Składowisk

Składowisk

oWYSYPISK

oWYSYPISK

O ŚMIECI

O ŚMIECI



Składowisko

Składowisko

odpadów potocznie

odpadów potocznie

wysypisko

wysypisko

śmieci

śmieci

- to

- to

zlokalizowany i urządzony zgodnie

zlokalizowany i urządzony zgodnie

z przepisami obiekt

z przepisami obiekt

zorganizowanego

zorganizowanego

deponowania

deponowania

odpadów

odpadów

.

.

Pojęcie składowisko

Pojęcie składowisko

obejmuje również –

obejmuje również –



wylewisko odpadów ciekłych,

wylewisko odpadów ciekłych,



wysypisko odpadów komunalnych,

wysypisko odpadów komunalnych,



a także zwałowiska mas

a także zwałowiska mas

ziemnych.

ziemnych.



Składowanie odpadów może

Składowanie odpadów może

odbywać się

odbywać się

wyłącznie

wyłącznie

w

w

miejscu do tego

miejscu do tego

wyznaczonym

wyznaczonym

.

.

Niekiedy w tym samym

Niekiedy w tym samym

miejscu prowadzi się też

miejscu prowadzi się też

selekcję

selekcję

i

i

częściowy odzysk

częściowy odzysk

surowców wtórnych

surowców wtórnych

.

.

Właścicielem

Właścicielem

składowiska

składowiska

jest

jest

zazwyczaj miejscowy

zazwyczaj miejscowy

samorząd terytorialny

samorząd terytorialny

.

.

BUDOWA

BUDOWA

WYSYPISKA

WYSYPISKA



Pod względem budowlanym składowiska

Pod względem budowlanym składowiska

odpadów należą do najtrudniejszych

odpadów należą do najtrudniejszych

technicznie obiektów, ponieważ wymaga się

technicznie obiektów, ponieważ wymaga się

od nich maksymalnej

od nich maksymalnej

szczelności

szczelności

i

i

zapewnienia minimalnego

zapewnienia minimalnego

oddziaływania

oddziaływania

na otoczenie

na otoczenie

, a

, a

równocześnie są to obiekty o

równocześnie są to obiekty o

bardzo dużej

bardzo dużej

powierzchni

powierzchni

oraz

oraz

pojemności,

pojemności,

a także

a także

czasie

czasie

eksploatacji

eksploatacji

trwającym kilkadziesiąt lat.

trwającym kilkadziesiąt lat.



LOKALIZACJA WYSYPISKA

LOKALIZACJA WYSYPISKA



Wysypisk nie należy organizować w

Wysypisk nie należy organizować w

pobliżu:

pobliżu:



obszarów przyrody chronionej,

obszarów przyrody chronionej,



terenów rekreacyjnych,

terenów rekreacyjnych,



zakładów lecznictwa,

zakładów lecznictwa,



osiedli mieszkaniowych,

osiedli mieszkaniowych,



ujęć wód podziemnych,

ujęć wód podziemnych,



ważniejszych dróg

ważniejszych dróg



oraz na gruntach dobrej jakości.

oraz na gruntach dobrej jakości.

BIOGAZ

BIOGAZ



Biogaz,

Biogaz,

gaz wysypiskowy

gaz wysypiskowy

- gaz palny,

- gaz palny,

produkt fermentacji anaerobowej

produkt fermentacji anaerobowej

związków pochodzenia organicznego

związków pochodzenia organicznego

(np. ścieki, m.in. ścieki cukrownicze,

(np. ścieki, m.in. ścieki cukrownicze,

odpady komunalne

odpady komunalne

,

,

odchody

odchody

zwierzęce, gnojowica, odpady

zwierzęce, gnojowica, odpady

przemysłu rolno-spożywczego,

przemysłu rolno-spożywczego,

biomasa) a częściowo także ich gnicia

biomasa) a częściowo także ich gnicia

powstający w biogazowni

powstający w biogazowni

. W wyniku

. W wyniku

spalania biogazu powstaje mniej

spalania biogazu powstaje mniej

szkodliwych tlenków azotu niż w

szkodliwych tlenków azotu niż w

przypadku spalania paliw kopalnych.

przypadku spalania paliw kopalnych.

SKŁAD BIOGAZU

SKŁAD BIOGAZU

SKŁADNIK

SKŁADNIK

%

%



metan, CH

metan, CH

4

4

55 - 75

55 - 75



dwutlenek węgla, CO

dwutlenek węgla, CO

2

2

25 - 45

25 - 45



Azot, N

Azot, N

2

2

0 - 0,3

0 - 0,3



Wodór, H

Wodór, H

2

2

1 - 5

1 - 5



Siarkowodór, H

Siarkowodór, H

2

2

S

S

0 - 3

0 - 3



Tlen, O

Tlen, O

2

2

0,1 - 0,5

0,1 - 0,5

WYTWARZANIE BIOGAZU

WYTWARZANIE BIOGAZU



Na składowiskach odpadów biogaz

Na składowiskach odpadów biogaz

wytwarza się samoczynnie, stąd

wytwarza się samoczynnie, stąd

nazwa

nazwa gaz wysypiskowy

gaz wysypiskowy

.

.



Ze składowiska o powierzchni

Ze składowiska o powierzchni

około

około

15 ha

15 ha

można uzyskać

można uzyskać

20 do

20 do

60

60

GWh

GWh

energii w ciągu roku

energii w ciągu roku

,

,

jeżeli roczna masa składowanych

jeżeli roczna masa składowanych

odpadów wynosi około 180 tys.

odpadów wynosi około 180 tys.

ton.

ton.



Biogaz

Biogaz

powstaje również w sposób

powstaje również w sposób

naturalny np. na torfowiskach (głównie z

naturalny np. na torfowiskach (głównie z

celulozy), nazywamy go wtedy

celulozy), nazywamy go wtedy gazem

gazem

błotnym

błotnym

lub

lub

gazem gnilnym

gazem gnilnym

.

.



Czasami biogaz określa się jako

Czasami biogaz określa się jako agrogaz

agrogaz

,

,

zwłaszcza jeżeli uzyskujemy go z

zwłaszcza jeżeli uzyskujemy go z

gnojowicy lub obornika

gnojowicy lub obornika

. Z

. Z 1m³

1m³

gnojowicy

gnojowicy

można uzyskać w przybliżeniu

można uzyskać w przybliżeniu

20m³ biogazu

20m³ biogazu

, natomiast z 1m³ obornika

, natomiast z 1m³ obornika

nawet 30m³. Pozostałość po fermentacji

nawet 30m³. Pozostałość po fermentacji

stanowi cenny nawóz.

stanowi cenny nawóz.

ZASTOSOWANIE

ZASTOSOWANIE

BIOGAZU

BIOGAZU



Biogaz

Biogaz

ma szerokie zastosowanie:

ma szerokie zastosowanie:

wykorzystuje się go głównie w Indiach,

wykorzystuje się go głównie w Indiach,

Chinach, Szwajcarii, Francji, Niemczech i

Chinach, Szwajcarii, Francji, Niemczech i

USA jako

USA jako

paliwo dla generatorów prądu

paliwo dla generatorów prądu

elektrycznego (

elektrycznego (

ze 100m³ biogazu

ze 100m³ biogazu

można wyprodukować około 540-600

można wyprodukować około 540-600

kWh energii elektrycznej), jako

kWh energii elektrycznej), jako

źródło

źródło

energii

energii

do ogrzewania wody a po

do ogrzewania wody a po

oczyszczeniu i sprężeniu jako

oczyszczeniu i sprężeniu jako

paliwo

paliwo

do napędu silników

do napędu silników

(instalacje CNG

(instalacje CNG

).

).

POWSTAWANIE BIOGAZU

POWSTAWANIE BIOGAZU

NA WYSYPISKACH

NA WYSYPISKACH



Po raz pierwszy

Po raz pierwszy

wydzielanie się metanu

wydzielanie się metanu

na wysypiskach odpadów stwierdzono -

na wysypiskach odpadów stwierdzono -

w 1934 roku w Wielkiej Brytanii

w 1934 roku w Wielkiej Brytanii

.

.



Pierwsze instalacje odprowadzające

Pierwsze instalacje odprowadzające

gaz do atmosfery zaczęły powstawać w

gaz do atmosfery zaczęły powstawać w

różnych krajach w końcu lat

różnych krajach w końcu lat

sześćdziesiątych,

sześćdziesiątych,



od roku

od roku

1980 odzyskiwano go i

1980 odzyskiwano go i

utylizowano.

utylizowano.



Jedną z charakterystycznych cech odpadów

Jedną z charakterystycznych cech odpadów

wysypiskowych jest ich

wysypiskowych jest ich

heterogeniczność

heterogeniczność

.

.

Średnio około

Średnio około 75%

75%

odpadów miejskich

odpadów miejskich

stanowią

stanowią biodegradowalne materiały

biodegradowalne materiały

organiczne

organiczne

. Substancje zawarte w

. Substancje zawarte w

odpadach znacznie różnią się między sobą

odpadach znacznie różnią się między sobą

szybkością rozkładu. Szybkiej degradacji

szybkością rozkładu. Szybkiej degradacji

ulegają odpady żywnościowe. Odpady

ulegają odpady żywnościowe. Odpady

ogrodowe należą do grupy o średnim

ogrodowe należą do grupy o średnim

okresie półtrwania -

okresie półtrwania -

5 lat

5 lat. Papier, tektura,

. Papier, tektura,

drewno, odpady włókiennicze ulegają

drewno, odpady włókiennicze ulegają

powolnemu rozkładowi (okres

powolnemu rozkładowi (okres

półtrwania -

półtrwania -

15 lat

15 lat

)

)

. Natomiast tworzywa

. Natomiast tworzywa

sztuczne i guma

sztuczne i guma

nie

nie

ulegają degradacji

ulegają degradacji

.

.



Objawem

Objawem stabilizacji wysypiska

stabilizacji wysypiska

jest

jest

zakończenie wydzielania gazów

zakończenie wydzielania gazów

.

.

Powstawanie metanu rozpoczyna

Powstawanie metanu rozpoczyna

się w środowisku beztlenowym

się w środowisku beztlenowym

.

.

Zespół mikroorganizmów

Zespół mikroorganizmów

powodujących ten proces

powodujących ten proces

charakteryzuje się dynamiczną

charakteryzuje się dynamiczną

koegzystencją różnych gatunków

koegzystencją różnych gatunków

powiązanych łańcuchem

powiązanych łańcuchem

żywieniowym.

żywieniowym.



Ze względu na miejsce powstawania

Ze względu na miejsce powstawania

zapachów, wysypisko można podzielić na:

zapachów, wysypisko można podzielić na:



warstwę powierzchniową

warstwę powierzchniową

, gdzie odpady są

, gdzie odpady są

wysypywane,

wysypywane,



warstwę wewnętrzną

warstwę wewnętrzną

lepiej lub gorzej

lepiej lub gorzej

przykrytą,

przykrytą,



oraz

oraz

spadki

spadki

i

i

miejsca

miejsca

gromadzenia ścieków

gromadzenia ścieków

.

.

Szybkość wydzielanie się zapachów

Szybkość wydzielanie się zapachów

z tych

z tych

miejsc jest różna i w mniejszym lub większym

miejsc jest różna i w mniejszym lub większym

stopniu związana z ich charakterystyką:

stopniu związana z ich charakterystyką:

ilością wysypywanych odpadów

ilością wysypywanych odpadów

,

,

częstotliwością operacji

częstotliwością operacji

, czy

, czy

powstawaniem

powstawaniem

pęknięć.

pęknięć.

Zagrożenia powodowane

Zagrożenia powodowane

przez gaz wysypiskowy

przez gaz wysypiskowy



Gaz wysypiskowy może powodować

Gaz wysypiskowy może powodować

liczne zagrożenia należące do 5

liczne zagrożenia należące do 5

kategorii:

kategorii:



Zagrożenia

Zagrożenia

dla roślin

dla roślin

- degradacja

- degradacja

strefy ukorzeniania.

strefy ukorzeniania.



Zagrożenia

Zagrożenia

dla budowli

dla budowli

- osiadanie,

- osiadanie,

wybuchy, pożary.

wybuchy, pożary.



Zagrożenia

Zagrożenia

dla ludzi

dla ludzi

- nieprzyjemny

- nieprzyjemny

zapach, niedotlenienie, działanie

zapach, niedotlenienie, działanie

toksyczne, wybuchy lub pożary.

toksyczne, wybuchy lub pożary.



Zanieczyszczenie wód,

Zanieczyszczenie wód,

degradacja wód gruntowych.

degradacja wód gruntowych.



Zagrożenia dla atmosfery,

Zagrożenia dla atmosfery,

zanieczyszczenie powietrza

zanieczyszczenie powietrza

.

.

Każde z tych zagrożeń może

Każde z tych zagrożeń może

obejmować teren samego wysypiska i

obejmować teren samego wysypiska i

jego otoczenia.

jego otoczenia.

Zagrożenia dla ludzi

Zagrożenia dla ludzi



Wydzielanie się gazu wysypiskowego

Wydzielanie się gazu wysypiskowego

powoduje powstawanie narastającego

powoduje powstawanie narastającego

zagrożenia dla ludzi:

zagrożenia dla ludzi:



uciążliwy zapach,

uciążliwy zapach,



działanie toksyczne,

działanie toksyczne,



działanie duszące,

działanie duszące,



wybuchy i pożary

wybuchy i pożary



Na rozprzestrzenianie się zapachów z

Na rozprzestrzenianie się zapachów z

wysypiska wpływ wywierają

wysypiska wpływ wywierają

następujące czynniki:

następujące czynniki:



szybkość powstawania gazu

szybkość powstawania gazu



sposób składowania odpadów

sposób składowania odpadów



warunki topograficzne wysypiska

warunki topograficzne wysypiska



wiek odpadów

wiek odpadów



rodzaj odpadów

rodzaj odpadów



temperatura

temperatura



siła i kierunek wiatru.

siła i kierunek wiatru.



Zapach ten powodowany jest przede

Zapach ten powodowany jest przede

wszystkim przez

wszystkim przez

merkaptany

merkaptany

i

i

lotne

lotne

związki organiczne

związki organiczne

.

.



Merkaptany

Merkaptany

są to siarkowe odpowiedniki

są to siarkowe odpowiedniki

alkoholi, o wzorze ogólnym R-SH. Są to

alkoholi, o wzorze ogólnym R-SH. Są to

Palne gazy lub ciecze o

Palne gazy lub ciecze o

nieprzyjemnym

nieprzyjemnym

,

,

czasem odrażającym zapachu

czasem odrażającym zapachu

, tworzą

, tworzą

trudno rozpuszczalne sole

trudno rozpuszczalne sole

(

(

merkaptydy

merkaptydy

)

)

rtęciowe.

rtęciowe.



Analiza danych z różnych wysypisk

Analiza danych z różnych wysypisk

świadczy o obecności ponad

świadczy o obecności ponad

100

100

związków

związków

posiadających

posiadających

nieprzyjemny

nieprzyjemny

zapach

zapach

.

.

Przy czym dopuszczalne są

Przy czym dopuszczalne są

4

4

ekspozycje

ekspozycje

dziennie

dziennie

, z przerwą godzinną

, z przerwą godzinną

pomiędzy każdą.

pomiędzy każdą.

Zagrożenia dla

Zagrożenia dla

atmosfery i

atmosfery i

zanieczyszczenia

zanieczyszczenia

powietrza

powietrza



Wzmożenie efektu cieplarnianego

Wzmożenie efektu cieplarnianego

Oddziaływanie gazu wysypiskowego na

Oddziaływanie gazu wysypiskowego na

środowisko nie ogranicza się do skali mikro,

środowisko nie ogranicza się do skali mikro,

lecz występuje również w skali makro w

lecz występuje również w skali makro w

postaci

postaci

zanieczyszczenia

zanieczyszczenia

powietrza

powietrza

oraz

oraz

wpływu na

wpływu na wzrost efektu

wzrost efektu

cieplarnianego

cieplarnianego

(

(20-25 razy silniejsze

20-25 razy silniejsze

niż

niż

dwutlenku węgla)

dwutlenku węgla)

w wyniku wnikania

w wyniku wnikania

wydzielanego gazu do warstwy ozonowej.

wydzielanego gazu do warstwy ozonowej.

Metody przeciwdziałania

Metody przeciwdziałania

niekontrolowanej migracji,

niekontrolowanej migracji,

wydobywania, oczyszczania i

wydobywania, oczyszczania i

wykorzystania gazu

wykorzystania gazu

wysypiskowego

wysypiskowego



Do

Do

ochrony

ochrony

przed skutkami

przed skutkami

niekontrolowanej migracji gazu

niekontrolowanej migracji gazu

stosować można:

stosować można:



bariery nieprzepuszczalne

bariery nieprzepuszczalne



odgazowanie bierne

odgazowanie bierne



odgazowanie aktywne

odgazowanie aktywne

(zasysanie)

(zasysanie)



systemy mieszane(

systemy mieszane(

pochodnie

pochodnie

)

)

Wykorzystanie

Wykorzystanie



Metr sześcienny

Metr sześcienny

gazu

gazu

wysypiskowego

wysypiskowego

o

o

składzie

składzie

60% metanu

60% metanu

i 40% dwutlenku

i 40% dwutlenku

węgla może zastąpić

węgla może zastąpić

ok.

ok.

0,5 l oleju

0,5 l oleju

napędowego

napędowego

.

.



Możliwe są następujące kierunki ostatecznego

Możliwe są następujące kierunki ostatecznego

unieszkodliwiania lub/i wykorzystania gazu:

unieszkodliwiania lub/i wykorzystania gazu:



Wentylacja (odprowadzanie do atmosfery -

Wentylacja (odprowadzanie do atmosfery -

bez odzysku, zagrożenie wybuchem,

bez odzysku, zagrożenie wybuchem,

zapachem, wzrost efektu cieplarnianego).

zapachem, wzrost efektu cieplarnianego).



Spalanie w pochodniach (bez odzysku,

Spalanie w pochodniach (bez odzysku,

mniejsze zagrożenie wybuchem i zapachem)

mniejsze zagrożenie wybuchem i zapachem)



Bezpośrednie spalanie (produkcja ciepła)

Bezpośrednie spalanie (produkcja ciepła)



Paliwo silnikowe (energia mechaniczna z lub

Paliwo silnikowe (energia mechaniczna z lub

bez odzysku ciepła)

bez odzysku ciepła)



Paliwo do turbin (energia elektryczna z lub

Paliwo do turbin (energia elektryczna z lub

bez odzysku ciepła)

bez odzysku ciepła)



Paliwo do pojazdów (odzysk energii

Paliwo do pojazdów (odzysk energii

mechanicznej)

mechanicznej)



Dostarczanie gazu do sieci

Dostarczanie gazu do sieci



Produkcja chemikaliów.

Produkcja chemikaliów.



Spalanie w

Spalanie w

pochodniach

pochodniach



Najczęściej stosowane są

Najczęściej stosowane są

pochodnie

pochodnie

piedestałowe

piedestałowe

z

z

automatycznym zapłonem

automatycznym zapłonem

iskrowym. Pochodnie te

iskrowym. Pochodnie te

można podzielić na dwie

można podzielić na dwie

kategorie: z zamkniętym i

kategorie: z zamkniętym i

otwartym płomieniem.

otwartym płomieniem.

Pochodnie z płomieniem

Pochodnie z płomieniem

otwartym od lat są

otwartym od lat są

powszechnie stosowane

powszechnie stosowane

na wysypiskach.

na wysypiskach.

ODPADY

ODPADY



Odpady

Odpady

- to wszystkie

- to wszystkie

przedmioty oraz substancje

przedmioty oraz substancje

stałe, również te nie będące

stałe, również te nie będące

ściekami substancje ciekłe,

ściekami substancje ciekłe,

powstałe w wyniku działalności

powstałe w wyniku działalności

przemysłowej, gospodarczej lub

przemysłowej, gospodarczej lub

bytowania człowieka i

bytowania człowieka i

nieprzydatne w miejscu lub

nieprzydatne w miejscu lub

czasie, w którym powstały.

czasie, w którym powstały.



Podstawą klasyfikacji odpadów są odpowiednio

Podstawą klasyfikacji odpadów są odpowiednio

dobrane kryteria o charakterze

dobrane kryteria o charakterze

fizykochemicznym

fizykochemicznym

,

,

biologicznym

biologicznym

,

,

technologicznym

technologicznym

i

i

ekonomicznym

ekonomicznym

np.:

np.:



źródło pochodzenia – sfera powstawania,

źródło pochodzenia – sfera powstawania,



kryterium surowcowe,

kryterium surowcowe,



stan skupienia,

stan skupienia,



skład chemiczny,

skład chemiczny,



toksyczność,

toksyczność,



stopień zagrożenia dla środowiska,

stopień zagrożenia dla środowiska,



stopień przydatności (branżowej) do dalszego

stopień przydatności (branżowej) do dalszego

wykorzystania.

wykorzystania.



Przy klasyfikacji odpadów w oparciu o

Przy klasyfikacji odpadów w oparciu o

kryterium toksyczności i zagrożenia dla

kryterium toksyczności i zagrożenia dla

środowiska przyjmuje się, że o ich

środowiska przyjmuje się, że o ich

szkodliwości decyduje:

szkodliwości decyduje:



składnik najniebezpieczniejszy, który

składnik najniebezpieczniejszy, który

jednocześnie determinuje przynależność

jednocześnie determinuje przynależność

odpadów do odpowiedniej kategorii

odpadów do odpowiedniej kategorii

szkodliwości i określa technologię jego

szkodliwości i określa technologię jego

utylizacji,

utylizacji,



toksyczność i szkodliwość odpadu dla

toksyczność i szkodliwość odpadu dla

organizmów żywych,

organizmów żywych,



właściwości rakotwórcze substancji

właściwości rakotwórcze substancji

odpadowych,

odpadowych,



zagrożenie dla wód powierzchniowych i

zagrożenie dla wód powierzchniowych i

gleby na podstawie wielkości

gleby na podstawie wielkości

dopuszczalnych zanieczyszczeń

dopuszczalnych zanieczyszczeń

śródlądowych wód powierzchniowych I

śródlądowych wód powierzchniowych I

klasy czystości,

klasy czystości,



zanieczyszczenie atmosfery przez odpady

zanieczyszczenie atmosfery przez odpady

pylące, wydzielające pary lub gazy

pylące, wydzielające pary lub gazy

szkodliwe i o nieprzyjemnym zapachu,

szkodliwe i o nieprzyjemnym zapachu,



łatwość zapłonu.

łatwość zapłonu.



Podział odpadów wg stopnia

Podział odpadów wg stopnia

szczególnego

szczególnego

zagrożenia

zagrożenia

dzieli je na:

dzieli je na:



odpady grożące zakażeniem

odpady grożące zakażeniem

–

–

zawierające

zawierające

drobnoustroje

drobnoustroje

chorobotwórcze

chorobotwórcze

,

,

jaja pasożytów

jaja pasożytów

itp.,

itp.,



odpady grożące skażeniem

odpady grożące skażeniem

–

–

zawierające

zawierające

substancje promieniotwórcze

substancje promieniotwórcze

,

,



odpady szczególnie szkodliwe

odpady szczególnie szkodliwe

dla

dla

środowiska

środowiska

–

–

zawierające substancje uznane

zawierające substancje uznane

przez ministra zdrowia za

przez ministra zdrowia za trucizny

trucizny

lub

lub

środki

środki

szkodliwe

szkodliwe

,

,



surowe produkty

surowe produkty

i inne materiały uznane

i inne materiały uznane

za

za

nieprzydatne

nieprzydatne

do wykorzystania

do wykorzystania

gospodarczego.

gospodarczego.



Ze względu na właściwości

Ze względu na właściwości

odpadów, a głównie udział frakcji

odpadów, a głównie udział frakcji

organicznej, dzieli się je na:

organicznej, dzieli się je na:



mineralne

mineralne

,

,

zawierające znikomą ilość (do

zawierające znikomą ilość (do

1%) substancji organicznej,

1%) substancji organicznej,



organiczno-mineralne

organiczno-mineralne

, zawierające 5-50%

, zawierające 5-50%

substancji organicznej,

substancji organicznej,



organiczne

organiczne

,

,

w których udział substancji

w których udział substancji

organicznej wynosi więcej niż 50%.

organicznej wynosi więcej niż 50%.

Zasady gospodarowania

Zasady gospodarowania

odpadami

odpadami



Przez

Przez

gospodarkę odpadami

gospodarkę odpadami

należy rozumieć: „

należy rozumieć: „zbieranie,

zbieranie,

transport, odzysk i

transport, odzysk i

unieszkodliwianie odpadów, w

unieszkodliwianie odpadów, w

tym również nadzór nad takimi

tym również nadzór nad takimi

działaniami oraz nad miejscami

działaniami oraz nad miejscami

unieszkodliwiania odpadów

unieszkodliwiania odpadów

”.

”.

Składowanie i

Składowanie i

magazynowanie odpadów

magazynowanie odpadów



Zarówno składowanie odpadów, jak i ich

Zarówno składowanie odpadów, jak i ich

magazynowanie nie są pożądane z punktu

magazynowanie nie są pożądane z punktu

widzenia ochrony środowiska. Dlatego też

widzenia ochrony środowiska. Dlatego też

konieczne było uregulowanie zarówno

konieczne było uregulowanie zarówno

sposobów, jak i miejsc, gdzie można

sposobów, jak i miejsc, gdzie można

składować i magazynować odpady.

składować i magazynować odpady.

Składowiskiem odpadów jest obiekt

Składowiskiem odpadów jest obiekt

budowlany przeznaczony do składowania

budowlany przeznaczony do składowania

odpadów.

odpadów.

Dzielą się one na składowiska odpadów:

Dzielą się one na składowiska odpadów:



niebezpiecznych,

niebezpiecznych,



obojętnych,

obojętnych,



innych niż niebezpieczne i

innych niż niebezpieczne i

obojętne.

obojętne.

Magazynowanie

Magazynowanie

odpadów

odpadów



Przez

Przez

magazynowanie

magazynowanie

odpadów rozumie się

odpadów rozumie się

czasowe przetrzymywanie lub gromadzenie

czasowe przetrzymywanie lub gromadzenie

odpadów

odpadów

przed ich transportem, odzyskiem

przed ich transportem, odzyskiem

lub unieszkodliwianiem.

lub unieszkodliwianiem.



Charakteryzuje się ono ograniczeniem

Charakteryzuje się ono ograniczeniem

czasowym. Ta faza gospodarowania

czasowym. Ta faza gospodarowania

odpadami ma jedynie

odpadami ma jedynie

charakter przejściowy

charakter przejściowy

i

i

poprzedza ostateczne zagospodarowanie

poprzedza ostateczne zagospodarowanie

odpadów (odzysk lub unieszkodliwianie) lub

odpadów (odzysk lub unieszkodliwianie) lub

też następną fazę przejściową, prowadzącą

też następną fazę przejściową, prowadzącą

wprawdzie do ostatecznego

wprawdzie do ostatecznego

zagospodarowania odpadów, jaką jest ich

zagospodarowania odpadów, jaką jest ich

transport do miejsca unieszkodliwiania lub

transport do miejsca unieszkodliwiania lub

odzysku.

odzysku.



Gospodarkę odpadami

Gospodarkę odpadami

reguluje

reguluje

ustawa

ustawa

z dnia

z dnia

27 kwietnia 2001

27 kwietnia 2001

roku

roku

o odpadach (Dz.U.

o odpadach (Dz.U.

z

z

2001 roku Nr 39, poz.

2001 roku Nr 39, poz.

251 z

251 z

późniejszymi

późniejszymi

zmianami)

zmianami)

SELEKCJA ŚMIECI

SELEKCJA ŚMIECI



Selekcja śmieci

Selekcja śmieci

powinna się zaczynać

powinna się zaczynać

już w domu,

już w domu,

a następnie obejmować cały

a następnie obejmować cały

proces utylizacji, który w dużej mierze

proces utylizacji, który w dużej mierze

sprowadzać się powinien do odzyskiwania

sprowadzać się powinien do odzyskiwania

surowców. W niewielkim tylko stopniu

surowców. W niewielkim tylko stopniu

odpady komunalne są poddawane spaleniu

odpady komunalne są poddawane spaleniu

lub przeróbce na kompost. Tymczasem

lub przeróbce na kompost. Tymczasem

stanowią one znakomity surowiec do

stanowią one znakomity surowiec do

recyklingu. Na wysypiskach niektóre

recyklingu. Na wysypiskach niektóre

odpady nie rozkładają się z powodu braku

odpady nie rozkładają się z powodu braku

wilgoci i tlenu.

wilgoci i tlenu.



Segregowanie śmieci

Segregowanie śmieci

w celu dalszego

w celu dalszego

przetwarzania (makulatura, szkło, plastik,

przetwarzania (makulatura, szkło, plastik,

aluminium i odpady organiczne) wymaga

aluminium i odpady organiczne) wymaga

używania kilku pojemników na śmieci,

używania kilku pojemników na śmieci,

często o różnych kolorach.

często o różnych kolorach.



Kolorowe kosze na segregacje:

Kolorowe kosze na segregacje:



żółty na

żółty na

plastik

plastik



niebieski na

niebieski na

papier

papier



zielony na

zielony na

szkło

szkło



czerwony na

czerwony na

aluminium

aluminium

RODZAJE WYSYPISK

RODZAJE WYSYPISK



W Polsce istnieją trzy rodzaje

W Polsce istnieją trzy rodzaje

składowisk:

składowisk:



Niezorganizowane (dzikie)

Niezorganizowane (dzikie)

- zajmują

- zajmują

wyrobiska lub naturalne zagłębienia

wyrobiska lub naturalne zagłębienia

terenu, bez specjalnego

terenu, bez specjalnego

przygotowania. Skutkiem takiego

przygotowania. Skutkiem takiego

składowania odpadów jest m.in.

składowania odpadów jest m.in.

zanieczyszczenie wód gruntowych

zanieczyszczenie wód gruntowych

,

,

niekontrolowana

niekontrolowana

emisja gazów do

emisja gazów do

atmosfery

atmosfery

oraz

oraz

nadmierny rozwój

nadmierny rozwój

ptactwa

ptactwa

i

i

gryzoni

gryzoni

.

.



Zagrożenia wywołane przez dzikie

Zagrożenia wywołane przez dzikie

wysypiska:

wysypiska:



zanieczyszczenie gleb, wód

zanieczyszczenie gleb, wód

podziemnych

podziemnych



zwierzęta leśne są zagrożone przez

zwierzęta leśne są zagrożone przez

dzikie wysypiska

dzikie wysypiska



zanieczyszczenie wód pitnych

zanieczyszczenie wód pitnych



zagrożenie pożarowe

zagrożenie pożarowe



niszczenie środowiska

niszczenie środowiska



wybuchanie epidemii

wybuchanie epidemii



samozapłony gazów

samozapłony gazów



Pół zorganizowane

Pół zorganizowane

- budowa takich

- budowa takich

wysypisk w ostatnich latach jest

wysypisk w ostatnich latach jest

podejmowana dość często. Od

podejmowana dość często. Od

poprzedniego rodzaju wysypisk

poprzedniego rodzaju wysypisk

odróżnia je

odróżnia je

zastosowanie izolacji

zastosowanie izolacji

składowanych

składowanych

odpadów od podłoża.

odpadów od podłoża.

Sposób ten jednak również

Sposób ten jednak również

nie

nie

zabezpiecza

zabezpiecza

środowiska przed

środowiska przed

emisją

emisją

ciekłych

ciekłych

i

i

gazowych

gazowych

odpadów

odpadów

.

.

Stanowi przejściową formę w dążeniu

Stanowi przejściową formę w dążeniu

do prawidłowego urządzenia i

do prawidłowego urządzenia i

eksploatacji wysypisk.

eksploatacji wysypisk.



Zorganizowane

Zorganizowane

-

-

posiadają one

posiadają one specjalną

specjalną

lokalizację,

lokalizację,

z uwzględnieniem

z uwzględnieniem

kryteriów hydrogeologicznych

kryteriów hydrogeologicznych

i geotechnicznych, spełniają

i geotechnicznych, spełniają

obowiązujące wymogi

obowiązujące wymogi

techniczne oraz są

techniczne oraz są

odpowiednio eksploatowane

odpowiednio eksploatowane

.

.

SZKODLIWOŚĆ

SZKODLIWOŚĆ

WYSYPISKA

WYSYPISKA



Szkodliwość wysypiska odpadów dla środowiska

Szkodliwość wysypiska odpadów dla środowiska

zależy od wielu czynników, a w szczególności od:

zależy od wielu czynników, a w szczególności od:



właściwości odpadów

właściwości odpadów

(fizycznych, chemicznych,

(fizycznych, chemicznych,

biologicznych),

biologicznych),



jakości gruntu

jakości gruntu

,

,



sposobu zagospodarowania

sposobu zagospodarowania

środowiska przyległego

środowiska przyległego

do wysypiska

do wysypiska



oraz jego

oraz jego

eksploatacji

eksploatacji

,

,



a także

a także

sposobu rekultywacji

sposobu rekultywacji

i docelowego

i docelowego

zagospodarowania

zagospodarowania

terenu wysypiska.

terenu wysypiska.

O uciążliwości dla otoczenia i trudnościach w

O uciążliwości dla otoczenia i trudnościach w

eksploatacji składowiska w dużej mierze decydują

eksploatacji składowiska w dużej mierze decydują

właściwości wybranego miejsca.

właściwości wybranego miejsca.



Wyróżnia się położenie:

Wyróżnia się położenie:



wgłębne

wgłębne

(wyrobiska, parowy, wąwozy),

(wyrobiska, parowy, wąwozy),



zboczowe

zboczowe

(fragmenty parowów, kotlin lub

(fragmenty parowów, kotlin lub

nasypów ziemnych)

nasypów ziemnych)



i

i

płaskie

płaskie

(konieczność wyniesienia bryły

(konieczność wyniesienia bryły

wysypiska ponad otaczający teren).

wysypiska ponad otaczający teren).



Wysypiska można również podzielić na

Wysypiska można również podzielić na

nadpoziomowe

nadpoziomowe

(znajdujące się na terenie

(znajdujące się na terenie

płaskim),

płaskim),

podpoziomowe

podpoziomowe

(powstałe na

(powstałe na

obniżeniach terenu) oraz

obniżeniach terenu) oraz

boczne

boczne

(oparte

(oparte

o zbocza).

o zbocza).

REKULTYWACJA TERENU

REKULTYWACJA TERENU

WYSYPISKA

WYSYPISKA



Rekultywacja

Rekultywacja

terenu wysypiska

terenu wysypiska

polega na

polega na

odtworzeniu lub

odtworzeniu lub

ukształtowaniu

ukształtowaniu

nowych wartości

nowych wartości

użytkowych gruntu

użytkowych gruntu

.

.



Rekultywacji podlega obszar

Rekultywacji podlega obszar

powysypiskowy, tak jak cały teren

powysypiskowy, tak jak cały teren

działki na którym znajdują się

działki na którym znajdują się

obiekty związane z

obiekty związane z

funkcjonowaniem wysypiska.

funkcjonowaniem wysypiska.



W

W

drugim roku

drugim roku

wysypisko należy przykryć

wysypisko należy przykryć

warstwą

warstwą

około 0,3 m

około 0,3 m

ziemi urodzajnej i

ziemi urodzajnej i

obsiać mieszanką traw i roślin

obsiać mieszanką traw i roślin

motylkowych. Właściwa rekultywacja

motylkowych. Właściwa rekultywacja

terenu może nastąpić po około

terenu może nastąpić po około

5 latach

5 latach

od

od

zakończenia eksploatacji. Przed

zakończenia eksploatacji. Przed

przystąpieniem do rekultywacji należy

przystąpieniem do rekultywacji należy

określić docelowe przeznaczenie terenu

określić docelowe przeznaczenie terenu

powysypiskowego, sposób jego

powysypiskowego, sposób jego

ukształtowania, zagospodarowanie szatą

ukształtowania, zagospodarowanie szatą

roślinną i nawożenie glebą. W zależności

roślinną i nawożenie glebą. W zależności

od warunków lokalnych możliwe są

od warunków lokalnych możliwe są

cztery

cztery

kierunki rekultywacji

kierunki rekultywacji

.

.



Rekultywacja w

Rekultywacja w kierunku rolnym

kierunku rolnym

z

z

przeznaczeniem pod

przeznaczeniem pod

roślinność pastewną

roślinność pastewną

,

,

ze szczególnym uwzględnieniem

ze szczególnym uwzględnieniem

traw

traw

,

,

może być pierwszym etapem użytkowania

może być pierwszym etapem użytkowania

terenu przy pozostałych, niżej

terenu przy pozostałych, niżej

wymienionych kierunkach zwłaszcza

wymienionych kierunkach zwłaszcza

leśnym i rekreacyjnym.

leśnym i rekreacyjnym.

Kierunek

Kierunek

ten jest

ten jest

preferowany

preferowany

w odniesieniu do

w odniesieniu do

wysypisk

wysypisk

płaskich

płaskich

dostosowanych konfiguracją do

dostosowanych konfiguracją do

otaczającego terenu, mających

otaczającego terenu, mających

zapewniony

zapewniony

odpływ wód

odpływ wód

powierzchniowych

powierzchniowych

.

.



Rekultywacja

Rekultywacja

w

w kierunku

kierunku

leśnym

leśnym

jest

jest

mało

mało

efektywna

efektywna

w pierwszym dziesięcioleciu

w pierwszym dziesięcioleciu

rekultywacji ze względu na warunki

rekultywacji ze względu na warunki

gruntowe nie sprzyjające rozwojowi

gruntowe nie sprzyjające rozwojowi

korzeniowego drzew.

korzeniowego drzew.



Ten sposób zagospodarowania może być

Ten sposób zagospodarowania może być

celowy po ukształtowaniu się gleby w

celowy po ukształtowaniu się gleby w

wyniku wieloletniego łąkowego

wyniku wieloletniego łąkowego

użytkowania.

użytkowania.



Rekultywacja

Rekultywacja

w kierunku

w kierunku

rekreacyjnym

rekreacyjnym

jest

jest

stosowana na wysypiskach położonych na

stosowana na wysypiskach położonych na

obszarze zurbanizowanym

obszarze zurbanizowanym

lub

lub

położonym

położonym

w bliskim sąsiedztwie dużych

w bliskim sąsiedztwie dużych

struktur

struktur

miejskich

miejskich

. Najlepsze do celów

. Najlepsze do celów

rekreacyjnych są

rekreacyjnych są

wysypiska wysokie

wysypiska wysokie

o

o

suchym i statecznym podłożu

suchym i statecznym podłożu

.

.



Rekultywacja

Rekultywacja

w kierunku

w kierunku

budowlanym

budowlanym

jest

jest

preferowana przede wszystkim na

preferowana przede wszystkim na

terenach powysypiskowych

terenach powysypiskowych

składowania

składowania

odpadów mineralnych

odpadów mineralnych

. Tereny te

. Tereny te

przeznaczone mogą być pod

przeznaczone mogą być pod

lekkie

lekkie

konstrukcje budowlane jak garaże lub

konstrukcje budowlane jak garaże lub

place składowe

place składowe.

.

Dziękuję

Dziękuję

Za uwagę

Za uwagę