POJĘCIE PRZESTRZENI TURYSTYCZNEJ.

FUNKCJA I DYSFUNKCJA WSPÓŁCZESNEJ

TURYSTYKI.

Joanna Herr i Łukasz Frączek

DEFINIOWANIE POJĘCIA

„PRZESTRZEŃ

TURYSTYCZNA”

Przestrzeń turystyczna jest tą częścią
przestrzeni geograficznej, w której występuje
zjawisko ruchu turystycznego. Warunkiem
koniecznym i wystarczającym do
zaklasyfikowania części przestrzeni
geograficznej jako przestrzeń turystyczna
jest ruch turystyczny, niezależnie od jego
wielkości i charakteru. Warunkiem
dodatkowym umożliwiającym jej
rozgraniczenie jest występowanie
zagospodarowania turystycznego, którego
wielkość i charakter pozwalają określić typ
przestrzeni turystycznej.

SPOSOBY POJMOWANIA

PRZESTRZENI

TURYSTYCZNEJ

Przestrzeń turystyczną należy

traktować jako:

• – pochodną realnej przestrzeni

geograficznej,

• – przestrzeń abstrakcyjną,
• – przestrzeń mentalną
(wg Stachowskiego)

SPOSOBY POJMOWANIA

PRZESTRZENI

TURYSTYCZNEJ

LISZEWSKI wymienia trzy rodzaje

przestrzeni turystycznej, będące
jednocześnie płaszczyznami jej
pojmowania (badania)

– realna (formalna) przestrzeń

turystyczna

– funkcjonalna przestrzeń turystyczna
– percepcyjna przestrzeń turystyczna

SPOSOBY POJMOWANIA

PRZESTRZENI

TURYSTYCZNEJ

WŁODARCZYK dzieli przestrzeń

turystyczną na:

– przestrzeń turystyczną obszaru
– przestrzeń turystyczną człowieka

SPOSOBY POJMOWANIA

PRZESTRZENI

TURYSTYCZNEJ

Terminologia i zakres merytoryczny

głównych płaszczyzn przestrzeni
turystycznej przyjęte zostały za
LISZEWSKIM ,ale wyróżnione w nich
rodzaje przestrzeni definiowane są
nieco inaczej:

– realna
– percepcyjno-mentalna
– wirtualna
– duchowa

CECHY PRZESTRZENI

TURYSTYCZNEJ

Przestrzeń turystyczna:

-ma charakter względny
-jest globalna
-jest ograniczona
-jest dynamiczna
-jest wykorzystywana sezonowo i podlega

ekonomicznym cyklom koniunkturalnym

-jest przestrzenią stale poszerzającą się
-jest przestrzenią zróżnicowaną funkcjonalnie
-jej powstanie i rozwój mogą mieć charakter

zarówno ewolucyjny, jak i rewolucyjny

FUNKCJA TURYSTYCZNA

Jest to: „działalność społeczno –
ekonomiczna, która jest skierowana
na obsługę turystów i którą spełnia w
systemie gospodarki narodowej”

Wg A.Matczaka

SKUTKI FUNKCJI

TURYSTYKI

Są one nierozerwalnie związane z
oczekiwaniami i potrzebami.

oczekiwane postulowane

rzeczywiste

DYSFUNKCJA JEST

PRZECIWIEŃSTWEM

POZYTYWNEJ FUNKCI

TURYSTYKI

Funkcja wypoczynkowa
– to wypoczynek w czasie wolnym od

pracy i nauki, odbywający się poza
stałym miejscem zamieszkania, który
zaspokaja potrzeby związane z
odnową sił fizycznych i psychicznych

- ten rodzaj funkcji sprzyja rozwojowi

danego kraju

Dysfunkcje
- może ograniczyć możliwości

poznawcze turystów
(gdy program wyjazdów i pobytów
wypoczynkowych jest
skoncentrowany wyłącznie na
biernym wypoczynku lub gdy na
miejscu jest zbyt wielu turystów)

Funkcja zdrowotna
- miejsce wypoczynku musi posiadać

odpowiednie walory środowiska

przyrodniczego: czyste powietrze, dobry

klimat, wody mineralne itp.

- obejmuje profilaktykę zdrowotną i

rehabilitację

- sprzyja poprawie zdrowia pojedynczego

człowieka jak i większej grupy

- możliwość integracji osób

niepełnosprawnych z osobami zdrowymi

Dysfunkcje
- zbyt aktywne uprawianie form

turystyki ( przez osoby, które nie są

przygotowane do zwiększonego

wysiłku, nie znają odpowiednich
technik, nie

mają właściwego sprzętu)
- nadmierna swoboda seksualna,

zachorowalność na choroby
weneryczne

Funkcja kształceniowa(poznawcza)
- zaspokaja ludzką ciekawość świata
- ,,podróże kształcą” turystyka poszerza

wiedzę

- stymuluje aktywność intelektualną

turystów

- możliwość skonfrontowania wiedzy ogólnej,

czy specjalistycznej z

konkretnym obrazem rzeczywistości
- formułowanie prawidłowego obrazu

odwiedzanych miejsc

- samokształcenie uczestników podróży

turystycznych

Dysfunkcje
- wyjazdy turystyczne mogą ograniczać

się jedynie do powierzchownego

poznania rzeczywistości zastanej w

miejscu pobytu

- turyści często nie zwiedzają tego, co

chcieliby, lecz, to ,,co wypada”

- turyści nie wszystko mogą jednak

zobaczyć, gdyż napotykają różnego
rodzaju

ograniczenia

Funkcja miastotwórcza
- powoduje przyśpieszenie procesów

urbanizacyjnych

- zwiększa się liczba ludności stałej oraz

sezonowej i tymczasowo zamieszkałej w

danej miejscowości turystycznej

- powstaje bogata sieć zakładów

usługowych bezpośrednio i pośrednio

świadczących usługi dla turystów

- rozwój gospodarki
- wzrost poziomu życia mieszkańców
- zwiększenie ilości miejsc pracy

Dysfunkcje
- degradacja środowiska naturalnego
- niedogodności i ograniczenia w życiu

codziennym ludności miejscowej

(przeciążenie komunikacji miejskiej, kolejki

w sklepach)

- rozbudowa infrastruktury turystycznej

często burzy tradycyjny układ

architektoniczny miejscowości

- turystyka zabija indywidualizm, koloryt i

specyficzny klimat wsi, w zamian

przynosząc ,,nijakość” kultury masowej

- wiejski styl życia zostaje zastąpiony

miejskim, co dotyczy praktycznie

wszystkich aspektów życia codziennego

mieszkańców wsi

Funkcja edukacji kulturowej
- promowanie wartości kulturowych
- kultywowanie dziedzictwa przeszłości
- popularyzuje dobra kultury, chroni je i

wzbogaca

- turystyka przyzwyczaja do

odmienności, uczy wychodzić poza
własne stereotypy myślenia

Dysfunkcje
- regionalna kultura staje się kulturą

skomercializowaną

- turystyka przyczynia się do

niszczenia zabytków

- wandalizm tzw.łowców pamiątek
- powstawanie stereotypów na temat

ludności przyjezdnej

Funkcja ekonomiczna

- turyści – nośnikiem popytu na różnorodne usługi i

dobra

- wzrost wpływów do budżetów lokalnych i centralnych z

tytułu podwyższonych obrotów podmiotów gospodarki

turystycznej (m.in. Ludność wpłaca do budżetu

podwyższone podatki w związku z obsługą ruchu

turystycznego)

- powstaje i rozwija się sieć jednostek gospodarczych,

gwarantujących warunki bytowania turystycznego

- powstają liczne i tanie miejsca pracy
- poprawiają się warunki aktywizacji rejonów

turystycznych

- handel zagraniczny, którego elementem jest turystyka

zagraniczna umożliwia osiąganie korzyści z wymiany

międzynarodowej, wpływa na gospodarkę narodową i

dynamikę jej wzrostu

- dochody z turystyki stanowią ważne źródło

finansowania rozwoju społeczno-gospodarczego

Dysfunkcje
- wyższe ceny dóbr i usług na obszarach

turystycznych, różnica w dochodach
pomiędzy stałymi mieszkańcami a turystami

- wzrost cen ziemi
- zjawisko ,,monokultury turystycznej”

(uzależnienie się obszarów recepcyjnych
wyłącznie od turystyki oraz sytuacji
gospodarczej w krajach emisyjnych), co
powoduje zwiększenie podatności tych
obszarów na kryzysy i trudności
ekonomiczne

Funkcja etniczna
- historyczne i kulturowe związki, jakie

zachodzą pomiędzy obszarami emisji i

recepcji ruchu turystycznego

- zwiększa się świadomość narodową,

satysfakcję uczestników turystyki etnicznej

- wpiera proces kreowania określonych

wartości

- turystyka prowadzi do umocnienia

tożsamości grup etnicznych

- jednoczy wspólnoty narodowe
- względy emocjonalne
- turystyka etniczna może stymulować

rozwój gospodarczy(np. emigrant chce

zainwestować kapitał w kraju ojczystym)

Dysfunkcje
- negatywne emocje( np. niepokój

mieszkańców zachodniej Polski
związany z coraz częstszymi
przyjazdami turystów z Niemiec)

Funkcja kształtowania świadomości

ekologicznej

- uświadamianie spraw :

 problem środowiska przyrodniczego i

społecznego należy do najważniejszych zagadnień

współczesnego świata
 turyści, organizatorzy i świadczący usługi

turystyczne powinni mieć właściwy stosunek do

narastających problemów środowiska
 należy zmniejszyć różnice pomiędzy

świadomością ekologiczną a postępowaniem

ekologicznym podmiotów turystycznych

- rozsądne, proekologiczne planowanie przestrzenne
- rozumną promocję turystyki
- apelowanie do moralności ludzkiej
- zwiększenie roli wychowania ekologicznego

turystyki