PREZENTACJA EROTYZMU NA PRZYKŁADZIE

TRZECH WSPÓŁCZESNYCH

FILMÓW FABULARNYCH

Opracowała: Karolina Kortus

[e-mail]

Praca dyplomowa STUDIÓW PODYPLOMOWYCH w zakresie SEKSUOLOGII – 2008 r.,

 

napisana pod kierunkiem prof. Lechosława Gapika. 

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Filmem jest utwór o dowolnej długości, w tym

utwór dokumentalny lub animowany, złożony z serii
następujących po sobie obrazów z dźwiękiem lub bez

dźwięku,

utrwalonych

na

jakimkolwiek

nośniku

umożliwiającym

wielokrotne

odtwarzanie,

wywołujących wrażenie ruchu i składających się na

oryginalną całość, wyrażającą akcję (treść) w
indywidualnej formie, a ponadto, z wyjątkiem utworów

dokumentalnych i animowanych, przeznaczony do

wyświetlania w kinie jako pierwszym polu eksploatacji

w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach
pokrewnych (www.pisf.pl).

Film

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Współczesność

Współczesność związana jest stricte z

pojęciem

płynnej

nowoczesności

(liquid

modernity, także: późna nowoczesność). Pojęcie

to

stworzone

zostało

przez

socjologa

Z.Baumana. Ma ono służyć jako główna
kategoria opisowa współczesności. „Płynna

nowoczesność charakteryzuje się prywatyzacją
ambiwalencji, poczuciem niepewności jednostki
wobec

przygodności

bytów,

fragmentarycznością i epizodycznością. Jest

niejako

kontynuacją

i

jednocześnie

przeciwieństwem stałej nowoczesności, czy też,
co być może trafniej oddaje jej istotę -

nowoczesnością pogodzoną z klęską swojego
projektu, pozbawioną ambicji ładotwórczej”
(Bauman, 2000).

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Erotyka...

Erotyka (gr. eros – miłość) to termin określający

przeżycia wewnętrzne, mające źródło w seksualności

oraz oceny i postawy wobec niej. Reprezentatywnym

wyrazem erotyki są szeroko pojęte dzieła sztuki (utwory

literackie, fotografie, filmy, rzeźby i obrazy) dotyczące
zmysłowości i miłości. Niektórzy autorzy twierdzą, iż

erotyzm, erotyka, to nazwy alternatywne dla pojęcia

seksualność. „Podejście alternatywne, polegające na

zastępowaniu pojęcia seksualności pojęciem erotyki

(...). Akcentuje tylko jeden element – związek
seksualności z psychicznym rozwojem człowieka”

(Beisert, 2006).

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Erotyka c.d.

W odróżnieniu od pornografii, dzieła erotyczne

przedstawiające seksualność człowieka mają aspiracje

do wyższej sztuki i ich podstawowym zadaniem nie jest

wywołanie podniecenia, ale raczej dostarczenie

oglądającemu lub czytającemu wrażeń estetycznych.

Ponadto dzieła, utwory erotyczne nie ujawniają przed
widzem, odbiorcą nagości narządów płciowych, czy

narządów płciowych w trakcie zbliżenia. Natomiast

„pornografia

wiąże

się

z

wpływem

bodźców

zewnętrznych

(brazków,

filmów,

tekstów)

na

reaktywność i zachowanie seksualne człowieka.
Dotychczas

nie

ujednolicono

znaczenia

pojęcia

pornografii i nie podano jej ścisłej definicji” (Imieliński,

1990).

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Erotyzm w kinie
Hiszpania

Film pt. „Drżące ciało”
Reżyseria: Pedro Almodovar

Scenariusz: Pedro Almodovar,

Jorge Guerricaechevarria,

Ray Lorigana, na

podstawie powieści Ruth Rendell,
Muzyka: Alberto Iglesias

Zdjęcia: Affonso Beato

Montaż: Jose Salcedo

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Obsada

J avier Bardem jako David

Javier Bardem jako David

Liberto Rabal jako Víctor Plaza

Francesca Neri jako Elena

Ángela Molina jako Clara

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Fabuła filmu...

„Drżące ciało” to film o niebywale złożonej fabule, co zresztą jest
domeną filmów Pedro Almodovara. Tworzy on niewątpliwie filmy o
kobietach. O kobietach widzianych oczami mężczyzny. Jednakowoż
nie zapomina o mężczyznach, o ich portrecie w swoich projekcjach.

Początek filmu to krótka historia głównego bohater Victora Plazy.
Autor pozwala nam zerknąć na dzień jego narodzin, który ma
miejsce w autobusie. Jego matką natomiast jest prostytutka – tu
grana przez Penelope Cruz -Isabel Plaza Caballero (fotografia wyżej).

Kolejna scena toczy się w mieszkaniu Eleny – córki konsula –
uzależnionej od narkotyków, przygodnego seksu i pieniędzy ojca.
Wpuszcza ona omyłkowo do domu Victora - tu już dojrzewającego
mężczyznę – sądząc, że to dostawca narkotyków. Ten jednak
zauroczony Eleną po przebytej z nią wcześniej inicjacji seksualnej
nalega, by ta poświęciła mu czas, skoro i tak otworzyła mu drzwi.
Dochodzi do szamotaniny.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Fabuła filmu c.d.

Do mieszkania wkraczają zaalarmowani policjanci – David i
starszy stażem Sancho – alkoholik bijący swą piękną,
niewierną żonę - Clarę, która skądinąd nie potrafi się od
niego uwolnić. David sam natomiast romansował
potajemnie z żoną swojego kolegi.

W wyniku szamotaniny między policjantami, Eleną oraz
Victorem dochodzi do strzałów z broni palnej, w wyniku
których pada na ziemię David – broniący Eleny. Winę za to
ponosi Victor, mimo iż to Sancho pociągnął za spust – w
cichym odwecie za zdradę żony.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Scena z filmu: „Drżące
ciało”

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Fabuła filmu c.d.

Dalsze losy bohaterów uwikłanych w ową sytuację są następujące:

-Młody Victor – zakochany w Elenie - trafia do więzienia na 6 lat, gdzie
obiecuje sobie, że stanie się najlepszym kochankiem po to, by zdobyć
Elenę, następnie ją porzucić, tak jak ona odrzuciła jego po odebraniu
mu dziewictwa.

-David – już nigdy nie stanie na nogach, postrzał uszkodził jego rdzeń
kręgowy, w związku z czym porusza się na wózku inwalidzkim. Jest
jednak przy nim Elena – wdzięczna za jego protekcję zakłada z nim
rodzinę, rezygnuje z dotychczasowego hulaszczego trybu życia. David
natomiast nie załamuje się, lecz poświęca swój czas na grę w
koszykówkę na wózku.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Fabuła filmu c.d.

- Plan Victora realizuje się po opuszczeniu więziennych murów
– przypadkowo spotyka na swej drodze piękną i smutną
Clarę. To ona wprowadza go w tajniki współżycia z kobietą –
starsza i doświadczona staje się jego nauczycielką ars
amandi. Niechybnie jednak zakochuje się w młodym Victorze

- Podczas gdy Victor nabrał już pewności siebie w kontaktach
z kobietą, David dowiaduje się o jego zamiarach zbliżenia się
do żony – Eleny, ostrzega go zatem, odczuwając tym samym
swoją słabość, niepełnosprawność i bezradność.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Zakończenie filmu

- Elena dość ma najść Victora – postanawia oddać mu siebie,
zastrzegając, że po wspólnej nocy da on jej spokój na zawsze.
Nie spodziewa się jednak, że owa noc zmieni wszystko.

- David usuwa się z życia Eleny i Victora pełen zrozumienia, ale
też bólu. Clara i Sancho giną – Clara zakochana do szaleństwa
w Victorze, Sancho szaleńczo o nią zazdrosny – łączy ich
śmierć. Victor i Elena natomiast wiodą wspólne, poukładane
życie spodziewając się potomka.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Interpretacja własna
filmu

...

O czym jest to film? O miłości, wolności i prawie do szczęścia,
namiętności i do popełniania błędów. Przede wszystkim jednak o
tym, że nikt nie dał nam prawa do krzywdzenia drugiego. O tym,
że w dzisiejszym świecie na wiele więcej można sobie pozwolić,
niż w czasach minionych. Czy to dobrze? Tego autor nie wyjawia.
Odpowiedzi na nękające nas pytania natury moralnej
pozostawia widzowi do rozstrzygnięcia.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Interpretacja filmu c.d.

„Drżące ciało” to film, który nie ma na celu

wzbudzenia podniecenia u obserwatora, i nie czyni tego
reżyser nawet w chwili ukazania drżących ciał.

Choć z fabuły wywnioskować można, że film może stanowić

bazę instruktażową – sądzę, że nie jest nią. Funkcja

dydaktyczna – edukacyjna nie może bowiem opierać się na

kilku scenach, podczas których bohaterka uczy bohatera
spółkowania z kobietą. Może jednakowoż stanowić ku temu

dobry wstęp, formę zachęty.

Aby film ten stanowił pomoc dydaktyczną winien

wcześniej zostać opatrzony stosownym komentarzem –

czemu ma służyć, a po projekcji wskazana byłaby dyskusja
na temat, w tym wypadku związany z wartościami

uznawanymi dziś za najistotniejsze, oraz roli bliskości

fizycznej w związku partnerów

Nie da się ukryć, że film spełnia też funkcję rozrywkową, z

pewnością jednak dla widza powyżej 16 roku życia.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Ujęcie erotyzmu w filmie

Pedro Almodovara...

Film „Drżące ciało” cały - już od pierwszych chwil jego trwania, podszyty
jest grami miłosnymi, intrygą, zazdrością, erotyką, wszystkim tym, co

składa się na to, co piękne, a niekiedy bolesne między mężczyzną i
kobietą. Dotyka problemów poczucia własności drugiej osoby, które rodzi
się po kontakcie seksualnym.

Erotyzm partnerów – Victora i Clary – nauczycielki miłości, która

wprowadza go w świat zmysłowości ciał, pokazany jest z bliska, w sposób
naturalny, jeśli nie naturalistyczny. Ich tajemne spotkania, by przechodzić
przez kolejne lekcje, zabarwione są świeżością doznań, pięknem, niestety

wiążą się ze zdradą oraz złymi zamiarami Victora wobec Eleny. Ukazany
jest między tą parą ogromny ładunek emocji, przeżyć, cielesności. O

górnolotnych uniesieniach można bowiem mówić tylko w przypadku Clary
– wszak to ona zakochuje się w swoim uczniu – Victorze. Mimo, iż oboje
kochankowie nie obiecywali sobie trwałej relacji, Clarę- kobietę dojrzałą,

spragnioną czułości i niekarzącej ręki mężczyzny, spowija uczucie miłości
w formie czystej i niczego nieoczekującej.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

W tym samym czasie ukazana
jest

relacja

w

związku

pomiędzy Eleną i Davidem.
On

–

na

zawsze

już

pozbawiony władzy w nogach
nie może dać Elenie doznań
stricte

waginalnych.

Ich

zbliżenia

przyjmują

formę

oralną, temat ten nie jest
jednak podejmowany przez
małżonków, gdyż Elena czuje
wdzięczność

za

ocalenie

życia, oraz obowiązek pomocy
niepełnosprawnemu mężowi.
Wyczuwa się, że temat seksu,
bliskości erotycznej zszedł
między

tymi

dwoma

na

ostatni

plan.

Ich

życie

erotyczne

to

sporadyczne

kontakty, a swoje obcowanie
opierają

głównie

na

zrozumieniu i trwaniu przy
sobie.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Model kobiecej
seksualności ?

Obserwatorowi, odbiorcy wydaje się, że taki związek
niemal czysty, heroiczny jest możliwy. Potwierdzają to

wyniki badań Bassona z 2002 roku, opisujące

odrębność kobiecych reakcji seksualnych, kładące

nacisk na emocjonalną bliskość i satysfakcję wynikającą

ze związku. „Kobiety, w odróżnieniu od mężczyzn, mogą
od fazy podniecenia przejść od razu do orgazmu,

czasem również osiągają satysfakcję bez pożądania,

albo przechodzą przez wszystkie fazy bez osiągnięcia

orgazmu. Kobieca seksualność w dużej mierze zależy

również od poczucia własnej wartości, wieku oraz
przeszłych negatywnych doświadczeń seksualnych.

Warto zwrócić uwagę na fakt, że celem aktywności

seksualnej kobiety nie zawsze musi być orgazm. Duże

znaczenie ma dla niej również satysfakcja wynikająca
ze związku oraz poczucie bliskości z partnerem” (por.

Lew -Starowicz, 2009).

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Podsumowanie erotyzmu
w filmie
„Drżące ciało” Pedro
Almodovara

Bardzo jaskrawo ukazano w filmie „Drżące ciało”,

jak istotny element stanowi dla związku bliskość nie

tylko emocjonalna – jak w przypadku Eleny i Davida, ale

też cielesna, oparta na seksualności każdego z nas –

jak w przypadku Clary i Victora – wbrew badaniom
wspomnianym na poprzedniej karcie; a jak okazuje się

póżniej, również Eleny i Victora, którzy po umówionej

upojnej nocy nie potrafią się ze sobą rozstać. Elena

doznając pierwszy raz od wielu lat rozkoszy zmysłowej
związanej ze stosunkiem waginalnym, zakochuje się

bowiem w Victorze

.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Erotyzm w kinie c.d.
Wielka Brytania

Film pt. „9 songs”

Reżyseria: Michael

Winterbottom

Scenariusz: Michael

Winterbottom

Muzyka: Melissa Parmenter

Zdjęcia: Marcel Zyskind

Montaż: Mat Whitecross,

Michael Winterbottom

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Obsada

Kieran O’Brien jako Matt

Margo Stilley jako Lisa

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Fabuła filmu

Film zbudowany jest na bazie retrospekcji

głównego bohatera Matta. Wspomina on rok ze swojego
życia spędzony z Lisą, będąc na wyprawie na

Antarktyce. On – klimatolog brytyjski, ona – studentka z

Ameryki na wymianie. Wiąże ich wspólna pasja – głośne

koncerty rockowe. Na jednym z nich poznają się – od tej
chwili rozpoczyna się ich przygoda.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Fabuła filmu c.d.

Historia tych dwojga ukazana jest w bardzo

szczegółowy sposób, niczym przez lupę. Młodym nie
potrzeba miłości, by stać się kochankami – reżyser nie

kryje tego w żaden sposób.

Ich wspólne życie pokazane jest jako warkocz

przeplatających się scen erotycznych i wspólnych wyjść

na koncerty grup rockowych, skąd zresztą wziął się tytuł
filmu

stanowiący

o

dziewięciu

piosenkach,

przecinających erotyczne zabawy i zdawkowe rozmowy

bohaterów, które grane są przez 8 znanych, brytyjskich

zespołów.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Film „9 songs”

wyrazem rewolucji
seksualnej?

„Rewolucją seksualną nazwać można całokształt

przemian

obyczajowych,

szczególnie

obyczajów

seksualnych, które dotyczą ilościowych wyznaczników
praktyk i zachowań seksualnych oraz jawności z jaką się o

nich mówi. „W rewolucji seksualnej można wyróżnić cztery

równoległe, choć przeciwstawne tendencje, przy czym

trudno przewidzieć, która z nich będzie dominować w

przyszłości (Starczewska, 1975). Są to:
1) obniżanie się siły i znaczenia więzi międzyludzkich

rozwijających się i świadomie kształtowanych na podłożu

miłości na rzecz wzajemnego traktowania się mężczyzn i

kobiet w kategoriach jedynie obiektów seksualnych;

2) brutalizacja stereotypowego wzoru miłości zdobywczej
(...);

3) eliminacja miłości romantycznej;

4) oparcie partnerstwa seksualnego na zasadach równości

i przyjaźni”
(Imieliński, 1990)

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Zakończenie filmu „9
songs”

Historia bohaterów Lisy i Matta kończy się dość okrutnie

– patrząc oczyma widza. Jednak bohaterowie filmowi
bez żalu rozstają się po roku znajomości – każde

odchodzi do swoich obowiązków – Lisa na Święta

Bożego Narodzenia wraca do Stanów, Matt zostaje na

Wyspach Brytyjskich. Choć wydawać się mogło, że

jedno nie może żyć bez drugiego. Doskonale film ten
obrazuje

zdanie

krytyka

filmowego

Wiesława

Saniewskiego: „powstają wspaniałe filmy o miłości,

które filmami o miłości nie są” (Saniewski, 1981).

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Ujęcie erotyzmu...

Zdecydowanie erotyzm wyniesiony został w opisywanym

filmie na piedestał. Stanowi bowiem kluczowy element
znajomości Lisy i Matta. Świadczą o tym sceny ukazujące

ich codzienną egzystencję, w których brak wzajemnego

poznawania się – poza cielesnym, czy rozmów o głębszej

treści.
Film został sklasyfikowany jako romans/dramat od lat 18.

Nie zawahałabym się jednak stwierdzić, że jest to film

pornograficzny. Pamiętać trzeba jednak, że rozumienie

pornografii jest niejednoznaczne.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Ujęcie erotyzmu c.d.
(czy pornografia?)

Można się spotkać z definicją, że pornografia jest to

przedstawianie przejawów życia seksualnego człowieka
z pominięciem warstwy intelektualnej, przy czym

dodaje się, że twórca pornograficznych treści musi

działać w celu wywołania u odbiorcy podniecenia

seksualnego. Inne definicje mówią o przedstawianiu

ludzkiej aktywności seksualnej bez dodatkowych
kontekstów. Imieliński spośród wielu definicji pornografii

wyróżnia dwie zasadnicze.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Próba stworzenia
własnej definicji
pornografii

1)przedstawianie seksualności w sposób wzbudzający

podniecenie seksualne,

2)

nieprzyzwoite,

gorszące

przedstawianie

seksualności.
Kryterium wzbudzania podniecenia seksualnego nie jest

decydujące w uznaniu materiału za pornografię. Istnieje

wiele wartościowych utworów literackich, których

literatura wzbudza podniecenie seksualne, a mimo to

trudno je uważać za pornografię” (Imieliński, 1990).
Sądzę, że filmowi pt. „9 songs” zdecydowanie brakuje

nacechowania artystycznego, poetyckiego, nie brak mu

natomiast odważnych scen, które tworzą niejako

podłoże filmu.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Ujęcie erotyzmu c.d.
(czy pornografia?)

W przedstawianym filmie „9 songs” napotykamy niemal

bez przerwy:

-niepozorowane stosunki waginalne,

-ukazane z bliska sceny stosunków oralnych,
-ejakulacje głównego bohatera,

-masturbacje bohaterki.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Podsumowanie...

Odbiorca może mieć wrażenie, że cały film jest

zbiorem

poskładanych,

erotycznych,

czy

raczej

pornograficznych ujęć, które wydawać mogłyby się
piękne, gdyby nie to, że wyzute są one z głębokich

uczuć; a bohaterowie tym samym dążą jedynie do

zaspokojenia swoich cielesnych pragnień, potrzeby

seksualnej. Czy tak powinien kształtować się związek

kobiety z mężczyzną? Czy nie jesteśmy świadkami
pomylenia znaczeń miłości i seksu?

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Podsumowanie c.d.

Z pedagogicznego punktu widzenia można
stwierdzić, iż edukacyjna funkcja tego filmu
mogłaby opierać się na wybranych jego
fragmentach,

celem

uświadomienia

widzowi/uczniowi jakie cechy specyficzne dla kina
pornograficznego zostały w nim spełnione. Z
pewnością spełnia „9 songs” funkcję stymulującą
podniecenie widza. Sceny aktów seksualnych
bohaterów filmowych nie są bowiem podszyte
merytorycznym

podłożem,

natomiast

ich

częstotliwość oraz czas trwania na ekranie,
znacznie przeważa o istocie filmu. Funkcja
rozrywkowa

stanowi

w

tym

przypadku

najistotniejszą; w bardziej wrażliwym widzu może
wzbudzić refleksję dotyczącą sensu zakładania
związku oraz idei partnerstwa.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Erotyzm w kinie c.d.
Francja

Film pt. „Betty Blue”

(tytuł oryginalny: „37°2 le matin”)

Reżyseria: Jean-Jacques Beineix

Scenariusz: Jean-Jacques Beineix
Muzyka: Gabriel Yared

Zdjęcia: Jean-François Robin

Montaż: Monique Prim

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Obsada

Jean-Hugues Anglade

jako Zorg

Beatrice Dalle jako Betty

Gérard Darmon

jako Eddy

Consuelo De Haviland jako Lisa

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Fabuła filmu...

Film opiera się na dość prostej historii
dwojga młodych Francuzów: Betty, 20-
letniej

dziewczyny

i

30-letniego

Zorga. Ich miłość od samego początku
trochę szalona – nieskażona głębią i
zainteresowaniem o los drugiego,
oparta jest wszak na wspólnych
nocach. Nagle jednak okazuje się, że
Betty pragnie czegoś więcej niż tylko
łoża – chce domu, wspólnych posiłków
i całej otoczki życia w parze. Staje
zatem w drzwiach swego kochanka z
walizkami. Zorg chętnie reaguje na
propozycję wprowadzenia się Betty do
jego wynajmowanego domu.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Fabuła filmu c.d.

Problem pojawia się, gdy pewnego ranka wkracza do

niego właściciel domu i jednocześnie pracodawca

Zorga. Nakazuje obydwu pracować, by mogli nadal

mieszkać razem – jest to jednak praca ponad ich siły.
Betty w furii – a zdarza jej się w nią wpadać często –

zaczyna rzucać przedmiotami, okazując tym samym

swój

sprzeciw

zaistniałej

sytuacji.

Przypadkiem

odnajduje karton po brzegi wypełniony zeszytami

zapisanymi ręcznie.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Fabuła filmu c.d.

Okazuje się, że to powieść, którą lata temu napisał

Zorg.
Betty postanawia przeczytać jego dzieło. Pełna

zachwytu i oburzenia, że tak zdolny artysta zarabia na

życie reperując domy na francuskiej wsi upiera się, by

Zorg wydał swoje dzieło. Ten jednak nie daje się

przekonać, więc histeryczna Betty pod nieobecność
Zorga podpala dom, wymuszając tym samym na nim

ucieczkę z miejsca, w którym żyli.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Fabuła filmu c.d.

Para znajduje swoje miejsce w Paryżu u kuzynki

szalonej Betty - Lisy, która szczęśliwie prowadzi

podupadły hotelik wymagający remontu – tam
zatrzymują się na dłuższy okres w zamian za naprawy.

Betty uparcie szuka wydawcy powieści Zorga.

Gorący, żarliwy romans tych dwojga przeradza się w

głębokie uczucie. Jednak Betty im bardziej kocha

Zorga, tym bardziej staje się podatna na wpadanie w
depresję i histerię na przemian. Chce dla niego jak

najlepiej, nie zauważając jak bardzo staje się od niego

zależna, jak bardzo stan jej umysłu zaczyna odbiegać

od normy. Dzieje się to do tego stopnia widoczne i

niebezpieczne, iż po kolejnej odmowie wydawcy, udaje
się ona do niego i rani go grzebieniem do krwi.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Fabuła filmu c.d.

Zorg bez pamięci kochający tę biedną dziewczynę – nie

mogąc dać jej tego, czego ta pragnie – okrada z

powodzeniem bank, by móc rekompensować jej

niespełnione oczekiwania. Jednak nie cieszy jej to już.

Sytuacja wydaje się odwrócić w momencie, gdy okazuje
się, że Betty jest w ciąży. Bohaterka odżywa, staje się

radosna, również Zorg dostrzega nadzieję, że los

postanowił uśmiechnąć się do ich miłości. Gdy po

przeprowadzeniu badań lekarskich okazuje się, że

wynik testu ciążowego jest negatywny Betty zdaje się
tracić rozum – zamyka się w sobie, obcina włosy,

porywa cudze dziecko, wyłupia sobie oko.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Zakończenie „Betty
blue”...

Zostaje umieszczona w szpitalu klinicznym. Zorg
pogrążony w rozpaczy nad utraconą miłością zakrada

się do szpitala i postanawia ulżyć otumanionej lekami

Betty i sobie w cierpieniu. Odbiera jej życie, a sam

oddaje się bez reszty tworzeniu, gdyż ostatecznie ktoś,

niestety zbyt późno, dostrzegł jego talent do pisania.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Własna interpretacja

Jest to film o miłości, o burzliwym

uczuciu, które nie mogło doczekać się

spełnienia. To, co śmieszyło na

początku widza – szalone zachowania
głównej bohaterki – okazało się

zwiastunem

choroby

psychicznej.

Reżyser pozwala nam wielowymiarowo

spojrzeć na uczucie, które zrodziło się
między dwojgiem ludzi mimo wszystko

i ponad wszystkim. „Gdy na ekranie

pojawia się miłość, widz wszystko

potrafi wybaczyć. Smutek, cierpienie i

żal uchodzą reżyserowi na sucho.
(…)Taka jest miłość, której wciąż nam

mało.

(…)

Sprawa

delikatna,

a

wychodzimy często z guzem na czole.

Od

zderzenia

z

problemem”

(Saniewski, 1981).

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Ujęcie erotyzmu
w filmie „Betty blue

”...

Film pt. „Betty Blue” rozpoczyna scena ukazująca dwoje

kochanków w trakcie aktu miłosnego uniesienia. Ich
splecione ciała są wstępem do poznania ich dalszych

losów. Początkowo wydawać się może, że relacja

młodych bohaterów oparta jest na czysto fizycznych

doznaniach. Okazuje się jednak, że im bliżej poznają się

oni, tym bardziej fizyczne zbliżenia stanowią dla nich
dopełnienie związku, życia na co dzień. „Seks nie jest

przecież ślepą, niekontrolowaną siłą, która miota

człowiekiem bez jego woli i świadomego wpływu na

swoje reakcje“ (Gapik, 1986). O słuszności tego zdania

przekonuje się widz w trakcie kontynuacji projekcji
filmu.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Erotyzm c.d.

Erotyzm w owym filmie ukazany jest bardzo dosadnie.

Mimo iż jest to film z roku 1986, bezpruderyjnie

ukazane są tu nagie ciała bohaterów – nie tylko w
scenach pokazujących namiętność, erotykę dwojga

młodych, lecz również w scenach nostalgicznych, gdy

np. Zorg tuli smutną, pogrążoną w amoku Betty. Nagość

z filmie tym nie jest tożsama z erotyką, którą to

subtelną różnicę bardzo łatwo daje się zauważyć.
Dostrzegamy bowiem u bohaterki wiele cech

specyficznych dla depresji.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Do najważniejszych
objawów depresji zalicza
się:

-obniżony nastrój

-negatywne myśli

-brak energii życiowej

-anhedonia
-pobudliwość nerwowa

-lęki

-zaburzenia łaknienia

-zaburzenia snu
-objawy psychosomatyczne (…)

-zaburzenia seksualne (...)” (red. Gapik, Woźniak,

2001).

Te obserwujemy u Betty, pozbawionej ostatecznie chęci

do tego, czym tak bardzo była zaabsorbowana wraz ze
swym kochankiem - miłością.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Erotyzm
- podsumowanie

Podstawową rolą filmu pt. „Betty blue” jest zapewne
wzbudzenie u widza uczuć towarzyszących bohaterom

filmu – fascynacji drugą osobą, zakochania, miłości.

Erotyzm w filmie tym, mimo że oglądany z bliska, być

może niedoskonały z punktu widzenia obserwatora –

nie razi, nie przeszkadza w swej nagości i zmęczeniu
bohaterów. Zdaje się również nie być elementem

wzniecającym podniecenie odbiorcy. Jest on po prostu

na swoim miejscu w związku tych dwojga. Film ten z

pewnością może pełnić funkcję dydaktyczną – jako

przykład przebiegu choroby psychicznej, która nęka
główną bohaterkę - od euforycznego optymizmu po

autodestrukcję. Jest to film, który zaskakuje kreacjami

aktorskimi, a ponad wszystko brakiem „happy endu”...

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Erotyzm w kinie
- nie warto generalizować

Choć wydawać by się mogło, że erotyzm w filmie spełnia

jedną rolę, emocjonalną – wzbudzanie podniecenia u

odbiorcy, to okazuje się, że może on być znacznie szerzej

rozumiany, w zależności od fabuły w jakiej został
osadzony, oraz od sposobów w jaki został przedstawiony.

Może on bowiem stanowić metodę na pokazanie bliskości

bohaterów, ale też na ogromną przepaść uczuciową

między nimi – jak w przypadku „9 songs” Michaela

Winterbottoma. Tu warto zwrócić uwagę na walory
estetyczne filmu, które nie każdemu mogą odpowiadać.

Film bogato ubarwiony erotyką spełniać może również rolę

edukacyjną, dydaktyczną, o czym przekonujemy się

oglądając film „Drżące ciało” Pedro Almodovara. Z niego

bowiem czerpiemy wiedzę na temat tego, jak
destrukcyjny wpływ na nasze losy może mieć intryga,

oszustwo, czy zdrada. Film pt. „Betty blue”, w którym

reżyser nie stroni od erotycznych scen dostrzegam rolę

poznawczą filmu, którą reżyser w niebanalny sposób
wplótł w losy głównych bohaterów, ukazując nam tym

samym realia życia w związku z osobą, która popada w

obłęd.

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

BIBLIOGRAFIA:

•

Bauman, Z. (2000). Płynna nowoczesność. Kraków:

Wydawnictwo Literackie.

•

Beisert, M. (2006). Seksualność w cyklu życia człowieka.
Warszawa: PWN

•

Gapik, L. (1986). Nerwice seksualne. Warszawa: PZWL

•

Gapik, L.; Woźniak, A. (2001). Terapia w seksuologii.
Zagadnienia wybrane.Poznań: P.W.Interfund

•

Imieliński, K. (1990). Seksiatria.Warszawa : PWN

•

Saniewski, W. (1981). Niewinność utracona w kinie.Wrocław:
Ossolineum.

•

Lew-Starowicz, Z. (2009). Seksualność człowieka w ujęciu
wieloaspektowym. Warszawa: Vizja Press & IT

•

www.pisf.pl

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)

Karolina Kortus

[e-mail]

Presentation of erotic basing on the example of three

contemporary movies

Final dissertation in sexology - year 2008.

Supervisor: prof. Lechoslaw Gapik

PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009)