Aparat

Aparat

ruchu

ruchu

Spis zagadnień

Spis zagadnień



aparat ruchu- (układ kostny, układ stawowy, układ

mięśniowy)



zarys anatomii (budowa kości, kształt kości, rodzaje

połączeń kości, mięśnie) procesy kostnienia



czynniki odpowiedzialne za rozwój i przebudowę

układu kostnego,



postawa wyprostowana (wady, zalety)



rozwój motoryki w ontogenezie,

patologie aparatu ruchu- skrzywienia kręgosłupa,

przyczyny, leczenie



Płaskostopie



koślawość i szpotawość kolan i stóp,

krzywica



chondro dystrofia, osteomalacja, osteoporoza,

gościec



złamania kości

Rozwój motoryki w

Rozwój motoryki w

ontogenezie

ontogenezie



ONTOGENEZA

Ontogenezą nazywamy rozwój osobniczy człowieka od

momentu

zapłodnienia komórki jajowej /poczęcia/, aż do śmierci

osobnika.

W okresie tym następują kolejno po sobie ukierunkowane i
nieodwracalne procesy kształtotwórcze i fizjologiczne.

W procesie rozwoju osobniczego człowieka wyróżnia się

pewne

okresy o specyfice tylko sobie właściwej. Są to:
- okres rozwoju wewnątrzmacicznego /prenatalny/
- okres rozwoju pozamacicznego /postnatalny/.

Rozwój motoryczny okresu

Rozwój motoryczny okresu

noworodkowego i

noworodkowego i

niemowlęcego

niemowlęcego



Noworodka przychodzącego na świat charakteryzują

odruchy

bezwarunkowe



W wyniku uczenia się noworodek nabywa zdolność do

wykonywania odruchów o charakterze

warunkowym

, na tym

etapie pojawiają się tak zwane

ruchy błędne

, ruchy te są:

- nie skierowane na cel
- nie powiązane ze sobą (nieskoordynowane),
- nieopanowane (dokonujące się mimo woli, bez świadomości i
zamiaru wykonania ich



Ruchy sensomotoryczne:

w początkowej fazie okresu noworodkowego i niemowlęcego

sfera sensoryczna (zmysłowa) nie jest zbyt mocno powiązana

ze sferą motoryczną (ruchową). Jednak pod wpływem

powtarzających się sytuacji (rezultat dojrzewania ośrodków

korowych i doskonalenia poszczególnych analizatorów)

następuje stopniowe wiązanie sfery ruchowej i sensorycznej



W dalszej fazie wraz z rozwojem i doskonaleniem

ruchów chwytnych rozwija się niezwykle ważna

czynność jaką jest

lokomocja

. Od unoszenia głowy,

poprzez różnego rodzaju formy siadów, pełzania i

raczkowania dziecko przechodzi do samodzielnego

chodu. Czynność ta jest ściśle powiązana z

uzyskaniem przez dziecko wertykalnej (wyprostnej)

pozycji ciała.



Etap ruchów manipulacyjnych

:

Etap ten wg. Przewędy wyposaża dziecko w

najistotniejszą wiedzę o otaczającym go świecie.

Pozwala między innymi na rozpoznawanie czy dany

przedmiot jest blisko czy daleko

Rozwój motoryczny okresu

Rozwój motoryczny okresu

poniemowlęcego i

poniemowlęcego i

przedszkolnego

przedszkolnego



dziecko uczy się i nabywa nowe umiejętności - poczynając

od najprostszych do bardziej złożonych. Przykładem jest

opanowanie chodu z przejściem do formy biegu



Istotne znaczenie w rozwoju motorycznym tego okresu

jest opanowanie i doskonalenie równowagi. Umiejętność

ta ma wpływ na pokonywanie przez dziecko przeszkód. W

późniejszym okresie pojawia się również faza lotu, co

wiąże się z możliwością wykonywania rożnych form skoku



Inną uwidaczniającą się cechą tego okresu jest

umiejętność wykonywania rzutów



Nabyte umiejętności ruchowe, którymi dziecko posługuje

się ok. 5 r. ż., kompatybilność cech morfologicznych

oraz dojrzałość ośrodkowego układu nerwowego sprawia,
że dziecko zaczyna posługiwać się ruchami w sposób

celowy, swobodny, płynny i harmonijny



Dlatego okres ten bywa nazywany:

Dlatego okres ten bywa nazywany:



„pierwszym złotym okresem

motoryczności”



Lub

„pierwszym apogeum

motoryczności”

Rozwój motoryczny okresu

Rozwój motoryczny okresu

wczesnoszkolnego

wczesnoszkolnego



W okresie tym dziecko posiada umiejętność

wykonywania prostych czynności ruchowych



Opanowuje prawie połowę ruchów dorosłego

osobnika



Ruchy te stają się harmonijne, rytmiczne, płynne i

elastyczne



Oprócz takich cech motoryki jak gibkość i zwinność,

pozostałe cechy motoryki są jeszcze słabo

wykształcone



Od ok. 10 roku życia można dostrzec umiejętność

koncentracji (ruchy stają się bardziej skoordynowane

i precyzyjne0



rozumienie treści ruchów



wzbogacenie oraz zwiększenie siły działania



Okres ten zwany jest

„drugim złotym okresem

motoryczności” lub „drugim apogeum

motoryczności”

Rozwój motoryczny okresu

Rozwój motoryczny okresu

szkolnego

szkolnego



Burzliwe przemiany okresu dojrzewania dotyczą całego

ustroju człowieka, również jego rozwoju motorycznego



Zachodzą wówczas zmiany w równowadze fizjologicznej,

wyraźne zmiany proporcji całego ciała



Następuje wówczas zakłócenie rozwoju ruchowego,

efektem czego jest

mutacja motoryczności:

- zmniejszenie się koordynacji ruchów i precyzyjności
ich wykonywania (ruchy stają się sztywne zauważalna jest
skłonność do niepokoju ruchowego)



Według Meinela - w zakresie motoryki tego okresu mogą

pojawiæ się zakłócenia uwidaczniające się przy:



- wykonywaniu trudnych ruchów acyklicznych (np.



wykonywanie ćwiczeń na przyrządach gimnastycznych),



- ruchach kombinowanych,



- uczeniu się nowych ruchów,



- ruchach wymagających precyzji

Rozwój motoryczny okresu
młodzieńczego



Okres wieku młodzieńczego to dalszy, intensywny
wzrost ciała oraz znaczny rozwój muskulatury



Znamienną cechą tego okresu jest wysoka ekonomia
ruchów



W osiąganiu wysokiego poziomu motorycznego tego
okresu istotne znaczenie ma racjonalne odżywianie,
higiena ciała…

Motoryczność okresu
dorosłego i dojrzałego oraz
okresu starości



Model zachowań motorycznych w tym okresie jest

uwarunkowany codziennością życia, jakie prowadzi

człowiek



Motoryka tego okresu wsparta uruchomieniem

wszelkich rezerw organizmu pozwala wznieść się na

najwyższy pułap wydolności fizycznej



STAROŚĆ:



Motoryczność okresu starości jest niewątpliwie

„piętnem”

dotychczasowego trybu życia oraz wynikającego z

niego stanu zdrowia



Zmniejsza się szybkość, elastyczność



i płynność ruchów, co jest wynikiem spadku liczby czynnych

komórek w mózgu i mięśniach



ucieczka przed uczeniem się nowego ruchu -„neofobia”



zmęczenie

Choroby

Choroby



Achondroplazja: [wg. słownika wyrazów obcych i

zwrotów obcojęzycznych Władysława Kopalińskiego]

to:

chondrodystrofia płodowa, najczęstsza przyczyna

karłowatości, dziedziczna wada rozwojowa

polegająca na braku komórek chrząstkowych długich

kości kończyn, który powoduje zahamowanie ich

wzrostu; u osób dotkniętych tą chorobą tułów jest

niemal normalnej wielkości, kończyny bardzo krótkie,

głowa powiększona, Jest ona genetycznie

uwarunkowaną chorobą spowodowaną mutacją

pojedynczego genu (FGFR-3), kodującego receptor 3

czynnika wzrostu fibroblastów. (loci genu: 4p16.3).



Achondroplazja [wg. encyklopedii PWN] med.

chondrodystrofia, genetycznie uwarunkowane

zaburzenia rozwoju szkieletu, polegające na

upośledzeniu kostnienia śródchrzęstnego Osoby z

tym schorzeniem odznaczają się głównie niskim

wzrostem (karłowatością) zaburzeniami proporcji

ciała



W większości przypadków zaburzenie jest wynikiem

mutacji genetycznej (żadne z rodziców nie

przekazuje dziecku choroby), ale czasami dzieci

dziedziczą chorobę po rodzicu. Ryzyko zachorowania

jest większe, jeżeli w rodzinie wcześniej wystąpił

przypadek choroby. Skrócenie długości kończyn w

stosunku do długości tułowia powoduje zaburzenie

proporcji ciała, przy czym typowe jest większe

skrócenie bliższych części kończyn (ud

i przedramion).



Do występujących nieprawidłowości należą:

- skrócenie długości kończyn (głównie części

bliższych kończy tzn. ud i przedramion)

- duża głowa z zapadniętą nasadą nosa

- brachydaktylia (krótkopalczastość)

- genu varum (kolano szpotawe)

- przykurcze w stawach

- krótka szyja

- nadmierna lordoza kręgosłupa w odcinku

lędźwiowym

- krótkie nasady łuków kręgów, które mogą

powodować zwężenie kręgosłupa, a także związane z

patologią kanału kręgowego różnego rodzaju objawy

neurologiczne

- dysplastyczna kość biodrowa

- zaburzenia proporcji ciała (jako wynik skrócenia

długości kończyn w stosunku do długości tułowia).

Płaskostopie

Płaskostopie



Płaskostopie



Przyczyną płaskostopia: może być nieprawidłowe noszenie obuwia. Stopa

zaczyna się deformować wtedy, gdy więzadła są zbyt słabe lub ciężar,

jakiemu muszą się przeciwstawić – zbyt duży. Wtedy zamiast stykać się z

podłożem w trzech punktach (na mięcie oraz na pierwszej i ostatniej kości

śródstopia), rozpłaszcza się.



Płaskostopie podłużne

występuje wtedy, gdy podłużne wysklepienie stopy

się obniża i zaczynamy dotykać podłoża całą podeszwą. Natomiast, jeśli

poszerza się przód stopy, jest to płaskostopie poprzeczne



Objawy płaskostopia



Płaskostopie utrudnia chodzenie i może wywołać ból kręgosłupa. Typowymi

objawami są: bóle stóp i łydek nasilające się w miarę chodzenia, obrzęk i

bolesność po przyśrodkowej stronie kostki, nierówne ścieranie podeszew

butów (szybsze od strony palucha) oraz odciski na podeszwach stóp.

Diagnostyka, leczenie, profilaktyka płaskostopia



Do diagnozowania płaskostopia wystarczą badania przedmiotowe. Zdjęcia

rentgenowskie pomagają ustalić stopień zaawansowania zmian.

Płaskostopie leczy się zachowawczo poprzez noszenie wkładek

ortopedycznych, które podpierają sklepienie oraz ćwiczenia wzmacniające

mięśnie stóp. Dopiero w ciężkich przypadkach zalecane jest leczenie

operacyjne.

Aby zapobiegać powstaniu płaskostopia należy chodzić na bosaka po

nierównym podłożu, nosić wygodne obuwie z szerokim noskiem

(niekrępujące placów) oraz u kobiet – noszenie butów o szerokim i niezbyt

wysokim obcasie.

Koślawość i szpotawość

Koślawość i szpotawość

kolan

kolan

I koślawość

I koślawość



Koślawość kolan (nogi w kształcie litery X) – występuje,

gdy przy złączonych i wyprostowanych kolanach, między

kostkami przyśrodkowymi tworzy się odstęp powyżej 4-5

cm.



Większe predyspozycje do tej wady mają dzieci z

obniżonym napięciem mięśniowym. Koślawość kolan

sprawia, że dzieci mają tendencję do stawania w rozkroku.

Takie ustawienie nóg zwiększa obciążenie wewnętrznych

brzegów stóp, przez co utrudnia kształtowanie się

prawidłowego sklepienia stopy i prowadzi do płaskostopia.



Korekcja koślawości



Leczenie zachowawcze jest uzależnione od przyczyny i

stopnia zaawansowania wady.



Dziecko, które ma skłonności do koślawości kolan:



1. Nie powinno długo chodzić ani stać w rozkroku.

2. Nie może w czasie zabawy przebywać w siadzie klęcznym

między piętami, z podudziami i stopami skierowanymi na

zewnątrz.

3. Powinno jak najczęściej siedzieć w tzw. siadzie skrzyżnym

(„po turecku”).

4. Powinno zredukować

nadwagę

(jeśli istnieje).

5. Może stosować wkładki lub obuwie z podwyższonym

obcasem po stronie wewnętrznej, ale tylko przy zaleceniu

przez lekarza.



Zalecenia

: gimnastyka korekcyjna, pływanie kraulem, jazda

na rowerze, masaż klasyczny, terapia manualna.



Przeciwwskazania

: łyżwiarstwo, jada na nartach technikami

kątowymi (pług, łuk).



Przykładowe ćwiczenia:



siad ugięty, kolana rozchylone na zewnątrz, podeszwy stóp

stykają się ze sobą. Opad tułowia w przód z równoczesnym

ugięciem ramion w stawach łokciowych i chwytem dłońmi stóp,

łokcie szeroko rozstawione na zewnątrz rozpychają kolana;

II Szpotawość kolan

II Szpotawość kolan



Szpotawość kolan



(nogi w kształcie litery O) – rozpoznajemy, gdy przy

złączonych i wyprostowanych kolanach tworzy się między

kolanami odstęp większy niż 4-5 cm.



Kolana szpotawe zazwyczaj zniekształcają całe nogi, ale

czasami wygięcie dotyczy tylko podudzi (nogi pałąkowate).



Najczęstszą przyczyną szpotawości jest krzywica (niedobór

witaminy

D), ale wadę te spotyka się również u dzieci z

nadwagą, które zbyt wcześnie rozpoczęły chodzenie (brak

fazy raczkowania). Do powstania kolan szpotawych usposabia

również długie siedzenie w pozycji ze skrzyżowanymi nogami

(„po turecku”). Wada nasila się szczególnie w okresie

intensywnego wzrostu i jest zwykle obustronna.



Korekcja szpotawości



Leczenie zachowawcze jest uzależnione od przyczyny i stopnia

zaawansowania wady.

Dziecko, które ma skłonności do szpotawości kolan:



1. Powinno unikać wysiłków i obciążeń w pozycji stojącej.

2. Nie może w czasie zabawy przebywać w tzw. siadzie

skrzyżnym („po turecku”).



3. Powinno jak najczęściej siedzieć ze złączonymi

kolanami i rozstawionymi stopami.

4. Powinno zredukować nadwagę (jeśli istnieje).

5. Może stosować wkładki lub obuwie z

podwyższonym obcasem po stronie zewnętrznej, ale

tylko przy zaleceniu przez lekarza.



Zalecenia

: gimnastyka korekcyjna, łyżwiarstwo, jada

na nartach technikami kątowymi (pług, łuk), masaż

klasyczny, terapia manualna.



Przeciwwskazania

: pływanie kraulem, jazda na

rowerze.



Przykładowe ćwiczenia:



siad ugięty podparty, stopy rozstawione,

naprzemienne skręcanie ugiętych kończyn dolnych

do wewnątrz z równoczesnym dotknięciem kolan do

podłoża

Krzywica

Krzywica



Krzywica



Krzywica jest ogólnoustrojową chorobą polegającą na upośledzonej

mineralizacji kości, która wynika z zaburzeń gospodarki wapniowo

fosforanowej.

Pojęcie krzywicy jest zarezerwowane dla dzieci, ponieważ właśnie w wieku

rozwojowym, w rosnącym kośćcu dochodzi do typowych zmian

rozwojowych.

U dorosłych przy zaburzeniach gospodarki wapniowo - fosforanowej mamy

do czynienia z osteoporozą lub osteomalacją.

Najczęstszą przyczyną krzywicy jest niedobór witaminy D.



Objawy krzywicy można podzielić na:

1) ogólnoustrojowe : apatia, skłonność do zaparć, potliwość, hipotonia

mięśniowa ( jej wyrazem jest między innymi rozlany tzw. żabi brzuch),

opóźnienie rozwoju fizycznego, opóźnione ząbkowanie

2) kostne

Osteoporoza

Osteoporoza

Osteoporoza



Osteoporoza (gr.osteon - kość,
łac.porus - otwór, ubytek) to
przewlekła choroba szkieletu
charakteryzująca się niską masą
kości i zaburzoną jej
mikroarchitekturą, co prowadzi do
zwiększonego ryzyka złamań.



Osteoporoza jest chorobą przewlekłą, która przez długi czas przebiega

bezboleśnie i bezobjawowo. Osteoporoza jej wyniku dochodzi do

stopniowej utarty tkanki kostnej. Prowadzi to w konsekwencji do

mniejszej odporności kości na różnego rodzaju obciążenia, ich większej

łamliwości i wzrostu ryzyka złamań, nawet w sytuacji niewielkiego

urazu.

Najgroźniejszym powikłaniem, do jakiego dochodzi w wyniku

Osteoporoza są złamania, które mogą doprowadzić do trwałego

inwalidztwa.



Istnieje szereg metod pomocnych w diagnozie tej choroby. Najczęściej

sięga się po badania biochemiczne, głownie oznaczenia parametrów

krwi i moczu, odzwierciedlające stopień tworzenia i niszczenia kości oraz

badania obrazowe, oceniające strukturę kości.



testy biochemiczne

Wykonując je warto pamiętać, że w przypadku niepowikłanej

osteoporozy w większości przypadków otrzymamy z laboratorium wyniki

mieszczące się w zakresie normy.

Dla celów praktycznych oraz w różnicowaniu przyczyn niskiej masy

kostnej wystarczą następujące badania:

- poziom wapnia we krwi

- poziom fosforu we krwi

- poziom wapnia w moczu

- poziom fosfatazy zasadowej we krwi



badania obrazowe

Obecnie sięga się po nie coraz częściej ze względu na ich dostępność i

stosunkowo niewielkie koszty niektórych z nich. Zawsze należy mieć na

uwadze fakt, że nie można rozpoznać osteoporozy wyłącznie na

podstawie badań obrazowych.

Zdjęcia przeglądowe kości (kręgosłup, kości przedramienia, staw

biodrowy).

Prześwietlenia kości czyli popularny rentgen (rtg) są od dawna

wykonywanym i najtańszym badaniem obrazowym. Ich zaletą jest dobra na

ogół jakość techniczna obrazu, prostota wykonania, powtarzalność oraz

łatwość w uwidacznianiu złamań. Zasadniczą wadą jest to, że wyraźne

ubytki osteoporotyczne widać dobrze dopiero wtedy, gdy ubytek masy

kostnej przekroczy 30 %.

U osób w podeszłym wieku gdzie często współistnieją choroby

zwyrodnieniowe stawów to badanie ma ograniczoną wartość.



Osteodensytometria

Stosowana w kilku wariantach technicznych (najczęściej tzw. DXA) stała się

obecnie najpopularniejszym badaniem diagnostycznym w osteoporozie.

Densytometria ocenia stopień pochłaniania wiązki promieni

rentgenowskich przenikających tkankę kostną. Na tej podstawie komputer

tworzy dwuwymiarowy obraz trójwymiarowej struktury kości, określając jej

gęstość objętościową i powierzchniową.



Kolorowy wykres jaki otrzymuje się na wydruku zawiera aktualną informację o gęstości

tkanki kostnej w wybranym miejscu pomiaru, którym najczęściej jest:

- kręgosłup w odcinku lędźwiowym

- dystalny (dalszy) odcinek przedramienia

- proksymalny (bliższy) odcinek kości udowej

Wartości liczbowe wyrażone w gramach na centymetr kwadratowy odniesione

są do wartości normalnych dla kości w okresie jej największej masy (30 - 35

rok życia) oraz do normy odpowiedniej dla danego wieku.

W pierwszym przypadku mówimy o tzw. wskaźniku T - score a w drugim

odpowiednio Z - score.

Badanie densytometryczne stało się podstawą do opracowania przez Światową

Organizację Zdrowia (WHO) definicji osteoporozy, uwzględniającej zmienność gęstości

tkanki kostnej - BMD (ang. bone mass density) wyrażoną matematycznie jako

odchylenie standardowe - SD (ang. standard deviation) od wartości T - score,

niezależnej od wieku.

Zgodnie z powyższym wyróżnia się:

- normę (normopenię) 

gdy BMD waha się w zakresie +/- 1 SD- osteopenię (stadium przed osteoporozą) 

gdy BMD waha się w zakresie od - 1 do - 2,5 SD- osteoporozę 

gdy BMD przekracza wartość - 2,5 SD- osteoporozę zaawansowaną 

gdy powyższej wartości towarzyszy co najmniej jedno złamanie typowe dla osteoporozy.



Biopsja tkanki kostnej

W tej metodzie diagnostycznej ocenia się pod mikroskopem

materiał tkanki kostnej uzyskany drogą nakłucia wybranej

części szkieletu (zwykle kość biodrowa). Badanie

wykowywane jest wyłącznie ze ściśle określonych przez

lekarza wskazań i z reguły służy różnicowaniu rzadkich

chorób kości. Jako jedyne daje rzeczywisty wgląd w

strukturę tkanki kostnej ale ze względu na inwazyjność i

powyższe ograniczenia nie należy do badań rutynowych.



Gościec



Gościec przewlekle (przewlekły) postepujacy czyli to inna nazwa

reumatoidalnego zapalenia stawów

.



Leczy się lekami zatrzymującymi postęp choroby, przeciwbólowymi, a także

poprzez terapię ruchową, odpowiednią dietę, balneologię. przykładowe leki to

sole złota (używane od wieków), voltaren, salicylany. Niesterydowe środki

przeciwzapalne (NPZS) mogą jednak uszkadzać układ pokarmowy.



Choroba atakuje więzadła, ścięgna, powięzie - dlatego leczenie jest trudne i

długotrwałe, zajmują się nim specjaliści reumatolodzy.



Objawy: bolesność, zniekształcenia i zesztywnienia symetrycznych stawów,

stany podgorączkowe. W tkance podskórnej wytwarzają się guzki reumatyczne

wyczuwalne w partiach skóry pokrywającej części kośćca.

Zmiany chorobowe atakują w pierwszej kolejności

stawy

śródręczno-paliczkowe

pod postacią wrzecionowatych obrzęków, następnie stopniowo stawy duże. Z

biegiem czasu ruchy są coraz bardziej bolesne i stopniowo coraz bardziej

ograniczone z powodu przykurczów. Kontury stawów są zgrubiałe, postępuje

zanik mięśni.

Skutkiem choroby jest trwałe kalectwo i wyniszczenie. Choroba reumatoidalna

jest wyrazem zmian w

tkance mezenchymalnej

całego ustroju, w błonach

maziowych, chrząstkach i torebkach stawowych, w mięśniach i narządach

wewnętrznych.

Leczenie: postępowanie oszczędzające,

kinezyterapia

. Leki przeciwzapalne i

przeciwbólowe (salicylany, Butapirazol, Amidopiryna, Arechin, Metindol, Voltaren,



Osteomalacja

czyli zmiękczenie kości, spowodowana jest:

- upośledzonym odkładaniem soli wapnia w szkielecie, w wyniku niedoboru

aktywnego metabolitu witaminy D (1,25-dwuhydroksycholekalcyferolu),

- zaburzeniami gospodarki wapnia i fosforu w organizmie.

W wieku dziecięcym odpowiednikiem tej choroby jest krzywica. Zawartość

soli mineralnych w tkance kostnej jest obniżona, dlatego kość staje się

miękka i łatwo ulega zniekształceniom.

Podział, przyczyny.

1. Osteomałacja niedoborowa:

a) Niedobór witaminy D w diecie.

b) Zaburzenia jej wchłaniania:

- Wchłanianie witaminy D pośrednio uzależnione jest od kwasów

żółciowych. Emulgują one tłuszcze ułatwiając ich trawienie i wchłanianie. Z

kolei tłuszcze, w których rozpuszcza się witamina D, ułatwiają jej absorbcję.

Objawy osteomalacji mogą pojawić się np. w żółtaczce mechanicznej

(niedobór kwasów żółciowych w jelicie).

- Przewlekłe przyjmowanie leków przeczyszczających powoduje

uszkodzenie błony śluzowej, co zmniejsza wchłanianie.

- W chorobie trzewnej (celakii)-odpowiednia absorbcja witaminy i wapnia

pojawia się po stosowaniu diety bezglutenowej.

- Zmniejszone łaknienie, czy częściowa resekcja żołądka-obniżają

wchłanianie.

- U osób w podeszłym wieku (zwłaszcza kobiet) dochodzi do połączenia

małej ilości ruchu, z upośledzonym wchłanianiem tłuszczów.

.

-

W długotrwałym leczeniu wrzodów żołądka lub dwunastnicy, może

dojść do nadużywania wodorotlenku glinu, który hamuje przyswajanie

fosforu z jelit w mechanizmie powstawania niewchłanialnych soli. Należy

odstawić takie środki w przypadku objawów osteomalacji.

c) Nadmierne wydalanie wapnia w chorobach nerek.

d) Zwiększone zapotrzebowanie występujące w okresie szybkiego wzrostu,

ciąży i laktacji (karmienie piersią).

2. Osteomałacja metaboliczna:

a) pierwotna-nieprawidłowe przekształcanie (konieczne do jej działania)

witaminy D w nerkach lub niewrażliwość organizmu na witaminę D (są

uwarunkowane genetycznie);

b) wtórna:

- Upośledzenie przemiany witaminy D oraz wapnia i fosforanów w

uszkodzeniach i chorobach wątroby lub nerek.

- W długotrwałej pierwotnej nadczynności przytarczyc, gdzie jest wysokie

stężenie parathormonu wytwarzanego przez te gruczoły. Efektem jest

zwiększona przemiana witaminy D i wyczerpanie jej zasobów. Poza tym

nadmiar parthormonu powoduje powstanie wielu nowych miejsc

przebudowy w kościach-przebudowy nieefektywnej w osteomalacji.

- Słabe nasłonecznienie to brak przemiany witaminy w skórze. Zauważa się

tutaj sezonowość-ścisły związek z porami roku-zima i wiosna. Według tego

samego mechanizmu choroba może wystąpić u pań, w kulturach

wymagających od kobiet prawie całkowitego zasłaniania ciała.

- Długotrwała terapia lekami przeciwpadaczkowymi powoduje przemianę

witaminy D w nieaktywne metabolity.



Objawy.

- Osłabienie siły mięśniowej (chód kaczkowaty-czasem mylony ze

zmianami zapalnymi czy zwyrodnieniowymi stawów). Trudności z

poruszaniem się (przy wchodzeniu, schodzeniu po schodach), a

nawet dolegliwości przy zmianie pozycji ciała,

- Ból w kościach samoistny i uciskowy (zwłaszcza stóp, miednicy,

pleców, klatki piersiowej).

- W ciężkim przebiegu choroby-postępujące zniekształcenie

szkieletu na skutek złamań samoistnych (nie wywołanych urazem,

a słabą wytrzymałością mechaniczną kości). Największym

deformacjom ulegają kości najbardziej obciążone statycznie -

kręgosłup, kości udowe(pałąkowate wygięcie),kolana (stają się

szpotawe), miednica.

- Zmniejszenie klatki piersiowej (złamania żeber).

- Zdjęcia RTG - uogólniony zanik tkanki kostnej.



Leczenie.

- Potrzebna jest indywidualna dieta bogata w witaminę D i wapń. Celem

podawania witaminy jest uzupełnienie jej niedoborów. Dlatego wymaga to

czasu, by zauważyć poprawę zmian kostnych.

- W schorzeniach związanych upośledzonym wchłanianiem, podawanie

leków odbywa się domięśniowo.

- Po skutecznych dawkach witaminy D szybko ustępuje osłabienie mięśni.

Umożliwia to uruchomienie i wykonywanie ćwiczeń przez chorego co

wpływa na poprawę przebudowy kości. Ustępują bóle, a nawet

zniekształcenia.

- Należy leczyć ewentualną chorobę podstawową-przyczynę zaburzeń

metabolicznych.

- Zapytaj specjalistę, jak zapobiec zniekształceniom przez odpowiednie

ułożenie chorego. W przypadkach zmian w kręgosłupie lekarz może zlecić

noszenie gorsetu ortopedycznego.

- Skuteczne leczenie, daje możliwość prawidłowego zrastania się złamań;

czasem jednak należy podjąć operacyjne leczenie zniekształceń kości.

- Osteomalacja ciężarnych zwykle ulega samowyleczeniu po porodzie, ale

następna ciąża powoduje często nawrót choroby, z bardziej nasilonymi

objawami.

- Stosuje się również naświetlanie promieniami UV.