ROLA GRUPY RÓWIEŚNICZEJ-

AGRESJA I ODRZUCENIE

RÓWIEŚNICZE

Grupa rówieśnicza jest to

określona zbiorowość ludzi w tym
samym lub bardzo zbliżonym wieku.
Czynnikami wiążącymi w grupie
rówieśniczej są: wiek, przynależność
do wspólnej struktury organizacyjnej,
występowanie określonych
kontaktów, brak istotnych różnic w
poziomie wiedzy i w rozwoju
intelektualnym jej członków. Jest to
więc najczęściej grupa pierwotna lub
grupa wtórna, celowa.

Właściwości związków
rówieśniczych o charakterze
grupy pierwotnej:



Członkostwo jest spontaniczne,

nacechowane poczuciem

aprobującego uczestnictwa,



Dominują więzi osobowe i

powszechna identyfikacja

wzajemna (znajomość osobista),



Powyższe określa niewielkie

rozmiary grupy pierwotnej,



Członkowie mają poczucie

przynależności oraz odrębności

wobec otoczenia,



Grupa ustala świat wartości i

wzorców o różnorodnych

implikacjach dla członków i

organizacji grupy,



Istnieje umowny system kontroli

i doraźnie określone sankcje,



Grupę cechuje zmienność o

okazjonalność celów, labilność

struktury i wewnętrznej

hierarchii,



Przywództwo wynika z cech

osobowych i aprobaty grupy.

Właściwości związków
rówieśniczych o
charakterze grupy celowej:



Członkowie pochodzą z rekrutacji

formalnej,



Dominacja więzi rzeczowych i

stosunków organizacyjnych,



Możliwe wielkie rozmiary grupy o

rozgałęzionej strukturze organizacyjnej i
terenowej,



Struktura wewnętrzna sformalizowana z

układem hierarchicznym,



Posiadanie formalnych wzorów

zachowań egzekwowanych formalnymi
sankcjami,



Tendencje do centralizacji decyzji,

koordynacji działalności i uniformizmu
organizacyjnego,



Istnienie własnych celów i interesów

dominujących nad interesami
indywidualnymi,



Wyspecjalizowane kierownictwo i

wyalienowani przywódcy.

Cechy grupy rówieśniczej
wg Floriana Znanieckiego:



Prostota „ustroju” wewnętrznego,



Nie posiada tradycji,



Nie posiada wzorców działania,



nie posiada zracjonalizowanych celów



dąży głównie do zabawy, do

spontanicznego i żywiołowego

wyładowania energii witalnej bez

racjonalnych form i sztywnych rytuałów,



cechuje ją ustawiczna zmienność form

życia zbiorowego, zabawy i celów.

Organizacja, struktura i
funkcje grupy rówieśniczej.

W grupach rówieśniczych mamy do czynienia

z pewnym systemem wpływów, które z

czasem przeradzają się w określone

struktury, układy i role społeczne. Można

wyróżnić trzy typy grup rówieśniczych:



grupy dziecięce, oparte na zabawie, bandy



grupy młodzieżowe, paczki



grupy dewiacyjne (np. gangi, bandy

przestępcze)



Bandy- potocznie bandą

nazywamy każdą nieco
większą grupę dzieci w wieku
szkolnym. W psychologii
nazwa ta obejmuje bardziej
zwarte i zorganizowane
zabawowe grupy dzieci w
młodszym wieku szkolnym (do
12 lat).



Paczki- są to drobne grupki młodzieży

ściślej ze sobą zaprzyjaźnione, liczące

przeciętnie od 3 do 6 osób. Panuje między

nimi zgodność poglądów, więzy wzajemnej

sympatii i podziwu. Podstawą doboru

członków paczki stanowi akceptacja

osobowości jednej osoby przez drugą,

lubienie się, wspólne wykonywanie jakiś

czynności, zbliżone upodobania, ideały,

uzdolnienia, sytuacja ekonomiczno -

społeczna, a przede wszystkim ogólny

poziom dojrzałości. Od członka paczki

oczekuje się dostosowania się do norm

przyjętych w grupie i zainteresowań

akceptowanych przez grupę.



Bandy przestępcze- dotyczy

tych grup młodzieżowych, które
zrzeszają osobników
zaniedbywanych i odrzucanych
w złym środowisku domowym,
nie akceptowanych przez
rówieśników w szkole.

Struktura zachowań
międzyosobowych

Młodzieżowa grupa rówieśnicza tworzy

określoną strukturę zachowań
międzyosobowych i zawiera przynajmniej
trzy elementy tworzące istotę stosunków
społecznych, m.in.:



układ hierarchii wewnętrznej grupy,



układ decyzji i system kanałów

komunikacyjnych,



układ i rodzaj więzi między członkami grupy.

Funkcje wychowawcze
grup rówieśniczych:



kształtowanie aktywności

jednostek



kształtowanie więzi z innymi

ludźmi



ułatwianie kontaktów

interpersonalnych



zaspokajanie potrzeby aprobaty

i uznania



konstruktywne

współzawodnictwo



pobudzanie do rozwijania

zainteresowań



umożliwianie kontaktów

towarzyskich



zaspokajanie określonych

potrzeb emocjonalnych



zapełnianie wolnego czasu

Agresja

:

 

jest to każde zamierzone działanie,

które ma na celu lub powoduje
wyrządzenie komuś lub czemuś
szkody, straty, bólu. Agresja jest to
zatem każde zachowanie, które
powoduje krzywdę drugiej osobie.
Agresja jest również wówczas,
kiedy obie strony mają podobną
siłę fizyczną i psychiczną.

Rodzaje agresji:



Agresja reaktywna-wyróżnia się

ją przy uwzględnieniu relacji
między frustracją a agresją i
oznacza ona gwałtowną i nie
kontrolowaną, złośliwą i
obronną reakcję na sytuacje
frustracji lub prowokacji.



Agresja prokreatywna-

oznacza racjonalną reakcję
kontrolowaną przez
zewnętrzne wzmocnienia
będące instrumentem
osiągania podanych celów.

Według psychologii poznawczej, o jakości

zachowania w tym agresywnego,
decydują procesy przetwarzania
informacji. Przebieg tego procesu
przedstawia MODEL PRZETWARZANIA
INFORMACJI SPOŁECZNYCH:

1)Kodowanie
2)Reprezentacja
3)Wyszukiwanie sposobu reakcji
4)Decyzja
5)Zastosowanie (wprowadzenie decyzji do

działania).



Na każdym z etapów tego modelu

mogą zaistnieć swoiste
zniekształcenia,które ostatecznie
decydują o jakości zachowania, w
tym agresywnego.W przypadku
agresji najistotniejsze są
zniekształcenia na dwóch pierwszych
etapach.Konsekwencją tego są
wrogie zniekształcenia
atrybucji,które pobudzają agresywne
skrypty i wyzwalają gotowość do
reakcji agresywnej.



Ostateczny charakter zachowania, w

tym również agresywnego zależy od
kontroli i samokontroli oraz od
aprobujących agresję postaw i
przekonań czyli wprowadzonej przez B.
Krahe „agresji uprawnionej”. Pojęcie to
odnosi się do „części agresywnego
skryptu jednostki wypracowanego w
trakcie życiowych doświadczeń”. Treść
tego skryptu to skłonność do
dostrzegania wrogich intencji i zamiarów
po stronie ludzi, z którymi jednostka
agresywna wchodzi w interakcje.



Zachowania agresywne mogą

odgrywać ważną rolę w
podtrzymywaniu tożsamości, kontroli
i poczucia własnej wartości.
Tożsamość może być podtrzymywana
przez przeświadczenie jednostki o
swej zdolności i gotowości użycia siły
w celu zapanowania nad
przeciwnikiem. Taka motywacja
występuje wyraźnie w młodzieżowych
podkulturach dewiacyjnych, a w
szczególności w konfliktowych.

Odrzucenie

rówieśnicze:

Przez odrzucenie

rówieśnicze  rozumie się negatywny

stosunek grupy do danej jednostki,

który wpływa na dalszy kierunek jej

rozwoju. Grupa postrzega taką osobę

jako niewartą akceptacji, co wtórnie

oddziałuje na jednostkę, która

zaczyna postrzegać siebie jako

niezdolną do uzyskania akceptacji.

Do odrzucenia

rówieśniczego prowadzą 4
typy problemów
behawioralnych:



Niski poziom zachowań

prospołecznych



Wysoki poziom agresji



Wysoki poziom nieuwagi i

niedojrzałości zachowań



Wysoki poziom lęku-unikania



Odrzucenie jest często poprzedzone

zaniedbaniem, chociaż jakościowo są to
różne zjawiska. Dzieci są ignorowane przez
rówieśników, rzadko zauważane i rzadko
określane jako przyjaciele lub członkowie
tej samej klasy. Dzieci odrzucane są
„najmniej lubiane” w swoim środowisku
rówieśniczym. Często maja problemy
behawioralne, przejawiają napięcia oraz
mają trudności w przystosowaniu. Dzieci
odrzucane przejawiają również wyraźną
destrukcję i agresję, i są typowymi
jednostkami wycofanymi. Mają trudności w
nauce i przejawiają wysoki poziom lęku.