Agencja

Bezpieczeństwa

Wewnętrznego

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego

jest służbą specjalną powołaną do

ochrony porządku konstytucyjnego

Rzeczpospolitej Polskiej.



Zakres zadań koncentruje się na ochronie

bezpieczeństwa wewnętrznego państwa i obywateli.



Jako służba specjalna podlega kontroli cywilnej:

działania nadzoruje Premier i kontroluje Sejm.

Status obowiązki i uprawnienia ABW określa Ustawa

z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa

Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu.

Zadania ABW

• Zasadniczym zadaniem Agencji Bezpieczeństwa

Wewnętrznego jest ochrona państwa przed

planowymi i zorganizowanymi działaniami, które

mogą stwarzać zagrożenie dla niepodległości lub

porządku konstytucyjnego Polski, zakłócić

funkcjonowanie struktur państwowych bądź narazić

na szwank podstawowe interesy kraju.

• Swoje obowiązki ABW wypełnia m.in. poprzez

uzyskiwanie, analizowanie i przetwarzanie informacji

o niebezpieczeństwach. Gotowe opracowania

przekazywane są właściwym organom

konstytucyjnym. Przy realizacji zadań Agencja

korzysta z uprawnień operacyjnych oraz

procesowych.

1. Zwalczanie

terroryzmu(1/2)

• Wydarzenia z 11 września 2001 roku oraz

zamachy w Madrycie i Londynie uzmysłowiły

nam wszystkim, jakim wyzwaniem dla państw,

organizacji międzynarodowych i obywateli

jest skuteczne przeciwstawienie się

zagrożeniom związanym z terroryzmem.

• W ocenie specjalistów, Polska nie jest

pierwszoplanowym celem dla organizacji

ekstremistycznych. Mimo to - z uwagi na

powagę zagadnienia i nieprzewidywalność

działań zamachowców - nie można wykluczyć

ataku na terytorium RP. Musimy liczyć się z

możliwością wrogich działań w związku z

udziałem w kampanii antyterrorystycznej oraz

operacjach NATO czy UE.

Zwalczanie

terroryzmu(2/2)

• Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego jest

ustawowo zobowiązana do rozpoznawania

zagrożeń terrorystycznych i zapobiegania aktom

terroru. Pozyskiwanie i analizowanie informacji

pozwala na ocenę źródeł i skali zjawiska,

wytypowanie grup potencjalnych zamachowców,

rozpoznanie ich planów i zaplecza logistycznego.

• Walka z terroryzmem wymaga ścisłej współpracy

z innymi służbami i instytucjami państwowymi

oraz organizacjami międzynarodowymi.

Skuteczną koordynację działań podejmowanych

przez jednostki odpowiedzialne za ochronę

antyterrorystyczną Polski ma zapewnić

powołane w ramach ABW Centrum

Antyterrorystyczne.

Centrum Antyterrorystyczne

ABW

• Naczelną funkcją Centrum

Antyterrorystycznego ABW jest
koordynacja – w zakresie analityczno-
informacyjnym – działań służb i
instytucji uczestniczących w
zabezpieczeniu kraju przed
zagrożeniami ze strony terroryzmu.

Centrum wypełnia funkcję

koordynacyjną poprzez realizację

następujących zadań:

• Wspomaganie procesów decyzyjnych w przypadku realnego

zagrożenia atakiem terrorystycznym. Koordynację

współdziałania służb odpowiedzialnych za zwalczanie

terroryzmu w zakresie działań operacyjno-rozpoznawczych.

• Wykonywanie czynności analityczno-informacyjnych.

• Udział w opracowywaniu i nowelizowaniu procedur

reagowania kryzysowego na wypadek ataku oraz

sporządzanie algorytmów działań przed zamachem.

• Monitoring zagranicznych mediów sympatyzujących z

terrorystami.

• Wspomaganie po ewentualnym zamachu terrorystycznym

działań służb i instytucji uczestniczących w ochronie

antyterrorystycznej Polski.

• Współpracę zagraniczną.

Współpraca zagraniczna

CAT

• Współpraca Centrum Antyterrorystycznego z

partnerami zagranicznymi jest prowadzona na

płaszczyźnie dwustronnej i wielostronnej. Obejmuje

przede wszystkim wymianę informacji, wspólną

analizę globalnych zagrożeń oraz dzielenie się

doświadczeniami i wiedzą.

• Warunkiem skuteczności europejskiego systemu

ochrony antyterrorystycznej jest szybkość wymiany

danych między podmiotami odpowiadającymi za

bezpieczeństwo państw członkowskich przed

terroryzmem. W związku z tym CAT kładzie

szczególny nacisk na uruchamianie i utrzymywanie

bezpośredniej, bezpiecznej łączności z centrami

antyterrorystycznymi na świecie.

Cyberterroryzm (1/3)

• Cyberterroryzmem określamy wykorzystywanie

zdobyczy technologii informacyjnej w celu

wyrządzenia szkody.

• Wysoki poziom rozwoju technologicznego

przyczynia się do poprawy zarządzania wieloma

sferami życia politycznego, społecznego i

gospodarczego, ale jednocześnie uzależnia

państwo od sprawności i bezpieczeństwa

infrastruktury krytycznej.

• Atak na jeden z elementów systemu może zakłócić

funkcjonowanie pozostałych („efekt domina”),

ponieważ są one ściśle ze sobą powiązane.

Cyberterroryzm (2/3)

Najpoważniejszym źródłem zagrożeń dla sieci

teleinformatycznych – obok niedoskonałości

rozwiązań technicznych – są celowe

działania. Mogą przyjmować formę:

• zakłócenia działania systemów;
• nieupoważnionego wprowadzania lub

kopiowania danych;

• łamania zabezpieczeń, co pozwala na

przejęcie kontroli nad poszczególnymi

elementami infrastruktury (np. na wypadek

wojny).

Cyberterroryzm (3/3)

• Po tę ostatnią metodę mogą sięgać służby

specjalne nieprzyjaźnie nastawionych państw

oraz organizacje terrorystyczne. Z kolei grupy

przestępczości zorganizowanej mogą być

zainteresowane wykradaniem danych lub

dokonywaniem nieupoważnionych zmian np.:

systemach i sieciach instytucji finansowych.

• Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego jest

odpowiedzialna za zapewnienie ochrony

kluczowych systemów i sieci teleinformatycznych

państwa. W tym celu w strukturach ABW

powołano Rządowy Zespół Reagowania na

Incydenty Komputerowe

Cele ataków

Cyberterroryzm staje się coraz bardziej popularnym

narzędziem walki politycznej i ideologicznej.

Podstawowym celem ataków cyberterrorystycznych mogą być

systemy zapewniające prawidłowe funkcjonowanie:

• administracji państwowej;

• bezpieczeństwa wewnętrznego;

• obrony narodowej;

• łączności i telekomunikacji;

• zaopatrzenia w energię;

• zaopatrzenia w wodę;

• sieci finansowych;

• ratownictwa.

2. Kontrwywiad(1/2)

• Do zadań kontrwywiadowczych należy

neutralizowanie aktywności obcych służb

wywiadowczych i przeciwdziałanie

szpiegostwu. Polska, ze względu na swoje

położenie geopolityczne oraz przynależność do

NATO i UE, jest przedmiotem zainteresowania

obcych służb specjalnych.

• Wywiady dążą do zdobycia informacji niejawnych,

kamuflowania swoich działań i typowania

współpracowników. Podejmują próby uzyskania

wiedzy na temat polityków, systemu obronnego

państwa, infrastruktury krytycznej, strategicznych

podmiotów gospodarczych oraz ośrodków naukowo-

technicznych. 

Kontrwywiad(2/2)

• Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego odpowiada za

ochronę kontrwywiadowczą kraju. W ramach profilaktyki,

od wielu lat, prowadzi działalność edukacyjną, która ma

na celu m.in. uświadomienie urzędnikom państwowym

skali zagrożenia. Ze względu na niejawny charakter

pracy obcych służb specjalnych najcenniejsze informacje

na ich temat pozyskiwane są w drodze kontroli

operacyjnej oraz działań operacyjno-rozpoznawczych.

• Informacje o posunięciach kontrwywiadu jedynie w

nielicznych przypadkach mogą być podawane do

szerszej wiadomości. Jednak to skuteczna praca

kontrwywiadu i jego zdolność do neutralizacji prób

zdobywania najściślej strzeżonych i wrażliwych

informacji, niejednokrotnie także obecnie decyduje o

niezakłóconym rozwoju i sukcesach gospodarczych

państwa.

Zadania związane z kontrwywiadowczą ochroną kraju
obejmują z jednej strony ochronę podmiotów, które mogą
stanowić przedmiot zainteresowania obcych służb
wywiadowczych, z drugiej zaś – monitorowanie działań
podejmowanych przez te służby na terytorium RP, w
szczególności w celu wykrycia i zneutralizowania prób
uzyskiwania informacji metodami niezgodnymi z prawem.

Może się to odbywać m.in. poprzez:

próby nawiązania kontaktu z urzędnikami państwowymi;

 próby uzyskania informacji objętych klauzulą tajności;

 próby pozyskania technologii i towarów podwójnego
zastosowania;

 działania w sferze gospodarczej (w szczególności w
sektorze energetycznym), które mogą zagrażać podstawom
ekonomicznym RP.

Ochrona kontrwywiadowcza kraju

3. Przeciwdziałanie proliferacji

broni masowego

rażenia(1/2)

• Proliferacja jest to rozprzestrzenianie broni

masowego rażenia (BMR) oraz środków jej

przenoszenia do tzw. krajów ryzyka. Przedmiotem

proliferacji są także materiały, surowce, urządzenia i

wiedza, które mogą mieć podwójne zastosowanie tzn.

zarówno w sektorze cywilnym jak i wojskowym.

• Polska od wielu lat jest aktywnym uczestnikiem

porozumień, konwencji i reżimów kontrolnych w

zakresie nieproliferacji oraz kontroli obrotu towarami i

technologiami podwójnego zastosowania. Warunkiem

efektywnego przeciwdziałania temu zagrożeniu jest

międzynarodowa współpraca m.in. służb specjalnych.

Przeciwdziałanie proliferacji

broni masowego rażenia(2/2)

• Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego jest jedną z

instytucji opiniujących wnioski o wydanie zezwolenia

na międzynarodowy obrót towarami podwójnego

zastosowania. Agencja może zainicjować wszczęcie

kontroli u przedsiębiorcy, jak również wystąpić o

cofnięcie lub zmianę zakresu zezwolenia na obrót.

• Ponadto ABW jest jedyną w Polsce służbą specjalną

o uprawnieniach śledczych, która ma ustawowy

obowiązek rozpoznawania, przeciwdziałania i

zwalczania przestępstw związanych z proliferacją. W

realizacji tych zadań współpracuje przede wszystkim

ze: służbą celną, strażą graniczną i innymi służbami

specjalnymi RP.

4. Zwalczanie przestępstw

ekonomicznych(1/2)

• We współczesnym świecie w coraz większym

stopniu o międzynarodowej pozycji państwa

decydują czynniki ekonomiczne. Sprawność i

efektywność gospodarki ma duże znaczenie

dla kwestii związanych z bezpieczeństwem.

• Swoboda przepływu osób, towarów i kapitału w

obrębie Unii Europejskiej, globalizacja wzajemnych

współzależności oraz liberalizacja rynków korzystnie

wpływają na możliwości rozwoju. Równocześnie

zwiększa się ryzyko wystąpienia negatywnych

zjawisk. Nakładają się na to celowe działania

obcych państw, które dążą do poprawienia własnej

konkurencyjności w obrocie międzynarodowym.

Zwalczanie przestępstw

ekonomicznych(2/2)

• Szczególne zagrożenie dla bezpieczeństwa

ekonomicznego państwa stanowią defraudacje

środków publicznych czy oszustwa podatkowe.

Jednym z przejawów przestępczej działalności w

sferze biznesu jest „pranie brudnych pieniędzy”.

Wiarygodność Polski na arenie międzynarodowej

określa m.in. właściwa absorpcja  funduszy unijnych.

• Gwarancją prawidłowego funkcjonowania gospodarki

jest stały dostęp do surowców strategicznych takich,

jak gaz i ropa.

• ABW zajmuje się rozpoznawaniem i zwalczaniem

przestępstw ekonomicznych. Współpracuje przy tym z

innymi instytucjami i służbami państwowym. Aktywnie

uczestniczy w działaniach, które mają na celu

poprawę bezpieczeństwa energetycznego kraju.  

Oszustwa podatkowe

• W ramach przestępstw podatkowych

największe szkody finansowe w budżecie

państwa powodowane są poprzez przemyt do

Polski towarów bez naliczania należnego

podatku akcyzowego oraz wyłudzenia

zwrotów podatku od towarów i usług.

• Akcyza i VAT stanowią główne źródło

przychodów budżetu państwa. Z tego właśnie

powodu nieprawidłowości w ich uzyskiwaniu

znajdują się w zakresie kompetencji Agencji

Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Przemyt towarów

akcyzowych

• Przemyt jest to przemieszczenie towarów pomiędzy

państwami z pominięciem opłat celnych, akcyzy,

podatku VAT i innych należności wobec państwa, na

którego terytorium wwieziono towar.

• Na teren RP w sposób nielegalny trafiają produkty

przede wszystkim ze Wschodu. Z kolei z naszego kraju

przemyt odbywa się głównie do państw UE. Z powodu

wysokich stawek podatku akcyzowego opłacalny jest

przemyt następujących towarów: wyrobów

tytoniowych, alkoholowych i paliw płynnych. Zajmują

się nim pojedyncze osoby, tzw. "mrówki" oraz

zorganizowane grupy. W obu przypadkach może

dochodzić do korumpowania funkcjonariuszy

administracji celnej, którzy w zamian za korzyści

finansowe umożliwiają prowadzenie procederu

przemytniczego.

Wyłudzenia zwrotów podatku

VAT

Wyłudzenia zwrotów podatku VAT najczęściej występują przy:

• wprowadzaniu do obrotu gospodarczego faktur, które

dokumentują fikcyjne zdarzenia gospodarcze lub zawierają

znacząco zawyżoną cenę towaru lub usługi;

• fikcyjnym eksporcie towarów, polegającym na poświadczeniu

nieprawdy w dokumentach celnych lub podrobieniu

dokumentów wywozowych.

W handlu wewnątrz unijnym kraje członkowskie obowiązują

przepisy Wspólnotowego Kodeksu Celnego. Po akcesji także w

Polsce pojawił się problem wyłudzeń zwrotów podatku VAT z

transakcji, które odbywają się w oparciu o Administracyjne

Dokumenty Towarzyszące (ADT). Wyłudzenia VAT wewnątrz UE

odbywają się najczęściej w ramach tzw. „karuzeli podatkowej",

która polega na wielokrotnym eksporcie i ponownym imporcie

tych samych towarów za pośrednictwem złożonego łańcucha

dostaw. Charakter przestępstw „karuzelowych" wymaga ścisłej

współpracy i wymiany informacji ze służbami partnerskimi

państw Unii Europejskiej.

Bezpieczeństwo

energetyczne(1/2)

• Polska gospodarka większość swojego

zapotrzebowania na gaz i ropę musi zaspakajać

poprzez import.

• Z punktu widzenia bezpieczeństwa energetycznego

ważne jest, aby zdywersyfikować źródła pozyskania

tych surowców przy akceptowalnym poziomie ich

cen. Daje to możliwość zmiany kierunku dostaw na

wypadek jakichkolwiek problemów któregoś z

eksporterów. Należy także zwiększać poziom

rezerw, które będzie można uruchomić w razie

kryzysu. Wymaga to zbudowania dobrze

rozwiniętej infrastruktury do odbioru i przerobu

surowców energetycznych.

Bezpieczeństwo

energetyczne(2/2)

•

Istotnym elementem bezpieczeństwa energetycznego

RP jest współpraca z innymi państwami Unii

Europejskiej. Wypracowanie wspólnej polityki w tej

sferze korzystnie wpłynęłoby na sytuację naszego kraju.

•

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego dąży do

rozpoznawania negatywnych zjawisk wpływających na

funkcjonowanie krajowego sektora energetycznego.

Dotyczy to zwłaszcza wszelkich zagrożeń i

nieprawidłowości występujących w sferze

międzynarodowego lub krajowego obrotu surowcami

energetycznymi oraz ich wydobywania i przetwarzania.

ABW uczestniczy też w opiniowaniu aktów prawnych,

które dotyczą regulacji międzynarodowych, a mogą

podnieść poziom bezpieczeństwa energetycznego

Polski.

W celu rozpoznawania i wykrywania
przestępstw godzących w ekonomiczne
podstawy państwa Agencja Bezpieczeństwa
Wewnętrznego prowadzi stałą współpracę z
innymi służbami i instytucjami. Są to m.in.:
(1/2)

• Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji – przy

opiniowaniu koncesji uprawniających do prowadzenia działalności

gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami

wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o

przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym;

• - Ministerstwo Gospodarki – w ramach międzyresortowego zespołu

opiniującego wnioski przedsiębiorców o wydanie zezwoleń na

międzynarodowy obrót towarami o znaczeniu strategicznym dla

bezpieczeństwa państwa;

• - jednostki podległe Komendantowi Głównemu Policji (m.in.

Komenda Stołeczna Policji, Centralne Biuro Śledcze, Biuro Spraw

Wewnętrznych), a także jednostki podległe Komendantowi

Głównemu Straży Granicznej (m.in. Nadwiślański Oddział Straży

Granicznej, Zarząd Graniczny KG SG, Zarząd Operacyjno-Śledczy

KG SG) – w zakresie rozpoznawania i zwalczania działalności

międzynarodowych zorganizowanych grup przestępczych

zajmujących się m.in. przemytem i handlem narkotykami czy

bronią palną;

W celu rozpoznawania i wykrywania

przestępstw godzących w ekonomiczne

podstawy państwa Agencja Bezpieczeństwa
Wewnętrznego prowadzi stałą współpracę z

innymi służbami i instytucjami. Są to m.in.:

(2/2)

• - Ministerstwo Skarbu Państwa – w zakresie monitorowania

procesów przekształceń własnościowych instytucji finansowych,

których akcje lub udziały stanowią własność Skarbu Państwa;

• - organy kontroli skarbowej – w zakresie dokumentowania

działalności firm nie uiszczających należnych podatków, w tym

dokonujących wyłudzeń podatku VAT;

• - odpowiednie komórki Izb Celnych oraz regionalne oddziały

Straży Granicznej – w zakresie zwalczania przemytu towarów i

korupcji funkcjonariuszy;

• - Giełda Papierów Wartościowych i Komisja Nadzoru

Finansowego – w zakresie monitorowania rynku akcji, obligacji

czy instrumentów pochodnych (kontrakty terminowe, warranty,

opcje).

• Ponadto ABW prowadzi stałą współpracę z przedstawicielami

służb partnerskich za granicą, tj. służb specjalnych, policyjnych

i celnych. Skupia się ona przede wszystkim na wymianie

informacji oraz kontaktach eksperckich.

5. Zwalczanie przestępczości

zorganizowanej

• Głównymi obszarami działania polskich grup

przestępczych są: produkcja, przemyt i handel

narkotykami, handel bronią, przemyt towarów

akcyzowych (m.in. alkohol, papierosy, paliwa płynne),

hazard, wymuszanie haraczy, napady rabunkowe i

porwania dla okupu.

• Zorganizowana przestępczość szczególnie szybko

odnajduje się i rozprzestrzenia w środowisku nowych

technologii. Za pośrednictwem Internetu dochodzi do

ataków na systemy komputerowe, kradzieży danych i

środków finansowych.

• ABW zajmuje się rozpoznawaniem struktur, przedsięwzięć

i metod działania przestępczości zorganizowanej. Z uwagi

na międzynarodowy charakter funkcjonowania tych grup

prowadzona jest stała współpraca ze służbami

specjalnymi, policyjnymi i celnymi innych państw.

ABW uprawniona jest do zwalczania

nielegalnego międzynarodowego obrotu

środkami odurzającymi i substancjami

psychotropowymi.

Największym zainteresowaniem wśród polskich

grup przestępczych cieszy się:

•

amfetamina

(produkcja, obrót, przemyt);

•

heroina

(przemyt);

•

kokaina

(przemyt).

•

Produkcja i obrót bronią

(1/3)

• Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego zajmuje

się rozpoznawaniem i zwalczaniem przestępstw

związanych z niezgodną z prawem produkcją oraz

międzynarodowym obrotem sprzętem wojskowym

i uzbrojeniem

• Działania mają na celu eliminację możliwości

pozyskiwania na terenie Polski broni przez

państwa objęte embargiem, międzynarodowe

grupy przestępcze oraz organizacje

terrorystyczne. Aspekt kryminalny (np. nielegalny

handel pojedynczymi egzemplarzami broni)

pozostaje w zakresie kompetencji innych służb,

przede wszystkim Policji

Produkcja i obrót bronią

(2/3)

• Najczęściej występującymi przestępstwami w zakresie

produkcji, obrotu bronią i sprzętem wojskowym jest:

• prowadzenie działalności gospodarczej bez koncesji lub

niezgodnie z warunkami określonymi w koncesji MSWiA;

• obrót z zagranicą bez zezwolenia lub niezgodnie z zakresem

określonym w udzielonym zezwoleniu np.: przekazanie towaru

innemu odbiorcy niż zadeklarowany we wniosku (tzw. zmiana

końcowego użytkownika) lub eksport większych ilości

uzbrojenia niż zadeklarowany w dokumentacji wywozowej;

• fałszowanie dokumentacji w zakładach produkujących broń lub

jej elementy w celu ukrycia „wygospodarowanych nadwyżek";

• współdziałanie polskich obywateli z międzynarodowymi

handlarzami bronią w celu pozyskania i dostarczenia sprzętu

wojskowego do organizacji lub państw objętych

międzynarodowymi sankcjami;

• nielegalne doradztwo lub pośrednictwo w zawieraniu umów na

handel bronią i amunicją na rynkach państw trzecich.

Produkcja i obrót bronią

(3/3)

• ABW, obok Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i

Administracji oraz Ministerstwa Gospodarki, odgrywa

istotną rolę w polskim systemie kontroli sektora przemysłu

zbrojeniowego. Agencja jest jednym z organów opiniujących

wnioski przedsiębiorców o udzielenie koncesji MSWiA, która

uprawnia do wytwarzania oraz obrotu materiałami

wybuchowymi, bronią i amunicją.

• ABW zajmuje się również szeroko rozumianą ochroną

przemysłu zbrojeniowego w Polsce np. zabezpieczaniem

prac badawczo-rozwojowych, przeciwdziałaniem

nieprawidłowościom występującym w procedurach

prywatyzacyjnych lub przetargach na dostawy sprzętu

wojskowego i uzbrojenia np. korupcja urzędników

państwowych odpowiedzialnych za prawidłowy przebieg

tych procesów.

6. Zwalczanie korupcji(1/2)

• Uzależnianie decyzji politycznych,

społecznych oraz gospodarczych od

korzyści osobistych wypacza mechanizmy

funkcjonowania demokracji i wolnego

rynku. Stwarza to istotne zagrożenie dla

porządku konstytucyjnego i ładu

ekonomicznego RP.

• Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego jest

zobowiązana do zwalczania korupcji w

przypadkach, gdy zjawisko to – ze względu na

skalę, osobę sprawcy lub przedmiot decyzji –

może godzić w bezpieczeństwo państwa.

Zwalczanie korupcji(2/2)

Do konsekwencji korupcji należy zaliczyć:

• zakłócenie procesów decyzyjnych w państwie;

• zakłócenie funkcjonowania mechanizmów rynkowych;

• deformowanie struktury wydatków publicznych;

• obniżanie dochodów państwa z uwagi na nieewidencjonowany przepływ

pieniędzy;

• zakłócenie funkcjonowania organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości;

• zakłócenie procedur sprawdzeniowych i kontrolnych, odnoszących się do

różnych sfer: poczynając od kontroli celnych i skarbowych, aż po wydawanie

różnego rodzaju zaświadczeń i poświadczeń oraz przyznawanie koncesji;

• podważenie zaufania obywatela do państwa i prawa;

• obniżenie wiarygodności państwa na arenie międzynarodowej.

Na wystąpienie korupcji o dużej skali najbardziej narażone są takie obszary jak:

procesy prywatyzacyjne, gospodarowanie majątkiem publicznym, działalność

funduszy celowych agencji, udzielanie zamówień publicznych, udzielanie

koncesji, działalność administracji skarbowej, służb celnych, organów

nadzoru i inspekcji oraz organów wymiaru sprawiedliwości.

Tarcza antykorupcyjna

W 2008 r. w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów została opracowana

koncepcja „tarczy antykorupcyjnej”.

Celem projektu jest stworzenie mechanizmów zapobiegawczych, które

mają zmniejszyć zagrożenie korupcją w dwóch obszarach:

• - prywatyzacji majątku Skarbu Państwa

• - zamówień publicznych
Działania podejmowane w ramach „tarczy antykorupcyjnej” koordynuje

KPRM. W realizację tego programu, obok właściwych resortów,

zaangażowana jest m.in. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Istotą „tarczy” jest profilaktyka. W tym celu funkcjonariusze jednostek

zaangażowanych w projekt m.in.:

• - prowadzą śledztwa i dochodzenia – w oparciu o materiały uzyskane

w toku pracy operacyjno-rozpoznawczej – dotyczące nieprawidłowości

w prywatyzowanych podmiotach i w przetargach publicznych;

• - przedstawiają właściwym odbiorcom zewnętrznym informacje na

temat zagrożeń w obszarach objętych tarczą;

• - prowadzą specjalistyczne szkolenia dla urzędników i pełnomocników

ochrony w instytucjach państwowych.

7. Ochrona informacji

niejawnych(1/3)

• Agencja Bezpieczeństwa

Wewnętrznego odpowiada za
zapewnienie właściwej ochrony
informacji niejawnych, zwłaszcza
oznaczonych klauzulą „tajne” i
„ściśle tajne”.

Ochrona informacji

niejawnych(2/3)

• Ustawa z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych

zawiera określone zasady, rodzaje i sposób przeprowadzania

postępowań sprawdzających oraz procedury ochrony fizycznej i

teleinformatycznej. System ochrony informacji niejawnych jest

oparty na kilku podstawowych zasadach, które są wiążące

niezależnie od zmian wprowadzanych w rozwiązaniach

szczegółowych.

• Zadanie niektórym informacjom niejawnym klauzuli „tajne” lub

„ściśle tajne” wynika z konieczności ochrony przed poważną lub

wyjątkowo poważną szkodą dla Rzeczypospolitej Polskiej. Dostęp

do tego typu danych mogą uzyskać wyłącznie ludzie godni

zaufania i odpowiednio sprawdzeni. Jeśli zostaną ujawnione

informacje, że osoba posiadająca poświadczenie bezpieczeństwa,

nie daje rękojmi zachowania tajemnicy, ABW (lub pełnomocnik

ochrony jednostki organizacyjnej, w której ta osoba jest

zatrudniona) przeprowadza wobec niej kontrolne postępowanie

sprawdzające. Instytucje i firmy, które są w posiadaniu informacji

niejawnych, podlegają kontroli w zakresie ich ochrony. Agencja,

aby zapewnić prawidłowe działanie systemu, ściśle współpracuje

z pionami ochrony w poszczególnych podmiotach.

Ochrona informacji

niejawnych(3/3)

• W ramach współpracy międzynarodowej Polska

musi zapewnić jednolity stopień bezpieczeństwa

informacji klasyfikowanych, które są wymieniane z

zagranicznymi partnerami. Taką gwarancję dają

umowy dwustronne oraz regulacje organizacji

międzynarodowych, których Polska jest członkiem.

Szef ABW pełni funkcję krajowej władzy

bezpieczeństwa w stosunkach międzynarodowych,

tzn. odpowiada za wdrażanie uzgodnionych zasad i

środków ochrony informacji niejawnych.

• Od dnia 2 stycznia 2011 r. Szef ABW pełni funkcję

krajowej władzy bezpieczeństwa. W sferze

wojskowej funkcję tę Szef ABW pełni za

pośrednictwem Szefa SKW.

Szef Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego w stosunkach
międzynarodowych pełni funkcję
krajowej władzy bezpieczeństwa w
sferze cywilnej oraz w sferze
wojskowej – za pośrednictwem Szefa
SKW.

Do głównych zadań ABW w zakresie krajowej
władzy bezpieczeństwa w sferze cywilnej
oraz w sferze wojskowej należy:

• zapewnienie bezpieczeństwa informacji niejawnych

międzynarodowych przechowywanych przez instytucje publiczne i

inne jednostki organizacyjne, zarówno w kraju, jak i za granicą;

• przeprowadzanie okresowych kontroli stanu zabezpieczenia

informacji klasyfikowanych międzynarodowych we wszystkich

instytucjach cywilnych i wojskowych;

• wydawanie zgody na ustanowienie (lub likwidację) Kancelarii

Tajnych Międzynarodowych;

• współpraca z właściwymi organami bezpieczeństwa struktur

międzynarodowych;

• przeprowadzanie czynności sprawdzeniowych w stosunku do

podmiotów prowadzących działalność gospodarczą i inną,

ubiegających się o uzyskanie kontraktu niejawnego NATO lub UE;

• nadzór nad prawidłowym funkcjonowaniem systemów

informatycznych przetwarzających informacje niejawne

międzynarodowe.

8. Analizy i informacje(1/3)

• Prowadzenie pracy analityczno-informacyjnej

jest nieodłączną częścią działalności każdej

służby specjalnej.

• Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego spełnia rolę

wyspecjalizowanego ośrodka informacyjno-

analitycznego. Realizuje zadania wynikające z

bieżącego zapotrzebowania Rządu RP.

• Agencja jest zobligowana do uzyskiwania,

analizowania i przetwarzania wszelkich informacji

mogących mieć istotne znaczenie dla ochrony

bezpieczeństwa wewnętrznego państwa i jego

porządku konstytucyjnego. Szef ABW przekazuje je

Prezydentowi Rzeczpospolitej Polskiej, Prezesowi

Rady Ministrów, a także – zgodnie z kompetencjami

– właściwym ministrom.

Analizy i informacje(2/3)

Opracowywane przez ABW materiały mają formę

raportów, informacji sygnalnych, analiz oraz

biuletynów tematycznych i poświęcone są takim

zjawiskom, jak:

• szpiegostwo;
• terroryzm i ekstremizmy polityczne;
• zagrożenia dla podstaw ekonomicznych państwa;
• korupcja osób pełniących funkcje publiczne.

W celu rozpoznawania charakteru i źródeł potencjalnych

zagrożeń dla bezpieczeństwa państwa prowadzony

jest szeroki monitoring przede wszystkim otwartych

źródeł informacji.

Analizy i informacje(3/3)

• Ponadto Agencja ma ustawowe uprawnienia do

stosowania środków operacyjno-rozpoznawczych, w

tym do korzystania z osobowych źródeł informacji,

prowadzenia obserwacji pośredniej i bezpośredniej,

kontroli treści korespondencji i zawartości

przesyłek oraz prowadzenia podsłuchu

telefonicznego i teleinformatycznego. Środki te

mają szczególne znaczenie przy wyprzedzającym

rozpoznawaniu prowadzonych w tajemnicy działań,

podejmowanych m.in.: przez obce służby

wywiadowcze czy organizacje terrorystyczne.

• Coraz większe znaczenie mają informacje

przekazywane przez partnerów zagranicznych w

ramach współpracy bilateralnej (dwustronnej) lub

multilateralnej (wielostronnej).

Obszar działania

• Działalność ABW poza granicami

Rzeczypospolitej Polskiej może
być prowadzona w związku z jej
działalnością na terytorium
państwa wyłącznie w zakresie
realizacji zadań określonych w
ustawie. Prezes Rady Ministrów
określa kierunki działania
Agencji w drodze wytycznych.

Funkcjonariuszom Agencji

Bezpieczeństwa Wewnętrznego

przysługują uprawnienia takie jak:(1/2)

•

legitymowania osób w celu ustalenia tożsamości;

•

zatrzymywania osób w trybie i w wypadkach

określonych w przepisach kodeksu postępowania

karnego;

•

przeszukania osób i pomieszczeń w trybie i w

wypadkach określonych w przepisach kodeksu

postępowania karnego i innych ustawach;

•

dokonywania kontroli osobistej, a także

przeglądania zawartości bagaży i sprawdzania

ładunku w portach i na dworcach, w środkach

transportu lądowego, powietrznego i wodnego w

razie istnienia uzasadnionego podejrzenia

popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary;

Funkcjonariuszom Agencji Bezpieczeństwa

Wewnętrznego przysługują uprawnienia

takie jak:(2/2)

•

obserwowania i rejestrowania z użyciem środków

technicznych obrazu zdarzeń i dźwięku towarzyszącego tym

zdarzeniom w miejscach publicznych;

•

żądania niezbędnej pomocy od instytucji państwowych,

organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego

oraz przedsiębiorców prowadzących działalność w dziedzinie

użyteczności publicznej (wymienione instytucje, organy i

przedsiębiorcy są obowiązani, w zakresie swojego działania,

do udzielenia tej pomocy w związku z obowiązującymi

przepisami prawa);

•

zwracania się o niezbędną pomoc do innych niż wyżej

wymienieni przedsiębiorców, jednostek organizacyjnych i

organizacji społecznych, jak również zwracania się w

nagłych wypadkach do każdej osoby o udzielenie doraźnej

pomocy w ramach obowiązujących przepisów prawa.

•

mogą oni również stosować fizyczne, techniczne i chemiczne

środki przymusu bezpośredniego, służące do obezwładniania

bądź konwojowania osób oraz do zatrzymywania pojazdów

•

mają oni również prawo użycia broni palnej

Profilaktyka(1/2)

• Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego

prowadzi działania profilaktyczne, których

celem jest zapewnienie ochrony szczególnie

wrażliwym sferom funkcjonowania państwa i

gospodarki. Na szeroko rozumianą prewencję

składają się systemy opiniowania i

certyfikowania oraz programy szkoleń.

• ABW prowadzi postępowania sprawdzające wobec

osób i podmiotów, które chcą uzyskać dostęp do

informacji objętych klauzulą niejawności z uwagi na

obszar, do którego się odnoszą. Zadaniem Agencji

jest umożliwienie dostępu do takich informacji

jedynie osobom dającym rękojmię zachowania

tajemnicy.

Profilaktyka(2/2)

• Agencja ma uprawnienia do monitorowania

importu towarów i technologii podwójnego

zastosowania. Szef ABW uczestniczy w systemie

opiniowania transakcji handlowych na towary o

znaczeniu strategicznym, które są zawierane przez

polskie firmy lub mają miejsce na terytorium RP.

• ABW sprawdza również cudzoziemców, którzy

starają się o nadanie obywatelstwa polskiego,

statusu uchodźcy, udzielenie azylu politycznego

lub o pozwolenie na zamieszkanie. Ponadto

realizuje projekty poświęcone ochronie

infrastruktury krytycznej ze szczególnym

uwzględnieniem cyberprzestrzeni RP.

Stan wyjątkowy

USTAWA

z dnia 21 czerwca 2002 r.

o stanie wyjątkowym.

(Dz. U. z dnia 20 lipca 2002 r.)

Art. 17.4. Wojewoda, wszczyna postępowanie w sprawie
odosobnienia( danej osoby) na wniosek właściwych organów tj. Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego,.
Art. 19. 1. W czasie stanu wyjątkowego na wezwanie m.in Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego, osoba mająca ukończone 17 lat jest
obowiązana do udziału, we wskazanym miejscu, w rozmowie
ostrzegawczej. Wezwanie to może być przekazane w dowolnej
udokumentowanej formie.

W czasie stanu wyjątkowego gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że
dana osoba pozostając na wolności będzie prowadziła działalność
zagrażającą konstytucyjnemu ustrojowi państwa, bezpieczeństwu
obywateli lub porządkowi publicznemu należy ją odosobnić dla
zapobieżenia popełnienia czynu karalnego lub uniemożliwienia ucieczki po
jego popełnieniu.
Odosobniona może być nie tylko osoba mająca ukończone 18 lat ale
również osoba, która ukończyła 17 lat, jeżeli przeprowadzona uprzednio z
nią rozmowa ostrzegawcza okazała się nieskuteczna.

Stan wojenny- ABW

• Art. 20. 1. W czasie stanu wojennego w

przypadku osób, których działalność zagraża
bezpieczeństwu lub obronności państwa,
można dokonać przeszukania tych osób lub
przeszukania ich mieszkania, a także zajęcia
przedmiotów wykorzystywanych do
prowadzenia tej działalności.

• przeszukania innych pomieszczeń,

pojazdów, statków powietrznych oraz
jednostek pływających

Stan wyjątkowy

• Art. 20. 1. W czasie stanu wyjątkowego może być

wprowadzona:1) cenzura prewencyjna środków społecznego

przekazu obejmująca materiały prasowe

• 2) kontrola zawartości przesyłek, listów, paczek i przekazów

przekazywanych w ramach usług pocztowych o charakterze

powszechnym lub usług kurierskich,

• 3) kontrola treści korespondencji telekomunikacyjnej i

rozmów telefonicznych lub sygnałów przesyłanych w

sieciach telekomunikacyjnych,

• 4) emisja sygnałów uniemożliwiających nadawanie lub

odbiór przekazów radiowych, telewizyjnych lub

dokonywanych poprzez urządzenia i sieci

telekomunikacyjne, których treść może zwiększyć

zagrożenie konstytucyjnego ustroju państwa,

bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego.

Bibliografia:



USTAWA z dnia 21 czerwca 2002 r.

o stanie wyjątkowym. (Dz. U. z dnia 20 lipca 2002 r.)



http://www.abw.gov.pl/



A. Misiuk, Administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego.
Zagadnienia prawno-ustrojowe, Warszawa 2008 ISBN 978-83-60501-
88-7



USTAWA z dnia 24 maja 2002 r.o Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu. (Dz.U. 2002 nr 74 poz.
676)