Wpływ społeczny

Konformizm, naśladownictwo,

posłuszeństwo wobec

autorytetu.

Wpływ społeczny

To proces, w wyniku którego

dochodzi do zmiany zachowania,
opinii lub uczuć człowieka w
skutek tego, co robią, myślą lub
czują inni ludzie.

Jak wpływ społeczny

wpływa na nasze życie?

Efekt Wertera,

czyli zaraźliwość samobójstw

(nazwa pochodzi od bohatera romantycznej

powieści Goethego „Cierpienia młodego Wertera”

– po publikacji książki wiele młodych osób poszło

śladami bohatera i popełniło samobójstwo,

zjawisko to było tak rozpowszechnione, że w

niektórych krajach zakazano rozpowszechniania

powieści); dzisiaj rozpowszechnienie „sławnego”

samobójstwa w prasie i telewizji skutkuje falą

naśladowniczych samobójstw – po śmierci M.

Monroe w ciągu pierwszego miesiąca wzrost o

198 przypadków w stosunku do zwykle

obserwowanych.

Przejawy wpływu

społecznego

1.

Naśladownictwo – kopiowanie cudzych

zachowań we własnym działaniu (zarażanie

ziewaniem, otwieranie ust przez matkę

karmiącą dziecko)

Dobre strony:
obserwowanie osób sprawnie radzących sobie z

problemami wywiera pozytywny wpływ na

zachowania i uczucia cierpiących na lęki, fobie i

zaburzenia zachowania (nieśmiałe przedszkolaki).

Złe strony:
obserwowanie zachowań agresywnych, także filmów o

agresywnej treści nasila, przynajmniej na krótką

metę, zachowania agresywne u obserwatorów.

2. Posłuszeństwo wobec autorytetu –

podporządkowanie się poleceniom bądź
sugestiom ludzi mających władzę czy
autorytet.

Zapewnia utrzymanie porządku

społecznego, sprawność działania
różnych grup czy instytucji. Jest
postępowaniem rozsądnym (bo
autorytet zwykle lepiej zna się na
rzeczy) oraz wygodnym (posłuszeństwo
zwalnia nas z podejmowania decyzji i
odpowiedzialności za ich realizację).

Dwa systemy społeczne XX wieku opierały

się na ślepym posłuszeństwie wobec

autorytetu – faszyzm i komunizm

(spowodowały śmierć milionów ludzi, a

większość z zabójców nie poczuwała się do

winy, sugerując, że mają czyste sumienie,

bo wykonywali polecenia przełożonych).

Eksperyment Stanleya Milgrama – badani

rzekomo mieli uczyć innych ludzi skojarzeń

między różnymi słowami. Zadaniem ucznia

(którym zawsze był pomocnik

eksperymentatora) było wyuczenie się pary

słów (widelec – ulica), zadaniem

nauczyciela (osoby badanej) było

odpytywanie ucznia.

Jeśli odpowiedź była niepoprawna lub jej nie było,

nauczyciel miał obowiązek karać ucznia za

pomocą wstrząsów elektrycznych (służył do tego

specjalny aparat z 30 przyciskami

wyskalowanymi co 15 voltów – od 0 do 450

voltów i z napisami od „nieznaczny szok” do

„niebezpieczeństwo!”). Pilnujący nauczyciela

badacz (w białym kitlu) nakazywał rozpocząć od

najsłabszego szoku po pierwszym błędzie ucznia

i wzmacniać siłę szoku po kolejnych błędach.

Oczywiście uczeń zdradzał coraz więcej oznak

bólu (przy 300V krzyczał, że ma już dosyć, że już

nie ma siły dalej odpowiadać, przy 330V

faktycznie przestawał odpowiadać). Gdy

nauczyciel zaczynał się wahać przy zadawaniu

kar, eksperymentator powtarzał „To absolutnie

konieczne, aby pan kontynuował” albo „Nie ma

pan innego wyjścia, musimy kontynuować”

Za pomocą tego eksperymentu

Milgram (1974) chciał badać
uległość wobec autorytetu w
Niemczech. Jednakże okazało się,
że nie musi wyjeżdżać. Już w
próbnym badaniu
przeprowadzonym na
Amerykanach stwierdził, że…

Osobami badanymi było 40

mężczyzn w wieku 20 – 50 lat.

Wyniki

- 65% badanych (26 osób) wymierzyło

najwyższy z możliwych wstrząs o sile 450V
oznaczony jako śmiertelne zagrożenie !!!

- pierwsze osoby wycofały się po zadaniu

kary o wysokości 300V (5 osób).

- wcześniej wszyscy ulegali namowom

eksperymentatora

http://www.youtube.com/watch?

v=lVVOP3eNui0

Uległość autorytetom nasilają:
- tytuły autorytetu
- ubiór (mundur, biały kitel)
- cechy sytuacji (stopień

nadzorowania wykonywania
poleceń, informacje zwrotne,
presja słowna)

- osobowość autorytarna (osoby

charakteryzujące się ogólnym
uwielbieniem do autorytetów).

3. Konformizm – uleganie

rzeczywistemu, czy tylko
wyobrażonemu naciskowi ze
strony innych ludzi stanowiących
większość w danej sytuacji.

Eksperyment Solomona Ascha:
Pokazywał badanym dwie plansze
Linia X A B C

Pytał się która z linii A B C jest takiej samej

długości co linia X.

Na początku żaden z badanych nie mylił się,

jednakże, gdy był w towarzystwie pozorantów,

którzy odpowiadali źle, zmieniał zdanie.

Najpierw nie dowierzał przecierał oczy,

rozglądał się wokoło, a w końcu ulegał sugestii

większości.

Mechanizmy (przyczyny) konformizmu:
informacyjny wpływ większości – jednostka

ulega dlatego, że chce mieć słuszność, a

większość ma rację i pokazuje, co jest prawdą

normatywny wpływ większości – jednostka

ulega dlatego, że chce być akceptowana przez

grupę, a większość pokazuje co jest normą,

którą trzeba spełniać, aby nie narazić się na

odrzucenie.

Konformizm:
- spada, gdy grupa wywierająca presję nie wie,

jak zareaguje dana osoba

- spada w skutek małej atrakcyjności grupy dla

jednostki poddanej naciskowi

- spada, gdy pojawi się sprzymierzeniec, nawet

niezupełnie kompetentny (rozbicie

jednomyślności grupy)

- wzrasta wraz z niejasnością zadania (im

bardziej dwuznaczna jest właściwa odpowiedź)

- wzrasta, gdy jesteśmy przekonani, że słabo

znamy się na sprawie, której sądy dotyczą

Wielkość grupy działa w sposób krzywoliniowy.

Początkowo wzrost liczby członków grupy

nasila uleganie, jednak od 4 – 5 członków

poziom ulegania stabilizuje się, a nawet maleje.

Mechanizmy wywierania

wpływu

Robert Cialdini wymienia 5

mechanizmów wpływu społecznego:

1)

Zaangażowanie w działanie

2)

Pragnienie słuszności

3)

Lubienie

4)

Reguła wzajemności

5)

Niedostępność dóbr.