MŁODZIEŻ W POLSCE
MŁODZIEŻ W POLSCE
Młodzież
Młodzież
Kategoria społeczna ludzi w wieku 14 - 20 lat,
Kategoria społeczna ludzi w wieku 14 - 20 lat,
będących do pewnego momentu pod opieką
będących do pewnego momentu pod opieką
opiekuna prawnego, najczęściej rodzica.
opiekuna prawnego, najczęściej rodzica.
Pod względem faz rozwoju człowieka przyjmuje się
Pod względem faz rozwoju człowieka przyjmuje się
granice wiekowe dla młodzieży między 11 a 19
granice wiekowe dla młodzieży między 11 a 19
rokiem życia.
rokiem życia.
Różne organizacje przyjmują różne kryteria wiekowe
Różne organizacje przyjmują różne kryteria wiekowe
- przykładowo, do Związku Socjalistycznej
- przykładowo, do Związku Socjalistycznej
Młodzieży Polskiej należeć mogą osoby od 15 do
Młodzieży Polskiej należeć mogą osoby od 15 do
35 roku życia.
35 roku życia.
Młodzieży przysługują prawa ustalone przez władze
Młodzieży przysługują prawa ustalone przez władze
państwa (ograniczone władzą opiekuna).
państwa (ograniczone władzą opiekuna).
Zgodnie z oficjalnymi statystykami
Zgodnie z oficjalnymi statystykami
rządowymi, w Polsce żyje nieco ponad 11
rządowymi, w Polsce żyje nieco ponad 11
milionów 400 tysięcy osób poniżej 24 roku
milionów 400 tysięcy osób poniżej 24 roku
życia w tym ponad 5 milionów młodzieży.
życia w tym ponad 5 milionów młodzieży.
Oznacza to, że młodzi ludzie stanowią w
Oznacza to, że młodzi ludzie stanowią w
Polsce około 16% populacji co czyni z
Polsce około 16% populacji co czyni z
polskiego społeczeństwa jedno z
polskiego społeczeństwa jedno z
najmłodszych (obok Słowacji, Irlandii i
najmłodszych (obok Słowacji, Irlandii i
Cypru) w całej Unii Europejskiej. Polska
Cypru) w całej Unii Europejskiej. Polska
młodzież – co potwierdzają liczne badania
młodzież – co potwierdzają liczne badania
– stanowi nie tylko bardzo liczną, ale
– stanowi nie tylko bardzo liczną, ale
również zróżnicowaną grupę społeczną.
również zróżnicowaną grupę społeczną.
Główne kierunki polityki
wobec młodzieży
Polityka młodzieżowa Polski wyraża się w wielu
uwarunkowaniach prawnych odnoszących się do
młodzieży. Z uwagi na szczególny, międzysektorowy
charakter tej polityki, istnieje stała silna potrzeba do
stworzenia warunków umożliwiających koordynację
działań rządu, instytucji pracujących na rzecz
młodzieży, w tym instytutów badawczych na
uczelniach wyższych i organizacji pozarządowych, w
tym organizacji młodzieżowych. Działania te powinny
być realizowane na poziomie lokalnym, regionalnym i
ogólnokrajowym. Ich oczekiwanym rezultatem jest
poprawa sytuacji młodego pokolenia, szczególnie w
zakresie jego aktywnego udziału w rynku pracy i
uczestnictwa w życiu społecznym i politycznym.
Szereg konkretnych postulatów,
Szereg konkretnych postulatów,
celów strategicznych i obszarów
celów strategicznych i obszarów
działania został sformułowany w
działania został sformułowany w
„Strategii Państwa dla Młodzieży na
„Strategii Państwa dla Młodzieży na
lata 2003 – 2012” opracowanej w
lata 2003 – 2012” opracowanej w
Ministerstwie Edukacji Narodowej i
Ministerstwie Edukacji Narodowej i
Sportu i przyjętej przez Radę
Sportu i przyjętej przez Radę
Ministrów 19 sierpnia 2003 r.
Ministrów 19 sierpnia 2003 r.
Zasadniczymi celami Strategii
Państwa dla Młodzieży są:
Tworzenie i wyrównywanie szans rozwoju,
Tworzenie i wyrównywanie szans rozwoju,
samorealizacji młodego pokolenia,
samorealizacji młodego pokolenia,
Stwarzanie szans dla rozwoju własnej aktywności
Stwarzanie szans dla rozwoju własnej aktywności
młodego pokolenia,
młodego pokolenia,
Przeciwdziałanie marginalizacji młodego
Przeciwdziałanie marginalizacji młodego
pokolenia,
pokolenia,
Rozwijanie międzynarodowej współpracy
Rozwijanie międzynarodowej współpracy
młodzieży,
młodzieży,
Zbudowanie systemu informacji młodzieżowej,
Zbudowanie systemu informacji młodzieżowej,
Kształcenie i doskonalenie zawodowe dorosłych
Kształcenie i doskonalenie zawodowe dorosłych
pracujących z młodzieżą.
pracujących z młodzieżą.
Preferencje językowe
młodzieży polskiej w
okresie transformacji:
1990-1999
Transformacja ustrojowa Polski, jaka
dokonała się po 1989 r., spowodowała wiele
zmian politycznych, gospodarczych i
społecznych, uruchamiając całą falę działań
o charakterze reformatorskim, dotykających
niemal każdej dziedziny życia. Nie ominęła
też sfery edukacji. W centrum uwagi stanęły
też kwestie programów i podręczników
szkolnych.
Otwarcie się bowiem Polski na świat, możliwość
swobodnego
wyjazdu
za
granicę
i
podejmowanie
różnorodnych i zintensyfikowanych kontaktów między-
narodowych, oddziaływanie szeroko propagowanego hasła
„powrotu do Europy” oraz coraz bliższa perspektywa
wejścia Polski do Unii Europejskiej nie pozostały bez wpływu
na postawy i aspiracje młodzieży, także te, dotyczące nauki
języków obcych. Również i młodzi ludzie mają świadomość,
że największą szansę na zaistnienie na rynku pracy mają
znający języki obce specjaliści z wyższym wykształceniem.
Wiadomo również, że to właśnie losy młodego pokolenia
będą związane z faktem przynależności Polski do Unii
Europejskiej i wynikających z tego powodu, dla niej właśnie,
zarówno nowych szans, jak i zagrożeń. Te szanse
wzmacniać
będzie,
oprócz
wykształcenia,
szeroko
rozumiana umiejętność porozumiewania się, w tym również
znajomość języków obcych.
Kształcenie językowe w
ramach edukacji szkolnej –
dynamika zmian ostatniego
dziesięciolecia
Najważniejszym czynnikiem oddziałującym po 1989 r. było
zrównanie statusu języka rosyjskiego z innymi językami obcymi
nauczanymi w ramach realizowanego w szkołach programu
nauczania.
Spodziewając się gwałtownego „odwrócenia się”
młodzieży od dotychczasowego obowiązku uczenia się począwszy
od szkoły podstawowej języka rosyjskiego oraz słusznie
przewidując nowe potrzeby w związku z politycznymi
przemianami otwierającymi Polskę na Zachód, specjaliści
wskazywali na konieczność jak najszybszego wykształcenia 20
tys. nauczycieli języków zachodnioeuropejskich. Powołano
nauczycielskie kolegia języków obcych, mające w ciągu trzech lat
wykształcić nowe, młode kadry, w tym także w pewnej części
przekwalifikowanych na nauczanie języków zachodnich
nauczycieli rosyjskiego.
W pierwszych latach transformacji brak nauczycieli, szczególnie
języka angielskiego i niemieckiego, zwłaszcza w szkołach
podstawowych na wsi i w mniejszych ośrodkach miejskich, był
szczególnie odczuwany. Tak więc w wielu wypadkach swobodny
wybór języka obcego był fikcją. Uczniowie nadal uczyli się
takiego języka, jaki oferowała dana szkoła, zwłaszcza w szkołach
podstawowych.
Tabela 1.
Liczba uczących się 4 języków obcych w
szkołach podstawowych i średnich (w tys.)
Język
Język
1986/87
1986/87
1993/94
1993/94
1997/98
1997/98
Angielski
Angielski 269,4
1 669,9
1 669,9
2 333,4
2 333,4
Niemieck
Niemieck
i
i
338,1
338,1
1 363,9
1 363,9
1 718,2
1 718,2
Rosyjski
Rosyjski
3 646,0
3 646,0
2 024,9
2 024,9
1 417,3
1 417,3
Francusk
Francusk
i
i
100,5
100,5
271,2
271,2
286,5
286,5
Czynniki determinujące wybór języków
obcych przez młodzież
1. opiniotwórcza rola rodziców oraz ich wykształcenie,
2. zainteresowania językowe, w przypadku angielskiego i
niemieckiego wysoko skorelowane z wykształceniem
rodziców i znajomością przez nich języków obcych
(zwłaszcza angielskiego),
3. osiągnięcia szkolne z języka polskiego i rosyjskiego
(wówczas najczęściej pierwszym językiem obcym, z jakim
stykała się młodzież w ramach obowiązującego programu
nauczania) miały wpływ na wybór języka angielskiego i
niemieckiego,
4. uczestnictwo w kołach zainteresowań i zajęciach
pozalekcyjnych (chodzi o organizowane wtedy przez
szkoły nadobowiązkowe nauczanie języka obcego innego
niż rosyjski),
5. ocena własnych sprawności językowych ucznia,
6. metody nauczania.
Pomoc finansowa dla studentów
W Polsce funkcjonuje system pomocy materialnej dla młodzieży
W Polsce funkcjonuje system pomocy materialnej dla młodzieży
studiującej. Głównym źródłem jego finansowania jest budżet
studiującej. Głównym źródłem jego finansowania jest budżet
państwa. Uczelnie otrzymują na ten cel dotację (odrębnie na
państwa. Uczelnie otrzymują na ten cel dotację (odrębnie na
każdy rok kalendarzowy), której podziału dokonuje rektor w
każdy rok kalendarzowy), której podziału dokonuje rektor w
porozumieniu z uczelnianym organem samorządu
porozumieniu z uczelnianym organem samorządu
studenckiego. W ramach pomocy materialnej student może
studenckiego. W ramach pomocy materialnej student może
ubiegać się zarówno o świadczenia mające charakter dodatków
ubiegać się zarówno o świadczenia mające charakter dodatków
mieszkaniowych lub socjalnych, jak i stypendiów za szczególne
mieszkaniowych lub socjalnych, jak i stypendiów za szczególne
osiągnięcia w nauce lub osiągnięcia sportowe. Uzupełniającą
osiągnięcia w nauce lub osiągnięcia sportowe. Uzupełniającą
formą pomocy materialnej dla studentów są kredyty
formą pomocy materialnej dla studentów są kredyty
studenckie z dopłatą do oprocentowania z budżetu państwa i
studenckie z dopłatą do oprocentowania z budżetu państwa i
korzystnymi dla studenta warunkami spłaty. Warto zauważyć,
korzystnymi dla studenta warunkami spłaty. Warto zauważyć,
że stypendia, niekiedy połączone z płatnymi programami
że stypendia, niekiedy połączone z płatnymi programami
praktyk lub staży oferuje coraz więcej prywatnych
praktyk lub staży oferuje coraz więcej prywatnych
przedsiębiorstw; oferta ta jest atrakcyjna z punktu widzenia
przedsiębiorstw; oferta ta jest atrakcyjna z punktu widzenia
młodej osoby, która ma możliwość nabyć doświadczenie
młodej osoby, która ma możliwość nabyć doświadczenie
zawodowe jednocześnie poprawiając swoją sytuację materialną
zawodowe jednocześnie poprawiając swoją sytuację materialną
i zwiększając przyszłe szanse na rynku pracy.
i zwiększając przyszłe szanse na rynku pracy.
Wyrównywanie Szans
Wyrównywanie Szans
Od 2004 roku w Polsce działa Narodowy Program Stypendialny
Od 2004 roku w Polsce działa Narodowy Program Stypendialny
będący podstawą do tworzenia polityki państwa w zakresie
będący podstawą do tworzenia polityki państwa w zakresie
wyrównywania szans edukacyjnych i projektowania
wyrównywania szans edukacyjnych i projektowania
oddziaływań zmierzających do wzmacniania bodźców
oddziaływań zmierzających do wzmacniania bodźców
kompensujących pochodzenie społeczne ucznia oraz
kompensujących pochodzenie społeczne ucznia oraz
wspierania edukacji uczniów mających trudności w nauce.
wspierania edukacji uczniów mających trudności w nauce.
W Narodowym Programie Stypendialnym zaprojektowano
W Narodowym Programie Stypendialnym zaprojektowano
możliwość realizacji programów rządowych,
możliwość realizacji programów rządowych,
ukierunkowanych na wyrównywanie szans edukacyjnych
ukierunkowanych na wyrównywanie szans edukacyjnych
uczniów i wspieranie rozwoju uczniów zdolnych. W obszarze
uczniów i wspieranie rozwoju uczniów zdolnych. W obszarze
wyrównywania szans znajduje się także powierzanie
wyrównywania szans znajduje się także powierzanie
organizacjom pozarządowym realizacji zadań publicznych
organizacjom pozarządowym realizacji zadań publicznych
poprzez wsparcie finansowe projektów z zakresu edukacji
poprzez wsparcie finansowe projektów z zakresu edukacji
pozaformalnej, kształtujących umiejętności liderskie i
pozaformalnej, kształtujących umiejętności liderskie i
umożliwiające naukę języków obcych poprzez udział w
umożliwiające naukę języków obcych poprzez udział w
wymianach z młodzieżą zza granicy, jak również działania
wymianach z młodzieżą zza granicy, jak również działania
na rzecz uczniów cudzoziemskich mieszkających w Polsce i
na rzecz uczniów cudzoziemskich mieszkających w Polsce i
dzieci Polaków zamieszkałych za granicą.
dzieci Polaków zamieszkałych za granicą.
Współpraca międzynarodowa i
mobilność młodzieży
Działania młodzieży związane z nieformalną edukacją
Działania młodzieży związane z nieformalną edukacją
europejską i doskonaleniem nauki języków obcych
europejską i doskonaleniem nauki języków obcych
wspierane są przez programy międzynarodowe,
wspierane są przez programy międzynarodowe,
wśród których za najważniejszym i wiodącym
wśród których za najważniejszym i wiodącym
programem w skali całego kraju jest „Młodzież w
programem w skali całego kraju jest „Młodzież w
działaniu”. Inne programy, oparte na współpracy
działaniu”. Inne programy, oparte na współpracy
bilateralnej, jak Polsko-Niemiecka Współpraca
bilateralnej, jak Polsko-Niemiecka Współpraca
Młodzieży lub Polsko-Litewski Fundusz Wymiany
Młodzieży lub Polsko-Litewski Fundusz Wymiany
Młodzieży wspierają finansowo i merytorycznie
Młodzieży wspierają finansowo i merytorycznie
realizację pomysłów młodych ludzi; ich główną rolą
realizację pomysłów młodych ludzi; ich główną rolą
jest rozwijanie przyjaznych stosunków pomiędzy
jest rozwijanie przyjaznych stosunków pomiędzy
krajami i inspirowanie młodych ludzi do działań,
krajami i inspirowanie młodych ludzi do działań,
które pozwolą na wzajemne poznanie, ustanowienie
które pozwolą na wzajemne poznanie, ustanowienie
długotrwałych kontaktów i przyjaźni.
długotrwałych kontaktów i przyjaźni.
Utworzony z dniem 1 stycznia 2011 Departament
Młodzieży i Organizacji Pozarządowych w
MEN ma przed sobą ambitne zadanie koordynacji
szeregu działań w różnych obszarach,
składających się na całość tzw. polityki
młodzieżowej (w szerokim, strategicznym ujęciu),
która nadal potrzebuje wypracowania jednolitej,
rozpoznawalnej marki, jak ma to miejsce w
niektórych z krajów członkowskich UE (Niemcy,
Belgia, Finlandia). Należy dążyć do sytuacji, w
których nawet pomimo zmian politycznych
możliwa będzie realizacja strategicznego rozwoju
trwale i strategiczne podejścia do polityki
młodzieżowej.
Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży
Od listopada 2008 roku działa pierwszy bezpłatny
Od listopada 2008 roku działa pierwszy bezpłatny
ogólnopolski
ogólnopolski
Telefon Zaufania dla Dzieci i
Telefon Zaufania dla Dzieci i
Młodzieży 116 111,
Młodzieży 116 111,
który będzie służyć
który będzie służyć
młodzieży i dzieciom potrzebującym wsparcia,
młodzieży i dzieciom potrzebującym wsparcia,
opieki i ochrony. Telefon 116 111 obsługiwany jest
opieki i ochrony. Telefon 116 111 obsługiwany jest
przez wykwalifikowanych psychologów i
przez wykwalifikowanych psychologów i
pedagogów, którzy są przygotowani nie tylko do
pedagogów, którzy są przygotowani nie tylko do
udzielania porad i pomocy w sytuacjach
udzielania porad i pomocy w sytuacjach
kryzysowych, ale także do podjęcia interwencji
kryzysowych, ale także do podjęcia interwencji
poprzez współpracę z ogólnopolską siecią
poprzez współpracę z ogólnopolską siecią
instytucji i organizacji właściwych do
instytucji i organizacji właściwych do
podejmowania takich działań w sprawach osób
podejmowania takich działań w sprawach osób
niepełnoletnich.
niepełnoletnich.
Bezrobocie: pojecie,
Bezrobocie: pojecie,
przyczyny i rodzaje w
przyczyny i rodzaje w
okresie transformacji
okresie transformacji
Transformacja ustrojowa, która miała początek w Polsce
pod koniec lat 80-tych przyniosła ogrom zmian, we
wszystkich dziedzinach życia społecznego, politycznego i
gospodarczego. Bezrobocie pojawiło się jako jej bardzo
negatywny rezultat i stało się wielkim problemem
społecznym.
Ograniczyło
zadowolenie
ludzi
z
pozytywnych efektów zmian, takich jak demokracja,
decentralizacja i przystąpienie do Unii Europejskiej. Z
czasem okazało się jednym z ważniejszych, a być może
nawet kluczowym kryterium podziału społecznego - na
wygranych i przegranych transformacji. Rynek pracy jest
związany z przebudową systemu gospodarczego w
Polsce i odgrywa ważną rolę w jego stabilizacji. Proces
tworzenia gospodarki rynkowej wywołuje istotne zmiany
w obszarze zatrudnienia. Zmiana charakteru rynku pracy
objawia się niestety bezrobociem. Obecny poziom
bezrobocia w Polsce jest postrzegany jako zbyt
wygórowana cena przekształceń systemowych.
Wyróżnia się następujące rodzaje bezrobocia:
technologiczne, koniunkturalne, frykcyjne i
strukturalne. Jednak w nowszej literaturze dokonuje się
podziału na bezrobocie dobrowolne i przymusowe.
Przyczyn pojawienia się bezrobocia dobrowolnego należy
szukać po pierwsze w wysokich płacach realnych w
stosunku do poziomu równowagi. Przy danym poziomie
płacy realnej pracownicy nie są skłonni podjąć pracy.
Druga przyczyna leży w polityce socjalnej państwa
(podwyższone zasiłki dla bezrobotnych, opieka społeczna
i inne pomoce). Fakt ten powoduje, że ludzie są bardziej
wybredni przy podejmowaniu pracy. Bezrobocie
przymusowe to takie, gdy przy danym poziomie płacy
realnej pracownicy nie są w stanie znaleźć pracy, mimo
gotowości jej podjęcia. Jeżeli chodzi natomiast o czas
trwania bezrobocia to bezrobocie możemy podzielić na
krótko i długookresowe (chroniczne).
Bezrobocie cykliczne (koniunkturalne) spowodowane jest
przez okresowe spadki koniunktury gospodarczej.
Bezrobocie frykcyjne (przejściowe) to stan czasowej
dezaktywizacji zawodowej, wywołanej przejściowym
niedostosowaniem podaży kadr i popytu na nie w określonym
przekroju. Bezrobocie frykcyjne nie jest spowodowane brakiem
stanowisk pracy, występuje ono także w warunkach
równowagi na rynkach pracy. Jest rezultatem działania
czynników rynku pracy oraz wolności zmiany pracy i wyboru
stanowiska pracy.
Bezrobocie strukturalne to stan gdy pracownicy tracą pracę
na skutek wprowadzania nowych technologii i zmian w
strukturze gospodarki. Siła robocza jest wówczas
nieprzystosowana do zaistniałych zmian pod względem
własnych kwalifikacji zawodowych. Bezrobocie strukturalne
może być również wywołane przez warunki geograficzne,
przemiany demograficzne w zasobach pracy i zmiany popytu
konsumpcyjnego .
Bezrobocie młodych wywołuje bardzo
groźne skutki społeczne i przeważnie trwałe
zmiany w psychice młodych. Sprzyja
frustracji, kreuje obojętność, hamuje rozwój
osobowości, obniża aspiracje edukacyjne,
wywołuje lęk o przyszłość. Przymusowa
bezczynność zawodowa i nie uregulowany
tryb życia wyzwalają w młodzieży
zachowania dewiacyjne, które znajdują
ujście w alkoholizmie, narkomanii,
prostytucji i przestępstwach kryminalnych.
Bezrobocie wśród młodych Polaków
Bezrobocie wśród młodych Polaków
W Polsce skala zjawiska nie jest aż tak dramatyczna w
porównaniu do innych krajów UE. Mimo wszystko
bezrobocie wśród młodych Polaków wciąż utrzymuje
się na wysokim poziomie 24,9% (spadek z 26,4%
zanotowanych w styczniu 2012 roku). Jedną z wielu
przyczyn tak wysokiego bezrobocia wśród młodych
może być problem niedopasowania kompetencyjnego
młodych do oczekiwań pracodawców. Dotyczy to
zarówno niedopasowania w zakresie wiedzy uzyskanej
np. w toku studiów, jak i kompetencji i umiejętności
ukształtowanych na kolejnych etapach edukacji.
Pracodawcy skarżą się na brak takich kompetencji u
młodych jak umiejętność pracy w zespole, czy też
umiejętności komunikacji.
W Polsce bezrobocie wśród młodych
W Polsce bezrobocie wśród młodych
ludzi zbliża się do 30 proc. W
ludzi zbliża się do 30 proc. W
Hiszpanii i w Grecji już dawno
Hiszpanii i w Grecji już dawno
przekroczyło 50 proc. - wynika z
przekroczyło 50 proc. - wynika z
danych Eurostatu.
danych Eurostatu.
Liczba młodych ludzi pozostających bez
Liczba młodych ludzi pozostających bez
pracy wciąż bije kolejne rekordy. Średnia
pracy wciąż bije kolejne rekordy. Średnia
stopa bezrobocia w Unii Europejskiej
stopa bezrobocia w Unii Europejskiej
wynosi 22,5 proc., w samej strefie euro
wynosi 22,5 proc., w samej strefie euro
odrobinę mniej, bo 21,6 proc. Organizacja
odrobinę mniej, bo 21,6 proc. Organizacja
Współpracy Gospodarczej i Rozwoju
Współpracy Gospodarczej i Rozwoju
(OECD) w ostatnim raporcie o rynku pracy
(OECD) w ostatnim raporcie o rynku pracy
młodych prognozuje, że przynajmniej
młodych prognozuje, że przynajmniej
przez dwa lata nie ma co liczyć na
przez dwa lata nie ma co liczyć na
odczuwalny spadek bezrobocia.
odczuwalny spadek bezrobocia.
Rozkład proporcji osób zatrudnionych do
Rozkład proporcji osób zatrudnionych do
reszty społeczeństwa przedstawia się
reszty społeczeństwa przedstawia się
następująco:
następująco:
Bezrobocie w Polsce , stan na koniec maja
Bezrobocie w Polsce , stan na koniec maja
2008 - wg województw
2008 - wg województw
Emigracja w okresie transformacji
Emigracja w okresie transformacji
Polska od wielu lat była o silnej przewadze
Polska od wielu lat była o silnej przewadze
emigracji.
Charakterystyczną
cechą
emigracji.
Charakterystyczną
cechą
emigracji lat 90-tych było niewątpliwie
emigracji lat 90-tych było niewątpliwie
stopniowe zmniejszenie się i stabilizacja na
stopniowe zmniejszenie się i stabilizacja na
dość niskim poziomie współczynników
dość niskim poziomie współczynników
emigracji trwałej (z 10-12 osób na 10 tys.
emigracji trwałej (z 10-12 osób na 10 tys.
Ludności w latach 80-tych do około 7 osób
Ludności w latach 80-tych do około 7 osób
na 10 tys. Ludności w 2000 roku). Nasiliły
na 10 tys. Ludności w 2000 roku). Nasiliły
się
wyjazdy
sezonowe
i
okresowe,
się
wyjazdy
sezonowe
i
okresowe,
zwłaszcza
w
początkowym
okresie
zwłaszcza
w
początkowym
okresie
przemian (lata 1989- 1990).
przemian (lata 1989- 1990).
Emigracja współczesna
Emigracja współczesna
Trudno określić dokładną liczbę osób, które wyjechały od 2004
Trudno określić dokładną liczbę osób, które wyjechały od 2004
roku na emigrację zarobkową, określaną też jako emigracja
roku na emigrację zarobkową, określaną też jako emigracja
czasowa. Pewien obraz dają dane z urzędów imigracyjnych,
czasowa. Pewien obraz dają dane z urzędów imigracyjnych,
ale należy pamiętać, że nie wszyscy się w nich rejestrują
ale należy pamiętać, że nie wszyscy się w nich rejestrują
(wg. urzędów w Wielkiej Brytanii, Francji i Niemczech,
(wg. urzędów w Wielkiej Brytanii, Francji i Niemczech,
rejestruje się ok. 60-70% imigrantów).
rejestruje się ok. 60-70% imigrantów).
Dzięki nim można określić, że z Polski wyjechało ok. 1 900 000
Dzięki nim można określić, że z Polski wyjechało ok. 1 900 000
- 2 500 000 osób, z czego jednak część powróciła (szacunki
- 2 500 000 osób, z czego jednak część powróciła (szacunki
mówiące o osobach przebywających obecnie na emigracji
mówiące o osobach przebywających obecnie na emigracji
sięgają liczb 1 700 000 - 2 000 000).
sięgają liczb 1 700 000 - 2 000 000).
Natomiast sumując wszystkie osoby przebywające na
Natomiast sumując wszystkie osoby przebywające na
emigracji na całym świecie, szacunki obejmują ok. 20 mln
emigracji na całym świecie, szacunki obejmują ok. 20 mln
osób.
osób.
Polacy najczęściej wyjeżdżają do Wielkiej Brytanii
Polacy najczęściej wyjeżdżają do Wielkiej Brytanii
(największe skupiska Polaków to Londyn, Ealing,
(największe skupiska Polaków to Londyn, Ealing,
Manchester, Birmingham), Irlandii (Dublin, Cork) i do
Manchester, Birmingham), Irlandii (Dublin, Cork) i do
Niemiec (Zagłębie Ruhry, Berlin, Hamburg, Brema,
Niemiec (Zagłębie Ruhry, Berlin, Hamburg, Brema,
Hanower).
Hanower).
Na wyjazd decydowali i decydują się głównie ludzie
Na wyjazd decydowali i decydują się głównie ludzie
młodzi, często mający 19-20 lat i nie więcej niż 29.
młodzi, często mający 19-20 lat i nie więcej niż 29.
Natomiast najrzadziej na wyjazd decydują się osoby,
Natomiast najrzadziej na wyjazd decydują się osoby,
które ukończyły 45-50 lat. Wedle danych podawanych
które ukończyły 45-50 lat. Wedle danych podawanych
przez różne źródła (w tym GUS i dane państw, do których
przez różne źródła (w tym GUS i dane państw, do których
wyjeżdżamy) częściej pracy za granicą szukają
wyjeżdżamy) częściej pracy za granicą szukają
mężczyźni niż kobiety (np. w Irlandii stanowią oni 58 %
mężczyźni niż kobiety (np. w Irlandii stanowią oni 58 %
polskiej społeczności).
polskiej społeczności).
Większość osób, które wyjeżdżają ma wykształcenie
Większość osób, które wyjeżdżają ma wykształcenie
średnie ogólnokształcące (jest to związane również z
średnie ogólnokształcące (jest to związane również z
wiekiem, w jakim Polacy decydują się wyjechać),
wiekiem, w jakim Polacy decydują się wyjechać),
aczkolwiek niektóre źródła wskazują, że w Irlandii
aczkolwiek niektóre źródła wskazują, że w Irlandii
przeważają jednak absolwenci szkół zasadniczych i
przeważają jednak absolwenci szkół zasadniczych i
podstawowych. Osoby mające wyższe wykształcenie
podstawowych. Osoby mające wyższe wykształcenie
stanowią ok. 30% emigrantów.
stanowią ok. 30% emigrantów.
Młodzież na podkarpaciu
Młodzież na podkarpaciu
Bezrobocie na Podkarpaciu
Bezrobocie na Podkarpaciu
Transformacja ustrojowa w Polsce przyniosła
Transformacja ustrojowa w Polsce przyniosła
wiele zmian gospodarczych,
wiele zmian gospodarczych,
ekonomicznych, społecznych i kulturowych
ekonomicznych, społecznych i kulturowych
mających zarówno pozytywne
mających zarówno pozytywne
i negatywne skutki. Jednym z najbardziej
i negatywne skutki. Jednym z najbardziej
dotkliwych zjawisk, które pojawiło się
dotkliwych zjawisk, które pojawiło się
w Polsce po 1989 roku jest bezrobocie.
w Polsce po 1989 roku jest bezrobocie.
Skutki bezrobocia są różnorodne,
Skutki bezrobocia są różnorodne,
dalekosiężne, odczuwalne zarówno przez
dalekosiężne, odczuwalne zarówno przez
osoby bezrobotne i 4 ich rodziny, jak i przez
osoby bezrobotne i 4 ich rodziny, jak i przez
całe społeczeństwo. W aspekcie
całe społeczeństwo. W aspekcie
ekonomicznym można je podzielić na mikro-
ekonomicznym można je podzielić na mikro-
i makroekonomiczne.
i makroekonomiczne.
Bezrobocie na Podkarpaciu dotyka coraz
Bezrobocie na Podkarpaciu dotyka coraz
częściej młode osoby. Szczególnie trudna
częściej młode osoby. Szczególnie trudna
sytuacja jest pod tym względem w małych
sytuacja jest pod tym względem w małych
miasteczkach i we wsiach. Wysokie
miasteczkach i we wsiach. Wysokie
bezrobocie na Podkarpaciu to wynik m.in.
bezrobocie na Podkarpaciu to wynik m.in.
upadku wielkich firm, zatrudniających
upadku wielkich firm, zatrudniających
niegdyś nawet po kilkadziesiąt tysięcy
niegdyś nawet po kilkadziesiąt tysięcy
pracowników, takich jak Zakłady Mięsne
pracowników, takich jak Zakłady Mięsne
„Nisko”, Zakłady Metalowe „Dezamet” w
„Nisko”, Zakłady Metalowe „Dezamet” w
Nowej Dębie, czy WSK „Mielec”. Przestały
Nowej Dębie, czy WSK „Mielec”. Przestały
istnieć Kopalnie i Zakłady Przetwórcze
istnieć Kopalnie i Zakłady Przetwórcze
Siarki „Siarkopol” w Tarnobrzegu.
Siarki „Siarkopol” w Tarnobrzegu.
Skutki makroekonomiczne
to:
utrata produkcji, wynikająca z niepełnego
utrata produkcji, wynikająca z niepełnego
wykorzystania zasobów ludzkich,;
wykorzystania zasobów ludzkich,;
niewystarczające wykorzystanie „kapitału
niewystarczające wykorzystanie „kapitału
ludzkiego”,: obciążenia finansowe ponoszone
ludzkiego”,: obciążenia finansowe ponoszone
przez państwo z tytułu istnienia bezrobocia
przez państwo z tytułu istnienia bezrobocia
Skutki mikroekonomiczne
Skutki mikroekonomiczne
dotyczą przeważnie poszczególnych
dotyczą przeważnie poszczególnych
bezrobotnych i ich
bezrobotnych i ich rodzin
. Należy do nich
. Należy do nich
pogorszenie położenia ekonomicznego,
pogorszenie położenia ekonomicznego,
znajdującego wyraz w obniżeniu standardu
znajdującego wyraz w obniżeniu standardu
konsumpcyjnego i stopnia zaspokajania potrzeb.
konsumpcyjnego i stopnia zaspokajania potrzeb.
Bibliografia:
Bibliografia:
Źródło: Eurostat 2007.
Źródło: Eurostat 2007.
Biała księga” młodzieży polskiej. Diagnoza sytuacji młodych
Biała księga” młodzieży polskiej. Diagnoza sytuacji młodych
Polaków jako podstawa strategii państwa dla młodzieży,
Polaków jako podstawa strategii państwa dla młodzieży,
Warszawa 2004, str. 13.
Warszawa 2004, str. 13.
Grażyna Kowalska „ Bezrobocie polskich rodzin jego
Grażyna Kowalska „ Bezrobocie polskich rodzin jego
konsekwencje” ; „Edukacja „ 2006 nr 2 str. 20-27
konsekwencje” ; „Edukacja „ 2006 nr 2 str. 20-27
Krystyna Maruszewska „Motyw zarobkowy w polskiej
Krystyna Maruszewska „Motyw zarobkowy w polskiej
emigracji okresu przemian społeczno- gospodarczych”
emigracji okresu przemian społeczno- gospodarczych”
Artykuły
Artykuły