Tomasz Krawczyk
WSB

Logistyka Zaopatrzenia –

analiza i metody zapasów

Logistyka zaopatrzenia



Logistyka zaopatrzenia- system
zarządzania efektywnego ekonomicznie
przepływu i składowania surowców,
materiałów, zapasów produkcji w toku,
wyrobów gotowych i związanych z tym
usług oraz odpowiednich informacji z
miejsc pochodzenia do miejsc konsumpcji
w celu zaspokojenia wymagań klientów.

W szczególności zadaniami

zaopatrzenia są:

o

zakup materiałów niezbędnych do
produkcji,
• kontrola, że dane materiały mają
wystarczająco dobrą jakość,
• odnajdowanie nowych dostawców i ścisła
współpraca z nimi,
• negocjowanie dobrych cen od dostawców,
• utrzymywanie niskiego poziomu zapasów,
•zrozumienie potrzeb oraz pozyskiwanie
materiałów we właściwym czasie wg
systemu JiT

Cele, okresy i plany zarządzania
zaopatrzeniem w przedsiębiorstwie

Cele, okresy i plany zarządzania
zaopatrzeniem w przedsiębiorstwie

Strategiczne Taktyczne

Operacyjne

Strategiczne Taktyczne

Operacyjne

Strategiczne obszary

zaopatrzenia

1. Analiza i identyfikacja sił sprawczych obszarów

decyzyjnych.



Kupić czy wykonać



Strukturę bazy dostaw



Stosunki między klientem a dostawcą

2. Rodzaje stosunków między klientem a dostawcą

od dystansu do związku strategicznego.



Stosunki między przeciwnikami



Przekładanie jednego dostawcy nad innych



Zakupy u jednego dostawcy



Sieć zakupów i związki stategiczne

3. Koncepcja modelu portfela stosunków z
dostawcami.

•mają zastosowanie strategiczne o przeznaczeniu
zasobów.

4.Ananliza specyficznych zagadnień związanych z
zarządzaniem.

•Polega na określeniu rzeczywistego kosztu zakupu
konkretnego dostawcy bądź usługi.

•Stosunki z dostawcą a innowacje obejmujące
inwestycje w aktywa.

•Wpływ zaopatrzenia elektronicznego na koszty
zawieranych transakcji i stosunków z dostawcami.

5.Stosunki z dostawcą oparte na zaufaniu jako
źródło innowacji i przewagi konkurencji

Metody klasyfikacji materiałów

a. metody planowania potrzeb materiałowych

MRP

MRP II

ERP

Na wybór metod prognozowania ma wpływ wiele przesłanek

:

1. dostępność danych o popycie z przeszłości;
2. pożądany stopień dokładności;
3. długość horyzontu prognozowania;
4. analiza kosztów i korzyści prognoz dla firmy;
5. czas dostępny na opracowanie prognoz.
6. popyt pierwotny: zamówienia; planowany program

produkcyjny.

7. popyt wtórny: według struktury wyrobów; według

wykazów stosowanych części.

Metody klasyfikacji materiałów i zapasów

a. metody planowania potrzeb materiałowych (rodzaje zapotrzebowania na materiały);

•według przeznaczenia i stopnia złożoności
wyrobu

•według sposobu uwzględnienia zapasów
magazynowych

 b. metody oceny dostawców i wyboru dostawców;

 kryteria (wg. ważności):

 warunki dostawy; jakość; cena; serwis;

 możliwości techniczne dostawcy;

 dotychczasowa ocena dostawcy;

 zdolności produkcyjne;

 pomoc i doradztwo;

 systemy kontroli; opinia dostawcy;

 pozycja finansowa;

 zachowanie się wobec klienta;

 warunki umowy; szkolenie;

 komunikacja; zarządzanie i organizacja;

 opakowanie;

 aspekty prawne i moralne;

 lokalizacja;

 dotychczasowe stosunki pracownicze.

1.deterministyczne: metoda analityczna,

metoda syntetyczna;

2.stochastyczne: metody oparte o wartości

średnie, metody wyrównywania
wykładniczego, analiza regresji;

3.subiektywne szacowanie: szacowane

analogowe, szacowanie intuicyjne.

c.Metody określania zapotrzebowania

:

Metody klasyfikacji zapasów



Analiza ABC jest jednym z narzędzi do podziału na grupy. Polega
na wyodrębnianiu z rozpatrywanego zbioru materiałów lub
towarów trzech grup A,B,C. Udziały mają w stosunku 80/15/5% z
przyjętym kryterium(wartość marża).



Grupa A obejmuję wartość 80% obrotu całkowitego a to stanowi
20% pozycji wynika to z zasady PARETO.



Grupa B proporcjonalnie 15% obrotu do 30% pozycji.



Grupa C proporcjonalnie 5% obrotu do 50% pozycji.



Reguła 80/20 rozumie się następująco: 20% klientów generuje
80% obrotów. Inaczej 20% wartości pochodzi od 80% dostawców
bądź 20% kierowców popełnia wypadki w 80%.



Poniżej podział na produkty oznaczające przykładową ilość
sprzedaży, wartość i cenę.



Podsumowując ABC klasyfikacja daje nam podział na wartości



Dlatego konieczne jest uzupełnienie analizy ABC

Metody klasyfikacji zapasów;cd



Analiza XYZ



Spełnia ona zadanie uzupełnia analizy ABC. Decydująca jest w niej ilość a
nie wartość jak w ABC.



Podział jest następujący :



Grupa X – towary, materiały dużych ilości schodzące równomiernie do
popytu



Grupa Y – towary o mniejszym popycie i lekkimi wahaniami na rynku



Grupa Z – towary wolno rotujące , zadków wydawane, utrudniające
prognozowanie



Przydzielmy teraz do której grupy ma iść dżem a do której kawa?



Podziały mogą być zależne od ilości sprzedawanych, magazynowanych czy
produkowanych dóbr.



W magazynie możemy podzielić towary na palety i przydzielić te produkty
na grupy np:



Dziennie ponad 5 palet gr X



Dziennie od 1-5 palet gr Y



Sporadycznie max 1 dziennie gr Z

Popyt stacjonarny.



Jest to popyt, który w kolejnych okresach
wykazuje tę samą wielkość wartości. To
zjawisko jest mało spotykane w logistyce.



Pobyt może być idealnie stały np: na linii
produkcyjnej, odchylenie od wartości
średniej mniejsze i większe. Zależne jest
to od towaru np: codziennego spożycia
lub użycia.

Trendy popytu



Wzrosty i spadki , okresowe tendencje zmian w wielkości
popytu określamy jako trendy. Krótkookresowe do kilku
tygodni np. po reklamie, bądź długookresowe gdy rośnie z
roku na rok popyt.



Podział trendów:



Proporcjonalny – systematyczny wzrost w kolejnych
okresach 20,22,24,26 ( faza wzrostu regularnego)



Degresywny – taki popyt który cały czas rośnie ale w coraz
mniejszym tempie 20,26,30,32
( spadek nasycenia i wycofania produktu np.: koniec
promocji telefonu komórkowego)



Progresywny – przyrost popytu jest w każdym okresie
większy niż w poprzednim 20,22,25,30,40 (wprowadzanie
na rynek wyrobu np: tel komórkowy)

Popyt sezonowy



Jest wrażliwy na porę roku np.: warzywa, owoce,
materiały budowlane, sprzęt sportowy woda
gazowana, choinka, karp, zeszyty w sierpniu.



Innym rodzajem popytu sezonowego nie patrząc
na daty są zjawiska atmosferyczne. Wysokie
temp –lody, klapki oraz niskie temp czapki, buty.



Mamy także do czynienia z cyklami wypłat
poborów. Po wypłacie kupujemy droższe rzeczy a
potem czekamy do 1-ego.



Kolejne cykle to te dłuższe niż rok i naz: zmiany
cykliczne a nie sezonowe (zmiany
demograficzne).

Losowe zmiany popytu



Zawsze mamy do czynienia z oscylacjami
popytu wokół uśrednionej linii trendu, czy
też zmian sezonowych. Ich przyczyny
leżą w nieprzewidywalności klientów,
szczególnie gdy ich liczba rośnie.

Analiza popytu



Występuje częsty błąd popytu tzw czeski
np. 23 zamiast 32. Kolejną analizą bywa
zdarzenie sezonowe. Innym przekładem
jest reklama, która powoduje wzrost
sprzedaży. Częsty wzrost popytu
występuje podczas zawodów sportowych
na flagi narodowe, czapki. Piasek , worki
pompy wodne w czasie powodzi.

Prognozowanie popytu.

Jest to coraz trudniejsze z racji:



skracania cyklów życia produktów



zwiększenia konkurencji



wzrost czynników zewnętrznych (skoki
cen paliw, kursy walut)

Klasyfikacja prognoz:

dotycząca sposobu wyrażenia zmiennej

prognozowanej:



ilościowe jeśli stan zmiennej wyrażony
jest liczbą- mogą być punktowe ( gdy
zmienna przyjmuje określoną wartość)
lub przedziałowe (gdy zmienna jest w
przedziale liczbowym).



Jakościowe gdy zwiększa się cena
surowca

Klasyfikacja prognoz:



horyzontem czasowym prognozy



prognozy krótkookresowe- tylko zmiany
ilościowe



Prognozy średniookresowe -zmiany
ilościowe nieznaczne jakościowe



Prognozy długookresowe –zarówno
ilościowe i jakościowe

Klasyfikacja prognoz

Zależna od postawy prognosty



Postawa pasywna – skupująca się tylko na
zmianach ilościowych ignorując
długoterminowe prognozy np. pogody



Postawa aktywna skupiająca się zarówno
na zmianach ilościowych i jakościowych

Metody prognozowania



a)Model naiwny



b)Model średniej arytmetycznej



c)Średnia arytmetyczna ruchoma .

- Pomaga wyjawić trendy.



d)Średnia ruchowa ważona

Metody prognozowania

c.d.

e)Wygładzanie wykładnicze- prosty model

Browna.

f)Wyznaczanie trendów wg Holta
P

k

+j=a

k

+ b

k

· j

Metody prognozowania

c.d.



Prognozowanie trendów – model HOLTA

Ta metoda jest dwuparametrycznym modelem

wygładzania wykładniczego pozwalający na
wyznaczenie oceny przyrostu średniej czyli trendu



g)Prognozowanie trendów- modele analityczne



Modele te przedstawiają zależność różnych zjawisk
w funkcji czasu. Obrazują kształtowanie sie popytu
w czasie.



Najbardziej znanym modelem jest regresja liniowa i
ma postać:



Y*(t)= m

.

t + b



Prognozowanie zmian sezonowych popytu

metoda humanistyczna



to przewidywanie nowych obrazów rzeczywistości
nie raz nie dających się opisać za pomocą analiz
przeszłości. Polega na formułowaniu prognoz przy
wykorzystaniu opinii ekspertów opartych na intuicji i
doświadczeniu.



Burza mózgów polega formułowaniu przez
ekspertów jak największej liczby pomysłów. Jest to
najefektowniejsza metoda.



Metoda delficka wywodzi się z burzy mózgów .
Polega na opracowaniu ankiet. Tu dolicza się większe
koszty



Badanie opinii expertów polega na budowaniu
prognoz na podstawie specjalistów z danej branży

Do rozpoznania zmiany należy :



wyróżnić popytu od sezonowości



obliczenie wskaźników sezonowych



zmierzeniu skali zmian sezonowych



określeniu trendów jak występują



wyznaczeniu postaci i współczynników
modelu

Błędy ponoszą za sobą skutki:



utrzymywanie większego zapasu



potrzeba posiadania większego taboru



potrzeba posiadania większego kapitału



potrzeba produkcji na zapas

Do oceny pojedynczej prognozy stosujemy:



a)bezwzględny błąd prognozy

e=P-P

*



b) względny błąd prognozy

Ψ=P-P*/P



c) standardowy błąd prognozy



d) współczynnik bezpieczeństwa

ω= P-Psr/δ

Do oceny pojedynczej prognozy

stosujemy

Profil popytu



Profil popytu to graficzna prezentacja
rozkładu częstości występowania różnych
wartości popytu rozpatrywanego dobra.
Pokazuje jak często pojawiał się popyt.



Przykład to- rzut kostkami dwiema i
obliczenie zmiennej losowej

Rzut kostkami do gry

Profil popytu =
wartość średnia(P) + odchylenie standardowe

P= P1+P2+P

N

/ n



Podstawowe funkcje do obliczeń to rozkłady
zmiennej losowej, które dzielą się na:



Rozkład normalny- stosowany dla popytu
szybko rotującego (grupy X , Y)



Rozkładu Poissona- stosowany dla popytu
wolniej rotującego (Y , Z)



Rozkładu wykładniczego – dla wolno
rotującego Z.

Wyliczamy z arkusza exel

Na rozkłady wpływają dwie funkcje:



Funkcja prawdopodobieństwa zwana jest
gęstością- wartość zmiennej popytu;



Funkcja skumulowanego
prawdopodobieństwa –wyznacza nam
prawdopodobieństwo, że zmienna popytu
nie przekroczy rozpatrywanej wartości

Cykl uzupełniania zapasu.

Zmienność popytu w cyklu uzupełnienia

zapasu ma różne źródła:



Zmienność popytu

P=P

sr

·T ; δ

pt

=δp·√T



Zmienność czasu cyklu uzupełnienia zapasu

P=P

sr

·T

sr

; δ

pt

=δ

T

·P

sr



Jednoczesnej zmienności popytu i czasu
cyklu uzupełnienia

P=P

sr

·T

sr

; δ

pt

= √ δ

p2

·T+ δ

t2

·P

sr2

Dziękuję za uwagę .