcjach obsługi, w
materiałach reklamowych
itp.

15

EMAS - zasady i podstawy prawne

Logo EMAS



Logo w wersji 3 –
może być stosowane do
promocji systemu przez
podmiot, który nie jest
zarejestrowany w
systemie EMAS. Wersja
ta może być stosowana
w materiałach
promocyjnych,
publikacjach, książkach
o tematyce związanej z
EMAS itp.

16

EMAS - zasady i podstawy prawne

EMAS w Polsce

Z dniem 15 listopada 2008 r., po wejściu w życie zapisów
ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w
ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko
[Dz.U. 2008 nr 199 poz. 1227], strukturę organizacyjną systemu
EMAS w Polsce tworzą:



Minister właściwy do spraw środowiska



Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska



regionalni dyrektorzy ochrony środowiska



Polskie Centrum Akredytacji



Krajowa Rada Ekozarządzania.

17

EMAS - zasady i podstawy prawne

Źródła



http://mfiles.pl/pl/index.php/EMAS - 07.04.2010



http://www.gdos.gov.pl/emas/emas.html -
07.04.2010



http://www.emas-polska.pl/organization.html -
07.04.2010



http://www.emas.mos.gov.pl - 07.04.2010



http://ec.europa.eu/environment/emas -
07.04.2010



http://www.europarl.europa.eu/parliament/expert/s
taticDisplay.do?language=PL&id=41 - 07.04.2010



http://emas.ekoportal.pl/ - 07.04.2010

18

EMAS - zasady i podstawy prawne