Zakony rycerskie

Zakon rycerski –zakon, w skład

którego wchodzili zakonnicy (duchowni)
oraz bracia-rycerze, czyli rycerze, którzy
nie przyjmując święceń, godzili się żyć
jak zakonnicy (składali śluby czystości i
ubóstwa). Ich głównym zadaniem była
nie tylko modlitwa czy kontemplacja,
lecz również walka w obronie wiary i
ideałów przyjętych w regule zakonnej.

Pierwsze zakony rycerskie powstawały

na fali krucjat w XI i XII w.

Zakony powstałe w tym okresie w Królestwie Jerozolimskim to:
• templariusze (Rycerze Świątyni) – zatwierdzony w 1128 r.

międzynarodowy zakon "rycerzy świątyni", wśród których dominowali
rycerze z Francji; obecnie już nie istniejący

• joannici (Zakon Rycerzy Jerozolimskiego Szpitala św. Jana Chrzciciela) –

zwani obecnie Suwerennym Rycerskim Zakonem Szpitalników Św. Jana
Jerozolimskiego, z Rodos i Malty – zatwierdzony w 1154 r. zakon o
charakterze międzynarodowym

• lazaryci (Zakon Rycerzy Szpitalników św. Łazarza z Jerozolimy) –

utworzony ok. 1170 r. i złożony początkowo z trędowatych braci-rycerzy

• bożogrobcy – utworzony w 1099 r. przez Gotfryda z Bouillon, księcia

Dolnej Lotaryngii i władcy Królestwa Jerozolimy jako rycerska kapituła
opiekunów Grobu Bożego

• zakon Mountjoy– utworzony w 1180 r. w zakon hiszpański
• zakon krzyżacki (Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu

Niemieckiego w Jerozolimie) – utworzony w 1191 r. zakon niemiecki

• zakon św. Tomasza z Akki - utworzony w 1192r. zakon angielski
• Zakon Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą - utworzony przed 1219r. i

istniejący do dzisiaj na terenie Czech

Templariusze

Zakon Ubogich Rycerzy Świątyni, czyli templariuszy

powstał w 1118 roku (lub, jak sądzi część historyków, w
1119 lub dopiero w 1120 roku), kiedy Hugo de Payens,
rycerz z Szampanii i jego towarzysze: Godfryd de Saint-
Omer, Godfryd d'Eygorande, Nicolas de Neuvic, Jean
d'Ussel, Jean de Meymac i Pierre d'Orlean złożyli przed
Gormondem de Picquigny, patriarchą Jerozolimy śluby
ubóstwa, czystości, posłuszeństwa i walki za wiarę
według reguły cysterskiej (św. Bernarda z Clairvaux).
Rycerze-zakonnicy zobowiązali się bronić pielgrzymów i
chronić szlaki pielgrzymkowe. Od króla Jerozolimy,
Baldwina II, otrzymali stojący na wzgórzu świątynnym,
przebudowany na kościół, meczet Al-Aksa i wznoszący
się w pobliżu pałac, który stał się ich kwaterą.

Flaga

templariuszy

Krzyż

zakonny

Krzyżacy

Zakon krzyżacki - pełna

nazwa brzmi: Zakon
Szpitala Najświętszej
Marii Panny Domu
Niemieckiego w
Jerozolimie– zakon
rycerski, jeden z trzech
największych, obok
joannitów i templariuszy,
które powstały na fali
krucjat w XII wieku.

Dewiza

Pomagać, bronić, leczyć

Początki zakonu krzyżackiego to okres III krucjaty i oblężenie

Akki w 1191 roku, w trakcie którego rycerze krzyżowi
pochodzenia niemieckiego założyli, przy szpitalu
zorganizowanym przez mieszczan z Lubeki, nieformalne
stowarzyszenie, które miało się opiekować rannymi i chorymi
Niemcami. Spowodowane było to tym, że wcześniej powstałe
zakony templariuszy i joannitów, mimo że powinny opiekować
się wszystkimi krzyżowcami, w pierwszej kolejności troszczyły
się o swoich krajan. Książę szwabski Fryderyk następnie
przekazał owemu stowarzyszeniu niemiecki szpital
przeniesiony z Jerozolimy do Akki, wymuszając jednocześnie
na jego członkach złożenie ślubów czystości. Szpital miał
oficjalną nazwę Szpitala Najświętszej Marii Panny przy Domu
Niemieckim w Jerozolimie i od jego nazwy powstała też nazwa
bractwa szpitalnego, gdy w 1191 r. papież Klemens III
oficjalnie zatwierdził jego istnienie. Po zdobyciu Akki papież
przyznał bractwu rozległe dobra wokół tego miasta i
instytucja ta zaczęła szybko powiększać swoje szeregi.

Zamek w Malborku

Joannici

Suwerenny Rycerski Zakon

Szpitalników św. Jana
Jerozolimskiego z Rodos i z
Malty zwany jest też
Zakonem Kawalerów
Maltańskich. Jego
zwyczajowe nazwy to
Szpitalnicy, Joannici i
kawalerowie maltańscy.
Rodowód swój wywodzi on z
zakonów rycerskich
powstałych na fali XII-
wiecznych krucjat.

Zakon powstał jeszcze przed I krucjatą – jego

początki sięgają nieformalnego bractwa
zawiązanego przy szpitalu św. Jana Chrzciciela,
który został założony przez mieszczan z
włoskiego państewka Amalfi. W czasie pierwszej
krucjaty szpital okazał się bardzo przydatną
instytucją; istniejące przy nim bractwo
przekształciło się w zakon rycerski, który w 1113
roku został oficjalnie uznany przez papieża
Paschalisa II. W odróżnieniu od Krzyżaków, zakon
joannitów - podobnie jak templariusze - miał od
początku charakter międzynarodowy i
przyjmowano do niego wszystkich szlachetnie
urodzonych rycerzy katolickich bez względu na
ich narodowość.

Zamek Joannitów na Rodos

Jeden z symboli
zakonu – krzyż
maltański

Strój zakonu joannitów

Strój zakonny joannitów został ustalony przez papieża

Aleksandra IV w 1259 roku i składał się z czarnego
habitu oraz czarnego płaszcza z kapturem. Na
habicie i płaszczu po lewej stronie naszyty był biały
krzyż, który obecną formę (krzyża tzw.
"maltańskiego") przybrał w XVI w. Bracia-rycerze w
czasie pokoju nosili czarny płaszcz z białym krzyżem,
do walki natomiast nakładali na zbroję czerwoną
tunikę z białym krzyżem łacińskim.

Obecnie uroczystym strojem kościelnym kawalerów

maltańskich jest tzw. culla - długa, luźna czarna szata
z wyszytym na piersi dużym białym ażurowym
krzyżem maltańskim o rysunku zależnym od rangi w
Zakonie.

Strój kawalera

maltańskiego