Rozpoznanie stanu pacjenta
z bólem

BÓL

Jest reakcją obronną

organizmu na
działanie bodźców

szkodliwych, ma
znaczenie obronno-

przystosowawcze

Jest odczuciem

subiektywnym, ból
świadomie ocenia

osoba, która go
doznaje

,

Jest cennym objawem

diagnostycznym, czucie bólu

jest jednym ze zmysłów

koniecznych człowiekowi do

odróżniania czynników

szkodliwych, sygnalizuje

zmiany patologiczne w

ustroju wyzwalając

odpowiednią reakcję

organizmu

Występuje jako

objaw większości

chorób, może być

objawem

towarzyszącym lub

dominującym

Mechanizm występowania

bólu

na zdolność odczuwania bólu składa się

Zadziałanie bodźca bólowego
Prawidłowe funkcjonowanie
nerwów bólowych i ich zakończeń
Ośrodkowy układ nerwowy

Mechanizm występowania

bólu

O U N

Rozpoznawanie
bólu

Nerwy
bólowe

Przewodzenie bólu
do wyższych pięter
ukł nerwowego

-------------------------
Zakończenia
nerwów bólowych

Odbieranie
bodźców
nerwowych

0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0 0

TKANKI

BODZIEC BÓLOWY

Rozpoznanie stanu

pacjenta cierpiącego ból

Podwyższone RR
Przyśpieszone tętno
Miejscowe
przekrwienie skóry
Nadmierna potliwość
Rozszerzone źrenice
Niepokój
Pobudzenie ruchowe
Zahamowanie
ruchowe

Smutek
Lęk, strach
Grymas twarzy
Zaciskanie
zębów,ust,palców
Przyśpieszony oddech
Zwolniony oddech lub
bezdech
Utrata łaknienia
Skóra zimna lub
wilgotna

Rodzaj bólu

Bodziec. Ból

OSTRY---

fizjologiczny, czucie

powierzchniowe
Odczucie bodźca

szkodliwego,

zagrażającego

uszkodzeniom tkanek.

Uczy odróżniania,

omijania bodźców

szkodliwych, trwa tak

długo, jak działa

bodziec

Przewlekły---

patologiczny,

czucie głębokie

Cierpienie związane z

uszkodzeniem tkanek:

bodziec uszkadzając

tkankę wprowadza

substancje drażniące:

ból jest odczuwany

pomimo tego, że

bodziec bólowy

przestał działać

Natężenie bólu – oceniamy na

podstawie reakcji i zachowania

się pacjenta oraz interpretacji

objawów towarzyszących

Brak bólu
Czucie bólu bez objawów
towarzyszących/ pacjent nie wymaga
stosowania środków p/ bólowych
Ból z niektórymi objawami
towarzyszącymi/ wymaga stosowania
środków i zabiegów p/ bólowych
Ból bardzo silny, powodujący zmiany
w zachowaniu się pacjenta

Natężenie bólu określamy

jako ból

Ledwo
zauważalny
Pobolewanie
Ból
Ból dokuczliwy
Ból mocny
Ból dręczący

Intensywność bólu nie

zawsze jest proporcjonalna

do przebiegu choroby czy

urazu

Choroba nie
zagrażająca życiu –
może wystąpić
bardzo silny ból-
próchnica zębów,
zapalenie ucha itp.
Choroba nieuleczalna,
zagrażająca życiu –
mogą wystąpić
dolegliwości bólowe

Wytrzymałość na ból-

wrażliwość

Wrażliwość prawidłowa
Brak wrażliwości na ból
Wzmożona wrażliwość na ból

Wrażliwość na ból związana jest z
reakcją organizmu adekwatną do
działającego bodźca wywołującego
ból

Wytrzymałość to istnienie pewnej

granicy tzn bólu jaki jest w stanie

człowiek wytrzymać oceniany na

podstawie

;

Zachowania się pacjenta
Reakcji psychiki
Mięśni

Czynniki wpływające na

wrażliwość;

Temperatura ciała –

ochłodzenie ciała

obniża próg bólowy
Płeć – większa

wytrzymałość u

kobiet
Wiek
Czas trwania

choroby- przewlekła

choroba zmniejsza

wytrzymałość

Próg bólowy- jest to tolerancja

na ból związana z ochroną

organizmu przed działaniem

czynników szkodliwych

PODWYŻSZAJĄ

Ciepło,
alkohol,komfort
psychiczny,
odwrócenie
uwagi,
odpoczynek, sen,
dobry nastrój,

OBNIŻAJĄ

Zmęczenie, nuda,
lęk, zły stan
ogólny, osłabienie,
niepokój,
przewlekła
choroba,smutek,
depresja

Brak wrażliwości na ból;

A/ Tkanki różnią się wrażliwością na
działanie bodźca bólowego

Duża wrażliwość- rogówka,miazga zębowa
Mało lub wcale – tkanka płucna,narządy
miąższowe /wątroba, śledziona/, tkanka nerwowa w
mózgu

B/ wrodzony brak wrażliwości na ból
C/ nabyty brak wrażliwości na ból-

w

wyniku uszkodzenia ukł nerwowego/uszk rdzenia,
guzy mózgu/

Wzmożona wrażliwość na

ból

Zwiększona, zwana przeczulicą
Uogólniona- towarzyszy najczęściej
nerwicom

Czas trwania bólu:

Początek wystąpienia bólu
Długość czasu odczuwania
dolegliwości bólowych
Czy ból wystąpił po raz pierwszy
Czy występuje stale, czy z przerwami
Jaka jest intensywność i jej zmiany w
czasie występowania bólu

Krzywe natężenia bólu o

typie;

/

czas wystąpienia bólu + zmiany

w natężeniu/

OSTRYM

–

nagłe

wystąpienie,
narastanie,stopniowe
ustępowanie/ kamica,ostre
urazy, neuralgie/

NAPADOWYM

-

nagłe

wystąpienie, krótsze i dłuższe
napady,ustępuje całkowicie;w
przerwach brak objawów/
migrena/

NARASTAJĄCYM

-

powoli zwiększa się
intensywność,trwa długo, bez
przerw/zwyrodnienia,stany
zapalne, nowotwory/

FALISTYM

–

intensywność

zmienia się w rytmie dobowym,
kilkudniowym,narastając i
zwalniając/ bóle
głowy,korzonkowe,reumatyczne
/

PRZEWLEKŁYM

– stała

intensywność, trwa długo,
uciążliwy- powoduje
wyczerpanie fizyczne i
psychiczne, uniemożliwia
normalny tryb życia

Umiejscowienie bólu;

W miejscu działania bodźca
Uogólniony – różna intensywność w
różnych miejscach

Charakter bólu- określa

pacjent

PULSUJĄCY-

w

bólach głowy
pochodzenia
naczyniowego

nasilenie bólu
zmienia się do fali
tętna

RWĄCY

-

przewodowy,prom
ieniuje wzdłuż
podrażnionego

nerwu,
krótkotrwały,gwałt
owny, bardzo silny

KURCZOWY

w

niedokrwieniu
mięśni może
wystąpić

nagle,trwać krótko
ale i przez dłuższy
czas, ustępuje
stopniowo, nasila

się podczas ruchu
i wysiłku

PIEKĄCY –

przewodowy, po

podrażnieniu pni

nerwowych,

rozlany,trudny do

umiejscowienia,wyst

po urazach
obejmujących

nerwy

obwodowe

ROZSADZAJĄ

CY-

tępy,

głęboki,gwałtowny,c

zęsto połączony z

nudnościami i

wymiotami, wyst w

chor jamy brzusznej,

w kamicy

pęcherzykowej