Stan materii
charakteryzujący się
prawidłowym
rozmieszczeniem
przestrzennym atomów,
jonów lub cząsteczek jest
nazywany stanem
krystalicznym.

Prosta sieciowa – każda prosta łącząca
środki dwóch atomów w krysztale.
Parametr sieci – najbliższa odległość na
prostej sieciowej.
Płaszczyzna sieciowa - przesunięcie
prostej sieciowej o period identyczności w
kierunku różnym od kierunku prostej.
Sieć przestrzenna – płaszczyzna
sieciowa poddana translacjom w kierunku
do niej nierównoległym.

a

b

c

Schemat sieci przestrzennej metali:

a,b,c – podstawowe periody identyczności

Liczba elementów symetrii w
elementarnej komórce sieciowej
decyduje o podziale na 7 układów
krystalograficznych, przedstawionych
w tabeli poniżej.

Układ

krystalograficzny

Parametry

elementarnej

komórki sieciowej

Typy sieci przestrzennej

Symbol

sieci

przestrzen

nej

Trójskośny

abc

90

Prymitywna

P

Jednoskośny

abc

==90

Prymitywna,
Centrowana na
podstawach

P

C

Rombowy

abc

===90

Prymitywna,
Przestrzennie
centrowana,
Ściennie centrowana,
Centrowana na
podstawach.

P

I

F

C

Romboedryczny

a=b=c

==90

Prymitywna

R

Tetragonalny

a=bc

===90

Prymitywna,
Przestrzennie
centrowana.

P

I

Heksagonalny

a=bc

==90

=120

Prymitywna

P

Regularny

a=b=c

===90

Prymitywna,
Przestrzennie
centrowana,
Ściennie centrowana

P

I

F

Układy krystalograficzne i typy sieci
przestrzennych







c

b

a



c

b

a



c

b

a

TRÓJSKOŚN

A PROSTA

JEDNOSKOŚN

A PROSTA

JEDNOSKOŚN

A

CENTROWANA

NA

PODSTAWACH

c

b

a

c

b

a

c

b

a

c

b

a

ROMBOWE

PROSTACENTROWANA

NA

PODSTAWACH

PRZESTRZENNIE

CENTRYCZNA

ŚCIENNIE

CENTRYCZNA

c

a

a

HEKSAGONAL
NA

ROMBOEDRYCZ
NA

TETRAGONALN

A PROSTA

TETRAGONALN

A

PRZESTRZENNI

E CENTRYCZNA

a

a

a



c

a

a

c

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

REGULARNE

PROSTA

PRZESTRZENNIE

CENTRYCZNA

ŚCIENNIE

CENTRYCZN

A

Na podstawie wskaźników
węzła w jednoznaczny sposób
określa się węzły, kierunki i
płaszczyzny w sieci
krystalograficznej. Dokonuje się
tego przez podanie trzech liczb –
tzw. wskaźników węzła lub
płaszczyzny.

Współrzędne węzła sieciowego

określają liczby periodów

identyczności a, b i c

x

y

z

a

c

b







Komórka elementarna sieci przestrzennej
kryształu

Kierunek krystalograficzny opisuje

współrzędne węzła najbliższego od

początku układu, przez który

przechodzi prosta równoległa do

analizowanego kierunku, przesunięta

do początku układu. Wskaźniki

kierunku krystalograficznego podaje

się w nawiasach kwadratowych [uvw],

np. [111].

W celu oznaczenia płaszczyzny

sieciowej należy określić liczby

periodów identyczności, odciętych

przez daną płaszczyznę na

poszczególnych osiach układu

współrzędnych z,y,z, wyznaczyć ich

odwrotność i następnie otrzymane

ułamki sprowadzić do wspólnego

mianownika. Liczniki ułamków o

wspólnym mianowniku oznaczone

h,k,l stanowią wskaźniki

płaszczyzny.

Rzeczywiste metale i kryształy
wykazują skończone wymiary i liczne
wady budowy krystalicznej.
Najogólniej wady te za względu na ich
cechy geometryczne można podzielić
na:

- punktowe,

- liniowe (dyslokacje),

- powierzchniowe.

Do wad punktowych, cechującymi się

niewielkimi wymiarami we wszystkich

kierunkach, należą wakense (rys. A) oraz

atomy międzywęzłowe (rys. B).

Rys A.

Rys. B.

Polega on
na
przemieszcz
aniu się
atomu na
powierzchni
ę kryształu
metalu, w
wyniku
czego
powstaje
wakans w
sieci.

Polega on
na
przemieszcza
niu się się
rdzenia
atomowego z
węzłowej do
przestrzeni
międzywęzło
wej.

Do głównych rodzajów dyslokacji
należą:

-krawędziowe,

-śrubowe,

-mieszane.