KOSZTY JAKOŚCI
jako miernik efektywności
systemu zarządzania
jakością w organizacji

Wykład 7

Kryteria oceny systemu
zarządzania jakością



skuteczność (effectiveness) – miara
określająca stopień, w jakim
planowane działania są zrealizowane,
a planowane wyniki osiągnięte,



efektywność (efficiency) –miara
określająca relację między
osiągniętymi wynikami a
wykorzystanymi zasobami.

Skutki wadliwej jakości:

90% klientów, którzy

nie są zadowoleni
z jakości wyrobu,
będzie tego
wyrobu w
przyszłości unikać

Każda z tych osób
poinformuje o swoim
niezadowoleniu 9 do
20 osób

Tylko 4%
niezadowolonych
klientów skarży się u
sprzedającego lub
wytwórcy

Każda wada ponad
możliwą do
zaakceptowania
przeciętną wśród
wyrobów wiodących
powoduje spadek
sprzedaży o co
najmniej 3%.

Powstawanie i usuwanie błędów

Il

o

ść

b

łę

d

ó

w

w

%

Powstawanie

75% błędów

Usuwanie

80% błędów

marketing planowanie produkcja
klient

Procentowy udział kosztu niskiej jakości w

przychodach/obrotach

Modelowa ewolucja struktury kosztów jakości

w procesie wdrażania SZJ

Wpływ kosztów jakości na zysk

firmy.

W

p

ro

w

a

d

ze

n

ie

ra

ch

u

n

k

u

k

o

sz

tó

w

ja

k

o

śc

i

Wzrost

kosztów

zapobiega

nia i

oceny

Spadek

strat na

brakach i

ilości

braków

S

p

a

d

e

k

k

o

sz

tó

w

ja

k

o

śc

i

i

o

b

n

iż

k

a

k

o

sz

tó

w

w

ła

sn

yc

h

p

ro

d

u

ce

n

ta

W

zr

o

st

p

o

zi

o

m

u

ja

k

o

śc

i,

i

lo

śc

i

i

w

a

rt

o

śc

i

p

ro

d

u

k

cj

i

o

ra

z

zy

sk

ó

w

p

rz

e

d

si

ę

b

io

rs

tw

a

Wadliwa struktura kosztów jakości -

przykład

Struktura kosztów jakości u producenta opon

9%

22%

48%

17%

4%

Naprawy gotowych

produktów

Produkty odpadowe -

braki

opusty cenowe z

powodu niskiej

jakości
Koszty kontroli

jakości

Koszty prewencji

(sterowania

jakością)

Na widoczne koszty niskiej jakości

składają się:



odrzuty (braki);



poprawki;



zwroty od klientów;

Dodatkowe „ukryte” koszty to:



roszczenia gwarancyjne;



nadgodziny;



zaległości płatnicze;



reklamacje klientów;



zmarnowany wysiłek;



opóźnienia;



zwiększone zapasy;



stracone kontakty;



utrata życzliwości klientów;

Koszty jakości

Koszty
zapobiega
nia

Koszty
wykrywani
a

Wewnętrzne
koszty
nieprawidłow
ości

Zewnętrzne
koszty
nieprawidłow
ości

Koszty utrzymywania jakościKoszty złej jakości

Koszty zapobiegania (prewencji):



planowanie jakości;



ocena dostawców;



wzorcowanie i utrzymywanie przyrządów
pomiarowych, programy badań, zmian i
przekazywania wyrobów do produkcji;



opracowanie procedur kontrolnych i badawczych;



analiza danych związanych z jakością;



szkolenie w zakresie jakości;



programy poprawy jakości;

Koszty wykrywania błędów



Badanie produkcji próbnej;



badanie i kontrola produkcji w toku;



badania ostateczne;



kontrola dostaw;



kontrola u dostawców;



kontrola magazynowa;



amortyzacja urządzeń pomiarowych;



atestacja przez upoważnione organizacje;



koszty archiwizacji raportów z badań

Wewnętrzne koszty
nieprawidłowości



braki nienaprawialne;



naprawa braków;



analiza braków i akcji korygujących;



ponowna ocena nieprawidłowych braków;



koszty przeglądów, zatwierdzeń, odstępstw od
specyfikacji;



przeceny, przestoje i złe dostawy;

Zewnętrzne koszty
nieprawidłowości:



reklamacje, gwarancje, zwroty i odrzuty;



straty rynku lub jego części;



wycofywanie wyrobów z rynku;



odszkodowanie z tytułu odpowiedzialności za
wyrób.

Koszty jakości stanowią dobry
miernik oceny systemu jakości w
przedsiębiorstwie, a ich wskaźniki
obrazują efekty ciągłego jego
doskonalenia.

Można tutaj wymienić wskaźniki:

- dynamiki kosztów jakości (całościowe, dobrej i złej
jakości),
- wewnętrznej struktury kosztów jakości,
- udziału kosztów jakości w całości kosztów
wytwarzania,
- udziału kosztów jakości w przychodach ze sprzedaży,
- relacji kosztów jakości do zysku i wartości dodanej.