Neuropsychologiczne
podstawy zachowań
społecznych

Funkcje wykonawcze (executive
functions)



Termin funkcje wykonawcze pojawił się w

literaturze psychologicznej w latach 90



Pojęcie funkcji wykonawczych odnosi się do

procesów odpowiedzialnych za:



planowanie



gromadzenie



koordynowanie (inicjowanie, kontrola

wykonania, zakończenie)



sekwencjonowanie



monitorowanie innych procesów poznawczych

,,

decydują o tym, że jesteśmy

ludźmi”



Warunkują zdolność opracowania nowych
wzorców zachowań i sposobów myślenia o
nich



Myślenie twórcze



Myślenie abstrakcyjne



Introspekcję



Analizę własnych potrzeb, pragnień oraz
sposobów, dzięki którym można je osiągnąć



Czynności wymagające interakcji oraz
współpracy z innymi ludźmi

Podłoże neuronalne
funkcji wykonawczych

Najczęściej spotykane objawy
zaburzeń funkcji wykonawczych



Rozproszenie uwagi



Podejmowanie nieprawidłowych decyzji



Niepokój



Impulsywność



Apatia



Brak wglądu



Perseweracje



Zachowanie użytkownika



Płytkość uwagi



Rozhamowanie



Nieprzestrzeganie reguł życia społecznego itd..

Zespół płata czołowego

Neuropsychologia zaburzeń
emocji i osobowości

Historia badań:



przypadek Phinease Gage’a



wprowadzenia terminu anozodiaforia



zespół Kluvera-Bucy’ego

Wielopoziomowa organizacja procesów
emocjonalnych:



Przeżycia wewnętrzne



Zachowania skierowane na cel



Ekspresja stanów emocjonalnych



Wzbudzenie fizjologiczne

Każdy z elementów jest warunkowany przez odmienny

system

mózgowy

cd.

Zmiany emocjonalne obserwuje się w wielu
rodzajach dysfunkcji mózgowych:



rozsianych



zlokalizowanych



ogólnomózgowych



uszkodzeniach korowych i podkorowych

Problem:

czy zmiany emocjonalne są pierwotne, czy wtórne

Mózgowe systemy regulacji
emocji i skutki ich
dezorganizacji

Struktury pnia mózgu:



kontrola funkcji wzbudzenia



Przebieg reakcji autonomicznych,



endokrynologicznych

Układ limbiczny:



mózgowe centrum regulacji emocji



kontrola i modyfikacja emocji

Kora mózgowa:



kontrola uczyć (kora przedczołowa i połączenia z

korą skroniową i ciemieniową)

Układ limbiczny

cd.

Podstawowe struktury układu

limbicznego:



Hipokamp



Ciało migdałowate



Jądra wzgórza



Jądra podwzgórza



Przegroda



Brzuszny obszar nakrywki

Struktury korowe



Zakręt obręczy



Płat spoidła wielkiego



Obszary czołowe



Obszary ciemieniowe



Biegun skroniowy



Wyspa



Orbitalne okolice czołowe

Niektóre objawy uszkodzenia
systemów emocjonalnych



Rozhamowanie



Euforia



Apatia



Obojętność



Deficyty pamięci i uwagi



Zachowania nieadekwatne



Obniżona kontrola zachowania



Dowcipkowanie

Główne założenia neuropsychologii
społecznej



Cel:

zidentyfikowanie związku między mózgiem a

zachowaniami społecznymi



Redukcja złożonych zachowań społecznych do
elementarnych



Zidentyfikowanie neuronalnego podłoża zachowań
elementarnych



Wskazanie, w jaki sposób elementarne reakcje korespondują
ze złożonymi zachowaniami społecznymi

Pawłow- praca mózgu to ciągła fluktuacja pobudzeń wielu

obszarów mózgu

Metody:



Studia nad pacjentami z lezjami mózgu



Modele biologiczne



Techniki neuroobrazowania mózgu-zrewolucjonizowanie

neuropsychologii-powstanie nowej dyscypliny-

neuropsychologii poznawczej



fMRI ( funkcjonalny/ czynnościowy rezonans magnetyczny)



Pobudzanie wielu obszarów mózgu podczas wykonywania

określonego zadania poznawczego

Problemy



Kiedy proces elementarny nie może być
zredukowany do bardziej pierwotnych?



Różnice indywidualne



Jak mózg funkcjonuje w normie, a jak w
patologii



Dojrzewanie szlaków nerwowych



Jak badać mózg w stanie spoczynku, gdy nie
obserwuje się bodźców stymulujących mózg,
ani wywoływanych przez nich reakcji?