Algorytm wyboru technik

statystycznych

• Wybór techniki zależy od:

– rodzaju pytania badawczego
– typu skal pomiarowych
– rozkładów zmiennych (głównie

chodzi o to, czy rozkład zmiennych
zależnych jest z grubsza normalny,
czy bardzo odległy od normalnego

Pytania badawcze

• Związki proste między zmiennymi

– para zmiennych
– wiele zmiennych zależnych i/lub

niezależnych

– Zależności ścieżkowe

• Interakcje

Z N

Z Z

S t r z a ł k a : f a k t y c z n y ( w w y p a d k u e k s p e r y m e n t u z m a n i p u l a c j ą )
l u b p o s t u l o w a n y ( w w y p a d k u k o r e l a c j i ) w p ł y w p r z y c z y n o w o -
s k u t k o w y

Z N 1

Z N 2

Z N 3

Z Z

Z N 1

Z N 2

Z N 3

Z Z 2

Z Z 1

Z Z 3

Z N

Z Z

Z m ie n n a

in t e r a k c y jn a

W z m o c n ie n ia

p o z y t y w n e

T r w a ło ś ć z w ią z k u

P o s tr z e g a n e

a lt e r n a t y w y

S a t y s f a k c ja z e

z w ią z k u

Związki między

zmiennymi – jedna ZN i

jedna ZZ

• ZN: nominalna z dwiema kategoriami; ZZ: ciągła

– rozkłady ZZ normalne oraz wariancje porównywalne:

test t Studenta

– rozkłady ZZ bardzo odległe od normalności i/lub

wariancje różne:

test U Manna-Whitneya

Stwierdzenie: „Badamy związek zmiennej

nominalnej z dwoma kategoriami JEST

RÓWNOZNACZNE ze stwierdzeniem: „Badamy

różnice między dwiema grupami”

• ZN: nominalna z dwiema kategoriami;

ZZ: porządkowa:

test U Manna-Whitneya

• ZN: nominalna z dwiema lub więcej kategoriami

ZZ: nominalna: z dwiema lub więcej kategoriami

– test chi-kwadrat

Związki między

zmiennymi – kilka ZN i

jedna ZZ

(tylko analizy

parametryczne)

• ZN nominalne (rozkłady ZZ z

grubsza normalne, wariancje z
grubsza porównywalne):

analiza

wariancji

• ZN ciągłe:

analiza regresji

• ZN ciągłe i nominalne:

Ogólny

Model Liniowy (GLM, General
Linear Model) (=analiza regresji)

Związki między

zmiennymi – kilka ZN i

kilka ZZ

(tylko analizy

parametryczne)

ZZ – ciągłe
• ZN nominalne:

wieloraka analiza

wariancji (MANOVA)

• ZN ciągłe:

Ogólny Model Liniowy

• ZN ciągłe i nominalne:

Ogólny

Model Liniowy

Analizy interakcji

(tylko analizy

parametryczne)

• ZN: nominalne, ZZ: ciągłe:

– analiza wariancji

• ZN ciągłe, ZZ: ciągłe:

– Ogólny Model Liniowy (=analiza

regresji)

• ZN ciągłe i nominalne, ZZ ciągłe:

– Ogólny Model Liniowy (=analiza

regresji)

Analizy ścieżkowe

• Modelowanie Równań

Strukturalnych (SEM,
Structural Equation Modelling)

Analizy z powtarzanymi

pomiarami

• dwukrotny pomiar, ZZ ciągłe i o rozkładzie

normalnym:

test T Studenta dla pomiarów

powtarzanych

• dwukrotny pomiar, ZZ porządkowa i/lub o

rozkładzie nienormalnym:

test Wilcoxona

• trzy- i więcejkrotny pomiar,

ZZ ciągłe i o rozkładzie

normalnym:

analiza wariancji z powtarzanymi

pomiarami

• trzy- i więcejkrotny pomiar,

ZZ porządkowa i/lub o

rozkładzie nienormalnym:

test Friedmana

• dwukrotny pomiar, zmienna, której dotyczy

powtózony pomiar, jest mierzona na skali

nominalnej z dwiema kategoriami:

test McNemara

Związki między

zmiennymi – jedna ZN i

jedna ZZ

• ZN: nominalna z trzema lub więcej

kategoriami; ZZ: ciągła

– rozkłady ZZ bardzo odległe od

normalności i/lub wariancje różne:

test H Kruskala-Wallisa

• ZN: nominalna z trzema lub więcej

kategoriami;
ZZ: porządkowa:

test H

Kruskala-Wallisa