HISTORIA

HISTORIA

PREWENCJI

PREWENCJI

WETERYNARYJNEJ

WETERYNARYJNEJ

prof. dr hab. Maciej GAJ

prof. dr hab. Maciej GAJ

Ę

Ę

CKI

CKI

Kated

Kated

r

r

a Prewencji Weterynaryjnej i Higieny

a Prewencji Weterynaryjnej i Higieny

Pasz Wydziału Medycyny Weterynaryjnej

Pasz Wydziału Medycyny Weterynaryjnej

Uniwersytetu Warmi

Uniwersytetu Warmi

ń

ń

sko-Mazurskiego w

sko-Mazurskiego w

Olsztynie

Olsztynie

1

PREWENCJA

PREWENCJA

cały zespół działa

cały zespół działa

ń

ń

zapobiegawczych maj

zapobiegawczych maj

ą

ą

cych na

cych na

celu niedopuszczenia do

celu niedopuszczenia do

powstania zjawisk uważanych

powstania zjawisk uważanych

za niepożądane

za niepożądane

łać. praeventio – zapobieganie

łać. praeventio – zapobieganie

praevenire - wyprzedzić

praevenire - wyprzedzić

2

PREWENCJA

PREWENCJA

przestrzegania zasad

przestrzegania zasad higieny

higieny

zwierząt

zwierząt

i

i higieny środków

higieny środków

żywienia zwierząt

żywienia zwierząt

oraz

oraz

opracowywanie szczegółowych

opracowywanie szczegółowych

programów profilaktyki swoistej

programów profilaktyki swoistej

i nieswoistej

i nieswoistej

wobec stada

wobec stada

lub grupy zwierząt bez

lub grupy zwierząt bez

względu na jej liczebność

względu na jej liczebność

3

PROFILAKTYKA

PROFILAKTYKA

Ogół zjawisk

Ogół zjawisk

zapobiegających

zapobiegających

powstawaniu chorób

powstawaniu chorób

gr. prophylaktikós – zapobiegawczy

gr. prophylaktikós – zapobiegawczy

prophyl

prophyl

á

á

ssein – strzec się

ssein – strzec się

4

HISTORIA PREWENCJI

HISTORIA PREWENCJI

WETERYNARYJNEJ I

WETERYNARYJNEJ I

okres

okres

HISTORIA PREWENCJI

HISTORIA PREWENCJI

WETERYNARYJNEJ I

WETERYNARYJNEJ I

okres

okres

ZACZĄŁ SIĘ W LATACH 1870-1880

ZACZĄŁ SIĘ W LATACH 1870-1880

TRWAŁ DO OKOŁO 1940 ROKU

TRWAŁ DO OKOŁO 1940 ROKU



Pierwsze udane akcje likwidacji brucelozy

Pierwsze udane akcje likwidacji brucelozy

i gruźlicy;

i gruźlicy;



Uzyskane efekty spowodowały

Uzyskane efekty spowodowały

zainteresowanie innymi jednostkami,

zainteresowanie innymi jednostkami,

jak np.: pryszczyca,

jak np.: pryszczyca,

trypanozomatoza

trypanozomatoza

(ngana i surra)

(ngana i surra)

czy

czy

księgosusz;

księgosusz;



Spowodowało to kontrolę nad populacjami

Spowodowało to kontrolę nad populacjami

zwierząt w określonych regionach;

zwierząt w określonych regionach;

cd.

cd.

5

HISTORIA PREWENCJI

HISTORIA PREWENCJI

WETERYNARYJNEJ I

WETERYNARYJNEJ I

okres

okres

HISTORIA PREWENCJI

HISTORIA PREWENCJI

WETERYNARYJNEJ I

WETERYNARYJNEJ I

okres

okres



Można to było uzyskać,

Można to było uzyskać,

ponieważ:

ponieważ:



Posiadane testy były niezawodne;

Posiadane testy były niezawodne;



Testy były przymusowe;

Testy były przymusowe;



Koszty akcji były na rzecz państwa.

Koszty akcji były na rzecz państwa.

6

HISTORIA PREWENCJI

HISTORIA PREWENCJI

WETERYNARYJNEJ II

WETERYNARYJNEJ II

okres

okres

HISTORIA PREWENCJI

HISTORIA PREWENCJI

WETERYNARYJNEJ II

WETERYNARYJNEJ II

okres

okres

ZACZĄŁ SIĘ OKOŁO 1940 ROKU:

ZACZĄŁ SIĘ OKOŁO 1940 ROKU:



Mięso, jaja, mleko i wełna;

Mięso, jaja, mleko i wełna;



Konie – spadek znaczenia.

Konie – spadek znaczenia.

cd.

cd.

7

HISTORIA PREWENCJI

HISTORIA PREWENCJI

WETERYNARYJNEJ II

WETERYNARYJNEJ II

okres

okres

HISTORIA PREWENCJI

HISTORIA PREWENCJI

WETERYNARYJNEJ II

WETERYNARYJNEJ II

okres

okres

TRWA W LATACH 1945-1965

TRWA W LATACH 1945-1965



Wzrost stopy życiowej;

Wzrost stopy życiowej;



Wzrost ceny zbytu;

Wzrost ceny zbytu;



Opłacalność leczenia innych

Opłacalność leczenia innych

gatunków zwierząt;

gatunków zwierząt;



Nowe specjalności w weterynarii;

Nowe specjalności w weterynarii;



Wejście do ogólnego stosowania

Wejście do ogólnego stosowania

antybiotyków i

antybiotyków i

chemioterapeutyków;

chemioterapeutyków;

cd.

cd.

8

HISTORIA PREWENCJI

HISTORIA PREWENCJI

WETERYNARYJNEJ II

WETERYNARYJNEJ II

okres

okres

HISTORIA PREWENCJI

HISTORIA PREWENCJI

WETERYNARYJNEJ II

WETERYNARYJNEJ II

okres

okres



Wzrost poziomu usług;

Wzrost poziomu usług;



Zbyt mała podaż lekarzy

Zbyt mała podaż lekarzy

weterynarii;

weterynarii;



Brak kontroli po leczeniu;

Brak kontroli po leczeniu;



Brak przeglądów zdrowotnych.

Brak przeglądów zdrowotnych.

9

HISTORIA PREWENCJI

HISTORIA PREWENCJI

WETERYNARYJNEJ III

WETERYNARYJNEJ III

okres

okres

HISTORIA PREWENCJI

HISTORIA PREWENCJI

WETERYNARYJNEJ III

WETERYNARYJNEJ III

okres

okres

POCZĄTEK W 1965 ROKU

POCZĄTEK W 1965 ROKU



Doceniono

Doceniono

prewencyjną

prewencyjną

działalność

działalność

odpowiednich służb

odpowiednich służb

cd.

cd.

10

HISTORIA PREWENCJI

HISTORIA PREWENCJI

WETERYNARYJNEJ III

WETERYNARYJNEJ III

okres

okres



Początkowo –

Początkowo –

prewencja ogólna jako

prewencja ogólna jako

odprysk przeglądów

odprysk przeglądów

i profilaktyki

i profilaktyki

chorób zakaźnych

chorób zakaźnych

cd.

cd.

11

HISTORIA PREWENCJI

HISTORIA PREWENCJI

WETERYNARYJNEJ III

WETERYNARYJNEJ III

okres

okres



W pierwszym okresie

W pierwszym okresie

ponoszono olbrzymie straty

ponoszono olbrzymie straty

z racji stanów subklinicznych

z racji stanów subklinicznych

w szerokim znaczeniu i

w szerokim znaczeniu i

mających miejsce stanów

mających miejsce stanów

technopatycznych;

technopatycznych;

cd.

cd.

12



W latach 1970-1980 zbyt pochopnie

W latach 1970-1980 zbyt pochopnie

zaczęto opracowywać programy

zaczęto opracowywać programy

prewencyjne, spowodowane przez:

prewencyjne, spowodowane przez:



nie obiektywną analizę stanu

nie obiektywną analizę stanu

zdrowia zwierząt;

zdrowia zwierząt;



złą interpretację efektów

złą interpretację efektów

produkcyjnych.

produkcyjnych.

cd.

cd.

HISTORIA PREWENCJI

HISTORIA PREWENCJI

WETERYNARYJNEJ III

WETERYNARYJNEJ III

okres

okres

13

HISTORIA PREWENCJI

HISTORIA PREWENCJI

WETERYNARYJNEJ III

WETERYNARYJNEJ III

okres

okres

BŁĘDY PROGRAMÓW PREWENCYJNYCH

BŁĘDY PROGRAMÓW PREWENCYJNYCH



Błędna ocena stanów

Błędna ocena stanów

subklinicznych;

subklinicznych;



Brak przewidywalności

Brak przewidywalności

wystąpienia choroby;

wystąpienia choroby;



Niedoskonałość stosowanych

Niedoskonałość stosowanych

osiągnięć technicznych;

osiągnięć technicznych;

cd.

cd.

14

HISTORIA PREWENCJI

HISTORIA PREWENCJI

WETERYNARYJNEJ III

WETERYNARYJNEJ III

okres

okres

BŁĘDY PROGRAMÓW PREWENCYJNYCH

BŁĘDY PROGRAMÓW PREWENCYJNYCH

cd.

cd.



Konieczność działania

Konieczność działania

wielokierunkowego w celu

wielokierunkowego w celu

likwidacji stanów

likwidacji stanów

patologicznych;

patologicznych;



Koszty modernizacji większe

Koszty modernizacji większe

niż uzyskiwane zyski.

niż uzyskiwane zyski.

15

HISTORIA PREWENCJI

HISTORIA PREWENCJI

WETERYNARYJNEJ IV

WETERYNARYJNEJ IV

okres

okres

ZACZĄŁ SIĘ W 1980r

ZACZĄŁ SIĘ W 1980r



lekarze zaczęli wykonywać:

lekarze zaczęli wykonywać:



przeglądy ściśle według

przeglądy ściśle według

harmonogramów;

harmonogramów;



potwierdzać stanu subkliniczne

potwierdzać stanu subkliniczne

badaniami laboratoryjnymi;

badaniami laboratoryjnymi;



komputerową analizę wyników

komputerową analizę wyników

badań.

badań.

16

HISTORIA PREWENCJI

HISTORIA PREWENCJI

WETERYNARYJNEJ IV

WETERYNARYJNEJ IV

okres

okres

LEKARZ

LEKARZ

WETERYNAR

WETERYNAR

II

II

FARME

FARME

R

R

CEL

CEL

17

PREWENCJA

PREWENCJA

PREWENCJA

PREWENCJA

OBECNIE

OBECNIE

LEKARZE WETERYNARII

LEKARZE WETERYNARII

CZĘSTO SĄ I BĘDĄ

CZĘSTO SĄ I BĘDĄ

ZATRUDNIANI JAKO

ZATRUDNIANI JAKO

SZEFOWIE FERM CZY

SZEFOWIE FERM CZY

ZAKŁADÓW

ZAKŁADÓW

OBSŁUGUJĄCYCH PRODUKCJĘ

OBSŁUGUJĄCYCH PRODUKCJĘ

ZWIERZĘCĄ

ZWIERZĘCĄ

18

PREWENCJA

PREWENCJA

PREWENCJA

PREWENCJA

CORAZ CZĘŚCIEJ

CORAZ CZĘŚCIEJ LEKARZE

LEKARZE

WETERYNARII

WETERYNARII

SĄ

SĄ

ODPOWIEDZIALNI ZA

ODPOWIEDZIALNI ZA

KOORDYNACJĘ WSZELKICH

KOORDYNACJĘ WSZELKICH

USŁUG DORADCZYCH,

USŁUG DORADCZYCH,

POMOCNYCH W

POMOCNYCH W

CHOWIE I HODOWLI

CHOWIE I HODOWLI

19