Dieta w ciąży i przed

Dieta w ciąży i przed

poczęciem

poczęciem

Justyna Dziki

Justyna Dziki

Marta Klusek

Marta Klusek

Sposób żywienia kobiet przed

Sposób żywienia kobiet przed

ciążą oraz w czasie jej trwania

ciążą oraz w czasie jej trwania

ma ogromny wpływ nie tylko na

ma ogromny wpływ nie tylko na

przebieg ciąży, ale również na

przebieg ciąży, ale również na

zdrowie dziecka. Kobiety

zdrowie dziecka. Kobiety

planujące macierzyństwo

planujące macierzyństwo

powinny więc znać zasady

powinny więc znać zasady

właściwego odżywiania się.

właściwego odżywiania się.

Dla rozwoju płodu

Dla rozwoju płodu

najważniejszymi

najważniejszymi

składnikami

składnikami

odżywczymi są:

odżywczymi są:



kwas foliowy

kwas foliowy



żelazo

żelazo



jod

jod



cynk

cynk



niezbędne nienasycone

niezbędne nienasycone

kwasy tłuszczowe

kwasy tłuszczowe

Już przed planowaną ciążą należy

Już przed planowaną ciążą należy

się do niej przygotować,

się do niej przygotować,

wprowadzając odpowiednie

wprowadzając odpowiednie

zmiany w sposobie żywienia i

zmiany w sposobie żywienia i

trybie życia. Konieczne jest

trybie życia. Konieczne jest

urozmaicanie jadłospisu i

urozmaicanie jadłospisu i

korzystanie z jak największej

korzystanie z jak największej

ilości różnych produktów - w ten

ilości różnych produktów - w ten

sposób znacznie zmniejszy się

sposób znacznie zmniejszy się

ryzyko wystąpienia niedoborów

ryzyko wystąpienia niedoborów

składników odżywczych.

składników odżywczych.

Planując ciążę należy przede wszystkim

Planując ciążę należy przede wszystkim

zabezpieczyć się przed niedoborem kwasu

zabezpieczyć się przed niedoborem kwasu

foliowego, należącego do witamin z grupy

foliowego, należącego do witamin z grupy

B. Groźne są jego niedobory nie tylko w

B. Groźne są jego niedobory nie tylko w

czasie ciąży, ale również przed

czasie ciąży, ale również przed

zapłodnieniem. Naukowcy stwierdzili

zapłodnieniem. Naukowcy stwierdzili

bowiem, że niskie spożycie kwasu foliowego

bowiem, że niskie spożycie kwasu foliowego

powoduje zwiększone ryzyko urodzenia

powoduje zwiększone ryzyko urodzenia

dziecka z wrodzoną wadą układu

dziecka z wrodzoną wadą układu

nerwowego i liczne komplikacje w przebiegu

nerwowego i liczne komplikacje w przebiegu

ciąży. Wady te powstają bardzo wcześnie,

ciąży. Wady te powstają bardzo wcześnie,

bo już na przełomie 3. i 4. tygodnia ciąży,

bo już na przełomie 3. i 4. tygodnia ciąży,

kiedy przyszła kobieta najczęściej nie jest

kiedy przyszła kobieta najczęściej nie jest

jeszcze świadoma swojego stanu.

jeszcze świadoma swojego stanu.

Zapotrzebowanie na kwas foliowy w okresie

Zapotrzebowanie na kwas foliowy w okresie

ciąży wzrasta 2-4 krotnie. Dlatego dieta

ciąży wzrasta 2-4 krotnie. Dlatego dieta

kobiet ciężarnych powinna być szczególnie

kobiet ciężarnych powinna być szczególnie

bogata w produkty zawierające duże ilości

bogata w produkty zawierające duże ilości

tej witaminy, a więc:

tej witaminy, a więc:

•

Ziarna zbóż

Ziarna zbóż

•

Brukselkę

Brukselkę

•

Kalafior

Kalafior

•

Szpinak

Szpinak

•

Pomarańcze

Pomarańcze

•

Drożdże

Drożdże

•

Wątrobę

Wątrobę

Podawanie kobietom planującym

Podawanie kobietom planującym

ciążę 0,4 mg kwasu foliowego

ciążę 0,4 mg kwasu foliowego

dziennie i kontynuowanie jego

dziennie i kontynuowanie jego

podawania w pierwszym trymestrze

podawania w pierwszym trymestrze

ciąży pozwala zmniejszyć ryzyko

ciąży pozwala zmniejszyć ryzyko

wystąpienia wad ośrodkowego

wystąpienia wad ośrodkowego

układu nerwowego nawet o 30-50%.

układu nerwowego nawet o 30-50%.

•

Ważnym zagadnieniem przed i w czasie ciąży

Ważnym zagadnieniem przed i w czasie ciąży

jest również odchudzanie się. Obecnie wiele

jest również odchudzanie się. Obecnie wiele

kobiet dba o swoją sylwetkę, stosując różnego

kobiet dba o swoją sylwetkę, stosując różnego

rodzaju diety odchudzające, często źle

rodzaju diety odchudzające, często źle

zbilansowane i prowadzące do niedoborów

zbilansowane i prowadzące do niedoborów

składników odżywczych. Dlatego też nie

składników odżywczych. Dlatego też nie

należy się odchudzać nie tylko w czasie ciąży,

należy się odchudzać nie tylko w czasie ciąży,

ale również krótko przed jej początkiem.

ale również krótko przed jej początkiem.

Stwierdzono bowiem, że kobiety, które zbyt

Stwierdzono bowiem, że kobiety, które zbyt

mało przybywają na wadze, często rodzą

mało przybywają na wadze, często rodzą

dzieci z małą masą urodzeniową.

dzieci z małą masą urodzeniową.

•

W okresie ciąży przybieranie na

W okresie ciąży przybieranie na

wadze jest jak najbardziej

wadze jest jak najbardziej

prawidłowym zjawiskiem.

prawidłowym zjawiskiem.

Jednakże przyrost masy ciała w

Jednakże przyrost masy ciała w

czasie całej ciąży nie może

czasie całej ciąży nie może

przekroczyć zalecanych norm.

przekroczyć zalecanych norm.

Masa ciała

Masa ciała

przed ciążą

przed ciążą

Zalecany

Zalecany

minimalny

minimalny

przyrost

przyrost

masy ciała

masy ciała

Zalecany

Zalecany

maksymaln

maksymaln

y przyrost

y przyrost

masy ciała

masy ciała

Prawidłowa

Prawidłowa

(BMI* 18-25)

(BMI* 18-25)

11,5 kg

11,5 kg

16 kg

16 kg

Otyłość

Otyłość

(BMI >25)

(BMI >25)

7 kg

7 kg

11,5 kg

11,5 kg

Niedobór

Niedobór

masy

masy

ciała (BMI

ciała (BMI

<18)

<18)

12,5 kg

12,5 kg

18 kg

18 kg

*

*

BMI

BMI

– wskaźnik masy ciała

– wskaźnik masy ciała

wyliczany według prostego

wyliczany według prostego

wzoru:

wzoru:

BMI = masa ciała w kg/(wzrost w

BMI = masa ciała w kg/(wzrost w

m)

m)

2

2

Przybieranie na wadze ma

Przybieranie na wadze ma

swoje przyczyny związane z

swoje przyczyny związane z

fizjologią ciąży. Są to:

fizjologią ciąży. Są to:

•

Waga dziecka – 2,5-4 kg

Waga dziecka – 2,5-4 kg

•

Powiększanie się ciężarnej

Powiększanie się ciężarnej

macicy z ok.50 g (przed ciążą) do

macicy z ok.50 g (przed ciążą) do

ok.1 kg (przed porodem).

ok.1 kg (przed porodem).

•

Tworzenie się płynu owodniowego

Tworzenie się płynu owodniowego

– do 1-1,5 litra pod koniec ciąży.

– do 1-1,5 litra pod koniec ciąży.

•

Powiększenie się piersi w związku z

Powiększenie się piersi w związku z

rozwojem gruczołów mlecznych i

rozwojem gruczołów mlecznych i

przygotowaniem ich do

przygotowaniem ich do

wytwarzania mleka.

wytwarzania mleka.

•

Łożysko w ciąży donoszonej waży

Łożysko w ciąży donoszonej waży

ok. 0,5 kg.

ok. 0,5 kg.

•

W okresie ciąży dochodzi do

W okresie ciąży dochodzi do

nagromadzenia w organizmie

nagromadzenia w organizmie

większej ilości wody i płynów

większej ilości wody i płynów

ustrojowych.

ustrojowych.

SKŁADNIKAMI

SKŁADNIKAMI

PRAWIDŁOWEJ DIETY SĄ:

PRAWIDŁOWEJ DIETY SĄ:

1.

1.

Węglowodany

Węglowodany

– podstawowe źródło

– podstawowe źródło

energii, 40 dag/dzień. (produkty

energii, 40 dag/dzień. (produkty

zbożowe, ziemniaki, kasza, ryż,

zbożowe, ziemniaki, kasza, ryż,

warzywa, owoce).

warzywa, owoce).

2.

2.

Białka

Białka

– składnik budulcowy

– składnik budulcowy

niezbędny do prawidłowego

niezbędny do prawidłowego

wzrostu dziecka (mleko i jego

wzrostu dziecka (mleko i jego

przetwory, jaja, chude mięso,

przetwory, jaja, chude mięso,

ryby, drób, rośliny strączkowe,

ryby, drób, rośliny strączkowe,

produkty zbożowe).

produkty zbożowe).

3.

3.

Tłuszcze

Tłuszcze

– tworzą zapasy

– tworzą zapasy

energetyczne zużywane w

energetyczne zużywane w

przerwach między posiłkami.

przerwach między posiłkami.

Najważniejsze są tłuszcze

Najważniejsze są tłuszcze

zawierające tzw. nienasycone

zawierające tzw. nienasycone

kwasy tłuszczowe potrzebne do

kwasy tłuszczowe potrzebne do

prawidłowego rozwoju mózgu i

prawidłowego rozwoju mózgu i

narządu wzroku u dziecka;

narządu wzroku u dziecka;

znajdują się głownie w olejach

znajdują się głownie w olejach

roślinnych i rybach morskich.

roślinnych i rybach morskich.

4.

4.

Witaminy

Witaminy

– zapewniają właściwy

– zapewniają właściwy

przebieg wielu procesów

przebieg wielu procesów

metabolicznych w organizmie,

metabolicznych w organizmie,

zwiększają jego odporność i są

zwiększają jego odporność i są

niezbędne do prawidłowego

niezbędne do prawidłowego

rozwoju dziecka. Jednak nadmiar

rozwoju dziecka. Jednak nadmiar

niektórych witamin może być

niektórych witamin może być

szkodliwy i dlatego stosowanie

szkodliwy i dlatego stosowanie

wszelkich preparatów

wszelkich preparatów

witaminowych w ciąży powinno być

witaminowych w ciąży powinno być

skonsultowane z lekarzem.

skonsultowane z lekarzem.



Witamina

Witamina

A

A

– mięso, mleko, masło, ryby, żółtko

– mięso, mleko, masło, ryby, żółtko

jaja, marchew, ciemnozielone warzywa liściaste

jaja, marchew, ciemnozielone warzywa liściaste



Witamina

Witamina

D

D

– tłuste ryby, wątroba, żółtko jaja

– tłuste ryby, wątroba, żółtko jaja



Witamina

Witamina

E

E

– oleje roślinne, kasza, jaja,

– oleje roślinne, kasza, jaja,

warzywa

warzywa



Witamina

Witamina

C

C

– czarna porzeczka,

– czarna porzeczka,

truskawki

truskawki

,

,

owoce cytrusowe, cebula, kapusta, sałata,

owoce cytrusowe, cebula, kapusta, sałata,

szpinak, papryka, pietruszka

szpinak, papryka, pietruszka



Witaminy grupy

Witaminy grupy

B

B

– brukselka, kalafior,

– brukselka, kalafior,

drożdże, czekolada, kasza, ryby, szpinak,

drożdże, czekolada, kasza, ryby, szpinak,

mięso, mleko

mięso, mleko

5.

5.

Minerały

Minerały

– ich rola w

– ich rola w

prawidłowym funkcjonowaniu

prawidłowym funkcjonowaniu

organizmu jest niezastąpiona,

organizmu jest niezastąpiona,

wchodzą w skład enzymów i

wchodzą w skład enzymów i

płynów ustrojowych. Są to:

płynów ustrojowych. Są to:

wapń, fosfor, magnez, sód,

wapń, fosfor, magnez, sód,

potas, chlorki, jod, żelazo, cynk,

potas, chlorki, jod, żelazo, cynk,

miedź, selen, mangan, chrom,

miedź, selen, mangan, chrom,

fluor.

fluor.

Przyszła mama powinna:

Przyszła mama powinna:



Urozmaicać posiłki, stosować

Urozmaicać posiłki, stosować

pełnowartościowe produkty

pełnowartościowe produkty

spożywcze – w ten sposób pokryje

spożywcze – w ten sposób pokryje

zapotrzebowanie na wszystkie

zapotrzebowanie na wszystkie

składniki odżywcze

składniki odżywcze



Unikać nadmiaru soli i cukru

Unikać nadmiaru soli i cukru



Tłuszcze zwierzęce zastąpić oliwą,

Tłuszcze zwierzęce zastąpić oliwą,

olejami roślinnymi i tłustymi rybami

olejami roślinnymi i tłustymi rybami

morskimi (NKW).

morskimi (NKW).



Wypijać od 1,5 do 2 litrów płynów

Wypijać od 1,5 do 2 litrów płynów

dziennie, tj. 6 do 8 szklanek, a w dni

dziennie, tj. 6 do 8 szklanek, a w dni

upalne jeszcze więcej

upalne jeszcze więcej



Unikać napojów gazowanych, kawy,

Unikać napojów gazowanych, kawy,

mocnej herbaty i oczywiście napojów

mocnej herbaty i oczywiście napojów

alkoholowych

alkoholowych



Pamiętać o piciu soków owocowych i

Pamiętać o piciu soków owocowych i

warzywnych, mleka a także kefirów i

warzywnych, mleka a także kefirów i

jogurtów

jogurtów

Należy pamiętać, że

Należy pamiętać, że

prawidłowe

prawidłowe

wykorzystanie

wykorzystanie

składników pożywienia

składników pożywienia

jest możliwe wtedy, gdy

jest możliwe wtedy, gdy

posiłki zostaną

posiłki zostaną

właściwie rozłożone.

właściwie rozłożone.

Przerwy między

Przerwy między

posiłkami w ciągu dnia

posiłkami w ciągu dnia

nie powinny być

nie powinny być

dłuższe niż 4 do 6

dłuższe niż 4 do 6

godzin, ponieważ

godzin, ponieważ

rosnące dziecko

rosnące dziecko

intensywnie czerpie

intensywnie czerpie

składniki odżywcze.

składniki odżywcze.

Spożywaj 5 do

Spożywaj 5 do

6 posiłków

6 posiłków

dziennie

dziennie

Dzienne

Dzienne

zapotrzebowani

zapotrzebowani

e energetyczne

e energetyczne

– 100%

– 100%

śniadanie

śniadanie

25%

25%

2 śniadanie

2 śniadanie

10%

10%

obiad

obiad

30%

30%

podwieczorek

podwieczorek

5%

5%

kolacja

kolacja

20%

20%

posiłek przed

posiłek przed

snem

snem

10%

10%

A więc:

A więc:

DIETA W CIĄŻY POWINNA

DIETA W CIĄŻY POWINNA

BYĆ TAKA JAK DIETA

BYĆ TAKA JAK DIETA

SPORTOWCA:

SPORTOWCA:



LEKKA

LEKKA



UROZMAICONA

UROZMAICONA



WYSOKOWARTOŚCIOWA

WYSOKOWARTOŚCIOWA



BOGATA W

BOGATA W

NAJCENNIEJSZE

NAJCENNIEJSZE

SKŁADNIKI ODŻYWCZE

SKŁADNIKI ODŻYWCZE



SMACZNA

SMACZNA

Dziękujemy za uwagę.

Dziękujemy za uwagę.