ODPOWIEDZIALNOŚĆ

ODPOWIEDZIALNOŚĆ

PRAWNA ZA UDZIAŁ W

PRAWNA ZA UDZIAŁ W

INDYWIDUALNEJ AKCJI

INDYWIDUALNEJ AKCJI

RATOWNICZEJ

RATOWNICZEJ

Przemysław Paciorek

Przemysław Paciorek

Klinika Medycyny Ratunkowej Akademii

Klinika Medycyny Ratunkowej Akademii

Medycznej im. L. Rydygiera w Bydgoszczy

Medycznej im. L. Rydygiera w Bydgoszczy

Przyczyny zgonów w Polsce

Przyczyny zgonów w Polsce



Choroby układu krążenia –
500 osób / 100 000 / rok = 200
000



Choroby nowotworowe –
200 osób / 100 000 / rok



Urazy –
75 osób / 100 000 / rok = 30 000

Przyczyny zgonów w Polsce

Przyczyny zgonów w Polsce



50 – 62,4% zgonów związanych z urazami ma

50 – 62,4% zgonów związanych z urazami ma

miejsce w fazie przedszpitalnej

miejsce w fazie przedszpitalnej



Do 78% zgonów fazy przedszpitalnej dochodzi

Do 78% zgonów fazy przedszpitalnej dochodzi

w czasie oczekiwania na przyjazd karetki

w czasie oczekiwania na przyjazd karetki



Średni czas dojazdu karetki wciąż oscyluje

Średni czas dojazdu karetki wciąż oscyluje

wokół 20 minut

wokół 20 minut



Do wielu chorych karetka dojeżdża po upływie

Do wielu chorych karetka dojeżdża po upływie

godziny od wezwania

godziny od wezwania



Wskaźnik „zgonów do uniknięcia” = 30%

Wskaźnik „zgonów do uniknięcia” = 30%

Dlaczego tak wiele istnień tracimy w

Dlaczego tak wiele istnień tracimy w

czasie oczekiwania na przyjazd zespołu

czasie oczekiwania na przyjazd zespołu

ratownictwa medycznego ?

ratownictwa medycznego ?



Brak umiejętności

Brak umiejętności

teoretycznych i

teoretycznych i

praktycznych

praktycznych

podstawowych technik

podstawowych technik

ratowania życia

ratowania życia



Zbyt późny dojazd karetki

Zbyt późny dojazd karetki



Strach przed

Strach przed

odpowiedzialnością karną

odpowiedzialnością karną

i/lub cywilną związaną z

i/lub cywilną związaną z

udziałem w akcji ratowania

udziałem w akcji ratowania

życia

życia

Cel pracy

Cel pracy



Omówienie obowiązujących na

Omówienie obowiązujących na

terenie Polski zagadnień

terenie Polski zagadnień

odpowiedzialności prawnej zarówno

odpowiedzialności prawnej zarówno

za udział w akcji ratowniczej, jak i za

za udział w akcji ratowniczej, jak i za

zaniechanie działań ratowania

zaniechanie działań ratowania

czyjegoś życia i zdrowia.

czyjegoś życia i zdrowia.

Obowiązek niesienia

Obowiązek niesienia

pomocy

pomocy



Ustawa

Ustawa

z dnia 25 lipca 2001

z dnia 25 lipca 2001

o

o

Państwowym Ratownictwie Medycznym

Państwowym Ratownictwie Medycznym

(Dz. U. Nr 113, poz. 1207 ze zmianami)

(Dz. U. Nr 113, poz. 1207 ze zmianami)

w artykule 5 przewiduje powszechny

w artykule 5 przewiduje powszechny

obowiązek niezwłocznego udzielania

obowiązek niezwłocznego udzielania

pierwszej pomocy i niezwłocznego

pierwszej pomocy i niezwłocznego

zawiadomienia centrum powiadamiania

zawiadomienia centrum powiadamiania

ratunkowego (w miarę posiadanych

ratunkowego (w miarę posiadanych

możliwości)

możliwości)

Obowiązek niesienia pomocy

Obowiązek niesienia pomocy



Zgodnie z

Zgodnie z

art. 162 § 1 kodeksu karnego

art. 162 § 1 kodeksu karnego

,

,

karze pozbawienia wolności do lat 3

karze pozbawienia wolności do lat 3

podlega ten, kto człowiekowi znajdującemu

podlega ten, kto człowiekowi znajdującemu

się w położeniu grożącym bezpośrednim

się w położeniu grożącym bezpośrednim

niebezpieczeństwem utraty życia albo

niebezpieczeństwem utraty życia albo

ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela

ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela

pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia

pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia

siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo

siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo

utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na

utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na

zdrowiu.

zdrowiu.



znalezienie osoby śpiącej zimą na ziemi

znalezienie osoby śpiącej zimą na ziemi



wydostanie osób uwięzionych w płonącym

wydostanie osób uwięzionych w płonącym

samochodzie

samochodzie

Obowiązek niesienia

Obowiązek niesienia

pomocy

pomocy



Osoba, która widząc wypadek drogowy

Osoba, która widząc wypadek drogowy

skutecznie zawiadamia służby ratunkowe,

skutecznie zawiadamia służby ratunkowe,

spełnia swój obowiązek i nie naraża się na

spełnia swój obowiązek i nie naraża się na

odpowiedzialność karną

odpowiedzialność karną

z art. 162 § 1 kk

z art. 162 § 1 kk

,

,

pod warunkiem, że zawiadomienia dokonano

pod warunkiem, że zawiadomienia dokonano

precyzyjnie i z zachowaniem określonych

precyzyjnie i z zachowaniem określonych

reguł, by nie zostało poczytane przez

reguł, by nie zostało poczytane przez

dyspozytora za żart (należy się przedstawić,

dyspozytora za żart (należy się przedstawić,

opisać sytuację, podać koordynaty miejsca,

opisać sytuację, podać koordynaty miejsca,

nie rozłączać się samemu, czekać na przyjazd

nie rozłączać się samemu, czekać na przyjazd

właściwych służb).

właściwych służb).

Obowiązek niesienia

Obowiązek niesienia

pomocy

pomocy



Art. 162 § 2 kk

Art. 162 § 2 kk

zwalnia z

zwalnia z

odpowiedzialności karnej osoby, które

odpowiedzialności karnej osoby, które

nie udzieliły pomocy innemu

nie udzieliły pomocy innemu

człowiekowi wówczas, gdy do jej

człowiekowi wówczas, gdy do jej

udzielenia konieczne jest wykonanie

udzielenia konieczne jest wykonanie

zabiegu lekarskiego albo w

zabiegu lekarskiego albo w

warunkach, w których możliwa jest

warunkach, w których możliwa jest

niezwłoczna pomoc ze strony instytucji

niezwłoczna pomoc ze strony instytucji

lub osoby do tego powołanej

lub osoby do tego powołanej

Zwolnienie z odpowiedzialności karnej

Zwolnienie z odpowiedzialności karnej

za uszkodzenie ciała lub mienia w

za uszkodzenie ciała lub mienia w

trakcie akcji ratowniczej (stan wyższej

trakcie akcji ratowniczej (stan wyższej

konieczności)

konieczności)



Zgodnie z

Zgodnie z

art. 26 § 1 kk

art. 26 § 1 kk

nie popełnia

nie popełnia

przestępstwa ten, kto działa w celu

przestępstwa ten, kto działa w celu

(niekoniecznie z rezultatem) uchylenia

(niekoniecznie z rezultatem) uchylenia

bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego

bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego

jakiemukolwiek dobru chronionemu prawem,

jakiemukolwiek dobru chronionemu prawem,

jeżeli niebezpieczeństwa nie można inaczej

jeżeli niebezpieczeństwa nie można inaczej

uniknąć, a dobro poświęcone przedstawia

uniknąć, a dobro poświęcone przedstawia

wartość niższą od dobra ratowanego

wartość niższą od dobra ratowanego



Życie ludzkie jako dobro najwyższe znajduje się

Życie ludzkie jako dobro najwyższe znajduje się

pod szczególną ochroną państwa -

pod szczególną ochroną państwa -

art. 38

art. 38

Konstytucji RP

Konstytucji RP

Zwolnienie z odpowiedzialności

Zwolnienie z odpowiedzialności

karnej

karnej



Uszkodzenie ciała lub zniszczenie mienia nie

Uszkodzenie ciała lub zniszczenie mienia nie

pociągnie za sobą odpowiedzialności karnej

pociągnie za sobą odpowiedzialności karnej

ratownika, o ile jego działania miały na celu uchylenie

ratownika, o ile jego działania miały na celu uchylenie

bezpośredniego niebezpieczeństwa utraty życia

bezpośredniego niebezpieczeństwa utraty życia

osoby ratowanej

osoby ratowanej



Dla zastosowania

Dla zastosowania

art. 26 § 1 kk

art. 26 § 1 kk

konieczne jest

konieczne jest

dokonanie oceny trzech okoliczności:

dokonanie oceny trzech okoliczności:



bezpośredniości niebezpieczeństwa grożącego dobru

bezpośredniości niebezpieczeństwa grożącego dobru

chronionemu prawem

chronionemu prawem



brak możliwości uniknięcia niebezpieczeństwa w inny sposób

brak możliwości uniknięcia niebezpieczeństwa w inny sposób

niż przez poświęcenie jakiegoś dobra

niż przez poświęcenie jakiegoś dobra



stosunku wartości dobra ratowanego do dobra poświęconego

stosunku wartości dobra ratowanego do dobra poświęconego

Zwolnienie z odpowiedzialności

Zwolnienie z odpowiedzialności

karnej

karnej



Ustawa o Państwowym Ratownictwie

Ustawa o Państwowym Ratownictwie

Medycznym w

Medycznym w

art. 6

art. 6

zezwala na

zezwala na

poświęcenie dóbr osobistych innej

poświęcenie dóbr osobistych innej

osoby, z zastrzeżeniem jednak, że są to

osoby, z zastrzeżeniem jednak, że są to

dobra inne niż życie i zdrowie, oraz dóbr

dobra inne niż życie i zdrowie, oraz dóbr

majątkowych w zakresie, w jakim jest to

majątkowych w zakresie, w jakim jest to

niezbędne dla ratowania życia lub

niezbędne dla ratowania życia lub

zdrowia osoby w stanie nagłego

zdrowia osoby w stanie nagłego

zagrożenia

zagrożenia

Odpowiedzialność cywilna

Odpowiedzialność cywilna



Odpowiedzialność cywilna w

Odpowiedzialność cywilna w

odniesieniu do sytuacji, w których

odniesieniu do sytuacji, w których

może znaleźć się ratownik, to

może znaleźć się ratownik, to

obowiązek naprawienia szkody w

obowiązek naprawienia szkody w

razie wyrządzenia jej osobie

razie wyrządzenia jej osobie

ratowanej lub innej osobie

ratowanej lub innej osobie



Odpowiedzialność ta najczęściej ma

Odpowiedzialność ta najczęściej ma

charakter majątkowy

charakter majątkowy

Przesłanki odpowiedzialności

Przesłanki odpowiedzialności

cywilnej

cywilnej



Wystąpienie szkody, jako uszczerbku

Wystąpienie szkody, jako uszczerbku

w dobrach osoby poszkodowanej

w dobrach osoby poszkodowanej



Fakt powstania szkody spowodowanej

Fakt powstania szkody spowodowanej

działaniem ludzkim lub innym

działaniem ludzkim lub innym

zdarzeniem, z którym ustawa wiąże

zdarzeniem, z którym ustawa wiąże

obowiązek odszkodowawczy

obowiązek odszkodowawczy



Związek przyczynowy pomiędzy

Związek przyczynowy pomiędzy

szkodą a faktem

szkodą a faktem

Odpowiedzialność cywilna

Odpowiedzialność cywilna



Przepis

Przepis

art. 415 kodeksu cywilnego

art. 415 kodeksu cywilnego

stanowi, że

stanowi, że

osoba, która ze swej winy wyrządziła drugiemu

osoba, która ze swej winy wyrządziła drugiemu

szkodę, obowiązana jest do jej naprawienia

szkodę, obowiązana jest do jej naprawienia



Bez przypisania ratownikowi winy, nie można

Bez przypisania ratownikowi winy, nie można

mówić o jego odpowiedzialności za szkodę

mówić o jego odpowiedzialności za szkodę

poniesioną przez osobę ratowaną lub inne osoby

poniesioną przez osobę ratowaną lub inne osoby



Bezprawności czynu (lub zaniechania), jako

Bezprawności czynu (lub zaniechania), jako

niezbędnego elementu winy, nie można

niezbędnego elementu winy, nie można

przypisać osobie działającej w stanie wyższej

przypisać osobie działającej w stanie wyższej

konieczności

konieczności

Odpowiedzialność cywilna

Odpowiedzialność cywilna



Co prawda

Co prawda

art. 424 kc

art. 424 kc

stanowi o wyłączeniu

stanowi o wyłączeniu

odpowiedzialności cywilnej za zniszczenie

odpowiedzialności cywilnej za zniszczenie

lub uszkodzenie cudzej rzeczy albo za

lub uszkodzenie cudzej rzeczy albo za

zabicie zwierzęcia w celu odwrócenia od

zabicie zwierzęcia w celu odwrócenia od

siebie lub innych niebezpieczeństwa

siebie lub innych niebezpieczeństwa

grożącego bezpośrednio od tej rzeczy lub

grożącego bezpośrednio od tej rzeczy lub

zwierzęcia, jednak porzucając ogólną

zwierzęcia, jednak porzucając ogólną

formułę znaną z kodeksu karnego przepis

formułę znaną z kodeksu karnego przepis

kodeksu cywilnego pomija kwestie

kodeksu cywilnego pomija kwestie

spowodowania szkody na osobie (np.

spowodowania szkody na osobie (np.

spowodowanie uszkodzenia ciała w wyniku

spowodowanie uszkodzenia ciała w wyniku

pośredniego masażu serca)

pośredniego masażu serca)

Odpowiedzialność cywilna

Odpowiedzialność cywilna



Doktryna prawa cywilnego rozszerza znaczenie

Doktryna prawa cywilnego rozszerza znaczenie

stanu wyższej konieczności, przyjmując, że stan

stanu wyższej konieczności, przyjmując, że stan

ten może być uzasadniony zagrożeniem dobra

ten może być uzasadniony zagrożeniem dobra

własnego lub innej osoby, o charakterze

własnego lub innej osoby, o charakterze

majątkowym lub osobistym, pod warunkiem, że:

majątkowym lub osobistym, pod warunkiem, że:



Zagrożenie ma charakter bezpośredni

Zagrożenie ma charakter bezpośredni



Przeciwdziałanie niebezpieczeństwu poprzez

Przeciwdziałanie niebezpieczeństwu poprzez

wyrządzenie szkody jest konieczne (w danej sytuacji

wyrządzenie szkody jest konieczne (w danej sytuacji

nie można zastosować innego środka)

nie można zastosować innego środka)



Osoba powodująca szkodę sama nie przyczyniła się

Osoba powodująca szkodę sama nie przyczyniła się

do powstania niebezpieczeństwa, a dobro ratowane

do powstania niebezpieczeństwa, a dobro ratowane

jest oczywiście ważniejsze od poświęconego

jest oczywiście ważniejsze od poświęconego

Granice wiekowe

Granice wiekowe

odpowiedzialności cywilnej

odpowiedzialności cywilnej



Zgodnie z

Zgodnie z

art. 426 kc

art. 426 kc

osoby małoletnie, które nie

osoby małoletnie, które nie

ukończyły lat 13, nie ponoszą odpowiedzialności za

ukończyły lat 13, nie ponoszą odpowiedzialności za

wyrządzoną szkodę

wyrządzoną szkodę



Małoletni, którzy ukończyli lat 13, lecz nie osiągnęli

Małoletni, którzy ukończyli lat 13, lecz nie osiągnęli

jeszcze pełnoletności odpowiadają za swoje czyny

jeszcze pełnoletności odpowiadają za swoje czyny

tak, jak pełnoletni, tj. w odniesieniu do akcji

tak, jak pełnoletni, tj. w odniesieniu do akcji

ratowniczych na zasadzie winy

ratowniczych na zasadzie winy



Odszkodowanie może zostać zasądzone od takich

Odszkodowanie może zostać zasądzone od takich

osób, lecz jego egzekucja zostanie odsunięta w

osób, lecz jego egzekucja zostanie odsunięta w

czasie do momentu osiągnięcia przez nie

czasie do momentu osiągnięcia przez nie

pełnoletności, wraz z którą nabędą pełną zdolność

pełnoletności, wraz z którą nabędą pełną zdolność

do czynności prawnych

do czynności prawnych

Odpowiedzialność cywilna

Odpowiedzialność cywilna

Państwa wobec ratownika

Państwa wobec ratownika



Artykuły 7 – 11

Artykuły 7 – 11

ustawy o Państwowym Ratownictwie

ustawy o Państwowym Ratownictwie

Medycznym zakładają, że osobie, która poniosła szkodę

Medycznym zakładają, że osobie, która poniosła szkodę

na mieniu powstałą w następstwie podjęcia przez nią

na mieniu powstałą w następstwie podjęcia przez nią

udzielania pierwszej pomocy przysługuje roszczenie o

udzielania pierwszej pomocy przysługuje roszczenie o

naprawienie tej szkody od Skarbu Państwa

naprawienie tej szkody od Skarbu Państwa



Udzielenie pierwszej pomocy przez osobę postronną

Udzielenie pierwszej pomocy przez osobę postronną

(np. niezawodowego ratownika) stanowi niejako

(np. niezawodowego ratownika) stanowi niejako

chwilowe „wyręczenie” państwa w jego konstytucyjnym

chwilowe „wyręczenie” państwa w jego konstytucyjnym

obowiązku ochrony życia obywateli, dlatego uznano, że

obowiązku ochrony życia obywateli, dlatego uznano, że

Skarb Państwa winien odpowiadać za szkody poniesione

Skarb Państwa winien odpowiadać za szkody poniesione

przez ratownika w trakcie takiej akcji

przez ratownika w trakcie takiej akcji

Błąd a odpowiedzialność karna

Błąd a odpowiedzialność karna

ratownika

ratownika



Art. 28 § 1 kk

Art. 28 § 1 kk

stanowi, że nie

stanowi, że nie

popełnia umyślnie czynu

popełnia umyślnie czynu

zabronionego (czyli przestępstwa)

zabronionego (czyli przestępstwa)

ten, kto pozostaje w błędzie co do

ten, kto pozostaje w błędzie co do

okoliczności stanowiącej jego znamię

okoliczności stanowiącej jego znamię

Przestępstwo umyślne czy

Przestępstwo umyślne czy

nieumyślne ?

nieumyślne ?



zgodnie z art. 9 § 1 kodeksu karnego czyn

zgodnie z art. 9 § 1 kodeksu karnego czyn

zabroniony jest umyślny, jeżeli sprawca ma zamiar

zabroniony jest umyślny, jeżeli sprawca ma zamiar

jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo

jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo

przewidując możliwość jego popełnienia, na to się

przewidując możliwość jego popełnienia, na to się

godzi

godzi



§ 2 tego artykułu stanowi, że czyn zabroniony

§ 2 tego artykułu stanowi, że czyn zabroniony

popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca nie

popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca nie

mając zamiaru jego popełnienia, popełnia go jednak

mając zamiaru jego popełnienia, popełnia go jednak

na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w

na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w

danych okolicznościach, mimo że możliwość

danych okolicznościach, mimo że możliwość

popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł

popełnienia tego czynu przewidywał albo mógł

przewidzieć

przewidzieć

Znamię czynu zabronionego

Znamię czynu zabronionego



Jedna lub więcej cech jakiegoś

Jedna lub więcej cech jakiegoś

działania

działania

lub

lub

zaniechania

zaniechania

, która

, która

została wskazana w kodeksie karnym

została wskazana w kodeksie karnym

jako element składowy definicji

jako element składowy definicji

danego przestępstwa

danego przestępstwa

(znamieniem przestępstwa z

(znamieniem przestępstwa z

art. 162 §

art. 162 §

1 kk

1 kk

będzie nieudzielenie pomocy w

będzie nieudzielenie pomocy w

okolicznościach na to pozwalających)

okolicznościach na to pozwalających)

Błąd a odpowiedzialność karna

Błąd a odpowiedzialność karna

ratownika

ratownika



Art. 29 kk stanowi, że nie popełnia przestępstwa, kto

Art. 29 kk stanowi, że nie popełnia przestępstwa, kto

dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionym

dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionym

błędnym przekonaniu, że zachodzi okoliczność wyłączająca

błędnym przekonaniu, że zachodzi okoliczność wyłączająca

bezprawność albo winę - urojony stan wyższej konieczności

bezprawność albo winę - urojony stan wyższej konieczności



Ratownik błędnie przypuszcza, że wolno mu poświęcić dobro

Ratownik błędnie przypuszcza, że wolno mu poświęcić dobro

mniej chronione na rzecz ratowania życia ludzkiego, podczas

mniej chronione na rzecz ratowania życia ludzkiego, podczas

gdy w istocie takiej konieczności nie ma (niebezpieczeństwo

gdy w istocie takiej konieczności nie ma (niebezpieczeństwo

grożące poszkodowanemu nie ma charakteru

grożące poszkodowanemu nie ma charakteru

bezpośredniego, albo można go uniknąć w inny sposób)

bezpośredniego, albo można go uniknąć w inny sposób)



Błędne przekonanie ratownika o istnieniu stanu wyższej

Błędne przekonanie ratownika o istnieniu stanu wyższej

konieczności musi być usprawiedliwione, tzn. muszą

konieczności musi być usprawiedliwione, tzn. muszą

występować okoliczności, które obiektywnie wskazywałyby

występować okoliczności, które obiektywnie wskazywałyby

na jego istnienie, tyle że w danym wypadku ich ocena jest

na jego istnienie, tyle że w danym wypadku ich ocena jest

nieprawidłowa.

nieprawidłowa.

Błąd a odpowiedzialność karna

Błąd a odpowiedzialność karna

ratownika

ratownika



Zgodnie z

Zgodnie z

art. 30 kk

art. 30 kk

nie popełnia

nie popełnia

przestępstwa, kto dopuszcza się czynu

przestępstwa, kto dopuszcza się czynu

zabronionego w usprawiedliwionej

zabronionego w usprawiedliwionej

nieświadomości jego bezprawności

nieświadomości jego bezprawności



Mamy tu do czynienia z sytuacją, w

Mamy tu do czynienia z sytuacją, w

której ratownik nie zdaje sobie sprawy

której ratownik nie zdaje sobie sprawy

z faktu, iż jego działania są w istocie

z faktu, iż jego działania są w istocie

działaniami przestępczymi

działaniami przestępczymi

Podsumowanie

Podsumowanie



Każda osoba ma obowiązek udzielenia

Każda osoba ma obowiązek udzielenia

pierwszej pomocy pod rygorem

pierwszej pomocy pod rygorem

odpowiedzialności karnej

odpowiedzialności karnej



Zwolnienie się z odpowiedzialności za

Zwolnienie się z odpowiedzialności za

nieudzielenie pomocy wymaga analizy

nieudzielenie pomocy wymaga analizy

stanu faktycznego i wykazania, że nie

stanu faktycznego i wykazania, że nie

zostały spełnione warunki, od istnienia

zostały spełnione warunki, od istnienia

których kodeks karny uzależnia tę

których kodeks karny uzależnia tę

odpowiedzialność

odpowiedzialność

Podsumowanie

Podsumowanie



W czasie akcji ratowniczej może dojść do

W czasie akcji ratowniczej może dojść do

sytuacji, w której w imię ratowania życia

sytuacji, w której w imię ratowania życia

ludzkiego konieczne będzie poświęcenie

ludzkiego konieczne będzie poświęcenie

zdrowia lub mienia

zdrowia lub mienia



Jest to tzw. stan wyższej konieczności, który

Jest to tzw. stan wyższej konieczności, który

wyłącza odpowiedzialność karną

wyłącza odpowiedzialność karną



Oprócz stanu wyższej konieczności

Oprócz stanu wyższej konieczności

okolicznością znoszącą tę odpowiedzialność

okolicznością znoszącą tę odpowiedzialność

będzie również m.in. błąd oraz wiek ratownika

będzie również m.in. błąd oraz wiek ratownika

Podsumowanie

Podsumowanie



Odpowiedzialność cywilna ma najczęściej

Odpowiedzialność cywilna ma najczęściej

wymiar majątkowy

wymiar majątkowy



W najbardziej typowych przypadkach

W najbardziej typowych przypadkach

polega ona na obowiązku naprawienia

polega ona na obowiązku naprawienia

szkody wyrządzonej z własnej winy

szkody wyrządzonej z własnej winy



Uznaje się, że nie można przypisać winy

Uznaje się, że nie można przypisać winy

osobie, która podjęła czynności ratownicze

osobie, która podjęła czynności ratownicze

z pobudek altruistycznych, w celu ratowania

z pobudek altruistycznych, w celu ratowania

życia ludzkiego, jako dobra najwyższego

życia ludzkiego, jako dobra najwyższego

Podsumowanie

Podsumowanie



Co do zasady należy zatem przyjąć, że ani z punktu

Co do zasady należy zatem przyjąć, że ani z punktu

widzenia prawa karnego, ani cywilnego, prawidłowo

widzenia prawa karnego, ani cywilnego, prawidłowo

prowadzona akcja ratownicza (nawet bez

prowadzona akcja ratownicza (nawet bez

oczekiwanych skutków w postaci przywrócenia

oczekiwanych skutków w postaci przywrócenia

oddechu i krążenia) nie będzie skutkować

oddechu i krążenia) nie będzie skutkować

poniesieniem odpowiedzialności za uszkodzenie ciała

poniesieniem odpowiedzialności za uszkodzenie ciała

lub mienia

lub mienia



Osoby decydujące się na udział w ratowaniu

Osoby decydujące się na udział w ratowaniu

czyjegoś życia bądź zdrowia muszą jednakże liczyć

czyjegoś życia bądź zdrowia muszą jednakże liczyć

się z koniecznością dokonywania ocen stanów

się z koniecznością dokonywania ocen stanów

faktycznych, a w swoim postępowaniu powinny

faktycznych, a w swoim postępowaniu powinny

kierować się zasadą zdrowego rozsądku oraz

kierować się zasadą zdrowego rozsądku oraz

korzystać z nabytych umiejętności w sposób zgodny

korzystać z nabytych umiejętności w sposób zgodny

z ćwiczonymi procedurami ratowniczymi

z ćwiczonymi procedurami ratowniczymi