KTN

Prof.zw dr hab.Irena Jędrzejczyk

Warszawa 2013

Korporacja transnarodowa

Korporacja transnarodowa

(międzynarodowa) jest

(międzynarodowa) jest

organizacją, która

organizacją, która

koordynuje działalność

koordynuje działalność

produkcyjno – handlową

produkcyjno – handlową

różnych jednostek, w różnych

różnych jednostek, w różnych

krajach z jednego ośrodka

krajach z jednego ośrodka

podejmującego strategiczne

podejmującego strategiczne

decyzje.

decyzje.

Struktura KTN

Źródło: opracowanie własne na podst. World Investment Report 2002 Transnational Corporations and
Export Competitiveness, UN, Nowy Jork - Genewa 2002, s.291.

Cechy korporacji

Cechy korporacji

transnarodowych:

transnarodowych:



Suwerenność

Suwerenność



Złożoność

Złożoność



Rozproszenie geograficzne

Rozproszenie geograficzne



Specjalizacja

Specjalizacja



Zdolność arbitrażowania

Zdolność arbitrażowania



Zdolność integrowania

Zdolność integrowania



Elastyczność

Elastyczność

organizowania

organizowania



Globalna efektywność

Globalna efektywność

Suwerenność

Suwerenność

Polega na tym, że korporacje

Polega na tym, że korporacje

podejmują strategiczne decyzje

podejmują strategiczne decyzje

i działania w pewnej mierze

i działania w pewnej mierze

niezależnie od sytuacji oraz

niezależnie od sytuacji oraz

interesów państw będących

interesów państw będących

terenem ich ekspansji.

terenem ich ekspansji.

Złożoność

Złożoność

Działalność produkcyjno – handlowa

Działalność produkcyjno – handlowa

jest prowadzona przez korporacje w

jest prowadzona przez korporacje w

wielu różnych krajach, nie tylko w

wielu różnych krajach, nie tylko w

posiadanym przez nie majątku

posiadanym przez nie majątku

produkcyjnym (filie), lecz również w

produkcyjnym (filie), lecz również w

niezależnych przedsiębiorstwach, w

niezależnych przedsiębiorstwach, w

wyniku

zawartych

z

nimi

wyniku

zawartych

z

nimi

porozumień.

porozumień.

Rozproszenie

Rozproszenie

geograficzne

geograficzne

Filie korporacji znajdują się w

Filie korporacji znajdują się w

wielu krajach świata.

wielu krajach świata.

Specjalizacja

Specjalizacja

Niektóre jednostki organizacyjne

Niektóre jednostki organizacyjne

korporacji otrzymują tzw. „globalny

korporacji otrzymują tzw. „globalny

mandat”. Oznacza to podjęcie

mandat”. Oznacza to podjęcie

przez

wybraną

filię

ściśle

przez

wybraną

filię

ściśle

określonej działalności nie na

określonej działalności nie na

potrzeby rynku kraju goszczącego,

potrzeby rynku kraju goszczącego,

lecz rynku ogólnoświatowego.

lecz rynku ogólnoświatowego.

Zdolność

Zdolność

arbitrażowania

arbitrażowania

Polega na prowadzeniu operacji

Polega na prowadzeniu operacji

jednocześnie na różnych rynkach dla

jednocześnie na różnych rynkach dla

szybkiego,

zyskownego

szybkiego,

zyskownego

wykorzystania

różnic

wykorzystania

różnic

ekonomicznych, które istnieją w

ekonomicznych, które istnieją w

danej sytuacji chodzi o różnice w

danej sytuacji chodzi o różnice w

warunkach, zasobach i efektywności

warunkach, zasobach i efektywności

produkcji,w

cenach,

systemach

produkcji,w

cenach,

systemach

podatkowych, kursach walut, stóp %.

podatkowych, kursach walut, stóp %.

Zdolność

Zdolność

integrowania

integrowania

Oznacza ścisłe powiązanie i

Oznacza ścisłe powiązanie i

koordynację działalności

koordynację działalności

jednostek organizacyjnych, co

jednostek organizacyjnych, co

zapewnia wszechstronne

zapewnia wszechstronne

przepływy informacji, kadr,

przepływy informacji, kadr,

technologii, środków

technologii, środków

finansowych, produktów i

finansowych, produktów i

usług między jednostkami.

usług między jednostkami.

Elastyczność

Elastyczność

organizowania

organizowania

Oznacza zmieniające się

Oznacza zmieniające się

sposoby angażowania

sposoby angażowania

zasobów oraz

zasobów oraz

przesunięcia w rozdziale

przesunięcia w rozdziale

zadań i koordynowanie

zadań i koordynowanie

ich realizacji.

ich realizacji.

Globalna

Globalna

efektywność

efektywność

Oznacza obniżenie

Oznacza obniżenie

kosztów netto w całym

kosztów netto w całym

systemie

systemie

korporacyjnym, ale

korporacyjnym, ale

niekoniecznie we

niekoniecznie we

wszystkich jednostkach

wszystkich jednostkach

organizacyjnych w

organizacyjnych w

danym czasie.

danym czasie.

Podstawowe funkcje

Podstawowe funkcje

korporacji

korporacji

transnarodowych:

transnarodowych:



przemieszczanie zasobów i zdolności

przemieszczanie zasobów i zdolności

produkcyjno – handlowych (jako tzw.

produkcyjno – handlowych (jako tzw.

„pakietów inwestycyjnych”)

„pakietów inwestycyjnych”)



pobudzanie wzrostu i efektywności

pobudzanie wzrostu i efektywności

gospodarczej,

gospodarczej,



stymulowanie restrukturyzacji,

stymulowanie restrukturyzacji,



aktywizowanie lokalnych zasobów i

aktywizowanie lokalnych zasobów i

konkurencji na rynku,

konkurencji na rynku,



transmitowanie nowych metod i wzorców,

transmitowanie nowych metod i wzorców,



wyrównywanie warunków działania,

wyrównywanie warunków działania,



integrowanie działalności przedsiębiorstw i

integrowanie działalności przedsiębiorstw i

gospodarek

gospodarek

Korporacje należą do firm najbardziej

Korporacje należą do firm najbardziej

konkurencyjnych i wiodących w świecie.

konkurencyjnych i wiodących w świecie.

Dodatkowo w odróżnieniu od firm

Dodatkowo w odróżnieniu od firm

krajowych korporacje transnarodowe

krajowych korporacje transnarodowe

uzyskiwały różnego rodzaju ulgi

uzyskiwały różnego rodzaju ulgi

inwestycyjne, a przede wszystkim

inwestycyjne, a przede wszystkim

posiadają i stosują bardzo ważny

posiadają i stosują bardzo ważny

instrument do walki konkurencyjnej,a

instrument do walki konkurencyjnej,a

mianowicie

mianowicie

ceny transferowe.

ceny transferowe.

Mianem

Mianem

cen transferowych

cen transferowych

określa się

określa się

ceny stosowane przy finansowych oraz

ceny stosowane przy finansowych oraz

rzeczowych przepływach dóbr i usług

rzeczowych przepływach dóbr i usług

kupowanych lub sprzedawanych między

kupowanych lub sprzedawanych między

członkami „rodziny” korporacji. Są one

członkami „rodziny” korporacji. Są one

bardzo często stosowane przez korporacje

bardzo często stosowane przez korporacje

jako narzędzie manipulatorskie, służące

jako narzędzie manipulatorskie, służące

do transferu środków z krajów, które

do transferu środków z krajów, które

korporacja uznaje za obszar o wysokich

korporacja uznaje za obszar o wysokich

podatkach, o wysokich cłach czy o

podatkach, o wysokich cłach czy o

wysokim ryzyku kursowym.

wysokim ryzyku kursowym.

Strategie korporacji

Strategie korporacji

transnarodowych:

transnarodowych:



Strategia

Strategia

narodowa

narodowa



Strategia

Strategia

międzynarodowa

międzynarodowa



Strategia

Strategia

transnarodowa

transnarodowa



Strategia

Strategia

globalna

globalna

Strategia narodowa

Strategia narodowa

Jej sens sprowadza się do rozwoju współpracy

Jej sens sprowadza się do rozwoju współpracy

produkcyjnej, technicznej i handlowej z

produkcyjnej, technicznej i handlowej z

lokalnymi przedsiębiorstwami. Filie korporacji

lokalnymi przedsiębiorstwami. Filie korporacji

transnarodowych uzyskują w tym przypadku z

transnarodowych uzyskują w tym przypadku z

centrali macierzystej kapitał i zaopatrzenie

centrali macierzystej kapitał i zaopatrzenie

kooperacyjne,a produkowane wyroby usiłują

kooperacyjne,a produkowane wyroby usiłują

sprzedać na lokalnym rynku. Starają się one

sprzedać na lokalnym rynku. Starają się one

uzyskać od rządów kraju, na którego terytorium

uzyskać od rządów kraju, na którego terytorium

są zlokalizowane, najkorzystniejsze warunki

są zlokalizowane, najkorzystniejsze warunki

przy transferze kapitału i elementów

przy transferze kapitału i elementów

zaopatrzeniowych, a także maksymalne

zaopatrzeniowych, a także maksymalne

zwolnienia od podatków i innych powinności

zwolnienia od podatków i innych powinności

wobec budżetu. Nie są przy tym zainteresowane

wobec budżetu. Nie są przy tym zainteresowane

rozszerzeniem uzyskanych preferencji na inne

rozszerzeniem uzyskanych preferencji na inne

podmioty rynku międzynarodowego.

podmioty rynku międzynarodowego.

Strategia

Strategia

międzynarodowa

międzynarodowa



Działa na kilku rynkach lokalnych

Działa na kilku rynkach lokalnych



Charakteryzuje się mniejszym

Charakteryzuje się mniejszym

dostosowaniem do rynku co umożliwia

dostosowaniem do rynku co umożliwia

większą skalę produkcji, specjalizację filii

większą skalę produkcji, specjalizację filii

i wymianę między nimi

i wymianę między nimi



Polega na koordynowaniu i

Polega na koordynowaniu i

kontrolowaniu przez centrale

kontrolowaniu przez centrale

poszczególnych zasobów poszczególnym

poszczególnych zasobów poszczególnym

firmom

firmom

Strategia

Strategia

transnarodowa

transnarodowa



Największe przedsiębiorstwa, najlepiej,

Największe przedsiębiorstwa, najlepiej,

najnowocześniej wyposażone, które

najnowocześniej wyposażone, które

mają swobodnie działać w warunkach

mają swobodnie działać w warunkach

swobodnego przepływu towarów

swobodnego przepływu towarów



Jest najbardziej wymagająca i

Jest najbardziej wymagająca i

najbardziej zaawansowana. Kładzie

najbardziej zaawansowana. Kładzie

duży nacisk na dostosowanie do rynku.

duży nacisk na dostosowanie do rynku.



Presja na obniżanie kosztów

Presja na obniżanie kosztów

Strategia globalna

Strategia globalna



Nacisk na redukcję kosztów

Nacisk na redukcję kosztów



Tylko w największych podmiotach, które posiadają

Tylko w największych podmiotach, które posiadają

odpowiednio duże zasoby i zdolności aby

odpowiednio duże zasoby i zdolności aby

konkurować na rynku światowym

konkurować na rynku światowym



Mocna centrala koordynuje działania podległych jej

Mocna centrala koordynuje działania podległych jej

filii

filii



Bardzo mocna specjalizacja, produkcja jest

Bardzo mocna specjalizacja, produkcja jest

realizowana w tzw. centralnych zakładach a

realizowana w tzw. centralnych zakładach a

następnie rozsyłane do poszczególnych filii, które

następnie rozsyłane do poszczególnych filii, które

mają głównie dokonywać ich sprzedaży lub

mają głównie dokonywać ich sprzedaży lub

niewielkich dostosowań do rynku

niewielkich dostosowań do rynku



W ramach tej strategii wykorzystuje się

W ramach tej strategii wykorzystuje się

wielkoseryjność, masową produkcję ujednoliconych

wielkoseryjność, masową produkcję ujednoliconych

towarów: materiały chemiczne, podzespoły,

towarów: materiały chemiczne, podzespoły,

maszyny, farmaceutyki

maszyny, farmaceutyki



Ocenia się, że strategię globalną oraz

Ocenia się, że strategię globalną oraz

transnarodową stosuje 10% - 15% korporacji

transnarodową stosuje 10% - 15% korporacji

międzynarodowych.

międzynarodowych.



Najczęściej stosowaną strategią jest strategia

Najczęściej stosowaną strategią jest strategia

międzynarodowa (realizowana jest przez 60% -

międzynarodowa (realizowana jest przez 60% -

70% korporacji).

70% korporacji).



A strategia wielonarodowa jest realizowana

A strategia wielonarodowa jest realizowana

przez 20% - 30% korporacji międzynarodowych.

przez 20% - 30% korporacji międzynarodowych.



Jak można sądzić następować będzie wzrost

Jak można sądzić następować będzie wzrost

zastosowań strategii globalnej oraz

zastosowań strategii globalnej oraz

transnarodowej, co jest związane z globalizacją

transnarodowej, co jest związane z globalizacją

sektorów oraz rozwojem korporacji

sektorów oraz rozwojem korporacji

międzynarodowych.

międzynarodowych.



Wiele jest przypadków przejścia od strategii

Wiele jest przypadków przejścia od strategii

międzynarodowej do strategii transnarodowej,

międzynarodowej do strategii transnarodowej,

gdyż wzrasta intensywność konkurencji, a więc

gdyż wzrasta intensywność konkurencji, a więc

presja na koszty oraz utrzymuje się lokalne

presja na koszty oraz utrzymuje się lokalne

zróżnicowanie potrzeb, jak też po początkowej

zróżnicowanie potrzeb, jak też po początkowej

akceptacji produktów zunifikowanych następuje

akceptacji produktów zunifikowanych następuje

powrót do lokalnych gustów.

powrót do lokalnych gustów.

Znaczenie korporacji

Znaczenie korporacji

transnarodowych w procesach

transnarodowych w procesach

globalizacji

globalizacji

i regionalizacji:

i regionalizacji:



KTN „globalnymi graczami”

KTN „globalnymi graczami”



Wpływ na intensyfikację przepływów

Wpływ na intensyfikację przepływów

towarów, technologii, kapitałów i kadr do

towarów, technologii, kapitałów i kadr do

lepszej alokacji czynników w regionie, do

lepszej alokacji czynników w regionie, do

modernizacji i podnoszenia efektywności

modernizacji i podnoszenia efektywności

gospodarki

gospodarki



Potęga ekonomiczna KTN oraz wpływ lub

Potęga ekonomiczna KTN oraz wpływ lub

udział w czynnikach procesu globalizacji

udział w czynnikach procesu globalizacji

Efekty wpływu korporacji

Efekty wpływu korporacji

na zatrudnienie

na zatrudnienie



Negatywny

Negatywny

–

nie pozwalają na rozwój lokalnej drobnej

nie pozwalają na rozwój lokalnej drobnej

przedsiębiorczości, bo dominują na tych

przedsiębiorczości, bo dominują na tych

rynkach

rynkach



Pozytywny

Pozytywny

–

lokalna siła robocza otrzymuje dostęp do

lokalna siła robocza otrzymuje dostęp do

nowych miejsc pracy

nowych miejsc pracy

–

wzrost jakości siły roboczej poprzez transfer

wzrost jakości siły roboczej poprzez transfer

umiejętności do lokalnych robotników,

umiejętności do lokalnych robotników,

menedżerów i przedsiębiorców

menedżerów i przedsiębiorców

Rodzaje inwestycji

Rodzaje inwestycji

korporacji:

korporacji:



inwestycje typu

inwestycje typu

greenfield

greenfield

występują

występują

wówczas, gdy korporacja może wejść na rynek

wówczas, gdy korporacja może wejść na rynek

w formie budowy nowego przedsiębiorstwa

w formie budowy nowego przedsiębiorstwa



inwestycje typu

inwestycje typu

by out

by out

gdy korporacje

gdy korporacje

przejmują część lub całość już istniejącej firmy.

przejmują część lub całość już istniejącej firmy.

W pierwszym przypadku powoduje to wzrost

W pierwszym przypadku powoduje to wzrost

zatrudnienia w kraju przyjmującym inwestora,

zatrudnienia w kraju przyjmującym inwestora,

w drugim firma może zredukować część miejsc

w drugim firma może zredukować część miejsc

pracy, a także eliminować konkurencję.

pracy, a także eliminować konkurencję.

Co skłania zagraniczne

Co skłania zagraniczne

firmy do działalności w

firmy do działalności w

Polsce?

Polsce?



Motywy rynkowe

Motywy rynkowe



Motywy zasobowe

Motywy zasobowe



Motywy

Motywy

efektywnościowe

efektywnościowe



Motywy

Motywy

strategiczne

strategiczne

Motywy rynkowe

Motywy rynkowe

Skłaniają firmy do

Skłaniają firmy do

poszukiwania nowych

poszukiwania nowych

rynków zbytu, zwłaszcza

rynków zbytu, zwłaszcza

rynków dużych,

rynków dużych,

zamożnych i chłonnych.

zamożnych i chłonnych.

Motywy zasobowe

Motywy zasobowe

Oznaczają poszukiwanie zasobów

Oznaczają poszukiwanie zasobów

wytwórczych o charakterze

wytwórczych o charakterze

podstawowym (ziemia, surowce,

podstawowym (ziemia, surowce,

nisko kwalifikowana siła robocza)

nisko kwalifikowana siła robocza)

i charakterze zaawansowanym

i charakterze zaawansowanym

(wysokie technologie i

(wysokie technologie i

kwalifikacje, nowoczesna

kwalifikacje, nowoczesna

infrastruktura).

infrastruktura).

Motywy

Motywy

efektywnościowe

efektywnościowe

Polegają na dążeniu do obniżki

Polegają na dążeniu do obniżki

kosztów produkcji przez

kosztów produkcji przez

wykorzystanie za granicą

wykorzystanie za granicą

zdolności wytwórczych w

zdolności wytwórczych w

tradycyjnych lub nowoczesnych

tradycyjnych lub nowoczesnych

przemysłach dla pozyskania

przemysłach dla pozyskania

taniego zaopatrzenia w

taniego zaopatrzenia w

materiały produkcyjne.

materiały produkcyjne.

Motywy

Motywy

strategiczne

strategiczne

Prowadzą do przejmowania

Prowadzą do przejmowania

lokalnych przedsiębiorstw,

lokalnych przedsiębiorstw,

których atuty konkurencyjne

których atuty konkurencyjne

mogą wesprzeć realizację

mogą wesprzeć realizację

strategii ponadgranicznych

strategii ponadgranicznych

firmy – nabywcy.

firmy – nabywcy.

Wpływ korporacji

Wpływ korporacji

transnarodowych i ich

transnarodowych i ich

inwestycji na gospodarkę

inwestycji na gospodarkę

Polską:

Polską:



Restrukturyzacja i modernizacja wielu

Restrukturyzacja i modernizacja wielu

zakładów

zakładów



Zasilenie zasobów wytwórczych

Zasilenie zasobów wytwórczych



Restrukturyzacja przemysłów i

Restrukturyzacja przemysłów i

przedsiębiorstw

przedsiębiorstw



Wzrost znaczenia eksportu w takich

Wzrost znaczenia eksportu w takich

przemysłach jak: samochodowy, elektroniczny,

przemysłach jak: samochodowy, elektroniczny,

chemiczny, meblarski

chemiczny, meblarski



Wymuszenie na lokalnych firmach dostosowań

Wymuszenie na lokalnych firmach dostosowań

z zakresie nowoczesnej struktury produkcji,

z zakresie nowoczesnej struktury produkcji,

zarządzania, organizacji, marketingu

zarządzania, organizacji, marketingu

Zagrożenia ze strony

Zagrożenia ze strony

korporacji transnarodowych:

korporacji transnarodowych:



Eliminacja niekonkurencyjnych

Eliminacja niekonkurencyjnych

dostawców z rynku (upadek krajowych

dostawców z rynku (upadek krajowych

firm)

firm)



Powstanie układów oligopolistycznych

Powstanie układów oligopolistycznych

(rynki: przesyłek kurierskich, oponiarski,

(rynki: przesyłek kurierskich, oponiarski,

sprzętu telekomunikacyjnego)

sprzętu telekomunikacyjnego)



Lokalne przedsiębiorstwa mogą stać się

Lokalne przedsiębiorstwa mogą stać się

„niszowymi” dostawcami (wyroby

„niszowymi” dostawcami (wyroby

tradycyjne)

tradycyjne)



Niewielkie możliwości dla rozwoju

Niewielkie możliwości dla rozwoju

krajowych przedsiębiorstw w

krajowych przedsiębiorstw w

atrakcyjnych dziedzinach rynku

atrakcyjnych dziedzinach rynku

Korporacje

Korporacje

transnarodowe

transnarodowe



osiągają obroty przewyższające

osiągają obroty przewyższające

PKB średniej wielkości krajów

PKB średniej wielkości krajów

europejskich

europejskich



dysponują kapitałem zakładowym

dysponują kapitałem zakładowym

przekraczającym 1/3 kapitału

przekraczającym 1/3 kapitału

sektora prywatnego na świecie

sektora prywatnego na świecie



wytwarzają około 25% produkcji

wytwarzają około 25% produkcji

światowej

światowej

Liczba korporacji transnarodowych i

Liczba korporacji transnarodowych i

ich zagranicznych spółek córek

ich zagranicznych spółek córek

według regionów i krajów.

według regionów i krajów.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: World Investment Report 2005: Transnational
Corporations and the Internationali zation of R&D, UNCTAD, New York and Geneva 2005, s.
264-266.

Region

gospodarczy/

kraj

Korporacje

macierzyst

e

Zagraniczne

spółki córki

ŚWIAT

69 727

690 391

Europa

41 461

209 788

W tym m.in.:

 

 

Dania

9 356

2 305

Niemcy

6 010

9 314

Szwecja

4 260

4 656

Wielka Brytania

2 169

13 485

Francja

1 267

10 713

Holandia

1 608

13 365

Dla określenia stopnia zaangażowania

Dla określenia stopnia zaangażowania

zagranicznego KTN służy indeks ich

zagranicznego KTN służy indeks ich

umiędzynarodowienia (

umiędzynarodowienia (

wskaźnik

wskaźnik

transnacjonalizacji TNI

transnacjonalizacji TNI

).

).

Zagraniczne aktywa+sprzedaż zagraniczna+zatrudnienie za

Zagraniczne aktywa+sprzedaż zagraniczna+zatrudnienie za

granicą

granicą

Ogólny poziom tych wielkości w danej korporacji

Ogólny poziom tych wielkości w danej korporacji

Wysoki poziom

Wysoki poziom

: mass media (87%), przemysł spożywczy

: mass media (87%), przemysł spożywczy

(79%), budownictwo (73%), przemysł farmaceutyczny (62%)

(79%), budownictwo (73%), przemysł farmaceutyczny (62%)

Niski poziom

Niski poziom

: wymiana handlowa (18%), telekomunikacja

: wymiana handlowa (18%), telekomunikacja

(33%), usługi publiczne (33%), handel detaliczny(37%)

(33%), usługi publiczne (33%), handel detaliczny(37%)

NAJWIĘKSZE KORPORACJE
NIEFINANSOWE W EUROPIE WG
WARTOŚCI AKTYWÓW ZAGRANICZNYCH

Lp.

Nazwa korporacji

Kraj pochodzenia

Wartość

aktywów

zagranicznyc

h

TNI

1 Vodafone Group Plc

Wielka Brytania

247 850 87.1

2

British Petroleum
Company Plc

Wielka Brytania

154 513 81.5

3 Royal Dutch/Shell Group

Wielka
Brytania/Holandia

129 939 71.9

4 Total

Francja

98 719 74.3

5 France Télécom

Francja

85 669 48.7

6 Volkswagen AG

Niemcy

84 042 56.7

7 Sanofi-Aventis

Francja

82 612 77.6

8 Deutsche Telekom AG

Niemcy

79 654 50.0

9 RWE Group

Niemcy

78 728 50.1

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: World Investment Report 2006.

NAJWIĘKSZE KORPORACJE
NIEFINANSOWE W EUROPIE WG
WARTOŚCI AKTYWÓW ZAGRANICZNYCH

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: World Investment Report 2006.

Lp.

Nazwa

korporacji

Kraj pochodzenia

Wartość

aktywów

zagranicznyc

h

TNI

10 Siemens AG

Niemcy

65 830 62.0

11 Nestlé SA

Szwajcaria

65 396 93.5

12

Electricite De

France

Francja

65 365 32.4

13

Vivendi

Universal

Francja

57 589 55.4

14 BMW AG

Niemcy

55 726 66.9

15 DaimlerChrysler Niemcy/USA

54 869 29.2

16 Telefonica SA

Hiszpania

43 224 45.0

17 Roche Group

Szwajcaria

42 884 79.0

18 Unilever

Wielka

Brytania/Holandi

a

38 415 82.8



Vodafone

Vodafone

(

(

VO

VO

ice -

ice -

DA

DA

ta -

ta -

FONE

FONE

) to międzynarodowy

) to międzynarodowy

operator telefonii komórkowej, którego zarząd

operator telefonii komórkowej, którego zarząd

znajduje się w Newbury, w hrabstwie Berkshire, w

znajduje się w Newbury, w hrabstwie Berkshire, w

Wielkiej Brytanii oraz w Düsseldorfie w Niemczech.

Wielkiej Brytanii oraz w Düsseldorfie w Niemczech.



Jest największą na świecie firmą zajmującą się

Jest największą na świecie firmą zajmującą się

usługami telekomunikacyjnymi.

usługami telekomunikacyjnymi.



Posiada oddziały w 27 krajach świata, w kolejnych 33

Posiada oddziały w 27 krajach świata, w kolejnych 33

- umowy partnerskie z lokalnymi sieciami.

- umowy partnerskie z lokalnymi sieciami.



Vodafone jest zarejestrowane na londyńskiej giełdzie

Vodafone jest zarejestrowane na londyńskiej giełdzie

jako Vodafone Group oraz na giełdzie nowojorskiej.

jako Vodafone Group oraz na giełdzie nowojorskiej.

BP

BP

-

-

British Petroleum

British Petroleum



jest brytyjskim

jest brytyjskim

przedsiębiorstwem

przedsiębiorstwem

naftowym założonym na

naftowym założonym na

początku XX wieku.

początku XX wieku.



Obecnie BP jest drugim co

Obecnie BP jest drugim co

do wielkości

do wielkości

przedsiębiorstwem

przedsiębiorstwem

petrochemicznym na świecie

petrochemicznym na świecie

(po firmie Exxon Mobil).

(po firmie Exxon Mobil).



Spółka publiczna notowana

Spółka publiczna notowana

na giełdach: londyńskiej i

na giełdach: londyńskiej i

nowojorskiej.

nowojorskiej.

Royal Dutch/Shell

Royal Dutch/Shell



jest to holenderski koncern petrochemiczny, zajmujący się

jest to holenderski koncern petrochemiczny, zajmujący się

głównie wydobywaniem ropy naftowej oraz jej

głównie wydobywaniem ropy naftowej oraz jej

przetwórstwem, a także czynnościami pochodnymi.

przetwórstwem, a także czynnościami pochodnymi.



Początek firmy datuje się na rok 1890, kiedy to wspierany

Początek firmy datuje się na rok 1890, kiedy to wspierany

przez króla holenderskiego - Wilhelma II Royal Dutch

przez króla holenderskiego - Wilhelma II Royal Dutch

Petroleum Company zbudował swoją pierwszą platformę

Petroleum Company zbudował swoją pierwszą platformę

wydobywczą na Sumatrze.

wydobywczą na Sumatrze.



Na chwilę obecną uchodzi za jedną z największych

Na chwilę obecną uchodzi za jedną z największych

przedsiębiorstw w swojej branży.

przedsiębiorstw w swojej branży.



Przychody koncernu na poziomie 318 miliardów dolarów w

Przychody koncernu na poziomie 318 miliardów dolarów w

2006 roku to drugi wynik na świecie po ExxonMobil (365

2006 roku to drugi wynik na świecie po ExxonMobil (365

miliardów dolarów).

miliardów dolarów).

Total S.A.

Total S.A.



francuskie przedsiębiorstwo petrochemiczne z

francuskie przedsiębiorstwo petrochemiczne z

siedzibą w Paryżu.

siedzibą w Paryżu.



działalność przedsiębiorstwa obejmuje

działalność przedsiębiorstwa obejmuje

wydobycie ropy naftowej i gazu ziemnego,

wydobycie ropy naftowej i gazu ziemnego,

przeróbkę paliw, ich transport, dystrybucję i

przeróbkę paliw, ich transport, dystrybucję i

marketing.

marketing.



producent wyrobów chemicznych.

producent wyrobów chemicznych.



jedna z pięciu największych prywatnych spółek

jedna z pięciu największych prywatnych spółek

naftowych na świecie (Chevron, Exxon Mobil, BP,

naftowych na świecie (Chevron, Exxon Mobil, BP,

Shell).

Shell).



France Télécom jest historycznym operatorem

France Télécom jest historycznym operatorem

telekomunikacji francuskiej wywodzącym się z

telekomunikacji francuskiej wywodzącym się z

ministerstwa PTT (Poczta – Telegraf – Telefon).

ministerstwa PTT (Poczta – Telegraf – Telefon).



W 1988 jest oddzielone od ministerstwa jako France

W 1988 jest oddzielone od ministerstwa jako France

Télécom, w 1990 zostaje autonomicznym

Télécom, w 1990 zostaje autonomicznym

przedsiębiorstwem publicznym, a w 1996 spółką akcyjną.

przedsiębiorstwem publicznym, a w 1996 spółką akcyjną.



Obecnie państwo francuskie ma trochę ponad 20% akcji.

Obecnie państwo francuskie ma trochę ponad 20% akcji.



Jest większościowym udziałowcem polskich firm TP S.A. i

Jest większościowym udziałowcem polskich firm TP S.A. i

pośrednio PTK Centertel poprzez udziały w TP S.A.,

pośrednio PTK Centertel poprzez udziały w TP S.A.,

posiada także udziały w wielu europejskich

posiada także udziały w wielu europejskich

przedsiębiorstwach telekomunikacyjnych. Firma jest

przedsiębiorstwach telekomunikacyjnych. Firma jest

również właścicielem marki telefonii komórkowej Orange.

również właścicielem marki telefonii komórkowej Orange.



Spółka publiczna notowana na giełdach w Paryżu i

Spółka publiczna notowana na giełdach w Paryżu i

Nowym Jorku, na platformie EURONEXT.

Nowym Jorku, na platformie EURONEXT.



W 2005 roku przychód operacyjny spółki wyniósł 18,6

W 2005 roku przychód operacyjny spółki wyniósł 18,6

mld euro.

mld euro.



europejski koncern farmaceutyczny - największy

europejski koncern farmaceutyczny - największy

producent farmaceutyków na świecie pod względem

producent farmaceutyków na świecie pod względem

aktywów przed takimi przedsiębiorstwami jak

aktywów przed takimi przedsiębiorstwami jak

GlaxoSmithKline, Johnson&Johnson, Novartis czy

GlaxoSmithKline, Johnson&Johnson, Novartis czy

Roche.

Roche.



Zatrudnia 100 tys. pracowników w 80 krajach.

Zatrudnia 100 tys. pracowników w 80 krajach.



Roczny budżet przeznaczony na badania i rozwój

Roczny budżet przeznaczony na badania i rozwój

nowych leków wynosi 4 mld €.

nowych leków wynosi 4 mld €.



Działalność przedsiębiorstwa ogranicza się do

Działalność przedsiębiorstwa ogranicza się do

działów : kardiologii i chorób wieńcowych, onkologii,

działów : kardiologii i chorób wieńcowych, onkologii,

diabetologii, chorób ośrodkowego układu nerwowego,

diabetologii, chorób ośrodkowego układu nerwowego,

chorób wewnętrznych i wytwarzania szczepionek.

chorób wewnętrznych i wytwarzania szczepionek.



Centrala przedsiębiorstwa znajduje się w Paryżu.

Centrala przedsiębiorstwa znajduje się w Paryżu.



W Polsce Sanofi - Aventis zatrudnia 700 pracowników,

W Polsce Sanofi - Aventis zatrudnia 700 pracowników,

w tym 160 w fabryce leków w Rzeszowie.

w tym 160 w fabryce leków w Rzeszowie.

RWE Group



jest prężną firmą globalną o ponad 150-

jest prężną firmą globalną o ponad 150-

letniej tradycji.

letniej tradycji.



zatrudnia blisko 160 000 osób,

zatrudnia blisko 160 000 osób,



dostarcza m.in. energię elektryczną, gaz

dostarcza m.in. energię elektryczną, gaz

ziemny, ciepło oraz świadczy usługi

ziemny, ciepło oraz świadczy usługi

zagospodarowania odpadów i gospodarki

zagospodarowania odpadów i gospodarki

wodnej, na rzecz firm, klientów

wodnej, na rzecz firm, klientów

indywidualnych oraz miast w około 130

indywidualnych oraz miast w około 130

krajach na wszystkich kontynentach.

krajach na wszystkich kontynentach.

NAJWIĘKSZE KORPORACJE

NAJWIĘKSZE KORPORACJE

FINANSOWE W EUROPIE WG

FINANSOWE W EUROPIE WG

zysków zagranicznych

zysków zagranicznych

Lp. Nazwa korporacji

Kraj

pochodzenia Zysk w mln $

1

The Royal Bank of
Scotland

Wielka
Brytania

1 126

2 HSBC Bank

Wielka
Brytania

1 076

3 Unicredito

Włochy

1 044

4 ING Group

Holandia

856

5 ABN AMRO

Holandia

851

6

Bayerishe HVB
Group

Niemcy

806

7 Deutsche Bank

Niemcy

698

W gospodarce globalnej coraz

W gospodarce globalnej coraz

ważniejszym motywem działalności

ważniejszym motywem działalności

korporacji jest poszukiwanie aktywów

korporacji jest poszukiwanie aktywów

strategicznych. Oznacza to dążenie do

strategicznych. Oznacza to dążenie do

przejęcia innej firmy lub połączenia z

przejęcia innej firmy lub połączenia z

nią i wejście w posiadanie jej aktywów

nią i wejście w posiadanie jej aktywów

strategicznych, co pozwala na

strategicznych, co pozwala na

zachowanie lub zwiększenie udziału na

zachowanie lub zwiększenie udziału na

rynku globalnym.

rynku globalnym.

Fuzje i przejęcia

Fuzje i przejęcia

są

są

też jedną z najszybszych form wejścia

też jedną z najszybszych form wejścia

na rynek innego kraju.

na rynek innego kraju.

Fuzja

Fuzja

polega na łączeniu się niezależnych przedsiębiorstw,

polega na łączeniu się niezależnych przedsiębiorstw,

które dzielą się swoimi zasobami dla osiągnięcia

które dzielą się swoimi zasobami dla osiągnięcia

wspólnych celów. W wyniku połączenia obie obie

wspólnych celów. W wyniku połączenia obie obie

jednostki tracą osobowość prawną, a zamiast nich z

jednostki tracą osobowość prawną, a zamiast nich z

połączonych majątków i kapitałów powstaje nowe

połączonych majątków i kapitałów powstaje nowe

przedsiębiorstwo, czyli nowy podmiot prawa.

przedsiębiorstwo, czyli nowy podmiot prawa.



Fuzja pozioma

Fuzja pozioma

– łączenie się spółek podobnego rodzaju

– łączenie się spółek podobnego rodzaju



Fuzja pionowa

Fuzja pionowa

– łączenie się spółek pozostających w

– łączenie się spółek pozostających w

relacji producent-dostawca

relacji producent-dostawca



Fuzję tworzącą konglomerat

Fuzję tworzącą konglomerat

– połączenie

– połączenie

przedsiębiorstw z różnych branż

przedsiębiorstw z różnych branż

Zwykle fuzji dokonują firmy o zbliżonej wielkości.

Zwykle fuzji dokonują firmy o zbliżonej wielkości.

Przez

Przez

przejęcie

przejęcie

rozumiemy natomiast nabycie

rozumiemy natomiast nabycie

takiej liczby akcji jednego przedsiębiorstwa

takiej liczby akcji jednego przedsiębiorstwa

przez drugie, która daje możliwość

przez drugie, która daje możliwość

kontrolowania.

kontrolowania.

W wyniku przejęcia wykupione przedsiębiorstwo

W wyniku przejęcia wykupione przedsiębiorstwo

zostaje w pewien sposób włączone w strukturę

zostaje w pewien sposób włączone w strukturę

firmy przejmującej.

firmy przejmującej.

Cechą wyróżniającą przejęcia od fuzji jest to, że

Cechą wyróżniającą przejęcia od fuzji jest to, że

przejmowane przedsiębiorstwo nie traci

przejmowane przedsiębiorstwo nie traci

podmiotowości prawnej.

podmiotowości prawnej.

W sytuacji gdy firma dokonująca przejęcia jest

W sytuacji gdy firma dokonująca przejęcia jest

znacznie większa od firmy przejmowanej,

znacznie większa od firmy przejmowanej,

transakcja taka jest określana mianem

transakcja taka jest określana mianem

wykupu

wykupu

.

.

Największe fuzje KTN

Największe fuzje KTN

Lp

.

Wartość

w mln $

Korporacje

Kraje

pochodzeni

a

Przedmiot

działalności

1.

 

74.3

Shell Transport & Trading

Co

Wielka

Brytania

Ropa naftowa i

gaz ziemny

Royal Dutch Petroleum

Co

Holandia

2.

 

18.3

Bayerische Hypo- und

Vereins

Niemcy

Bankowość

Unicredito Italiano SpA

Włochy

3.

 

14.4

Allied Domecq PLC

Wielka

Brytania

Alkohol

Goal Acquisitions Ltd

Francja

4.

 

9.0

Viterra AG

Niemcy

Handel

nieruchomościa

mi

Deutsche Annington

Immobilien

Niemcy

5.

 

7.7

Auna

Hiszpania

Telekomunikacja

Orange SA

Francja

Źródło: Opracowanie własne na podstawie WIR
2006

Polska - europejskie

Polska - europejskie

centrum usług

centrum usług



Koncerny międzynarodowe umieściły Polskę na

Koncerny międzynarodowe umieściły Polskę na

liście krajów, do których warto przenieść

liście krajów, do których warto przenieść

nieprodukcyjne funkcje firmy, takie jak działy

nieprodukcyjne funkcje firmy, takie jak działy

księgowe czy call centers. Polska staje się

księgowe czy call centers. Polska staje się

europejskim centrum nowoczesnych usług

europejskim centrum nowoczesnych usług

Business Process Offshoring (BPO).

Business Process Offshoring (BPO).



BPO to nazwa sektora usług, w którym

BPO to nazwa sektora usług, w którym

międzynarodowe koncerny zlecają realizację

międzynarodowe koncerny zlecają realizację

wybranych działań wspierających

wybranych działań wspierających

przedsiębiorstwo - tańszym firmom

przedsiębiorstwo - tańszym firmom

zagranicznym.

zagranicznym.



W najbliższym czasie, obok usług księgowo -

W najbliższym czasie, obok usług księgowo -

finansowych

finansowych

(back-office)

(back-office)

, dynamicznie rozwijać

, dynamicznie rozwijać

będą się usługi typu call - centers

będą się usługi typu call - centers

(front -office)

(front -office)

.

.

Dziękuję Państwu za

uwagę

Irena Jędrzejczyk