DERMATOLOGIA

Choroby wirusowe skóry

Karolina Janiak

CHOROBY WIRUSOWE



Wywołane przez wirusy HSV (herpes simplex
virus) wirus opryszczki pospolitej



Wywołane przez wirusy HPV (Human
Papilloma Virus) wirus brodawczaka
ludzkiego



Wywołane przez wirusy ospy wietrznej

OPRYSZCZKA ZWYKŁA (HERPES SIMPLEX)

HSV1



Pierwotne zakażenie HSV1 zwykle ma miejsce w
dzieciństwie i manifestuje się zapaleniem jamy
ustnej. Następnie wirus pozostaje w zwojach nerwu
trójdzielnego w postaci utajonej, aby reaktywować
się w wyniku replikacji, co objawia się opryszczką
wargową.



Wirus opryszczki uaktywniają takie czynniki, jak:
spadek odporności, przeziębienia, inne choroby i
infekcje, gorączka, intensywne nasłonecznienie,
miesiączka, stres, wyrwanie zęba, otarcia w
obrębie warg, uczulenia pokarmowe,
przemęczenie. Opryszczka pospolita ma tendencję
do nawrotów u wielu nosicieli wirusa, ale zazwyczaj
nie pozostawia żadnych widocznych śladów.

OPRYSZCZKA ZWYKŁA (WARGOWA)



opryszczka wargowa w
postaci małych pęcherzyków
zapalnych uformowanych w
skupiskach w okolicy ust i
błony śluzowej jamy ustnej.
Pęcherze są wypełnione
treścią surowiczą, a potem
wydzieliną ropną, która się
obsusza i zamienia z czasem
w strupek. Początkowo, nawet
przed pojawianiem się
widocznych pęcherzyków,
można odczuwać pieczenie,
mrowienie, swędzenie i lekką
bolesność. Wykwity
opryszczkowe mogą pojawić
się też na skrzydełkach nosa.

OPRYSZCZKA ZWYKŁA



Opryszczkę leczy się miejscowo i ogólnie.
Leczenie miejscowe z użyciem różnego
rodzaju maści czy past (np. cynkowych) ma
na celu odkazić i osuszyć zmienioną przez
wirus skórę. Nie wolno stosować maści z
antybiotykami, ponieważ wydłużają one czas
leczenia i nie działają na wirusy, chyba że
wykwitom opryszczkowym towarzyszy
zakażenie bakteryjne. Do walki z opryszczką
wargową mamy cały arsenał leków takich jak
Zovirax czy Avirol.

OPRYSZCZKA ZWYKŁA

OPRYSZCZKA ZWYKŁA



O opryszczce należy także pamiętać, korzystając z
możliwości modnej ostatnio medycyny estetycznej.
Na zabiegi takie jak peelingi chemiczne,
mezoterapia, stosowanie wypełniaczy (np. kwasu
hialuronowego) i zabiegi wykorzystujące działanie
laserów, decydujemy się, aby wyglądać lepiej. Efekt
nie zostanie jednak osiągnięty, jeśli na twarzy
pojawi się opryszczka. Już przed ewentualnym
zabiegiem należy dodatkowo skonsultować się z
lekarzem i zabezpieczyć się, stosując leki
przeciwwirusowe. Chociażby uszkodzony przez
zabieg naskórek może stać się czynnikiem, który
uaktywni uśpionego wcześniej wirusa. 

OPRYSZCZKA ZWYKŁA

OPRYSZCZKA NARZĄDÓW PŁCIOWYCH

HSV 2



Do najbardziej niebezpiecznych zakażeń wirusem
Herpes simplex zalicza się opryszczkę narządów
płciowych (Herpes genitalis), którą zaraża się
poprzez kontakt seksualny z nosicielem HSV2. W
przypadku aktywnej opryszczki na narządach
płciowych u rodzących kobiet stosuje się cesarskie
cięcie, by nie zarazić noworodka i nie doprowadzić
do rozwoju wrodzonego zakażenia wirusem
opryszczki (Herpes neonatorum). Pęcherze u
kobiet zazwyczaj pojawiają się w pochwie, kroczu,
sromie, a niekiedy na pośladkach i na szyjce
macicy, co zwiększa ryzyko zakażenia wirusem
HPV. U mężczyzn opryszczka obejmuje najczęściej
żołądź i napletek.

OPRYSZCZKA NARZĄDÓW

PŁCIOWYCH

WIRUSY HPV



Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV, Human
Papilloma Virus) – wirus z rodziny
papillomawirusów. Istnieje około 100 typów
tego wirusa, z których część może być
przyczyną łagodnych zmian w postaci
brodawek na skórze, część powstawania
łagodnych zmian w postaci kłykcin
kończystych, a część nowotworów złośliwych
jak rak szyjki macicy.

BRODAWKI ZWYKŁE



Brodawki zwykłe –
grudki naskórkowe o
nierównej
hiperkaratotycznej
powierzchni, mające
kolor skóry i wielkość
5–10 mm.
Zlokalizowane są na
palcach rąk, na wałach
paznokciowych
niekiedy pod płytką
paznokciową. Związane
są z infekcją HPV-2

BRODAWKI ZWYKŁE

LECZENIE



możliwe jest samoistne ustąpienie zmian



krioterapia



usunięcie chirurgiczne



wycięcie zmian



ablacja za pomocą lasera



wyłyżeczkowanie zmiany



metody "chemiczne" polegające na stopniowym
chemicznym "wypalaniu" brodawek przy
zastosowaniu różnych substancji (najczęściej
zawierające kwas mlekowy, kwas salicylowy) oraz
jednoczesnym ich "rozmiękczaniu" przy użyciu
kąpieli w ciepłej wodzie zmienionej chorobowo
okolicy

BRODAWKI ZWYKŁE

BRODAWKI STÓP



zlokalizowane na
podeszwowej części
stóp, mające szorstką
powierzchnię i kolor
skóry, mogące osiągać
1–2 cm wielkości. Są
dwojakiego rodzaju:
rozsiane, głębokie lub
bardziej
powierzchowne,
zlewające się w
skupiska tworząc tzw.
brodawki mozaikowe
(ang. mosaic warts

BRODAWKI STÓP

BRODAWKI STÓP



Brodawki typu głębokiego często są bolesne i
mogą utrudniać chodzenie. Czynnikiem
wywołującym brodawki głębokie jest wirus
HPV-1, brodawki mozaikowe są wywołane
przez HPV-2.



Leczenie takie jak w przypadku brodawek
zwykłych

KŁYKCINY KOŃCZYSTE



Kłykciny kończyste
(brodawki
weneryczne,
brodawki płciowe,
łac. condylomata
acuminata) – należą
do grupy schorzeń
wywoływanych
przez wirusy
brodawczaka
ludzkiego

KŁYKCINY KOŃCZYSTE

KŁYKCINY KOŃCZYSTE



Brodawki płciowe, kłykciny kończyste najczęściej
spowodowane są zakażeniem wirusem HPV 6 i (lub) HPV
11. Rzadziej spotyka się infekcje wirusami HPV 16 i 18.
Niekiedy kłykciny mogą być wywołane przez wirusa HPV
2, który zdecydowanie częściej wywołuje zmiany na
rękach



Drogi wnikania

Drogi zakażenia wirusami HPV mającymi predylekcję do

okolic płciowych: przenoszenie zakażenia wirusem HPV
może nastąpić przez każdy typ kontaktu seksualnego. U
ponad 75% osób, które miały kontakt seksualny z
partnerem, u którego występowały brodawki narządów
płciowych, rozwiną się objawy choroby w przeciągu 3
miesięcy. Stosowanie prezerwatyw zmniejsza ryzyko
infekcji o około 75%. Częste są również przypadki
autoinfekcji wirusem, z innych okolic ciała (HPV 2).

HPV A RAK SZYJKI MACICY



Ogromna większość przypadków raka szyjki macicy jest
spowodowana infekcją wirusem HPV. Obecność tego
wirusa była wykrywana w więcej niż 90% guzów. Można 
więc ten nowotwór traktować jak chorobę zakaźną,
przenoszoną głównie drogą płciową.



Odkąd udowodniono, że wirus HPV powoduje raka szyjki
macicy, cieszy on sporym zainteresowaniem. Za to
odkrycie w 2008 roku profesor Harald zur Hausen
otrzymał nagrodę Nobla.  W Polsce wykrywa się co roku
ok. 4000 przypadków raka szyjki macicy. W przybliżeniu
2000 kobiet co roku umiera z powodu tej choroby. Na
świecie diagnozowanych jest ok. 500 000 przypadków
rocznie, z czego połowa prowadzi do zgonu. Choroba ta
jest więc ważnym problemem zarówno medycznym jak i
społecznym.

HPV A RAK SZYJKI MACICY



W walce z wirusem HPV główny nacisk kładzie się na
profilaktykę, której częścią są szczepienia. Gdy
dojdzie do zakażenia wirusem lekarze nie stosują
żadnych leków przeciwwirusowych, a postępowanie z
pacjentką jest uzależnione od tego jakie zmiany w
komórkach wirus wywołał. Oceny dokonuje się w
oparciu wyniki badania cytologicznego, a także
badania histopatologicznego (po pobraniu biopsji)  i
kolposkopowego. Jeżeli pojawią się niebezpieczne
zmiany przedrakowe są one usuwane. Istnieje wiele
metod usuwania zmian wywołanych przez wirusa.
Można użyć do tego celu skalpela, lasera, pętli
elektrycznej lub zabić zmienione komórki przez ich
wymrożenie (kriochirurgia). Chirurgiczne usunięcie
zmienionej tkanki nosi nazwę konizacji.

SZCZEPIENIA RAK SZYJKI MACICY



W aptekach są dostępne dwie szczepionki:



- Silgard – uodparnia na dwa typy HPV
wysokiego ryzyka (16 i 18) oraz dwa typy
niskiego ryzyka (6 i 11). Chroni zatem nie
tylko przed rakiem, ale również przed
brodawkami płciowymi. Udowodniono, że ta
szczepionka chroni również (poza szyjką
macicy) przed niebezpiecznymi zmianami
(neoplazją) w obrębie pochwy i sromu.



- Cervarix® – Uodparnia na dwa typy
wysokiego ryzyka: 16 i 18.