zapalenie płuc

odma opłucnowa

zapalenie opłucnej

niedodma

rak płuca

G. Herold, PZWL 2004

E. Szczeklik, PZWL 1979

http://www.nlm.nih.gov/medlineplus

Podstawy symptomatologii

wybranych chorób układu

oddechowego

Zapalenie płuc

Ostry lub przewlekły stan zapalny

miąższu płucnego,

obejmujący przestrzeń

pęcherzykową

i/lub tkankę miąższową

Podział zapaleń płuc

• Zakażenia

(bakteryjne, wirusowe,

chlamydiowe, mykoplazmatyczne, grzybicze,
pierwotniakowe)

• Czynniki fizyczne
• Czynniki chemiczne
• Zaburzenia krążenia

(np. zapalenie

płuc w zawale serca)

Zapalenie płuc - etiologia

Podział zapaleń płuc

• Według umiejscowienia

– zapalenie pęcherzykowe
– zapalenie śródmiąższowe

• Według rozległości

– płatowe zapalenie płuc
– płacikowe zapalenie płuc

Zapalenie płuc

podział anatomopatologiczny

– domowe

(Streptococcus pneumoniae)

– szpitalne

(Klebsiella pneumoniae,

Pseudomonas aeruginosa)

– u osób z upośledzoną

odpornością

(Pnemocystis carini,

Toxoplasma gondi)

Zapalenie płuc -

podział

kliniczny

Objawy –

typowe płatowe

bakteryjne zapalenie płuc

• nagły początek z dreszczami i wysoką

gorączką

• kaszel, duszność
• często towarzyszy opryszczka wargowa
• wykrztuszanie wydzieliny (ropnej,

podbarwionej krwawo)

• ból w klatce piersiowej

• objawy odbiegają od typowego

zapalenia płuc

• rozpoczyna się przeważnie powoli

z bólami głowy, mięsni i niewielką

gorączką (bez dreszczy)

• suchy kaszel podrażnieniowy z

brakiem lub skąpą wydzieliną

Objawy

– atypowe zapalenie płuc

Badanie fizykalne

• zmniejszona ruchomość klatki piersiowej

• powłóczenie strony zajętej

• przytłumienie odgłosu opukowego

• trzeszczenia, rzężenia

• szmer oskrzelowy

• osłabienie szmerów oddechowych

• tarcie opłucnowe

• przyspieszone tętno

• sinica uszu, warg, nosa

• zaostrzenie niewydolności serca oraz krążenia

mózgowego

obecność powietrza w jamie

opłucnowej

Odma opłucnowa

Odma – etiologia

• samoistna
• powikłanie chorób płuc i jamy opłucnej

(rozedma, gruźlica, zwłóknienie płuc)

• urazowa

rany klatki piersiowej
złamania żeber

• jatrogenna

Odma – mechanizm

• otwarta

• zamknięta

• zastawkowa

• ból w klatce piersiowej
• spłycony oddech
• duszność
• kaszel
• przyspieszenie oddechu i tętna
• bladość powłok
• sinica
• omdlenie
• pogłębiające się ogólne osłabienie

Odma - objawy

Odma - badanie fizykalne

• uwypuklenie zajętej strony klatki

piersiowej oraz jej powłóczenie

• tachypnoë

• odgłos opukowy bębenkowy

• ściszenie szmeru oddechowego

• przesunięcie narządów śródpiersia na

stronę przeciwną

• tachykardia

• sinica

• hipotonia

Zapalenie opłucnej

• Miejscowe

• Rozlane

• Ostre

• Przewlekle

• Wysiękowe

• Suche

płyn wysiękowy w

jamie

opłucnowej

• wolny

• otorbiony

• surowiczy

• ropny

Suche zapalenie opłucnej

pleuritis sicca

• towarzyszy procesom chorobowym

toczącym się w płucu

• może wyprzedzać wysiękowe

zapalenie opłucnej

Objawy

• ból w klatce piersiowej nasilający

się podczas oddychania

• ułożenie chorego na stronie zajętej

przez proces chorobowy

• ból promieniujący do karku lub

nadbrzusza

• gorączka, stany podgorączkowe

Badanie fizykalne

• powłóczenie zajętej strony
• zmniejszenie ruchomości dolnej

granicy płuca

• tarcie opłucnowe
• osłabienie szmerów oddechowych,

zależne od powierzchownego
oddychania

Wysiękowe zapalenie

opłucnej

pleuritis exudativa

• najczęściej etiologia gruźlicza
• nowotwory
• zakażenie wirusowe
• choroby tkanki łącznej
• może towarzyszyć zapaleniu płuca

czy zawałowi płuca

Objawy

• ból w klatce piersiowej nasilający się

podczas wdechu

• duszność
• gorączka
• dreszcze
• kaszel
• wymioty
• w gruźliczym zapaleniu początek podostry

Badanie fizykalne

• powłóczenie zajętej połowy klatki

piersiowej

• nad wysiękiem odgłos opukowy

stłumiony, drżenie głosowe
osłabione lub zniesione

• powyżej wysięku odgłos opukowy

bębenkowy

Niedodma płuc

atelectasis pulmonum

Całkowita bezpowietrzność niektórych

okolic płuc z powodu sklejenia ścian

pęcherzyków płucnych, bez

towarzyszących zmian zapalnych

• z ucisku

• z wchłaniania

Niedodma z ucisku

• powstaje, gdy ciśnienie na zewnątrz płuca

ciśnienia wewnątrz płuca
• drenaż oskrzelowy zachowany
• po usunięciu przyczyny ucisku

niedodmowe płuco rozpręża się

– guzy
– duży wysięk opłucnowy
– po usunięciu żeber

Niedodma z wchłaniania

Powstaje gdy oskrzele doprowadzające jest
zamknięte i powietrze poniżej przeszkody wchłonie
się

Niedrożność oskrzeli
• zmiany w świetle oskrzela
• zmiany ściany oskrzela
• ucisk z zewnątrz

Badanie fizykalne

w niedodmie rozległej

• zapadnięcie klatki piersiowej po stronie

zajętej

• wciągnięcie i zwężenie przestrzeni

m/żebrowych

• powłóczenie klatki piersiowej po stronie

zajętej

• odgłos opukowy przytłumiony

• drżenie głosowe osłabione

• szmer oddechowy osłabiony

• trzeszczenia

Rak płuca

Niedrobnokomórkowy

• płaskonabłonkowy
• gruczolakorak
• wielkokomórkowy
• mieszany

Drobnokomórkowy

Epidemiologia

• pierwsze miejsce pod względem
zachorowalności i umieralności na

nowotwory

złośliwe na świecie

• wysoka śmiertelność

Patogeneza

• palenie papierosów
(czynne 20x większe ryzyko,
bierne 3x większe zagrożenie)
• narażenie zawodowe
(związki powstające przy produkcji koksu,
gazyfikacji węgla, związki ołowiu, berylu,
chromu, niklu, azbest, benzydyna, eter,

smoła

pogazowa, węglowodory aromatyczne)
• środowiskowe
(zanieczyszczenie powietrza spalinami)

Objawy

– kaszel
– nawracające stany zapalne płuc
– stany podgorączkowe
– utrata masy ciała
– duszność
– bolesność w obrębie klatki piersiowej
– krwioplucie
– chrypka
– palce pałeczkowate

Zespół żyły głównej górnej

występuje w przypadku naciekania lub ucisku
przez guz pierwotny lub powiększone węzły
chłonne:
• obrzęk twarzy i szyi
• sinica
• rozdęcie żył szyjnych
• obrzęk mózgu z objawami wzrostu ciśnienia

śródczaszkowego

• obrzęk głośni