SCHIZOFRENI

SCHIZOFRENI

A

A

Terapia -

Terapia -

cz. III

cz. III

II Katedra Chorób Układu Nerwowego

II Katedra Chorób Układu Nerwowego

Klinika Psychiatrii Dorosłych

Klinika Psychiatrii Dorosłych

Uniwersytet Medyczny

Uniwersytet Medyczny

Antoni Florkowski

Antoni Florkowski

W farmakoterapii zaburzeń psychotycznych wybór leku nie

zależy od rozpoznania choroby lecz od obrazu zespołu

zaburzeń psychopatologicznych i ograniczeń dostępności

leków.
Zespoły psychopatologiczne są najprawdopodobniej zbiorem

objawów o różnej etiologii i niejednorodnych mechanizmach

powstawania.
Mogą przemawiać za tym różnice w przebiegu zejścia oraz

odpowiedzi terapeutycznej.

Działanie leków w przypadku zaburzeń psychotycznych

Działanie leków w przypadku zaburzeń psychotycznych

jest wyłącznie objawowe.

jest wyłącznie objawowe.

Neuroleptyki są stosowane z zasady w leczeniu psychoz o

różnej etiologii w tym także:

•

schizofrenii

schizofrenii

•

epizodu maniakalnego

epizodu maniakalnego

•

psychoz organicznych

psychoz organicznych

•

psychoz egzogennych

psychoz egzogennych

•

psychoz reaktywnych

psychoz reaktywnych

Idealny (modelowy) neuroleptyk wg Altamura powinien być
skuteczny:



w różnych zespołach psychopatologicznych i fazach schizofrenii

w różnych zespołach psychopatologicznych i fazach schizofrenii

(ostrej, w nawrotach i działać zapobiegawczo)

(ostrej, w nawrotach i działać zapobiegawczo)



nie wywoływać objawów niepożądanych

nie wywoływać objawów niepożądanych



nie tracić siły działania

nie tracić siły działania



mieć dobrą biodostępność po doustnym i parenteralnym podaniu

mieć dobrą biodostępność po doustnym i parenteralnym podaniu



jego okres półtrwania powinien pozwalać na 1-2 krotne podawanie

jego okres półtrwania powinien pozwalać na 1-2 krotne podawanie

w ciągu doby

w ciągu doby



nie powinien kumulować się w organizmie

nie powinien kumulować się w organizmie



jego metabolity powinny być pozbawione działania

jego metabolity powinny być pozbawione działania
Jak dotychczas żaden ze znajdujących się w lecznictwie
neuroleptyków nie spełnia wszystkich tych warunków.
Dotychczasowe postępy w leczeniu schizofrenii polegają na
wprowadzaniu silniejszych i mniej toksycznych leków
powodujących rzadziej objawy niepożądane (atypowe neuroleptyki
drugiej generacji).

W psychiatrii uważa się, że stosowanie

W psychiatrii uważa się, że stosowanie

neuroleptyków pozwala w schizofrenii:

neuroleptyków pozwala w schizofrenii:

uzyskać znaczną poprawę u 75%

uzyskać znaczną poprawę u 75%

leczonych (przy stosowaniu placebo

leczonych (przy stosowaniu placebo

podobną poprawę osiąga się u 25%)

podobną poprawę osiąga się u 25%)

w ostrej fazie choroby skuteczność

w ostrej fazie choroby skuteczność

neuroleptyków oceniana jest na 50%.

neuroleptyków oceniana jest na 50%.

Podstawowe grupy

Podstawowe grupy

neuroleptyków

neuroleptyków

GRUPA

KLASA LEKÓW

NAZWA HANDLOWA W

POLSCE

Pochodne fenotiazyny:
- alifatyczne
- piperydynowe
- piperazynowe

chlorpromazyna

tiorydazyna

flufenazyna

perfenazyna

fenactil

tiorydazyna

mirenil

trilafon

Pochodne butyrofenonu:

haloperidol

haloperidol

Pochodne tioksantenu:

flupentiksol

chlorprotixen

zuklopentiksol

fluanxol

chlorprotixen

clopixol

Pochodne indolu:

zipraridon

zeldox

Benzamidy:

sulpiryd

tiaprid

amisulprid

sulpiryd

tiapridal

solian

Pochodne diazepiny i

oksazepiny:

klozapina

olanzapina

kwetiapina

klozapol

zyprexa

seroquel

Inne:

risperidon

rispolept

Wymienione neuroleptyki różnią się między sobą pod względem siły działania, objawów

niepożądanych i mechanizmu działania.

Mechanizm działania

Mechanizm działania

neuroleptyków

neuroleptyków

neuroleptyki wpływają normalizująco na działanie neuroprzekaźników

neuroleptyki wpływają normalizująco na działanie neuroprzekaźników

w mózgu;

w mózgu;

większość neuroleptyków działa przez blokowanie receptora

większość neuroleptyków działa przez blokowanie receptora

dopaminowego (D) w mózgu;

dopaminowego (D) w mózgu;

wyróżnia się 4 podtypy receptora dopaminowego (D

wyróżnia się 4 podtypy receptora dopaminowego (D

1

1

,D

,D

2

2

, D

, D

3

3

i

i

D

D

4

4

);

);

jedna z hipotez zakłada, że schizofrenia jest następstwem nadmiernej

jedna z hipotez zakłada, że schizofrenia jest następstwem nadmiernej

aktywności układu dopaminergicznego, a zwłaszcza receptorów D

aktywności układu dopaminergicznego, a zwłaszcza receptorów D

2

2

w

w

układzie mezolimbicznym;

układzie mezolimbicznym;

większość neuroleptyków nie działa wybiórczo, blokując receptory

większość neuroleptyków nie działa wybiórczo, blokując receptory

dopaminergiczne w całym mózgu;

dopaminergiczne w całym mózgu;

blokowanie receptorów D

blokowanie receptorów D

1

1

i D

i D

2

2

w prążkowiu prowadzi do powstania

w prążkowiu prowadzi do powstania

klasycznych pozapiramidowych objawów niepożądanych;

klasycznych pozapiramidowych objawów niepożądanych;

poza blokowaniem ukł. dopaminergicznego neuroleptyki także

poza blokowaniem ukł. dopaminergicznego neuroleptyki także

wywierają wpływ na ukł. noradrenergiczny, serotoninergiczny, (5-HT),

wywierają wpływ na ukł. noradrenergiczny, serotoninergiczny, (5-HT),

cholinergiczny i histaminergiczny i blokując receptory tych układów

cholinergiczny i histaminergiczny i blokując receptory tych układów

powodują inne, niż pozapiramidowe objawy niepożądane;

powodują inne, niż pozapiramidowe objawy niepożądane;

pochodne benzamidowe np. sulpiryd, działają wybiórczo

pochodne benzamidowe np. sulpiryd, działają wybiórczo

antagonistycznie na receptory D

antagonistycznie na receptory D

2

2

w układzie limbicznym (znacznie

w układzie limbicznym (znacznie

mniejsze nasilenie objawów niepożądanych)

mniejsze nasilenie objawów niepożądanych)

uważa się, że klozapina i risperidon, które działaja jako antagoniści

uważa się, że klozapina i risperidon, które działaja jako antagoniści

receptora D

receptora D

2

2

a także receptora 5-HT, działają wybiórczo na ok.

a także receptora 5-HT, działają wybiórczo na ok.

objawy, np. omamy.

objawy, np. omamy.

Wybór neuroleptyku

Wybór neuroleptyku

poszczególne neuroleptyki różnią się między sobą siłą

poszczególne neuroleptyki różnią się między sobą siłą

działania i dlatego należy odpowiednio dobierać dawkę leku

działania i dlatego należy odpowiednio dobierać dawkę leku

(po wyrównaniu różnicy w sile działania można stwierdzić,

(po wyrównaniu różnicy w sile działania można stwierdzić,

że stosując odpowiednio różne dawki, leki te między sobą

że stosując odpowiednio różne dawki, leki te między sobą

nie różnią się działaniem przeciwpsychotycznym);

nie różnią się działaniem przeciwpsychotycznym);

żaden poszczególny neuroleptyk nie jest wyraźnie lepszy od

żaden poszczególny neuroleptyk nie jest wyraźnie lepszy od

innych w działaniu na jakikolwiek wybrany objaw;

innych w działaniu na jakikolwiek wybrany objaw;

wybór neuroleptyku zależy przede wszystkim od tolerancji

wybór neuroleptyku zależy przede wszystkim od tolerancji

leku;

leku;

główną przyczyną nawrotu psychozy u chorych przewlekle

główną przyczyną nawrotu psychozy u chorych przewlekle

jest niepodporządkowywanie się zaleceniom lekarza;

jest niepodporządkowywanie się zaleceniom lekarza;

niezmiernie istotną sprawą jest, aby pacjent akceptował lek;

niezmiernie istotną sprawą jest, aby pacjent akceptował lek;

jeżeli w trakcie kuracji wystąpią objawy niepożądane,

jeżeli w trakcie kuracji wystąpią objawy niepożądane,

należy raczej planować zmianę leku podstawowego, niż

należy raczej planować zmianę leku podstawowego, niż

dołączać leki korygujące te objawy.

dołączać leki korygujące te objawy.

Dawkowanie

Dawkowanie

neuroleptyków

neuroleptyków

Uznaje się powszechnie, że dawka leków stosowana w

Uznaje się powszechnie, że dawka leków stosowana w

ostrej fazie psychozy wzrosła w ostatnich latach (poradniki

ostrej fazie psychozy wzrosła w ostatnich latach (poradniki

terapeutyczne też zalecają większe dawki);

terapeutyczne też zalecają większe dawki);

W praktyce psychiatrzy opierają się na własnych

W praktyce psychiatrzy opierają się na własnych

doświadczeniach i wynikach, a niektórzy zlecają jeszcze

doświadczeniach i wynikach, a niektórzy zlecają jeszcze

większe dawki niż zalecają przewodniki terapeutyczne;

większe dawki niż zalecają przewodniki terapeutyczne;

Właściwie dobrane dawkowanie polega na uzyskaniu

Właściwie dobrane dawkowanie polega na uzyskaniu

najkorzystniejszych wyników przy możliwie najniższej

najkorzystniejszych wyników przy możliwie najniższej

dawce;

dawce;

W każdym przypadku zlecenie większej od maksymalnie

W każdym przypadku zlecenie większej od maksymalnie

dopuszczalnej dawki, lekarz powinien swoją decyzję

dopuszczalnej dawki, lekarz powinien swoją decyzję

uzasadnić w historii choroby i systematycznie kontrolować

uzasadnić w historii choroby i systematycznie kontrolować

wyniki kuracji;

wyniki kuracji;

Nie udowodniono lepszej skuteczności terapeutycznej

Nie udowodniono lepszej skuteczności terapeutycznej

neuroleptyków stosowanych w tzw. megadawkach.

neuroleptyków stosowanych w tzw. megadawkach.

Sposób podawania leku

Sposób podawania leku

(neuroleptyku)

(neuroleptyku)

Podawanie leku w początkowym okresie kuracji w

Podawanie leku w początkowym okresie kuracji w

dawkach podzielonych pozwala na lepsze

dawkach podzielonych pozwala na lepsze

kontrolowanie objawów ubocznych;

kontrolowanie objawów ubocznych;

Przy dobrej współpracy ze strony pacjenta

Przy dobrej współpracy ze strony pacjenta

korzystne jest podawanie leków drogą doustną ze

korzystne jest podawanie leków drogą doustną ze

względu na mniejsze ryzyko wystąpienia objawów

względu na mniejsze ryzyko wystąpienia objawów

niepożądanych, jednak droga per os ma też pewne

niepożądanych, jednak droga per os ma też pewne

niedogodności:

niedogodności:

- częste przypadki nieprzestrzegania zaleceń

- częste przypadki nieprzestrzegania zaleceń

lekarza przez chorych przewlekle,

lekarza przez chorych przewlekle,

- zaburzenia wchłaniania z przewodu

- zaburzenia wchłaniania z przewodu

pokarmowego,

pokarmowego,

- silne metabolizowanie leków w wątrobie;

- silne metabolizowanie leków w wątrobie;

jeżeli jest możliwość to zaleca się podawanie leku

jeżeli jest możliwość to zaleca się podawanie leku

w jednej dawce dobowej, co zapewnia lepszą

w jednej dawce dobowej, co zapewnia lepszą

współpracę z pacjentem.

współpracę z pacjentem.

Podawanie neuroleptyków w

Podawanie neuroleptyków w

formie depot

formie depot

Ta forma terapii pozwoliła na rozwiązanie wielu problemów związanych

Ta forma terapii pozwoliła na rozwiązanie wielu problemów związanych

z niepodporządkowaniem się przez pacjentów zaleceniom lekarza;

z niepodporządkowaniem się przez pacjentów zaleceniom lekarza;

Lek w formie depot zawiera zestryfikowany neuroleptyk zawieszony w

Lek w formie depot zawiera zestryfikowany neuroleptyk zawieszony w

oleju sezamowym lub kokosowym i podawany jest w iniekcji

oleju sezamowym lub kokosowym i podawany jest w iniekcji

domięśniowej;

domięśniowej;

Podawanie neuroleptyku depot wymaga regularnego kontaktu chorego

Podawanie neuroleptyku depot wymaga regularnego kontaktu chorego

z poradnią lub pielęgniarką;

z poradnią lub pielęgniarką;

Częstość nawrotów choroby w tej grupie chorych jest mniejsza o 23%,

Częstość nawrotów choroby w tej grupie chorych jest mniejsza o 23%,

niż w grupie biorącej lek w formie doustnej (37%);

niż w grupie biorącej lek w formie doustnej (37%);

Ujemną stroną stosowania neuroleptyków depot jest:

Ujemną stroną stosowania neuroleptyków depot jest:

-

-

wrogość chorego do sposobu podawania leku spowodowana np. przez

wrogość chorego do sposobu podawania leku spowodowana np. przez

nastawienie urojeniowe,

nastawienie urojeniowe,

- lęk p/zastrzykami,

- lęk p/zastrzykami,

- poczucie nasilenia się objawów niepożądanych, np. wzrostu masy

- poczucie nasilenia się objawów niepożądanych, np. wzrostu masy

ciała,

ciała,

- martwica tkankowa w miejscu wstrzyknięcia,

- martwica tkankowa w miejscu wstrzyknięcia,

- reakcja uczuleniowa,

- reakcja uczuleniowa,

- wzrost ryzyka wystąpienia późnych dyskinez;

- wzrost ryzyka wystąpienia późnych dyskinez;

Należy rozważyć utrzymanie leczenia do końca życia, a przynajmniej

Należy rozważyć utrzymanie leczenia do końca życia, a przynajmniej

przez kilka lat po uzyskaniu pełnej remisji, zanim podejmie się próbę

przez kilka lat po uzyskaniu pełnej remisji, zanim podejmie się próbę

odstawienia leku. Z obserwacji i prowadzonych badań wynika, że u 82%

odstawienia leku. Z obserwacji i prowadzonych badań wynika, że u 82%

osób w pierwszym roku po odstawieniu leku dochodzi do nawrotu

osób w pierwszym roku po odstawieniu leku dochodzi do nawrotu

choroby.

choroby.

Neuroleptyki depot

Neuroleptyki depot

zarejestrowane w Polsce

zarejestrowane w Polsce

Lek

Lek

Średnia dawka

Średnia dawka

(mg)

(mg)

Dawka

Dawka

maks.

maks.

Dekanoat haloperidolu
(Dekaldol, Haloperidol

decanoat)

50-150 (300)

co 2 – 4 tyg.

500

Dekanoat flupentiksolu
(Fluanxol depot)

40-100 co 2 – 4

tyg.

(niekiedy stos. sie

większe dawki lub krótsze

odstępy między wstrzyk.)

400

Dekanoat zuklopentiksolu
(Clopixol depot)

200 – 500

co 2 – 4 tyg.

2000

Risperidone microsphere
(Rispolept Consta)

25 – 50 co 2 tyg.

50

Leczenie skojarzone

Leczenie skojarzone

schizofrenii

schizofrenii

W uzasadnionych przypadkach zaleca się równocześnie stosowanie 2-3

W uzasadnionych przypadkach zaleca się równocześnie stosowanie 2-3

neuroleptyków. Dotyczy to zwłaszcza lekoopornych postaci schizofrenii. Za

neuroleptyków. Dotyczy to zwłaszcza lekoopornych postaci schizofrenii. Za

lekooporne uważa się zazwyczaj te schizofrenie, w których przeprowadzenie dwu

lekooporne uważa się zazwyczaj te schizofrenie, w których przeprowadzenie dwu

kolejnych kuracji neuroleptycznych, w tym jednej haloperidolu (stosując

kolejnych kuracji neuroleptycznych, w tym jednej haloperidolu (stosując

odpowiednie dawki i okres leczenia), nie dało pozytywnego efektu terapeutycznego –

odpowiednie dawki i okres leczenia), nie dało pozytywnego efektu terapeutycznego –

redukcja objawów o więcej niż 20% w skali PANSS. Dotychczas utrzymuje się opinia,

redukcja objawów o więcej niż 20% w skali PANSS. Dotychczas utrzymuje się opinia,

że stosując te kryteria, można do lekoopornych zaliczyć 25-30% schizofrenii. Ten

że stosując te kryteria, można do lekoopornych zaliczyć 25-30% schizofrenii. Ten

pogląd jest prawdopodobnie nazbyt optymistyczny.

pogląd jest prawdopodobnie nazbyt optymistyczny.

Nie jest wiadomo, które działania i jak dalece mogą wpłynąć na zwiększenie

Nie jest wiadomo, które działania i jak dalece mogą wpłynąć na zwiększenie

podatności schizofrenii na leczenie neuroleptykami. Ustąpienie objawów

podatności schizofrenii na leczenie neuroleptykami. Ustąpienie objawów

psychotycznych wynika nie tylko z

psychotycznych wynika nie tylko z

odpowiedniego doboru leku,

odpowiedniego doboru leku,

lecz zależy

lecz zależy

również

również

od indywidualnego przebiegu choroby

od indywidualnego przebiegu choroby

. Jej niekorzystny przebieg, czyli

. Jej niekorzystny przebieg, czyli

nie uzyskanie dostatecznego stopnia poprawy, bądź też utrzymywanie się niektórych

nie uzyskanie dostatecznego stopnia poprawy, bądź też utrzymywanie się niektórych

objawów – są również najczęstszymi sytuacjami, w których można zastosować

objawów – są również najczęstszymi sytuacjami, w których można zastosować

leczenie skojarzone.

leczenie skojarzone.

Stosowanie określonych kombinacji leków wynika z doświadczenia klinicznego i z

Stosowanie określonych kombinacji leków wynika z doświadczenia klinicznego i z

badań wykonywanych zazwyczaj w otwartych próbach klinicznych. Wnioski z tych

badań wykonywanych zazwyczaj w otwartych próbach klinicznych. Wnioski z tych

badań nie zawsze są przekonywujące. Należy pamiętać, że równoczesne stosowanie

badań nie zawsze są przekonywujące. Należy pamiętać, że równoczesne stosowanie

kilku leków działających w tym samym kierunku z reguły nie wywiera lepszego

kilku leków działających w tym samym kierunku z reguły nie wywiera lepszego

efektu terapeutycznego. Powszechnie uważa się, że w psychozach schizofrenicznych

efektu terapeutycznego. Powszechnie uważa się, że w psychozach schizofrenicznych

o przewlekłym przebiegu, równoczesne stosowanie kilku leków nie jest

o przewlekłym przebiegu, równoczesne stosowanie kilku leków nie jest

skuteczniejsze od monoterapii.

skuteczniejsze od monoterapii.

Najczęściej stosowane skojarzenia

Najczęściej stosowane skojarzenia

leków psychotropowych w schizofrenii

leków psychotropowych w schizofrenii

lekoopornej

lekoopornej

WSKAZANIA

WSKAZANIA

LEK

LEK

STANDARDOWY

STANDARDOWY

LEK DODATKOWY

LEK DODATKOWY

pobudzenie

neuroleptyki

karbamazepina

zmiany w zapisie EEG

neuroleptyki

karbamazepina

depresja

neuroleptyki

TLPD

lęk

neuroleptyki

pochodne benzodiazepiny

(lorazepam, klonazepam,

alprazolam)

lekooporność lub niepełna

poprawa

neuroleptyki

lit

*

dominujące objawy

negatywne

neuroleptyki

fluoksetyna

*

duże ryzyko wystąpienia objawów neurotoksycznych

Farmakoterapia schizofrenii

Farmakoterapia schizofrenii

- podsumowanie

- podsumowanie

stosowanie neuroleptyków jest bez wątpienia skuteczną metodą

stosowanie neuroleptyków jest bez wątpienia skuteczną metodą

leczenia nasilonych zaburzeń psychotycznych;

leczenia nasilonych zaburzeń psychotycznych;

neuroleptyki dają możliwość kontroli, a nie wyleczenia schizofrenii,

neuroleptyki dają możliwość kontroli, a nie wyleczenia schizofrenii,

a także wykazują skuteczność w opóźnianiu nawrotów, a nie w

a także wykazują skuteczność w opóźnianiu nawrotów, a nie w

zapobieganiu im;

zapobieganiu im;

brak jest przekonywujących dowodów skuteczności neuroleptyków

brak jest przekonywujących dowodów skuteczności neuroleptyków

w leczeniu objawów negatywnych, choć wiadomo, że klasyczne

w leczeniu objawów negatywnych, choć wiadomo, że klasyczne

neuroleptyki prawdopodobnie prowadzą do ich narastania;

neuroleptyki prawdopodobnie prowadzą do ich narastania;

dotychczas nie wykazano, by skuteczność terapeutyczna

dotychczas nie wykazano, by skuteczność terapeutyczna

neuroleptyków nowej generacji była wyższa, ale są one dużo lepiej

neuroleptyków nowej generacji była wyższa, ale są one dużo lepiej

tolerowane, a przynajmniej pacjenci bardziej respektują zalecenia

tolerowane, a przynajmniej pacjenci bardziej respektują zalecenia

lekarza;

lekarza;

należy podkreślić, że zapobieganie nawrotom i skuteczne leczenie

należy podkreślić, że zapobieganie nawrotom i skuteczne leczenie

ostrej psychozy za pomocą neuroleptyków jest tylko częścią

ostrej psychozy za pomocą neuroleptyków jest tylko częścią

ogólnych potrzeb osób cierpiących na schizofrenię;

ogólnych potrzeb osób cierpiących na schizofrenię;

nawet przy optymalnie ustawionych lekach, osoby chore wciąż

nawet przy optymalnie ustawionych lekach, osoby chore wciąż

doświadczają licznych trudności związanych z chorobą i wymagają

doświadczają licznych trudności związanych z chorobą i wymagają

wielu skutecznych interwencji psychologicznych, społecznych i

wielu skutecznych interwencji psychologicznych, społecznych i

środowiskowych.

środowiskowych.

Oddziaływanie

Oddziaływanie

psychospołeczne

psychospołeczne

Neuroleptyki w terapii schizofrenii stanowią podstawę

Neuroleptyki w terapii schizofrenii stanowią podstawę

postępowania jednak ich wpływ może być wzmocniony przez

postępowania jednak ich wpływ może być wzmocniony przez

oddziaływanie psychospołeczne.

oddziaływanie psychospołeczne.

postęp w psychologicznym oddziaływaniu na pacjentów

postęp w psychologicznym oddziaływaniu na pacjentów

cierpiących z powodu schizofrenii jest osiągnięciem ostatnich

cierpiących z powodu schizofrenii jest osiągnięciem ostatnich

lat;

lat;

uświadomiono sobie, że osoba z psychozą może, mimo choroby

uświadomiono sobie, że osoba z psychozą może, mimo choroby

utrzymywać pewną kontrolę nad doznawanymi objawami;

utrzymywać pewną kontrolę nad doznawanymi objawami;

postęp był możliwy dzięki lepszemu poznaniu związku między

postęp był możliwy dzięki lepszemu poznaniu związku między

stresem i psychologią:

stresem i psychologią:

-

-

schizofrenia może być następstwem przeżycia ciężkiego

schizofrenia może być następstwem przeżycia ciężkiego

stresu związanego z wydarzeniami życiowymi albo kryzysami;

stresu związanego z wydarzeniami życiowymi albo kryzysami;

- wydarzenia życiowe wpływać mogą na moment wystąpienia

- wydarzenia życiowe wpływać mogą na moment wystąpienia

schizofrenii czy to pierwszego, czy kolejnych epizodów, jednak

schizofrenii czy to pierwszego, czy kolejnych epizodów, jednak

o prawdopodobieństwie wystąpienia pierwszego i kolejnych

o prawdopodobieństwie wystąpienia pierwszego i kolejnych

epizodów decydują głównie inne czynniki;

epizodów decydują głównie inne czynniki;

- doświadczenie stresujących wydarzeń życiowych wpływa na

- doświadczenie stresujących wydarzeń życiowych wpływa na

prawdopodobieństwo wystąpienia epizodu.

prawdopodobieństwo wystąpienia epizodu.

Psychoterapia

Psychoterapia

psychoterapia indywidualna

psychoterapia indywidualna

jest rzadko stosowana w leczeniu

jest rzadko stosowana w leczeniu

schizofrenii w Europie, częściej stosuje się w U.S.A. i ma ona na

schizofrenii w Europie, częściej stosuje się w U.S.A. i ma ona na

celu głównie charakter podtrzymujący oraz wymaga ze strony

celu głównie charakter podtrzymujący oraz wymaga ze strony

terapeuty długotrwałego wysiłku w celu uzyskania pozytywnego

terapeuty długotrwałego wysiłku w celu uzyskania pozytywnego

zw. terapeutycznego (urojeniowe nastawienie, lęk, wrogość,

zw. terapeutycznego (urojeniowe nastawienie, lęk, wrogość,

zaburzenia myślenia) utrudniają nawiązanie takiego związku;

zaburzenia myślenia) utrudniają nawiązanie takiego związku;

klasyczna dynamiczna psychoterapia analityczna

klasyczna dynamiczna psychoterapia analityczna

nie ma

nie ma

zastosowania w leczeniu schizofrenii;

zastosowania w leczeniu schizofrenii;

terapia rodzin

terapia rodzin

polegająca na kształceniu i wspieraniu jest

polegająca na kształceniu i wspieraniu jest

niezbędna w celu uzyskania b. konstruktywnych sposobów

niezbędna w celu uzyskania b. konstruktywnych sposobów

wzajemnego oddziaływania na siebie i zapewnienia lepszej

wzajemnego oddziaływania na siebie i zapewnienia lepszej

komunikacji, a także nauczenia członków rodziny umiejętności

komunikacji, a także nauczenia członków rodziny umiejętności

rozpoznawania wczesnych oznak ostrzegawczych nawrotu

rozpoznawania wczesnych oznak ostrzegawczych nawrotu

psychozy, aby umożliwić jak najwcześniejsze skorzystanie z

psychozy, aby umożliwić jak najwcześniejsze skorzystanie z

pomocy psychiatry;

pomocy psychiatry;

psychoterapia grupowa

psychoterapia grupowa

opiera się na zorganizowanej

opiera się na zorganizowanej

działalności w grupie terapeutycznej skoncentrowanej na takich

działalności w grupie terapeutycznej skoncentrowanej na takich

sprawach jak (plany życiowe, problemy, związki) oraz

sprawach jak (plany życiowe, problemy, związki) oraz

zmniejszenie izolacji społecznej i wzmocnienie zw. z

zmniejszenie izolacji społecznej i wzmocnienie zw. z

rzeczywistością przez rozwijanie umiejętności społecznych,

rzeczywistością przez rozwijanie umiejętności społecznych,

udzielenie wsparcia prze grupę itp.

udzielenie wsparcia prze grupę itp.

Psychorehabilitacja

Psychorehabilitacja

prowadzenie psychorehabilitacji w szpitalu

prowadzenie psychorehabilitacji w szpitalu

i w środowisku może być dość skuteczne,

i w środowisku może być dość skuteczne,

jako że uczestniczenie w zajęciach na

jako że uczestniczenie w zajęciach na

oddziałach dziennych pomaga w rozwijaniu

oddziałach dziennych pomaga w rozwijaniu

kontaktów interpersonalnych i zmniejsza

kontaktów interpersonalnych i zmniejsza

podejrzliwość tych chorych;

podejrzliwość tych chorych;

zorganizowanie odpowiedniej liczby hosteli,

zorganizowanie odpowiedniej liczby hosteli,

miejsc pracy chronionej, oddziałów

miejsc pracy chronionej, oddziałów

dziennego pobytu.

dziennego pobytu.

Podsumowanie

Podsumowanie

nabycie umiejętności radzenia sobie z objawami jest zmniejszenie ich

nabycie umiejętności radzenia sobie z objawami jest zmniejszenie ich

nasilenia i złagodzenie towarzyszącego napięcia;

nasilenia i złagodzenie towarzyszącego napięcia;

stosowanie psychoterapii poznawczo – behawioralnej stwarza

stosowanie psychoterapii poznawczo – behawioralnej stwarza

możliwość zmniejszenia przekonań urojeniowych;

możliwość zmniejszenia przekonań urojeniowych;

nawrót psychozy poprzedzają subtelne zmiany sposobu myślenia i

nawrót psychozy poprzedzają subtelne zmiany sposobu myślenia i

afektu, które są różne u poszczególnych chorych i są nazywane

afektu, które są różne u poszczególnych chorych i są nazywane

„zwiastunami nawrotu”;

„zwiastunami nawrotu”;

wczesne wykrycie możliwości nawrotu i szybkie podjęcie leczenia

wczesne wykrycie możliwości nawrotu i szybkie podjęcie leczenia

zmniejsza jego ciężkość i prawdopodobieństwo kolejnego nawrotu;

zmniejsza jego ciężkość i prawdopodobieństwo kolejnego nawrotu;

interwencje rodzinne prowadzone w domach o wysokim poziomie

interwencje rodzinne prowadzone w domach o wysokim poziomie

wyrażanych emocji zmniejszają wewnątrzrodzinne napięcia i ryzyko

wyrażanych emocji zmniejszają wewnątrzrodzinne napięcia i ryzyko

kolejnego nawrotu psychozy;

kolejnego nawrotu psychozy;

korzystniejsze wyniki leczenia chorych na schizofrenię daje łączenie

korzystniejsze wyniki leczenia chorych na schizofrenię daje łączenie

farmakoterapii, psychoterapii i prowadzenie interwencji społecznych

farmakoterapii, psychoterapii i prowadzenie interwencji społecznych

i środowiskowych;

i środowiskowych;

trening umiejętności społecznych jest usystematyzowaną próbą

trening umiejętności społecznych jest usystematyzowaną próbą

pomocy chorym na schizofrenię w nawiązywaniu kontaktów

pomocy chorym na schizofrenię w nawiązywaniu kontaktów

interpersonalnych;

interpersonalnych;

należy podejmować inicjatywy mające na celu pomóc chorym na

należy podejmować inicjatywy mające na celu pomóc chorym na

schizofrenię w powrocie do pracy – jest to kwestia priorytetowa.

schizofrenię w powrocie do pracy – jest to kwestia priorytetowa.